Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Endometrioz — endometrium (uşaqlığın daxili təbəqəsi) kimi hüceyrələrin bu təbəqədən kənarda böyüyüb çoxalan geniş yayılmış ginekoloji xəstəlik.
| Endometrioz | |
|---|---|
 | |
| XBT-10 | N |
| XBT-10-KM | N80, N80.9 |
| XBT-9 | |
| XBT-9-KM | 617, 617.9, 617.8 |
| OMIM | 131200 |
| DiseasesDB | 4269 |
| MedlinePlus | 000915 |
| eMedicine | med/3419 |
| MeSH | D004715 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Əksər hallarda, reproduktiv yaşda olan qadınlarda inkişaf edir, lakin hərdən bu xəstəliyin halları qızlarda (hətta ilk menstruasiya başlamazdan əvvəl) və yaşlı qadınlarda, menopozdan və menstruasiya dayandırıldıqdan sonra baş verir. Bu toxumada, aylıq qanaxma ilə özünü göstərən normal endometriumda olduğu kimi eyni dəyişikliklər baş verir. Bu kiçik qanaxmalar ətrafdakı toxumalarda iltihaba səbəb olur və xəstəliyin əsas təzahürlərinə səbəb olur: ağrı, orqanın böyüməsi və sonsuzluq. Endometriozun simptomları onun ocaqlarının yerindən asılıdır.
Endometrioz 2 cür olur: genital (cinsiyyət orqanlarının daxilində - uşaqlıq, yumurtalıqlar) və ekstragenital (reproduktiv sistemin xaricində - göbək, bağırsaqlar və s.).
Xəstəliyin səbəbləri müasir tibb tərəfindən dəqiq müəyyən edilməyib. Hüceyrə fermentlərinin, hormon reseptorlarının, həmçinin gen mutasiyalarının xəstəliyin mexanizmində iştirakı güman edilir.
Təsnifatı
Genital endometrioz aşağıdakılara bölünür:
- Yumurtalıqların və çanaq peritonunun endometriozunu əhatə edən xarici genital endometrioz
- Daxili genital endometrioz — adenomiyoz. Bu halda endometrium miyometriuma "böyür". Uşaqlıq eyni yuvarlaq və ya sferik bir forma alır və hamiləliyin 5-6 həftəsi üçün xarakterik olan ölçülərə qədər artırıla bilər. Çox vaxt xəstələrdə adenomiyoz uşaqlıq miyoması ilə birləşir, çünki bu proseslər oxşar inkişaf mexanizmlərinə malikdir.
Toxuma zədələnməsinin yayılmasına və dərinliyinə görə endometrioz xəstəliyin 4 dərəcəsi vardır:
- I dərəcə - tək səthi ocaqlar.
- II dərəcə - bir neçə daha dərin ocaq.
- III dərəcə - endometriozun çoxlu dərin ocaqları, bir və ya hər iki yumurtalığın kiçik endometrioid kistləri, peritonun nazik bitişmələri.
- IV dərəcə - çoxlu dərin ocaqlar, böyük ikitərəfli endometrioid yumurtalıq kistləri, sıx orqan bitişmələri, vaginal və ya rektal invazyon.
Endometriozun yayılması
Endometrioz reproduktiv yaşda olan qadınlara təsir göstərir, lakin onun dəqiq yayılması məlum deyil. Bir çox qadın ağrıları menstrual dövrünün normal bir hissəsi kimi hesab edərək həkimə müraciət etmir.
Endometrioz pelvik ağrının əsas səbəblərindən biridir və laparoskopik cərrahiyyə üçün əsasdır. Endometriozlu xəstələrin orta yaşı 25-30-dur. Postmenopozal dövrdə qadınlarda endometrioz daha az rast gəlinir. Avropa qadınları arasında endometriozun yayılması negroid və monqoloid irqlərinin nümayəndələrinə nisbətən daha yüksəkdir.
Xəstəliyin inkişaf mexanizmi
Sağlam bir orqanizmdə menstruasiya zamanı yumurtanın mayalanmaması halında endometriumun səthi toxuması kəsilir və uşaqlığın damarlarından axan qanla birlikdə uşaqlıq yolundan xaric olur. Bəzi hallarda, menstruasiya qanı uşaqlıq boruları vasitəsilə qarın boşluğuna atılır, burada endometrial hüceyrələr paylanır və böyüməyə başlayır. Bu proses xarici endometrioza səbəb olur. Daxili endometrioz zamanı endometrial hüceyrələr uşaqlığın əzələ qatına "yapışır".
Xəstəliyin simptomları
- Çanaq hissədə ağrı. Ağrı adətən siklikdir (menstruasiya zamanı və ya ondan əvvəl başlayir və güclənir), lakin daimi də ola bilər.
- Menstrual qanaxmanın gücləndirilməsi və uzanması.
- Cinsi əlaqə zamanı ağrı (disparuniya).
