Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqalənin şübhə doğurur. |
Məhəmməd Fətullah Gülən (türk. Muhammed Fethullah Gülen, (27 aprel 1941[…], Ərzurum) – filantrop, yazıçı, şair, keçmiş vaiz, din adamı. 30-dan çox kitab və çoxlu məqalələr müəllifidir. Türkcə, ərəbcə, farsca və Osmanlı türkcəsini bilir.1999-cu ildən etibarən, tərəfdaşlarının iddiasına görə xəstəliyi ilə əlaqədar, digər iddialar görə isə Fevral Hadisələrinə görə ABŞ-yə gedən Gülən hazırda Pensilvaniya ştatında yaşayır.
| Fətullah Gülən | |
|---|---|
| türk. Fetullah Gülen | |
 Fətullah Gülən, 2016 | |
| Doğum adı | Muhammed Fethullah Gülen |
| Doğum tarixi | 27 aprel 1941[…](83 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Vətəndaşlığı |  Türkiyə ABŞ |
| Fəaliyyəti | siyasi fəal[d], Vaiz, yazıçı |
| İstiqamət | sufilik |
 | |
| fgulen.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Gülən 1941-ci ildə Türkiyənin Ərzurum bölgəsinin Qorucuq kəndində anadan olub.
Gülən 1959-cu ildə Türkiyə Respublikası Diyanət İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin nəzdində rəsmi işə başlayan Gülən təqribən 30 il Türkiyənin Ədirnə, Kırklareli, İzmir, Edremit, Manisa, Çanaqqala və s. bölgələrində müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. Bu illər ərzində həyəcanlı və səmimi söhbətləri, verdiyi xütbə, vəz və konfranslar sayəsində Türkiyədə özünə çoxsaylı tərəfdarlar tapmışdır.
Gülənin təşfiqi ilə 80-ci illərdən etibarən Türkiyənin iri şəhərləri başda olmaq üzrə tələbə yataqxanaları açılmış, daha sonra Gülənin tərəfdarlarından ibarət müəllim və idarəçilərin olduğu liseylər fəaliyyətə başlamışdır. Bundan başqa həmin qurumları maliyə yönündən dəstəkləyən iş adamları da hərəkatın içində təşkilatlandırılmışdır. Gülənin təşviqi ilə 1990-cı illərdə ilk öncə Türkiyədə, Sovet İttifaqının dağılması ilə də ilki Naxçıvanda olmaqla, Orta Asiya ölkələri və sonra da dünyanın yüzdən çox dövlətində təhsil müəssisələri açılmışdır.
Xarici ölkələrdəki fəaliyyəti zamanı Türkiyə Respublikasının hökumətləri Gülənçiləri dəstəkləmiş, Turqut Özal, Süleyman Dəmirəl və Bülent Ecevit kimi hökumət başçılarının göndərdiyi referans məktubları sayəsində getdikləri ölkələrdə fəaliyyətlərinə münbit şərait yaradılmışdır.
90-cı illərdə Türkiyədə gərginlik və qütbləşmə get-gedə artmağa başlamışdı. 1994-cü ildə Gülənin fəxri sədrliyi ilə qurulan, insanlığı ümumbəşəri sülhə yönəltməyi qarşısına məqsəd qoyan Gazeteciler ve Yazarlar Vakfının (Jurnalistlər və Yazarlar Vəqfi) açılışı, burada müxtəlif dünyagörüşünə malik insanların iştirakı, Gülənin çıxışının doğurduğu əks-səda həm diqqəti onun fikirlərinə yönəltmiş, həm də Türkiyədəki gərgin ab-havanın yumşalmasına və əmin-amanlığın bərqərar olmasına böyük töhfə vermişdir. Gülənin təşviqi ilə Vəqfin nəzdində təşkil edilən "Abant Platforma"ları ixtilafa səbəb olan mövzularda fərqli fikirlərə malik ziyalıları bir masa ətrafında birləşdirmişdir.
