Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Exidna (yun. Ἔχιδνα - gürzə) — yarı qadın, yarı ilan olan əjdaha. Exidna, qorxunc əjdaha Tifonun həyat yoldaşı və Yunan mifologiyasının ən məşhur əjdahalarından bir çoxunun anasıdır.
| Exidna | |
|---|---|
 | |
| Mifologiya | qədim yunan mifologiyası |
| Cinsi | qadın[d] |
| Atası | Forki və ya Tartar |
| Anası | Ceto, Kalliroya, Stiks və ya Geya |
| Əri | |
| Uşaqları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Genealogiya
Exidnanın nəsil şəcərəsi müxtəlif müəlliflərə görə dəyişir.Onunla bağlı ən qədim genealojilardan biri Hesiodun Teoqoniya əsərində (e.ə. VIII–VII əsrlər) verilir və burada bəzi məqamlar aydın deyil. Hesioda görə, Exidna ehtimal ki, dəniz ilahəsi Keto tərəfindən dünyaya gətirilmişdi, bu da onun atasının dəniz tanrısı Forki olduğunu göstərir.Lakin burada qeyd edilən "o" sözü Okeanit Kalliroyaya da aid edilə bilər, bu isə Exidnanın atasının Meduzanın oğlu ola biləcəyini bildirir. Mifoqraf Ferekid (e.ə. V əsr) Exidnanın Forkinin qızı olduğunu yazsa da, onun anasını qeyd etmir.
Digər müəlliflər Exidnanın fərqli valideynləri olduğunu bildirir. Coğrafiyaçı Pavsani (II əsr) qeyd edir ki, Epimenid (e.ə. VII və ya VI əsr) onu Stiks çayı ilahəsi Okeanit Stiksin və bilinməyən bir şəxs olan Peirasın qızı kimi təsvir etmişdir. Mifoqraf (I və ya II əsr) görə isə, Exidna Tartar və Geyanın qızıdır.Orfik ənənəyə görə isə, o, bütün tanrıların atası sayılan qızı idi.
Təsviri
Hesiodun Exidnası yarı gözəl qız, yarı qorxunc ilan idi. Hesiod onu "əzib-keçən tanrıça" və "insanlara və tanrılara bənzəməyən, qaniçən varlıq" kimi təsvir edir.O, "parlaq gözlü və gözəl yanaqlı nimfanın yarısı, digər yarısı isə nəhəng, dəhşətli, xallı dərili ilan" kimi göstərilir.Exidnanın ilan hissəsinin çiy ət yeməsi ilə əlaqələndirilməsi Hesiodun onun ilan hissəsinin başla bitdiyini düşünə biləcəyini göstərir.
Aristofan (e.ə. V əsrin sonu) Exidnanı yeraltı aləmin sakini kimi təsvir edərək, ona yüz baş (ehtimal ki, ilan başları) verir.Bu, Hesiodun Exidnanın yoldaşı Tifonun da yüz başlı olduğunu bildirməsi ilə üst-üstə düşür. Orfik ənənədə isə Exidna uzun saçlı gözəl qadın başına və boyundan aşağıya qədər ilan bədəninə sahibdir. əsərində isə, Exidna "iyrənc" və "dəhşətli zəhərli" varlıq kimi təsvir edilir.
Delfina
Exidna Apollonun Delfidə öldürdüyü əjdaha ilə əlaqələndirilə bilər.Həmin əjdaha adətən kişi cinsində olan ilansürünən Piton kimi göstərilir. Lakin bu əhvalatın ən qədim versiyası olan Homerik Himn Apollona əsərində, tanrı adını açıqlamadığı bir dişi əjdahanı () öldürür.Daha sonralar bu varlıq Tifonun himayədarı olmuş Delfina adlandırılır. Exidna və Delfina arasında bir sıra oxşarlıqlar var.Hər ikisi yarı qadın, yarı ilandır və hər ikisi insanlara "bəla" (πῆμα) olmuşdur.Bundan əlavə, hər ikisi Tifon ilə sıx bağlıdır və hər ikisi ilə əlaqələndirilir.
