Keto (yun. Κητώ) — Yunan mifologiyasında ilkin dəniz tanrıçasıdır və Pontla Geyanın qızıdır. Mifik bir fiqur olaraq, o, ən qədim tanrılardan biri hesab olunur və Geya ilə Pontdan olan digər bir uşaq, Forkis ilə bir çox canavarlı övladlar doğurmuşdur. Kiçik Günəş Sistemi obyektlərindən , onun şərəfinə adlandırılmışdır, və onun peyki Fortsizin adını almışdır.
Keto | |
---|---|
![]() | |
Mifologiya | Qədim Yunanıstan dini |
Cinsi | qadın[d] |
Atası | Pont |
Anası | Geya |
Əri | |
Uşaqları | |
![]() |
Keto, müxtəlif vaxtlarda (yun. Κράταιις, Krataiis, "güclü" mənasında) və (yun. Τρίενος, Trienos, "üç il ərzində" mənasında) adları ilə də tanınırdı və bəzən alimlər tərəfindən Hekate ilə qarışdırılmışdır (çünki Krataiis və Trienus həm də Hekatenin epitetləridir).
Bu tanrıça, həmçinin Keto adını daşıyan kiçik bir Okeanid və Yunan mifologiyasında ketos (cəm halda kētē və ya ketea) adlanan müxtəlif canavarlarla qarışdırılmamalıdır; ketos qədim Yunan dilində "dəniz canavarı" üçün ümumi bir termindir.
Ailə
Keto, Geya (Yer) və Pontun digər dörd övladı ilə birlikdə anadan olmuşdur: Nereus, Taumas, Forkis və Evribiya. Hesiodun "Teoqoniya" (Theogony) əsərində Keto və Forkisin övladları olaraq iki Graiae (Qraiya) — Pemfredo və Enyo, və üç Gorgon (Qorqon) — Stenno, Evriala və Meduza qeyd olunur. Onların son övladı isə adlandırılmayan bir ilan (sonradan Ladon adı ilə Apollonius tərəfindən tanınmışdır) olub, qızıl almaları qoruyurdu. Hesioda həmçinin, yarı qadın, yarı ilan olan Yexidnanın Ketodan doğulduğu və Forkisin onun atası olduğu qeyd edilir; lakin bu "qadın" bəlkə də Kalliroe adlı bir Okeanidə işarə edir.
Mifoqraf Afinalı Ferekid (e.ə. V əsr) Yexidnanı Forkisin qızı kimi göstərir, amma anasını adı ilə qeyd etmir.
Mifoqraflar Apollodor və Hiqin hər biri Keto və Forkisin övladları olaraq üçüncü bir Graiae adlandırır, bunlar Dino və Persisdir. Apollodor və Hiqin həmçinin Ladonu Yexidna ilə Tifonin övladı kimi göstərirlər, Keto və Forkisin deyil.
Rodosseyli Appoloninin şərhçisinin verdiyi məlumatda Forkis və Keto Hesperidlərin valideynləri kimi göstərilirlər, amma bu məlumat digər qədim mənbələrdə təkrarlanmır. Keto, bəlkə də nəvəsi Ortrusun, Nemean lion (Nemea aslanı) və Sfinxin anasıdır. Homer "Odisseya" əsərində Polifemusun anası Toosanı Forkisin qızı kimi qeyd edir, amma Ketonun onun anası olub-olmaması haqqında heç bir məlumat vermir.
Kult
Böyük Plini Joppa (indiki ) şəhərində "hekayə edilmiş Keto"nun ibadətini qeyd edir, bu, Andromedanı dəniz canavarından xilas etməsindən dərhal sonra gələn bir qeydidir. S. Safray və M. Stern Joppada, Keto adı altında bu canavara ibadət edən bir kultun yaranmış ola biləcəyini təklif edirlər. Alternativ bir izah olaraq, onlar Plini və ya onun mənbəyinin Cetus adını yanlış oxuduğunu və ya Derçeto adlı suriyalı tanrıçanın adını qeyd etdiyini irəli sürürlər.
İstinadlar
- "κῆτος" in Liddell, Henry and Robert Scott. 1996. A Greek-English Lexicon. Revised by H.S. Jones and R. McKenzie. Ninth edition, with revised supplement. Oxford: Clarendon Press.
- Hard, p. 50; Hesiod, Theogony 233–339 (Most, pp. 21–23); Apollodorus 1.2.6.
- Theogony 270–276 (Most, pp. 24, 25).
- Theogony 333–336 (Most, pp. 28, 29); Apollonius of Rhodes, 4.1396.
- Pherecydes, fr. 7 Fowler = FGrHist 3 F 7 (Fowler, p. 278); Hošek, p. 678.
- Hesiod, Theogony 270-300. Though Herbert Jennings Rose says simply that it is "not clear which parents [for Echidna] are meant", Athanassakis, p. 44, says that Ceto and Phorcys are the "more likely candidates for parents". The problem arises from the ambiguous referent of the pronoun "she" in Theogony 295. While some have read this "she" as referring to Callirhoe (e.g. Smith s.v. Echidna; Morford, p. 162), according to Clay, p. 159 n. 32, "the modern scholarly consensus" reads Ceto, see for example Most, p. 27 n. 16 ("Probably Ceto"); Gantz, p. 22 ("Phorkys and Keto produce Echidna"); Caldwell, pp. 7, 46 lines 295–303 ("presumably Keto"); West, p. 249 line 295 ("probably Keto"); Grimal, s.v. Echidna ("Phorcys and Ceto").
- Hesiod, Theogony 326–327. Who is meant as the mother is unclear, the problem arising from the ambiguous referent of the pronoun "she" in line 326 of the Theogony, see Clay, p.159, note 34
- Apollodorus 2.5.11; Hyginus, Fabulae Preface § p.35, 151.
