Erken-Şaxar (abq. Эркин-ШахӀар, kab.-çərk. Эркен-Шахер, Эркен-Щыхьэр, Эркен-Щэхьэр, qaraç.-balk. Эркин-Шахар, noq. Эркин-Шахар ) — Rusiya Federasiyası, Qaraçay-Çerkesiya Respublikası, Noqay rayonunun inzibati mərkəzi.
Erken-Şaxar | |
---|---|
HGYO | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Əsası qoyulub | 1964 |
Mərkəzin hündürlüyü | 430 m |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | 369340, 369341 |
Tərkibində yeganə yaşayış məntəqəsi olan inzibati ərazi vahidliyinə aiddir.
Coğrafiyası
Qəsəbə Noqay rayonunun şərq hissəsində, Kuban çayının sol sahilində, Kiçik Zelençuk çayının ona töküldüyü yerdən bir qədər yuxarıda yerləışir. Çerkesskdən 18–20 km şimal-qərbdə və Nevinnomıssk şəhərindən 31 km cənubda yerləşir. Qəsəbədə Nevinnomısskaya stansiyası vardır. Bu stansiya Nevinnomıssk-Cequta yolu üzərində yerləşir.
Cənubdan, cənub-şərqdən və şərqdən Erken-Şaxar Adıge-Xabl rayonunun torpaqları ilə əhatələnmişdir: cənubdan və cənub-qərbdən Adıge-Xabl kəndi, cənub-şərqdən Sadovoye kəndi. Qərbdə Erken-Şaxar demək olar ki, Erken-Xalq kəndinin torpaqlarına bitişikdir. Şimalda kənd Kuban-Xalq kəndi ilə həmsərhəddir. Onlar əslində bir yaşayış məntəqəsinə birləşmişdir. Yaşayış məntəqələrini dəmir yolu və bir küçə ayırır. Kəndin şimal və şimal-qərbində, Kuban çayının qarşı sahilində, Stavropol diyarının Belomeçetskaya kəndi yerləşir.
Qəsəbəd orta hündürlük dəniz səviyyəsindən 430 metrdir.
Qəsəbənin iqlim mülayim istidir. Orta illik temperatur təxminən + 8 ° C-dir. İyul ayının orta temperaturu + 21-22 ° C, yanvarın orta temperaturu isə −4-5 ° C təşkil edir. Orta illik yağıntının miqdarı ildə 500 ilə 600 mm arasında dəyişir. Ən çox yağıntı yaz-yay dövrünə düşür.
Tarixi
1925-ci ildə Nevinnomıssk kəndindən Batalpaşin kəndinə qədər olan dəmir yolu xəttində tikinti işləri başlyır.
1928-ci ildə hazırkı qəsəbənin yerində Erken-Şahar dəmiryol stansiyası inşa edilir və müvəqqəti bir kənd qurulur. Bu kəndin sakinləri dəmir yolunun tikintisi ilə məşğul olurdu.
1929-cu ildə Erken-Şahar dəmiryol stansiyasının şimalındakı Erken-Xalq kəndindən gələn köçkünlər tərəfindən yeni bir Kuban-Xalk kəndi salınır.
1932-1935-ci illərdə kənddə dəyirman, zoovettexnikum və kommunist gənclər məktəbi inşa edilir.
1939-cu ildə Erken-Şahar stansiyasında iki sinifli dəmir yolu ibtidai məktəbi açılır
1961-ci ilin martında qəsəbənin inşasına başlanıldı. Əvvəlcə 4 kottec tikildi və gələcək parkın ağacları əkildi.
1962-ci ildə çoxmənzilli binaların və əsas infrastrukturun inşasına başlanıldı.
Əhali
- Milli tərkib
2002-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
xalq | say, nəf. (2010) | ümumi əhaliyə olan nisbət, % (2010) |
---|---|---|
noqaylar | 1 778 | 42,8 % |
ruslar | 1 402 | 33,8 % |
çərkəzlər | 286 | 6,9 % |
abazinlər | 173 | 4,2 % |
qaraçaylılar | 81 | 2,0 % |
ukraynalılar | 60 | 1,4 % |
digərləri | 372 | 9,0 % |
ümumi | 4 152 | 100 % |
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
xalq | say, nəf. (2010) | ümumi əhaliyə olan nisbət, % (2010) |
---|---|---|
noqaylar | 1 989 | 47,5 % |
ruslar | 1 176 | 28,1 % |
çərkəzlər | 293 | 7,0 % |
abazinlər | 185 | 4,4 % |
qaraçaylılar | 75 | 1,8 % |
tatarlar | 71 | 1,7 % |
azərbaycanlılar | 61 | 1,5 % |
ermənilər | 50 | 1,2 % |
ukraynalılar | 36 | 0,9 % |
digərləri | 205 | 4,9 % |
bildirməyənlər | 43 | 1,0 % |
ümumi | 4 184 | 100 % |
İstinadlar
- https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
- "Генеральный план Эркен-Шахарского сельского поселения. Материалы по обоснованию генерального плана" (PDF). 2018-02-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
- "Подробная топографическая карта юга России. 1999". 2023-07-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
- "История Эркен-Шахара". 2017-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-18.