İkonoqrafiya
Exidnanın qədim dövrlərə aid müəyyən bir təsviri qalmayıb.Pavsaniyə görə, Exidna və Tifon e.ə. VI əsrə aid olan, tərəfindən dizayn edilən Apollon Taxtı adlı Dor-İoniya məbədlər kompleksində təsvir edilmişdir. Pavsani sol tərəfdəki iki fiqurun Exidna və Tifon olduğunu, sağ tərəfdə isə Tritonların dayandığını bildirir, lakin bu fiqurların təfərrüatları haqqında əlavə məlumat vermir.
İstinadlar
- Любкер Ф. Inferi (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 661–663.
- Любкер Ф. Echidna (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 448.
- Любкер Ф. Chimaera (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 281.
- Ogden 2013b, p. 13.
- For a discussion of Echidna's varying genealogy see Ogden 2013a, pp. 148–150.
- Hesiod, Theogony 270-300. Though Herbert Jennings Rose says simply that it is "not clear which parents are meant", Athanassakis, p. 44, says that Phorcys and Ceto are the "more likely candidates for parents of this hideous creature who proceeded to give birth to a series of monsters and scourges". The problem arises from the ambiguous referent of the pronoun "she" in Theogony 295. While some have read this "she" as referring to Callirhoe (e.g. Smith s.v. Echidna; Morford, p. 162), according to Clay, p. 159 n. 32, "the modern scholarly consensus" reads Ceto, see for example Most 2018a, p. 27 n. 16 ("Probably Ceto"); Gantz, p. 22 ("Phorkys and Keto produce Echidna"); Caldwell, pp. 7, 46 lines 295–303 ("presumably Keto"); West 1966, p. 249 line 295 ("probably Keto"); Grimal, s.v. Echidna ("Phorcys and Ceto").
- Pherecydes, fr. 7 Fowler = FGrHist 3 F 7 (Fowler 2000, p. 278); Hošek, p. 678.
- Epimenides apud Pausanias, 8.18.2; Fowler 2013, p. 9.
- Apollodorus, Library 2.1.2. According to the sixth century AD neoplatonist Olympiodorus, Typhon, Echidna, and Python were all the progeny of Tartarus and Gaia, with each being a cause of a specific kind of disorder, in Echidna's case, "a cause revenging and punishing rational souls; and hence the upper arts of her are those of a virgin, but the lower those of a serpent", see Taylor 1824, pp. 76–77 n. 63.
- Meisner, p. 135; Orphic Fragment 58 Kern = Athenagoras, Apology 20 (p. 397); van den Broek, p. 137 n. 20; Fowler 2013, p. 9.
- Hesiod, Theogony 295-305 (Evelyn-White).
- Ogden 2013a, p. 81.
- Aristophanes, Frogs 473–474; Hošek. p. 678. Ogden 2013a, p. 81, calls Aristophanes' description "exuberant", which "need not relate to canon", see also Ogden 2013b pp. 65–66. For the hundred-headed Typhon see Hesiod, Theogony 825; see also Aeschylus (?), Prometheus Bound 351; Apollodorus, 1.6.3. Pindar, Pythian 1.16; 8.15–16, and Olympian 4.7, all give Typhon a hundred heads, but Pindar, fragment 93 apud Strabo, 13.4.6 (Race, pp. 328–329) gives Typhon fifty.
- Orphic Fragment 58 Kern =Athenagoras, Apology 20 (p. 397); van den Broek, p. 137 n. 20; Fowler 2013, p. 9.
- , Dionysiaca 18.273 ff. (II pp. 82–83).
- Hymn to Apollo (3) 300–306, 349–369; Ogden 2013a, pp. 40 ff.; Gantz, p. 88; Fontenrose, pp. 14–15; p. 94. Apollodorus, 1.6.3, for example, calls her Delphyne.