Xarici keçidlər
- Aken, Dr. A.R.A. van. (1961). Elseviers Mythologische Encyclopedie. Amsterdam: Elsevier.
- Bartelink, Dr. G.J.M. (1988). Prisma van de mythologie. Utrecht: Het Spectrum.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Keto yun Khtw Yunan mifologiyasinda ilkin deniz tanricasidir ve Pontla Geyanin qizidir Mifik bir fiqur olaraq o en qedim tanrilardan biri hesab olunur ve Geya ile Pontdan olan diger bir usaq Forkis ile bir cox canavarli ovladlar dogurmusdur Kicik Gunes Sistemi obyektlerinden onun serefine adlandirilmisdir ve onun peyki Fortsizin adini almisdir KetoMifologiya Qedim Yunanistan diniCinsi qadin d Atasi PontAnasi GeyaEri ForkiUsaqlari Hesperidler Qorqona Meduza Exidna Vikianbarda elaqeli mediafayllar Keto muxtelif vaxtlarda yun Krataiis Krataiis guclu menasinda ve yun Trienos Trienos uc il erzinde menasinda adlari ile de taninirdi ve bezen alimler terefinden Hekate ile qarisdirilmisdir cunki Krataiis ve Trienus hem de Hekatenin epitetleridir Bu tanrica hemcinin Keto adini dasiyan kicik bir Okeanid ve Yunan mifologiyasinda ketos cem halda kete ve ya ketea adlanan muxtelif canavarlarla qarisdirilmamalidir ketos qedim Yunan dilinde deniz canavari ucun umumi bir termindir AileKeto Geya Yer ve Pontun diger dord ovladi ile birlikde anadan olmusdur Nereus Taumas Forkis ve Evribiya Hesiodun Teoqoniya Theogony eserinde Keto ve Forkisin ovladlari olaraq iki Graiae Qraiya Pemfredo ve Enyo ve uc Gorgon Qorqon Stenno Evriala ve Meduza qeyd olunur Onlarin son ovladi ise adlandirilmayan bir ilan sonradan Ladon adi ile Apollonius terefinden taninmisdir olub qizil almalari qoruyurdu Hesioda hemcinin yari qadin yari ilan olan Yexidnanin Ketodan doguldugu ve Forkisin onun atasi oldugu qeyd edilir lakin bu qadin belke de Kalliroe adli bir Okeanide isare edir Mifoqraf Afinali Ferekid e e V esr Yexidnani Forkisin qizi kimi gosterir amma anasini adi ile qeyd etmir Mifoqraflar Apollodor ve Hiqin her biri Keto ve Forkisin ovladlari olaraq ucuncu bir Graiae adlandirir bunlar Dino ve Persisdir Apollodor ve Hiqin hemcinin Ladonu Yexidna ile Tifonin ovladi kimi gosterirler Keto ve Forkisin deyil Rodosseyli Appoloninin serhcisinin verdiyi melumatda Forkis ve Keto Hesperidlerin valideynleri kimi gosterilirler amma bu melumat diger qedim menbelerde tekrarlanmir Keto belke de nevesi Ortrusun Nemean lion Nemea aslani ve Sfinxin anasidir Homer Odisseya eserinde Polifemusun anasi Toosani Forkisin qizi kimi qeyd edir amma Ketonun onun anasi olub olmamasi haqqinda hec bir melumat vermir KultBoyuk Plini Joppa indiki seherinde hekaye edilmis Keto nun ibadetini qeyd edir bu Andromedani deniz canavarindan xilas etmesinden derhal sonra gelen bir qeydidir S Safray ve M Stern Joppada Keto adi altinda bu canavara ibadet eden bir kultun yaranmis ola bileceyini teklif edirler Alternativ bir izah olaraq onlar Plini ve ya onun menbeyinin Cetus adini yanlis oxudugunu ve ya Derceto adli suriyali tanricanin adini qeyd etdiyini ireli sururler Istinadlar kῆtos in Liddell Henry and Robert Scott 1996 A Greek English Lexicon Revised by H S Jones and R McKenzie Ninth edition with revised supplement Oxford Clarendon Press Hard p 50 Hesiod Theogony 233 339 Most pp 21 23 Apollodorus 1 2 6 Theogony 270 276 Most pp 24 25 Theogony 333 336 Most pp 28 29 Apollonius of Rhodes 4 1396 Pherecydes fr 7 Fowler FGrHist 3 F 7 Fowler p 278 Hosek p 678 Hesiod Theogony 270 300 Though Herbert Jennings Rose says simply that it is not clear which parents for Echidna are meant Athanassakis p 44 says that Ceto and Phorcys are the more likely candidates for parents The problem arises from the ambiguous referent of the pronoun she in Theogony 295 While some have read this she as referring to Callirhoe e g Smith s v Echidna Morford p 162 according to Clay p 159 n 32 the modern scholarly consensus reads Ceto see for example Most p 27 n 16 Probably Ceto Gantz p 22 Phorkys and Keto produce Echidna Caldwell pp 7 46 lines 295 303 presumably Keto West p 249 line 295 probably Keto Grimal s v Echidna Phorcys and Ceto Hesiod Theogony 326 327 Who is meant as the mother is unclear the problem arising from the ambiguous referent of the pronoun she in line 326 of the Theogony see Clay p 159 note 34 Apollodorus 2 5 11 Hyginus Fabulae Preface p 35 151 Xarici kecidlerAken Dr A R A van 1961 Elseviers Mythologische Encyclopedie Amsterdam Elsevier Bartelink Dr G J M 1988 Prisma van de mythologie Utrecht Het Spectrum