Eritreya (. ኤርትራ; ərəb. إريتريا; ing. Eritrea) və ya rəsmi adı ilə Eritreya Dövləti (. ሃገረ ኤርትራ; ərəb. دولة إريتريا; ing. State of Eritrea) — Şərqi Afrikada dövlət. Eritreya şimalda və qərbdə Sudan, cənubda Efiopiya, cənub-şərqdə Cibuti ilə həmsərhəddir. Ölkənin şimal-şərqində və şərqində isə Qırmızı dəniz yerləşir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Əsməra, ümumi sahəsi 117,600 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 6 milyon nəfərdən çoxdur. Eritreya 24 may 1993-cü ildə Efiopiyadan müstəqilliyini əldə etmişdir.
Eritreya | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ərəbcə. دولة إرتري . ሃገረ ኤርትራ | |||||
| |||||
Himn: "Eritrea, Eritrea, Eritrea" | |||||
Tarixi | |||||
• Müstəqillik | 24 may 1993 | ||||
Rəsmi dilləri | |||||
Paytaxt | Əsməra | ||||
İdarəetmə forması | Respublika | ||||
Prezident | İsayas Afeverki [8.VI.1993 ~] | ||||
Sahəsi | Dünyada 101-ci | ||||
• Ümumi | 117600 km² | ||||
Əhalisi | |||||
• Əhali | 5 860 min nəfər (110-cu) | ||||
• Siyahıyaalma (9.IV.1984) | 2 748 304 nəf. | ||||
• Sıxlıq | 47 nəf./km² | ||||
ÜDM (AQP) | |||||
• Ümumi | 7,8 milyard dollar (164-cü) | ||||
• Adambaşına | 1 200 dollar () | ||||
İİİ (2013) | 0.351 | ||||
Valyuta | Eritreya nakfası | ||||
İnternet domeni | .er | ||||
ER | |||||
BOK kodu | ERI | ||||
Telefon kodu | +291 | ||||
Saat qurşaqları | | ||||
Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Şərqi Afrikanın şimalında yerləşən ölkə. Qərbdə Sudan, cənubda Efiopiya və cənub-şərqdə Cibuti ilə həmsərhəddir. Ölkənin şərqi və şimal-şərqi Qırmızı dənizi sahili boyunca uzanır. Paytaxtı Asmeradır.
Tarixi
Eritreya İtaliya tərəfindən işğal edildi və rəsmi olaraq 1 yanvar 1890-cı ildə bu ölkənin müstəmləkəsinə çevrildi. İtaliya ikinci dünya müharibəsində məğlub olduqdan sonra Eritreya 1941-ci ildən 1952-ci ilə qədər BMT-nin himayəsinə verilmişdir. O zaman ölkənin bayrağı bütün rəsmi dairələrdə dalğalanırdı. 2 dekabr 1950-ci ildə BMT-nin qərarı ilə Efiopiyaya birləşdirildi. 1951-ci ildən 1962-ci ilə qədər Efiopiyanın muxtar bölgəsi olaraq qaldı. Həmin ildə Efiopiya imperatoru Haile Selassienin regional muxtariyyəti ləğv etməsi kütləvi etiraz və iğtişaşlara səbəb oldu. Xalqın narahatlığı bu qərara qarşı artdı və Eritreya 30 il boyunca Efiopiya hökumətinə qarşı dirəndi və bu dirəniş 1991-ci ildə bitdi. 1993-cü ildə BMT-nin qərarı ilə Eritreya müstəqillik əldə etdi. Ölkə çoxmədəniyyətli və ikidinlidir. Müasir Eritreyanın adı ilk dəfə italyan işğalçıları tərəfindən istifadə edilmişdir.
Əhalisi
6,233,682 nəfər. Ölkədə yaşayanların 55% Tigrinya, 30% Tigre, 4% Saho və digər etnik qruplardır.
İqtisadiyyatı
Eritreyada əhalinin əksəriyyəti (85%) əkinçilik və heyvandarlıqla məşğuldur. Əhalinin üçdə ikisi oturaq və yarı-oturaq, qalanı köçəri həyat sürür. Ölkədaxili hasilatı 550 milyon dollar olaraq hesablanır. Adambaşına düşən milli gəlir 150 dollardır. Ölkənin iqtisadi durumu ağırdır.
Təhsil
Eritreyada təhsil beşmərhələlidir: ana məktəb, ibtidai məktəb, ilk məktəb, orta məktəb və universitet.
İbtidai, ilk və orta məktəbdə təxminən 245.000 məktəbli təhsil alır. Təhsilin şüarı Vətən, ana dilidir.
Mədəniyyəti
Eritreya çoxmillətli bir dövlət olduğundan, əraziyə görə mədəniyyət fərqləri çox dərin olmasa da, mövcuddur. Xristian olan Tiqray, Billen xalqlarının mədəniyyəti Həbəşistan mədəniyyəti əsasında formalaşarkən, müsəlman olan Afar, Tiqre xalqlarının mədəniyyəti ərəb-kuşit mədəniyyəti əsasında formalaşmışdır. Bu ölkə ticarət və alver üçün dünyanın bağlantı nöqtəsidir. Eritreya mədəniyyətində italyan mədəniyyətinin izlərini görmək olar. Bu gün ölkədə italyan mətbəxindən faydalanmış kafelər fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- http://www.eritrean-embassy.se/about-eritrea/people-and-languages/.