- Fontenrose, pp. 94–97 argues that Echidna and Delphyne (along with Ceto and possibly Scylla) were different names for the same creature.
- Apollodorus, 1.6.3 calls Delphyne both a drakaina and a "half-bestial maiden"; see Ogden 2013a, p. 44; Fontenrose, p. 95.
- Hymn to Apollo (3) 304: πῆμα; Hesiod, Theogony 329: πῆμ᾽.
- According to Apollodorus, 1.6.3, Typhon set Delphyne as guard over Zeus' severed sinews in the Corycian cave; see Ogden, 2013a, p. 42; Fontenrose, p. 94.
- Hošek, p. 679; Ogden 2013a, pp. 80–81 n. 37. The identification of Echidna fighting Heracles on a restoration of a pediment from the Athenian Acropolis, (see for example Gardner, p. 159) is now rejected.
- Gardner, p. 78; Pausanias, 3.18.10.
Ədəbiyyat
- Taylor, Thomas (1824), The Mystical Hymns of Orpheus: Translated from the Greek, and Demonstrated to be the Invocations Used in the Eleusinian Mysteries, C. Whittingham.
- Trypanis, C. A., Gelzer, Thomas; Whitman, Cedric, CALLIMACHUS, MUSAEUS, Aetia, Iambi, Hecale and Other Fragments. Hero and Leander, Harvard University Press, 1975. ISBN .
- Tzetzes, Chiliades, editor Gottlieb Kiessling, F.C.G. Vogel, 1826. (English translation, Books II–IV, by Gary Berkowitz. Internet Archive).
- Valerius Flaccus, Gaius, Argonautica, translated by J. H. Mozley, Loeb Classical Library Volume 286. Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1928.
- Roel van den Broek, Studies in Gnosticism and Alexandrian Christianity, BRILL, 1996. ISBN .
- Martin Litchfield West (1966), Hesiod: Theogony, Oxford University Press.
- Martin Litchfield West (1997), The East Face of Helicon: West Asiatic Elements in Greek Poetry and Myth, Oxford University Press. ISBN .
Xarici keçidlər
Vikianbarda Exidna (mifologiya) ilə əlaqəli mediafayllar var.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Exidna yun Ἔxidna gurze yari qadin yari ilan olan ejdaha Exidna qorxunc ejdaha Tifonun heyat yoldasi ve Yunan mifologiyasinin en meshur ejdahalarindan bir coxunun anasidir ExidnaMifologiya qedim yunan mifologiyasiCinsi qadin d Atasi Forki ve ya TartarAnasi Ceto Kalliroya Stiks ve ya GeyaEri TifonUsaqlari Sfinks Nemey siri Kerber Hidra Ximera Kromminion donuzu Kolxida ejdahasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarExidna Heykel Pirro Liqorio 1555 Parko dei Mostri Canavarlar Parki Latsio Italiya GenealogiyaExidnanin nesil seceresi muxtelif muelliflere gore deyisir Onunla bagli en qedim genealojilardan biri Hesiodun Teoqoniya eserinde e e VIII VII esrler verilir ve burada bezi meqamlar aydin deyil Hesioda gore Exidna ehtimal ki deniz ilahesi Keto terefinden dunyaya getirilmisdi bu da onun atasinin deniz tanrisi Forki oldugunu gosterir Lakin burada qeyd edilen o sozu Okeanit Kalliroyaya da aid edile biler bu ise Exidnanin atasinin Meduzanin oglu ola bileceyini bildirir Mifoqraf Ferekid e e V esr Exidnanin Forkinin qizi oldugunu yazsa da onun anasini qeyd etmir Diger muellifler Exidnanin ferqli valideynleri oldugunu bildirir Cografiyaci Pavsani II esr qeyd edir ki Epimenid e e VII ve ya VI esr onu Stiks cayi ilahesi Okeanit Stiksin ve bilinmeyen bir sexs olan Peirasin qizi kimi tesvir etmisdir Mifoqraf I ve ya II esr gore ise Exidna Tartar ve Geyanin qizidir Orfik eneneye gore ise o butun tanrilarin atasi sayilan qizi