90-cı illər eyni zamanda bütün dünyada mədəniyyətlər və dinlərarası qarşıdurmalardan, münaqişələrdən də bəhs edilən illər idi. Türkiyədə müxtəlif təbəqələr arasında təşkil olunan dəyirmi masa, qarşılıqlı müzakirə, birgə konfranslar təcrübəsini fərqli dinlərin nümayəndələri arasında da təsis etmək istəyən Gülən dialoq və hər kəsi öz mövqeyində öz dəyərləri ilə qəbul etmə mənasında xoşgörü (tolerantlıq) fəaliyyətlərini başlatmışdır. Bu məzmunda Türkiyədə müxtəlif dinlərin görkəmli nümayəndələrini ziyarət edən, onları qəbul edən Gülən fərqliliyə baxmayaraq birgəyaşayışın və qarşılıqlı anlayışın mümkünlüyünü dilə gətirmişdir.
Bu fikir və fəaliyyətləri ilə dünya ictimaiyyətinin diqqətini çəkən Gülən 1997-ci ildə Amerikada ADL Rəhbəri Abraham Foksman (Abraham Foxman), Xristianlar arasında böyük nüfuzu olan Kardinal Con Okonnor (John O’Connor) və 1998-ci ildə Vatikanda Papa II Jan Paulla (John Paul) görüş keçirmişdir. Bu görüşlər mədəniyyətlər və dinlərarası ittifaq və dialoqa böyük töhfə vermişdir. 1999-cu ildə müalicə üçün getdiyi Amerikada 11 Sentyabr hadisəsindən sonra söylədiyi "Müsəlman terrorist, terrorist də müsəlman ola bilməz" sözü də dünya ictimaiyyətində güclü əks-səda doğurmuşdur.
Fikirləri və aksiyonu bütün dünyada maraqla qarşılanmış, şəxsiyyəti və əsərləri araşdırma və müzakirələrin başlıca mövzusuna çevrilmişdir. Artıq onun ideyaları böyük mütəfəkkirlərlə müqayisəyə, fikirləri Amerikanın əyalət senatlarında, Londonun Lordlar Palatasında, Rusiyanın Dövlət Dumasında müzakirəyə, əsərləri əcnəbi ölkələrin məşhur universitetlərində onun adına açılmış kafedra və institutlarda tədqiqata cəlb edilir, aksiyonu müxtəlif dövlətlərdə təşkil olunan konfranslarda araşdırılır. Başda Amerika, Türkiyə, Rusiya, İtaliya, Ukrayna və s. ölkələri olmaqla bir çox dövlətlərin nüfuzlu televiziya, jurnal və qəzetləri ondan müsahibələr alır, sülh, sevgi və qardaşlıq mövzusunda keçirilən beynəlxalq konfranslar onun fikirlərinə, məsləhətlərinə müraciət edir.
Başda "Dünyanın yaşayan ən böyük intellektual insanı" (2008-ci ilin iyun ayında ABŞ-nin məşhur "Foreign Policy" jurnalının internetdə keçirdiyi "Dünyanın yaşayan ilk 100 intellektual insanı" adlı sorğunun qalibi olaraq) olmaqla bir çox mükafatlara layiq görülmüşdür. Hal-hazırda Amerikada yaşayan Gülən tirajı milyonları keçən səsli, görüntülü və yazılı əsərləri ilə Türkiyənin ən çox izlənilən və oxunan fenomenlərindən biridir. Müxtəlif jurnal və qəzetlərdə çox sayda məqalələri dərc olunmuş, əsərləri bir çox dillərə tərcümə edilmişdir. Hazırda 60-dan çox kitabı nəşr olunmuşdur. Həmçinin müxtəlif yerlərdə verdiyi vəz və konfranslarla yanaşı, dini, elmi, fəlsəfi, ədəbi, aktual mövzularda bir çox suallara bədahətən verdiyi cavablarını əks etdirən maqnitofon və video qeydləri vardır.
Fikriyyat
: Gülənə görə, Kainat bir məqsədi olan yaradılış ın bir əsəridir və varlığın məqsədi Allahı tanımaqdır və elm bu məqsədə xidmət edərsə dəyər qazana bilər.
Fəthullah Gülən üçün yaradılış inancına zidd olan fikirlərə icazə vermək dağıdıcı bir xəyal və təkamül, Darvin səhvidir.
Gülene görə Adəm in ilk insan və Həvva nın Adəmin sənəd sümüyündən yaradılması, səbəb-nəticə əlaqəsi kontekstində ele alınmaması lazım olan möcüzə yaradılışlardır.
Anti-təkamül fikirlərini "Yaradılış və Təkamül Həqiqəti" kitabında yazdı. Bu kitab, Darvinizm və təkamülə qarşı keçirdiyi yığıncaqlardakı çıxışlarını tərtib edərək hazırlanmışdır.
Kitabda; Biologiya elminin "fantaziya" olduğunu və ən böyük biologiya fantaziyasının təkamül nəzəriyyəsi olduğunu bildirdi.
İstinadlar
- Fethullah Gülen // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Mohammad Fethullah Gülen // AlKindi.
- . 2014-09-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-12-15.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqalenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirlerin oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar muzakirelerde istirak edesiniz Mehemmed Fetullah Gulen turk Muhammed Fethullah Gulen 27 aprel 1941 Erzurum filantrop yazici sair kecmis vaiz din adami 30 dan cox kitab ve coxlu meqaleler muellifidir Turkce erebce farsca ve Osmanli turkcesini bilir 1999 cu ilden etibaren terefdaslarinin iddiasina gore xesteliyi ile elaqedar diger iddialar gore ise Fevral Hadiselerine gore ABS ye geden Gulen hazirda Pensilvaniya statinda yasayir Fetullah Gulenturk Fetullah GulenFetullah Gulen 2016Dogum adi Muhammed Fethullah GulenDogum tarixi 27 aprel 1941 1941 04 27 83 yas Dogum yeri Erzurum Erzurum ili TurkiyeVetendasligi Turkiye ABSFealiyyeti siyasi feal d Vaiz yaziciIstiqamet sufilikfgulen com Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiGulen 1941 ci ilde Turkiyenin Erzurum bolgesinin Qorucuq kendinde anadan olub Gulen 1959 cu ilde Turkiye Respublikasi Diyanet Isleri uzre Dovlet Komitesinin nezdinde resmi ise baslayan Gulen teqriben 30 il Turkiyenin Edirne Kirklareli Izmir Edremit Manisa Canaqqala ve s bolgelerinde muxtelif vezifelerde calismisdir Bu iller erzinde heyecanli ve semimi sohbetleri verdiyi xutbe vez ve konfranslar sayesinde Turkiyede ozune coxsayli terefdarlar tapmisdir Gulenin tesfiqi ile 80 ci illerden etibaren Turkiyenin iri seherleri basda olmaq uzre telebe yataqxanalari acilmis daha sonra Gulenin terefdarlarindan ibaret muellim ve idarecilerin oldugu liseyler fealiyyete baslamisdir Bundan basqa hemin qurumlari maliye yonunden destekleyen is adamlari da herekatin icinde teskilatlandirilmisdir Gulenin tesviqi ile 1990 ci illerde ilk once Turkiyede Sovet Ittifaqinin dagilmasi ile de ilki Naxcivanda olmaqla Orta Asiya olkeleri ve sonra da dunyanin yuzden cox dovletinde tehsil muessiseleri acilmisdir Xarici olkelerdeki fealiyyeti zamani Turkiye Respublikasinin hokumetleri Gulencileri desteklemis Turqut Ozal Suleyman Demirel ve Bulent Ecevit kimi hokumet bascilarinin gonderdiyi referans mektublari sayesinde getdikleri olkelerde fealiyyetlerine munbit serait yaradilmisdir 90 ci illerde Turkiyede gerginlik ve qutblesme get gede artmaga baslamisdi 1994 cu ilde Gulenin fexri sedrliyi ile qurulan insanligi umumbeseri sulhe yoneltmeyi qarsisina meqsed qoyan Gazeteciler ve Yazarlar Vakfinin Jurnalistler ve Yazarlar Veqfi acilisi burada muxtelif dunyagorusune malik insanlarin istiraki Gulenin cixisinin dogurdugu eks seda hem diqqeti onun fikirlerine yoneltmis hem de Turkiyedeki gergin ab havanin yumsalmasina ve emin amanligin berqerar olmasina boyuk tohfe vermisdir Gulenin tesviqi ile Veqfin nezdinde teskil edilen Abant Platforma lari ixtilafa sebeb olan movzularda ferqli fikirlere malik ziyalilari bir masa etrafinda birlesdirmisdir 90 ci iller eyni zamanda butun dunyada medeniyyetler ve dinlerarasi qarsidurmalardan munaqiselerden de behs edilen iller idi Turkiyede muxtelif tebeqeler arasinda teskil olunan deyirmi masa qarsiliqli muzakire birge konfranslar tecrubesini ferqli dinlerin numayendeleri arasinda da tesis etmek isteyen Gulen dialoq ve her kesi oz movqeyinde oz deyerleri ile qebul etme menasinda xosgoru tolerantliq fealiyyetlerini baslatmisdir Bu mezmunda Turkiyede muxtelif dinlerin gorkemli numayendelerini ziyaret eden onlari qebul eden Gulen ferqliliye baxmayaraq birgeyasayisin ve qarsiliqli anlayisin mumkunluyunu dile getirmisdir Bu fikir ve fealiyyetleri ile dunya ictimaiyyetinin diqqetini ceken Gulen 1997 ci ilde Amerikada ADL Rehberi Abraham Foksman Abraham Foxman Xristianlar arasinda boyuk nufuzu olan Kardinal Con Okonnor John O Connor ve 1998 ci ilde Vatikanda Papa II Jan Paulla John Paul gorus kecirmisdir Bu gorusler medeniyyetler ve dinlerarasi ittifaq ve dialoqa boyuk tohfe vermisdir 1999 cu ilde mualice ucun getdiyi Amerikada 11 Sentyabr hadisesinden sonra soylediyi Muselman terrorist terrorist de muselman ola bilmez sozu de dunya ictimaiyyetinde guclu eks seda dogurmusdur Fikirleri ve aksiyonu butun dunyada maraqla qarsilanmis sexsiyyeti ve eserleri arasdirma ve muzakirelerin baslica movzusuna cevrilmisdir Artiq onun ideyalari boyuk mutefekkirlerle muqayiseye fikirleri Amerikanin eyalet senatlarinda Londonun Lordlar Palatasinda Rusiyanin Dovlet Dumasinda muzakireye eserleri ecnebi olkelerin meshur universitetlerinde onun adina acilmis kafedra ve institutlarda tedqiqata celb edilir aksiyonu muxtelif dovletlerde teskil olunan konfranslarda arasdirilir Basda Amerika Turkiye Rusiya Italiya Ukrayna ve s olkeleri olmaqla bir cox dovletlerin nufuzlu televiziya jurnal ve qezetleri ondan musahibeler alir sulh sevgi ve qardasliq movzusunda kecirilen beynelxalq konfranslar onun fikirlerine meslehetlerine muraciet edir Basda Dunyanin yasayan en boyuk intellektual insani 2008 ci ilin iyun ayinda ABS nin meshur Foreign Policy jurnalinin internetde kecirdiyi Dunyanin yasayan ilk 100 intellektual insani adli sorgunun qalibi olaraq olmaqla bir cox mukafatlara layiq gorulmusdur Hal hazirda Amerikada yasayan Gulen tiraji milyonlari kecen sesli goruntulu ve yazili eserleri ile Turkiyenin en cox izlenilen ve oxunan fenomenlerinden biridir Muxtelif jurnal ve qezetlerde cox sayda meqaleleri derc olunmus eserleri bir cox dillere tercume edilmisdir Hazirda 60 dan cox kitabi nesr olunmusdur Hemcinin muxtelif yerlerde verdiyi vez ve konfranslarla yanasi dini elmi felsefi edebi aktual movzularda bir cox suallara bedaheten verdiyi cavablarini eks etdiren maqnitofon ve video qeydleri vardir Fikriyyat Gulene gore Kainat bir meqsedi olan yaradilis in bir eseridir ve varligin meqsedi Allahi tanimaqdir ve elm bu meqsede xidmet ederse deyer qazana biler Fethullah Gulen ucun yaradilis inancina zidd olan fikirlere icaze vermek dagidici bir xeyal ve tekamul Darvin sehvidir Gulene gore Adem in ilk insan ve Hevva nin Ademin sened sumuyunden yaradilmasi sebeb netice elaqesi kontekstinde ele alinmamasi lazim olan mocuze yaradilislardir Anti tekamul fikirlerini Yaradilis ve Tekamul Heqiqeti kitabinda yazdi Bu kitab Darvinizm ve tekamule qarsi kecirdiyi yigincaqlardaki cixislarini tertib ederek hazirlanmisdir Kitabda Biologiya elminin fantaziya oldugunu ve en boyuk biologiya fantaziyasinin tekamul nezeriyyesi oldugunu bildirdi IstinadlarFethullah Gulen Brockhauz Ensiklopediyasi alm Mohammad Fethullah Gulen AlKindi 2014 09 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 12 15