- http://chartsbin.com/view/edr.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eritreya ኤርትራ ereb إريتريا ing Eritrea ve ya resmi adi ile Eritreya Dovleti ሃገረ ኤርትራ ereb دولة إريتريا ing State of Eritrea Serqi Afrikada dovlet Eritreya simalda ve qerbde Sudan cenubda Efiopiya cenub serqde Cibuti ile hemserheddir Olkenin simal serqinde ve serqinde ise Qirmizi deniz yerlesir Paytaxti ve en boyuk seheri Esmera umumi sahesi 117 600 kvadrat kilometr ehalisinin sayi 6 milyon neferden coxdur Eritreya 24 may 1993 cu ilde Efiopiyadan musteqilliyini elde etmisdir EritreyaErebce دولة إرتري Ingilisce State of Eritrea ሃገረ ኤርትራBayraq Gerb d Himn Eritrea Eritrea Eritrea source source track track track track Tarixi Musteqillik 24 may 1993Resmi dilleri ereb dili ingilis diliPaytaxt EsmeraIdareetme formasi RespublikaPrezident Isayas Afeverki 8 VI 1993 Sahesi Dunyada 101 ci Umumi 117600 km Ehalisi Ehali 5 860 min nefer 110 cu Siyahiyaalma 9 IV 1984 2 748 304 nef Sixliq 47 nef km UDM AQP Umumi 7 8 milyard dollar 164 cu Adambasina 1 200 dollar III 2013 0 351Valyuta Eritreya nakfasiInternet domeni erERBOK kodu ERITelefon kodu 291Saat qursaqlari UTC 03 00Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarEritreya EritreyaCografiyasiSerqi Afrikanin simalinda yerlesen olke Qerbde Sudan cenubda Efiopiya ve cenub serqde Cibuti ile hemserheddir Olkenin serqi ve simal serqi Qirmizi denizi sahili boyunca uzanir Paytaxti Asmeradir TarixiEritreya Italiya terefinden isgal edildi ve resmi olaraq 1 yanvar 1890 ci ilde bu olkenin mustemlekesine cevrildi Italiya ikinci dunya muharibesinde meglub olduqdan sonra Eritreya 1941 ci ilden 1952 ci ile qeder BMT nin himayesine verilmisdir O zaman olkenin bayragi butun resmi dairelerde dalgalanirdi 2 dekabr 1950 ci ilde BMT nin qerari ile Efiopiyaya birlesdirildi 1951 ci ilden 1962 ci ile qeder Efiopiyanin muxtar bolgesi olaraq qaldi Hemin ilde Efiopiya imperatoru Haile Selassienin regional muxtariyyeti legv etmesi kutlevi etiraz ve igtisaslara sebeb oldu Xalqin narahatligi bu qerara qarsi artdi ve Eritreya 30 il boyunca Efiopiya hokumetine qarsi direndi ve bu direnis 1991 ci ilde bitdi 1993 cu ilde BMT nin qerari ile Eritreya musteqillik elde etdi Olke coxmedeniyyetli ve ikidinlidir Muasir Eritreyanin adi ilk defe italyan isgalcilari terefinden istifade edilmisdir Ehalisi6 233 682 nefer Olkede yasayanlarin 55 Tigrinya 30 Tigre 4 Saho ve diger etnik qruplardir IqtisadiyyatiEritreyada ehalinin ekseriyyeti 85 ekincilik ve heyvandarliqla mesguldur Ehalinin ucde ikisi oturaq ve yari oturaq qalani koceri heyat surur Olkedaxili hasilati 550 milyon dollar olaraq hesablanir Adambasina dusen milli gelir 150 dollardir Olkenin iqtisadi durumu agirdir TehsilEritreyada tehsil besmerhelelidir ana mekteb ibtidai mekteb ilk mekteb orta mekteb ve universitet Ibtidai ilk ve orta mektebde texminen 245 000 mektebli tehsil alir Tehsilin suari Veten ana dilidir MedeniyyetiEritreya coxmilletli bir dovlet oldugundan eraziye gore medeniyyet ferqleri cox derin olmasa da movcuddur Xristian olan Tiqray Billen xalqlarinin medeniyyeti Hebesistan medeniyyeti esasinda formalasarken muselman olan Afar Tiqre xalqlarinin medeniyyeti ereb kusit medeniyyeti esasinda formalasmisdir Bu olke ticaret ve alver ucun dunyanin baglanti noqtesidir Eritreya medeniyyetinde italyan medeniyyetinin izlerini gormek olar Bu gun olkede italyan metbexinden faydalanmis kafeler fealiyyet gosterir Istinadlarhttp www eritrean embassy se about eritrea people and languages http chartsbin com view edr Eritreya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin