Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İblis — göylərdən qovulmuş və Allahın düşməninə çevrilmiş, dindarları düz yoldan azdıran dindarları düz yoldan azdıran mələk yada cin adıdır. Xristianlardakı satananın sinonimidir. İblisin əsl adı Haris, Halis və ya Həris olmuşdur. İblis isə şeytanın balalarının və köməkçilərinin adıdır. İblis, Allahın yaratdığı ilk insana — Adəmə təzim etmək barədə Onun əmrindən çıxmışdır. Buna görə də o, göylərdən qovulmuş və cəhənnəm əzabına düçar edilmişdir. Lakin iblis Allahdan cəzalandırılması üçün Məhşər (Qiyamət) gününədək möhlət istəmiş və and içmişdir ki, Yer üzərində insanları yollarından azdıracaq.
Quranda Şeytan
Qurani-Kərimdə səksən səkkiz yerdə şeytan (on biri iblis olmaqla) kəliməsi keçir.
- Həqiqətən, Şeytan sizin düşməninizdir, onu (özünüzə) düşmən tutun. O özünə uyanları cəhənnəm əhli olmağa çağırır .
- Şeytan sizi yoxsulluqla qorxudaraq alçaq işlərə sövq edər, Allah isə (əksinə) sizə bağışlanmaq və bərəkət və’dəsi verər. Allah (mərhəməti ilə) genişdir, (hər şeyi) biləndir.
- Ehtiyatlı olun ki, dünya həyatı sizi aldatmasın. Şeytan sizi Allaha arxayın edib (Allah Öz bəndələrinə mehribandır, onların hamısını bağışlayacaq, günahlarından keçəcək deyə) tovlamasın!
- "Ey Adəm övladları! Şeytan sizin ata-ananızı Cənnətdən çıxardıb ayıb yerlərini özlərinə göstərmək üçün libaslarını soyundurduğu kimi, sizi də aldatmasın. O və onun dəstəsi sizi, onları görmədiyiniz yerdən görürlər. Həqiqətən, Biz şeytanları iman gətirməyənlərin dostları etdik."
- Ey Adəm övladı! Məgər Mən sizdən əhd almadımmı ki, Şeytana ibadət etməyin, o sizin açıq-aşkar düşməninizdir və (sizə buyurmadımmı ki) Mənə ibadət edin, doğru yol budur?!
Digər dinlərdə
İslamda və yəhudilikdə şeytan Allaha düşmənçilikdə rəqib olan, lakin mövqe baxımından Allaha tabe olan, hətta Allahın hakimiyyəti altında olan varlıq və ya qüvvə kimi başa düşülür.
Xristian ənənəsində isə bəzən zərdüşti dualist anlayışına yaxınlaşaraq, dünyanı idarə edən xeyir və şər qüvvələr, paralel işıq və qaranlıq dünyalar kimi Tanrıya bərabər olan bir güc kimi zühur edirdi. Bu fikir İblisin Allahın lütfündən düşməsi haqqında xristian ideyasını əsaslandıran Avqustinə gedib çıxır. Şeytan o zaman Yer üzündə öz Padşahlığını yaradacaqdı ki, orada o, hər şeyin üzərində hökmranlıq edir. Bu fikir manixeyizmdən qaynaqlanır və monoteist mənşəli deyil.
Yəhudilik, Xristianlıq və İslam dinlərində şeytan haqqında olan təsvirlərin bəzi cəhətlərdə oxşarlıqlar, bəzi cəhətlərdə isə böyük fərqlər olduğu görülür. Kitabi-Müqəddəs ənənəsində hətta "demonologiya" iblisi öyrənən bir elm sahəsi kimi meydana çıxmışdır. Bu başlıq altında şeytan anlayışının tərifi, növləri, formaları, adları və xüsusiyyətləri kimi mövzular təhlil edilmişdir.
Əhdi-Ətiqdə şeytan haqqında məlumatlar məhduddur. O, daima Allahın nəzarətində olan və onun iradəsini yerinə yetirən bir alət mövqeyindədir. O, cin və ya pis varlıq kimi görünmür. O, yaradılış baxımından bir mələkdir, mələklər aləminin bir hissəsidir və dərəcə baxımından mələklər arasında ən yüksək səviyyədədir. Beləliklə, o, Allahın prokuroru kimi Allaha xidmətdə işləyir. O, insanları günaha sövq edir və sonra onları günahlandırır.
İblis İslam ədəbiyyatının əksəriyyətində yalnız ittihamçı mələk olsa da, xristianlıqla müqayisə oluna bilən mütləq şər ideyası var. Bu pisliyə Əhrimən deyilir. Lakin əksər müsəlman müəlliflər tövhidlə ziddiyyət təşkil etdiyi üçün belə bir varlığın mövcudluğunu inkar edirlər. Bəzi müsəlman yazıçıları (sələfilik və mötəzillik) İblisin əslində xristianlıq və zərdüştilik kimi bir cin olduğuna inanırlar.
Şeytanın adları
Müqəddəs Kitabda Şeytanın bir çox fərqli adla çağırıldığı bilinir. İlk növbədə Lucifer haqqında danışmaq olar. Bu ad Əhdi-Ətiqdə yalnız bir dəfə, Əhdi-Cədiddə isə heç vaxt rast gəlinmir. Lucifer Günəş və Aydan sonra səmada ən parlaq obyekt olan Veneradan daha parlaq deməkdir. "Yeşaya" 14/12–15-də Lüsifer təkəbbür və Allah olmaq istəyinə görə cənnətdən qovulmuş "səhər oğlu" adlı bir mələkdir.
Şeytanın vəsvəsələri
- Şirkə dəvət.
- Bidətə dəvət
- Böyük günahlara dəvət.
- dəvət
- Məkruh əməllərə dəvət
- Savabı çox olan işdən uzaqlaşdırmaq üçün savabı az olan işə dəvət.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Иблис // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 353.
- Fatir surəsi, 6
- Bəqərə surəsi, 268
- Loğman surəsi, 33
- Əraf surəsi, 27
- Yasin surəsi, 60–61
- Joseph, Devil Worship: The Sacred Books and Traditions of the Yezidiz, Boston 1919.
- Babcock, William S. "Augustine on Sin and Moral Agency". The Journal of Religious Ethics. 16 (1). 1988: 28–55. JSTOR 40015077.
- ARSLAN, Ali. Büyük Kur’an Tefsiri. 16 cilt. İstanbul: Arslan Yayınları. ts.
- KİTAB-I MUKADDES VE KUR’AN’A GÖRE ŞEYTAN
- . "Fallen Angels in Jewish, Christian and Mohammedan Literature. A Study in Comparative Folk-Lore". . Philadelphia, Pennsylvania: . 16 (1). July 1925: 88. doi:10.2307/1451748. JSTOR 1451748.
- Asghar, Irfan. The Notion of Evil in the Qur'an and Islamic Mystical Thought. Diss. The University of Western Ontario (Canada), 2021.
- DÜZGÜN, Şaban Ali. "Dinsel ve Mitolojik Yönleriyle Cin ve Şeytan Algımız". Kelam Araştırmaları 10:2. 2012.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ilbiz ile sehv salmayin Iblis goylerden qovulmus ve Allahin dusmenine cevrilmis dindarlari duz yoldan azdiran dindarlari duz yoldan azdiran melek yada cin adidir Xristianlardaki satananin sinonimidir Iblisin esl adi Haris Halis ve ya Heris olmusdur Iblis ise seytanin balalarinin ve komekcilerinin adidir Iblis Allahin yaratdigi ilk insana Ademe tezim etmek barede Onun emrinden cixmisdir Buna gore de o goylerden qovulmus ve cehennem ezabina ducar edilmisdir Lakin iblis Allahdan cezalandirilmasi ucun Mehser Qiyamet gununedek mohlet istemis ve and icmisdir ki Yer uzerinde insanlari yollarindan azdiracaq Melekler prototip insan olan Ademle gorusurler Tekebburle basini ceviren Iblisin inkarci reaksiyasini az da olsa paylasirlar Elyazmasindan resm Ferideddin Ettarin Mentiq el Tayr Quslarin Konfransi Iran Siraz 899 1494 Itirilmis cennet poemasinda Iblis suretiQuranda SeytanQurani Kerimde seksen sekkiz yerde seytan on biri iblis olmaqla kelimesi kecir Heqiqeten Seytan sizin dusmeninizdir onu ozunuze dusmen tutun O ozune uyanlari cehennem ehli olmaga cagirir Seytan sizi yoxsulluqla qorxudaraq alcaq islere sovq eder Allah ise eksine size bagislanmaq ve bereket ve desi verer Allah merhemeti ile genisdir her seyi bilendir Ehtiyatli olun ki dunya heyati sizi aldatmasin Seytan sizi Allaha arxayin edib Allah Oz bendelerine mehribandir onlarin hamisini bagislayacaq gunahlarindan kececek deye tovlamasin Ey Adem ovladlari Seytan sizin ata ananizi Cennetden cixardib ayib yerlerini ozlerine gostermek ucun libaslarini soyundurdugu kimi sizi de aldatmasin O ve onun destesi sizi onlari gormediyiniz yerden gorurler Heqiqeten Biz seytanlari iman getirmeyenlerin dostlari etdik Ey Adem ovladi Meger Men sizden ehd almadimmi ki Seytana ibadet etmeyin o sizin aciq askar dusmeninizdir ve size buyurmadimmi ki Mene ibadet edin dogru yol budur Diger dinlerdeIslamda ve yehudilikde seytan Allaha dusmencilikde reqib olan lakin movqe baximindan Allaha tabe olan hetta Allahin hakimiyyeti altinda olan varliq ve ya quvve kimi basa dusulur Xristian enenesinde ise bezen zerdusti dualist anlayisina yaxinlasaraq dunyani idare eden xeyir ve ser quvveler paralel isiq ve qaranliq dunyalar kimi Tanriya beraber olan bir guc kimi zuhur edirdi Bu fikir Iblisin Allahin lutfunden dusmesi haqqinda xristian ideyasini esaslandiran Avqustine gedib cixir Seytan o zaman Yer uzunde oz Padsahligini yaradacaqdi ki orada o her seyin uzerinde hokmranliq edir Bu fikir manixeyizmden qaynaqlanir ve monoteist menseli deyil Yehudilik Xristianliq ve Islam dinlerinde seytan haqqinda olan tesvirlerin bezi cehetlerde oxsarliqlar bezi cehetlerde ise boyuk ferqler oldugu gorulur Kitabi Muqeddes enenesinde hetta demonologiya iblisi oyrenen bir elm sahesi kimi meydana cixmisdir Bu basliq altinda seytan anlayisinin terifi novleri formalari adlari ve xususiyyetleri kimi movzular tehlil edilmisdir Ehdi Etiqde seytan haqqinda melumatlar mehduddur O daima Allahin nezaretinde olan ve onun iradesini yerine yetiren bir alet movqeyindedir O cin ve ya pis varliq kimi gorunmur O yaradilis baximindan bir melekdir melekler aleminin bir hissesidir ve derece baximindan melekler arasinda en yuksek seviyyededir Belelikle o Allahin prokuroru kimi Allaha xidmetde isleyir O insanlari gunaha sovq edir ve sonra onlari gunahlandirir Iblis Islam edebiyyatinin ekseriyyetinde yalniz ittihamci melek olsa da xristianliqla muqayise oluna bilen mutleq ser ideyasi var Bu pisliye Ehrimen deyilir Lakin ekser muselman muellifler tovhidle ziddiyyet teskil etdiyi ucun bele bir varligin movcudlugunu inkar edirler Bezi muselman yazicilari selefilik ve motezillik Iblisin eslinde xristianliq ve zerdustilik kimi bir cin olduguna inanirlar Seytanin adlariMuqeddes Kitabda Seytanin bir cox ferqli adla cagirildigi bilinir Ilk novbede Lucifer haqqinda danismaq olar Bu ad Ehdi Etiqde yalniz bir defe Ehdi Cedidde ise hec vaxt rast gelinmir Lucifer Gunes ve Aydan sonra semada en parlaq obyekt olan Veneradan daha parlaq demekdir Yesaya 14 12 15 de Lusifer tekebbur ve Allah olmaq isteyine gore cennetden qovulmus seher oglu adli bir melekdir Seytanin vesveseleriSirke devet Bidete devet Boyuk gunahlara devet devet Mekruh emellere devet Savabi cox olan isden uzaqlasdirmaq ucun savabi az olan ise devet Hemcinin baxCinIstinadlarIblis Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә IV ҹild Eldәҝәz Itabira Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1980 S 353 Fatir suresi 6 Beqere suresi 268 Logman suresi 33 Eraf suresi 27 Yasin suresi 60 61 Joseph Devil Worship The Sacred Books and Traditions of the Yezidiz Boston 1919 Babcock William S Augustine on Sin and Moral Agency The Journal of Religious Ethics 16 1 1988 28 55 JSTOR 40015077 ARSLAN Ali Buyuk Kur an Tefsiri 16 cilt Istanbul Arslan Yayinlari ts KITAB I MUKADDES VE KUR AN A GORE SEYTAN Fallen Angels in Jewish Christian and Mohammedan Literature A Study in Comparative Folk Lore Philadelphia Pennsylvania 16 1 July 1925 88 doi 10 2307 1451748 JSTOR 1451748 Asghar Irfan The Notion of Evil in the Qur an and Islamic Mystical Thought Diss The University of Western Ontario Canada 2021 DUZGUN Saban Ali Dinsel ve Mitolojik Yonleriyle Cin ve Seytan Algimiz Kelam Arastirmalari 10 2 2012 Xarici kecidler