idi TesviriHesiodun Exidnasi yari gozel qiz yari qorxunc ilan idi Hesiod onu ezib kecen tanrica ve insanlara ve tanrilara benzemeyen qanicen varliq kimi tesvir edir O parlaq gozlu ve gozel yanaqli nimfanin yarisi diger yarisi ise neheng dehsetli xalli derili ilan kimi gosterilir Exidnanin ilan hissesinin ciy et yemesi ile elaqelendirilmesi Hesiodun onun ilan hissesinin basla bitdiyini dusune bileceyini gosterir Aristofan e e V esrin sonu Exidnani yeralti alemin sakini kimi tesvir ederek ona yuz bas ehtimal ki ilan baslari verir Bu Hesiodun Exidnanin yoldasi Tifonun da yuz basli oldugunu bildirmesi ile ust uste dusur Orfik enenede ise Exidna uzun sacli gozel qadin basina ve boyundan asagiya qeder ilan bedenine sahibdir eserinde ise Exidna iyrenc ve dehsetli zeherli varliq kimi tesvir edilir DelfinaExidna Apollonun Delfide oldurduyu ejdaha ile elaqelendirile biler Hemin ejdaha adeten kisi cinsinde olan ilansurunen Piton kimi gosterilir Lakin bu ehvalatin en qedim versiyasi olan Homerik Himn Apollona eserinde tanri adini aciqlamadigi bir disi ejdahani oldurur Daha sonralar bu varliq Tifonun himayedari olmus Delfina adlandirilir Exidna ve Delfina arasinda bir sira oxsarliqlar var Her ikisi yari qadin yari ilandir ve her ikisi insanlara bela pῆma olmusdur Bundan elave her ikisi Tifon ile six baglidir ve her ikisi ile elaqelendirilir IkonoqrafiyaExidnanin qedim dovrlere aid mueyyen bir tesviri qalmayib Pavsaniye gore Exidna ve Tifon e e VI esre aid olan terefinden dizayn edilen Apollon Taxti adli Dor Ioniya mebedler kompleksinde tesvir edilmisdir Pavsani sol terefdeki iki fiqurun Exidna ve Tifon oldugunu sag terefde ise Tritonlarin dayandigini bildirir lakin bu fiqurlarin teferruatlari haqqinda elave melumat vermir IstinadlarLyubker F Inferi rus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga F Gelbke P V Nikitin V A Kanskij per A D Vejsman F Gelbke L A Georgievskij A I Davidenkov V A Kanskij P V Nikitin I A Smirnov E A Vert O Yu Klemenchich N V Rubinskij SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 661 663 Lyubker F Echidna rus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga F Gelbke P V Nikitin V A Kanskij per A D Vejsman F Gelbke L A Georgievskij A I Davidenkov V A Kanskij P V Nikitin I A Smirnov E A Vert O Yu Klemenchich N V Rubinskij SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 448 Lyubker F Chimaera rus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga F Gelbke P V Nikitin V A Kanskij per A D Vejsman F Gelbke L A Georgievskij A I Davidenkov V A Kanskij P V Nikitin I A Smirnov E A Vert O Yu Klemenchich N V Rubinskij SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 281 Ogden 2013b p 13 For a discussion of Echidna s varying genealogy see Ogden 2013a pp 148 150 Hesiod Theogony 270 300 Though Herbert Jennings Rose says simply that it is not clear which parents are meant Athanassakis p 44 says that Phorcys and Ceto are the more likely candidates for parents of this hideous creature who proceeded to give birth to a series of monsters and scourges The problem arises from the ambiguous referent of the pronoun she in Theogony 295 While some have read this she as referring to Callirhoe e g Smith s v Echidna Morford p 162 according to Clay p 159 n 32 the modern scholarly consensus