- "Этнокавказ. Национальный состав населения Адыге-Хабльского района по переписи 2002 года". 2014-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
- "База данных Всероссийской переписи населения 2010 года". 2014-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Erken Saxar abq Erkin ShahӀar kab cerk Erken Shaher Erken Shyher Erken Sheher qarac balk Erkin Shahar noq Erkin Shahar Rusiya Federasiyasi Qaracay Cerkesiya Respublikasi Noqay rayonunun inzibati merkezi Erken Saxar44 22 sm e 41 57 s u H G Y OOlke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1964Merkezin hundurluyu 430 mEhalisiEhalisi 4 466 nef 2021 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 369340 369341Xeriteni goster gizle Erken Saxar Terkibinde yegane yasayis menteqesi olan inzibati erazi vahidliyine aiddir CografiyasiQesebe Noqay rayonunun serq hissesinde Kuban cayinin sol sahilinde Kicik Zelencuk cayinin ona tokulduyu yerden bir qeder yuxarida yerleisir Cerkesskden 18 20 km simal qerbde ve Nevinnomissk seherinden 31 km cenubda yerlesir Qesebede Nevinnomisskaya stansiyasi vardir Bu stansiya Nevinnomissk Cequta yolu uzerinde yerlesir Cenubdan cenub serqden ve serqden Erken Saxar Adige Xabl rayonunun torpaqlari ile ehatelenmisdir cenubdan ve cenub qerbden Adige Xabl kendi cenub serqden Sadovoye kendi Qerbde Erken Saxar demek olar ki Erken Xalq kendinin torpaqlarina bitisikdir Simalda kend Kuban Xalq kendi ile hemserheddir Onlar eslinde bir yasayis menteqesine birlesmisdir Yasayis menteqelerini demir yolu ve bir kuce ayirir Kendin simal ve simal qerbinde Kuban cayinin qarsi sahilinde Stavropol diyarinin Belomecetskaya kendi yerlesir Qesebed orta hundurluk deniz seviyyesinden 430 metrdir Qesebenin iqlim mulayim istidir Orta illik temperatur texminen 8 C dir Iyul ayinin orta temperaturu 21 22 C yanvarin orta temperaturu ise 4 5 C teskil edir Orta illik yagintinin miqdari ilde 500 ile 600 mm arasinda deyisir En cox yaginti yaz yay dovrune dusur Tarixi1925 ci ilde Nevinnomissk kendinden Batalpasin kendine qeder olan demir yolu xettinde tikinti isleri baslyir 1928 ci ilde hazirki qesebenin yerinde Erken Sahar demiryol stansiyasi insa edilir ve muveqqeti bir kend qurulur Bu kendin sakinleri demir yolunun tikintisi ile mesgul olurdu 1929 cu ilde Erken Sahar demiryol stansiyasinin simalindaki Erken Xalq kendinden gelen kockunler terefinden yeni bir Kuban Xalk kendi salinir 1932 1935 ci illerde kendde deyirman zoovettexnikum ve kommunist gencler mektebi insa edilir 1939 cu ilde Erken Sahar stansiyasinda iki sinifli demir yolu ibtidai mektebi acilir 1961 ci ilin martinda qesebenin insasina baslanildi Evvelce 4 kottec tikildi ve gelecek parkin agaclari ekildi 1962 ci ilde coxmenzilli binalarin ve esas infrastrukturun insasina baslanildi EhaliMilli terkib 2002 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore rayonun milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir xalq say nef 2010 umumi ehaliye olan nisbet 2010 noqaylar 1 778 42 8 ruslar 1 402 33 8 cerkezler 286 6 9 abazinler 173 4 2 qaracaylilar 81 2 0 ukraynalilar 60 1 4 digerleri 372 9 0 umumi 4 152 100 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore rayonun milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir xalq say nef 2010 umumi ehaliye olan nisbet 2010 noqaylar 1 989 47 5 ruslar 1 176 28 1 cerkezler 293 7 0 abazinler 185 4 4 qaracaylilar 75 1 8 tatarlar 71 1 7 azerbaycanlilar 61 1 5 ermeniler 50 1 2 ukraynalilar 36 0 9 digerleri 205 4 9 bildirmeyenler 43 1 0 umumi 4 184 100 Istinadlarhttps rosstat gov ru storage mediabank tab 5 VPN 2020 xlsx rus Generalnyj plan Erken Shaharskogo selskogo poseleniya Materialy po obosnovaniyu generalnogo plana PDF 2018 02 04 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 29 Podrobnaya topograficheskaya karta yuga Rossii 1999 2023 07 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 29 Istoriya Erken Shahara 2017 08 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 08 18 Etnokavkaz Nacionalnyj sostav naseleniya Adyge Hablskogo rajona po perepisi 2002 goda 2014 12 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 29 Baza dannyh Vserossijskoj perepisi naseleniya 2010 goda 2014 06 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 29