Həvva (, Ədən bağı – bilinmir) — ilk qadın, Adəm peyğəmbərin zövcəsi.
Həvva | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | bilinmir |
Xatirə günü | 24 dekabr |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Mifologiyada mənşəyi
Həvva adının Kiş Şumer krallığında 3-cü sülalənin 1-ci kraliçası olan "Xabu"dan götürüldüyü ehtimal edilir. Het günəş ilahəsi Hepat, Yunan gənclik ilahəsi Hebe və sevgi ilahəsi Hera Həvva mifinin digər mümkün mənbələridir.
Şumer mifologiyasında ilahə Ninti (qabırğa sümüyünün qadını, həyat verən qadın) Həvvanın yaradılış mifindəki "Adəmin qabırğa sümüyü" obrazının mənbəyi hesab edilir. Eva (Həvva, Həvva) ilə oxşar deyimi olan Ea, Adapa əfsanəsindəki Tövratın Həvva fiquruna bənzər şəkildə Adapanı istiqamətləndirir.
Həvva Amarna məktublarında, Tunc dövründə Yerusəlimdə sitayiş edilən tanrı kimi anlaşılan hurrilərin ilahəsi Hebatla da əlaqələndirilir. Hepa het yazılarında Hepat və ya Hepatu adlanır və ona 'sidr ağacları diyarı'nda sitayiş edildiyi bildirilir. Sidr ağaclarının ölkəsi Livan, Fələstindir. Sonrakı dövrlərdə Hepatın başqa mədəniyyətlərdə meydana çıxan düşüncələri də onun "Ana" kimliyi çərçivəsində idi. Eramızdan əvvəl I minillikdə heroqlif yazılarda Ha-pa-tu, He-ba-tu və Hi-pa-tu, Likiya yazılarında isə Hepat, "Heba Ana" mənasında ifadə edilir.
, Ela, Elat (Çavat); İlahi-universal ana. Bu, insanların, heyvanların və məhsulların məhsuldarlığını simvollaşdıran, bəsləyən və dəstəkləyən bir ağıl idi və həyat ağacı ilə simvollaşdırılırdı. O, eramızdan əvvəl 1-ci minillikdə semit tanrısı Elin arvadı və tanrıların anası olan Aşeraha Çavat (Aramicə Həvva (İng. eva)) adlandırıldı. Ela və ya Elat Elin qadın formasıdır. Onun tam adı Rabat Çavat, Böyük xanım, ilahə Həvva idi və ilan simvolu idi.
Həyatı
Adəm, bəşəriyyətin atası yarandıqdan sonra onun yaşayışın davamı üçün bir sıra ehtiyacları, qərizələri var idi. Allah bunları hikmət üzündən onun vücudunda xəlq etmişdi və bu qüvvələr insan üçün yeni-yeni ehtiyaclara səbəb oldu. Başqa bir tərəfdən bu əhəmiyyətli xilqətin məqsədi təkcə Adəm deyildi, bəlkə Allah bu növün təqvalı və ixlaslı bəndələrində olan həqiqi qiymətini mələklərə göstərmək üçün onun nəslinin artmasını istədi. Bu istəyin reallaşması üçün həmin növdən olan başqa bir vücuda ehtiyac duyuldu və insan nəsli bu iki vücuddan artdı.
Adəmin təklikdən əziyyət çəkməsindən əlavə onun qəlbinin sakitliyi və canının rahatlığı üçün özünə həmsöhbət istəyirdi. Buna görə də Allah taala Adəmin xilqətindən artıq qalmış gildən Həvvanı yaratdı və onun bədəninə ruh üfürdü. Eyni ilə Adəm kimi onun yaranışını kamilləşdirdi.
Başqa bir yerdə Həvvanın Adəmdən yaradılması nəql olunur, çünki kişilər su və gildən yarandıqları üçün məqsədləri su və gilə yetişməkdir. Amma qadınlar, kişilərdən yarandıqları üçün məqsədləri kişilərə yetişməkdir. (Hər nə qədər mümkündürsə onları kişilərlə münasibətdən çəkindirmək lazımdır.)
Beləliklə Həvva da yarandı. Bununla Əbul-bəşər Adəmin qəlbi rahatlıq və sakitlik taparaq tənhalıq vəhşətindən xilas oldu. Amma yenə də yeməyə, içməyə, geyimə və məskənə ehtiyaclı olaraq qalırdılar. Buna görə də müxtəlif nemətlərdən bəhrələnməyi və behiştdə məskən salmağı onlara icazə verərək belə xitab etdi:
-"Ey Adəm, öz həyat yoldaşınla behiştdə məskən salın və istədiyiniz nemətlərdən firavanlıqla yeyin, amma bu bir ağaca yaxınlaşmayın ki, zalımlardan olarsınız."
Bundan əlavə İblisin düşmənçiliyini yenə də onlara xatırlatdı və elə bir iş görməyin ki, behiştdən çıxardılasınız…
İstinadlar
- Kantor M. The Jewish Time Line Encyclopedia, New Updated Edition (ing.). 2004. P. 7.
- http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1094-348X.00053/pdf.
- http://fineartamerica.com/art/drawings/garden+of+eden/canvas+prints.
- . 2015-02-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-28.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2015-02-13 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-01-28.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2017-01-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-01-28.
- Dever, William K (2005), "Did God Have A Wife? Archaeology And Folk Religion In Ancient Israel" (Wm. B. Eerdmans Publishing Company)
- "Arxivlənmiş surət". 2017-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-28.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- "Adəm və Həvvanın neçə övladı var idi?" (az.). . 2011-05-31. 2017-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-24.
- (az.). . 2013-06-15. 2017-03-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-02-24.
- Natiq Rəhimov. (az.). islam.az. 2008-04-11. 2017-03-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-02-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hevva Eden bagi bilinmir ilk qadin Adem peygemberin zovcesi HevvaDogum tarixiDogum yeri Eden bagiVefat tarixi bilinmirXatire gunu 24 dekabr Vikianbarda elaqeli mediafayllarMifologiyada menseyiHevva adinin Kis Sumer kralliginda 3 cu sulalenin 1 ci kralicasi olan Xabu dan goturulduyu ehtimal edilir Het gunes ilahesi Hepat Yunan genclik ilahesi Hebe ve sevgi ilahesi Hera Hevva mifinin diger mumkun menbeleridir Sumer mifologiyasinda ilahe Ninti qabirga sumuyunun qadini heyat veren qadin Hevvanin yaradilis mifindeki Ademin qabirga sumuyu obrazinin menbeyi hesab edilir Eva Hevva Hevva ile oxsar deyimi olan Ea Adapa efsanesindeki Tovratin Hevva fiquruna benzer sekilde Adapani istiqametlendirir Hevva Amarna mektublarinda Tunc dovrunde Yeruselimde sitayis edilen tanri kimi anlasilan hurrilerin ilahesi Hebatla da elaqelendirilir Hepa het yazilarinda Hepat ve ya Hepatu adlanir ve ona sidr agaclari diyari nda sitayis edildiyi bildirilir Sidr agaclarinin olkesi Livan Felestindir Sonraki dovrlerde Hepatin basqa medeniyyetlerde meydana cixan dusunceleri de onun Ana kimliyi cercivesinde idi Eramizdan evvel I minillikde heroqlif yazilarda Ha pa tu He ba tu ve Hi pa tu Likiya yazilarinda ise Hepat Heba Ana menasinda ifade edilir Ela Elat Cavat Ilahi universal ana Bu insanlarin heyvanlarin ve mehsullarin mehsuldarligini simvollasdiran besleyen ve destekleyen bir agil idi ve heyat agaci ile simvollasdirilirdi O eramizdan evvel 1 ci minillikde semit tanrisi Elin arvadi ve tanrilarin anasi olan Aseraha Cavat Aramice Hevva Ing eva adlandirildi Ela ve ya Elat Elin qadin formasidir Onun tam adi Rabat Cavat Boyuk xanim ilahe Hevva idi ve ilan simvolu idi HeyatiAdem beseriyyetin atasi yarandiqdan sonra onun yasayisin davami ucun bir sira ehtiyaclari qerizeleri var idi Allah bunlari hikmet uzunden onun vucudunda xelq etmisdi ve bu quvveler insan ucun yeni yeni ehtiyaclara sebeb oldu Basqa bir terefden bu ehemiyyetli xilqetin meqsedi tekce Adem deyildi belke Allah bu novun teqvali ve ixlasli bendelerinde olan heqiqi qiymetini meleklere gostermek ucun onun neslinin artmasini istedi Bu isteyin reallasmasi ucun hemin novden olan basqa bir vucuda ehtiyac duyuldu ve insan nesli bu iki vucuddan artdi Ademin teklikden eziyyet cekmesinden elave onun qelbinin sakitliyi ve caninin rahatligi ucun ozune hemsohbet isteyirdi Buna gore de Allah taala Ademin xilqetinden artiq qalmis gilden Hevvani yaratdi ve onun bedenine ruh ufurdu Eyni ile Adem kimi onun yaranisini kamillesdirdi Basqa bir yerde Hevvanin Ademden yaradilmasi neql olunur cunki kisiler su ve gilden yarandiqlari ucun meqsedleri su ve gile yetismekdir Amma qadinlar kisilerden yarandiqlari ucun meqsedleri kisilere yetismekdir Her ne qeder mumkundurse onlari kisilerle munasibetden cekindirmek lazimdir Belelikle Hevva da yarandi Bununla Ebul beser Ademin qelbi rahatliq ve sakitlik taparaq tenhaliq vehsetinden xilas oldu Amma yene de yemeye icmeye geyime ve meskene ehtiyacli olaraq qalirdilar Buna gore de muxtelif nemetlerden behrelenmeyi ve behistde mesken salmagi onlara icaze vererek bele xitab etdi Ey Adem oz heyat yoldasinla behistde mesken salin ve istediyiniz nemetlerden firavanliqla yeyin amma bu bir agaca yaxinlasmayin ki zalimlardan olarsiniz Bundan elave Iblisin dusmenciliyini yene de onlara xatirlatdi ve ele bir is gormeyin ki behistden cixardilasiniz IstinadlarKantor M The Jewish Time Line Encyclopedia New Updated Edition ing 2004 P 7 ISBN 978 0 87668 229 6 http onlinelibrary wiley com doi 10 1111 1094 348X 00053 pdf http fineartamerica com art drawings garden of eden canvas prints 2015 02 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 01 28 Arxivlenmis suret PDF 2015 02 13 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 01 28 Arxivlenmis suret PDF 2017 01 18 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 01 28 Dever William K 2005 Did God Have A Wife Archaeology And Folk Religion In Ancient Israel Wm B Eerdmans Publishing Company Arxivlenmis suret 2017 01 10 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 28 Hemcinin baxVikianbarda Hevva ile elaqeli mediafayllar var Xarici kecidler Adem ve Hevvanin nece ovladi var idi az 2011 05 31 2017 03 08 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 24 az 2013 06 15 2017 03 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 02 24 Natiq Rehimov az islam az 2008 04 11 2017 03 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 02 24