reads Ceto see for example Most 2018a p 27 n 16 Probably Ceto Gantz p 22 Phorkys and Keto produce Echidna Caldwell pp 7 46 lines 295 303 presumably Keto West 1966 p 249 line 295 probably Keto Grimal s v Echidna Phorcys and Ceto Pherecydes fr 7 Fowler FGrHist 3 F 7 Fowler 2000 p 278 Hosek p 678 Epimenides apud Pausanias 8 18 2 Fowler 2013 p 9 Apollodorus Library 2 1 2 According to the sixth century AD neoplatonist Olympiodorus Typhon Echidna and Python were all the progeny of Tartarus and Gaia with each being a cause of a specific kind of disorder in Echidna s case a cause revenging and punishing rational souls and hence the upper arts of her are those of a virgin but the lower those of a serpent see Taylor 1824 pp 76 77 n 63 Meisner p 135 Orphic Fragment 58 Kern Athenagoras Apology 20 p 397 van den Broek p 137 n 20 Fowler 2013 p 9 Hesiod Theogony 295 305 Evelyn White Ogden 2013a p 81 Aristophanes Frogs 473 474 Hosek p 678 Ogden 2013a p 81 calls Aristophanes description exuberant which need not relate to canon see also Ogden 2013b pp 65 66 For the hundred headed Typhon see Hesiod Theogony 825 see also Aeschylus Prometheus Bound 351 Apollodorus 1 6 3 Pindar Pythian 1 16 8 15 16 and Olympian 4 7 all give Typhon a hundred heads but Pindar fragment 93 apud Strabo 13 4 6 Race pp 328 329 gives Typhon fifty Orphic Fragment 58 Kern Athenagoras Apology 20 p 397 van den Broek p 137 n 20 Fowler 2013 p 9 Dionysiaca 18 273 ff II pp 82 83 Hymn to Apollo 3 300 306 349 369 Ogden 2013a pp 40 ff Gantz p 88 Fontenrose pp 14 15 p 94 Apollodorus 1 6 3 for example calls her Delphyne Fontenrose pp 94 97 argues that Echidna and Delphyne along with Ceto and possibly Scylla were different names for the same creature Apollodorus 1 6 3 calls Delphyne both a drakaina and a half bestial maiden see Ogden 2013a p 44 Fontenrose p 95 Hymn to Apollo 3 304 pῆma Hesiod Theogony 329 pῆm According to Apollodorus 1 6 3 Typhon set Delphyne as guard over Zeus severed sinews in the Corycian cave see Ogden 2013a p 42 Fontenrose p 94 Hosek p 679 Ogden 2013a pp 80 81 n 37 The identification of Echidna fighting Heracles on a restoration of a pediment from the Athenian Acropolis see for example Gardner p 159 is now rejected Gardner p 78 Pausanias 3 18 10 EdebiyyatTaylor Thomas 1824 The Mystical Hymns of Orpheus Translated from the Greek and Demonstrated to be the Invocations Used in the Eleusinian Mysteries C Whittingham Trypanis C A Gelzer Thomas Whitman Cedric CALLIMACHUS MUSAEUS Aetia Iambi Hecale and Other Fragments Hero and Leander Harvard University Press 1975 ISBN 978 0 674 99463 8 Tzetzes Chiliades editor Gottlieb Kiessling F C G Vogel 1826 English translation Books II IV by Gary Berkowitz Internet Archive Valerius Flaccus Gaius Argonautica translated by J H Mozley Loeb Classical Library Volume 286 Cambridge Massachusetts Harvard University Press London William Heinemann Ltd 1928 Roel van den Broek Studies in Gnosticism and Alexandrian Christianity BRILL 1996 ISBN 9789004106543 Martin Litchfield West 1966 Hesiod Theogony Oxford University Press Martin Litchfield West 1997 The East Face of Helicon West Asiatic Elements in Greek Poetry and Myth Oxford University Press ISBN 0 19 815042 3 Xarici kecidlerVikianbarda Exidna mifologiya ile elaqeli mediafayllar var