- Bağırsaqları və ya sidik kisəsini boşaltarkən ağrı (dördüncü mərhələdə).
- Sonsuzluq.
- Qan yırtığı (çox nadir).
Diaqnostikası
Endometrioz uşaqlığın və Duqlas boşluğunun həkim müayinə zamanı aşkar olunur. Ultrasəs müayinə effektiv deyil, çünki endometrioz düyünləri çox vaxt görünmür. Beləliklə, mənfi ultrasəs müayinə oxunuşları endometriozun olmamasının sübutu deyil. Endometriozun diaqnostikasında qızıl standart laparoskopiyadır.
Müalicəsi
Endometriozun müalicəsinə ən sadə və ucuz üsullarla başlamaq tövsiyə olunur.
Ağrının müalicəsi
Endometriozda ağrı xəstələrin həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır, buna görə də ağrıların aradan qaldırılmasına kifayət qədər diqqət yetirilməlidir. Bunun üçün sadə analjeziklər (parasetamol) və qeyri-steroid antiinflamatuar dərmanlar istifadə olunur. 2003-cü ildə sistematik araşdırma aparıldı və dismenoreya müalicəsində qeyri-steroidlərin daha təsirli olduğu müəyyən edilmişdir. Bu tədqiqdə qadınların böyük bir faizində endometrioz var idi.
Ağrı üçün qarışıq oral kontraseptivlərin effektivliyinə dair çox az sübut var, lakin onlar hələ də istifadə olunur və effektiv hesab olunur.
Progesteron preparatlarının effektivliyi, tədqiqatların nəticələrinə görə, təsdiqlənmiş endometrioz diaqnozu olan hər hansı digər dərmanla eyni olduğu ortaya çıxmışdır.
Hormon terapiyası
Endometriozun tibbi müalicəsi laparoskopik müalicənin yaranmasından əvvəl geniş yayılmışdı. Endometriozun müalicəsi üçün təsiri olan sübut edilmiş əsas preparatlar bunlardır:
- Progestin (progesteron) preparatları, məsələn, didrogesteron, dienogest
- Monofazik kombinə edilmiş oral kontraseptivlər
- Danazol
- Gestrinon (Nemestran)
- Gonadotropin-relizinq hormonu (GnRH) agonistləri (məsələn, Dekapeptil depo - mikrokapsullaşdırılmış triptorelin və diferelin - adi triptorelin)
Bu dərmanlardan hər hansı birinin daha təsirli olduğuna dair heç bir sübut yoxdur. Seçim preparatın əks təsirinə və qiymətə əsasən edilir. Bu dərmanların cərrahi əməliyyata hazırlıq kimi effektivliyinə, həmçinin əməliyyatdan sonrakı dövrdə onların istifadəsinin əhəmiyyətli dərəcədə daha uzun analjezik təsirə malik olduğuna dair sübutlar var.
Cərrahiyyə müalicəsi
Endometriozun (düyünlərin) hər hansı bir cərrahi üsulla tamamilə çıxarılması nəzərdə tutulur. Hal-hazırda rezeksiya, elektrokoaqulyasiya, lazer buxarlanması istifadə olunur. Onların hamısının effektliyi sübut edilmişdir, lakin heç birinin digərlərindən əhəmiyyətli üstünlüyü tapılmamışdır.
Bir çox cərrahlar hesab edirlər ki, rezeksiya bütün düyünləri, xüsusən buxarlanma və ya elektrokoaqulyasiyadan sonra tamamilə yox ola bilməyən böyük düyünləri daha yaxşı çıxarmağa imkan verir. Bu üsul eyni zamanda biopsiya üçün material götürməyə imkan verir.
Endometrioid yumurtalıq kistlərinin tam çıxarılırması ən uyğundur. Əməliyyatdan sonra bu üsulun üstün olduğu sübut edilir və nadir yumurtalıq şişlərini istisna etmək üçün histoloji müayinə üçün materialı vaxtında götürməyə imkan verir.
Yoğun bağırsaq, sidik kisəsi və Duqlas boşluğunun infeksiyası ilə əlaqəli olan endometriozun ağır mərhələləri üçün əməliyyatları, mümkünsə, uroloq və kolorektal cərrahın nəzarəti altında ginekoloji laparoskopiya üzrə ixtisaslaşmış böyük mərkəzlərdə aparılmalıdır. Bu hallarda əməliyyat bağırsağın rezeksiyası, sidik kisəsi və sidik axarlarının reimplantasiyasını əhatə edə bilər. Uşaqlığın çıxarılması getdikcə daha az istifadə olunur, əksər üsullar yalnız endometrioz ocaqlarının çıxarılmasına və çanaq bölgənin normal anatomiyasının bərpasına yönəldilmişdir.
Endometrioz zamanı hamiləliyin planlaşdırılması
Endometriozun yumurtalığın yetişmə və ovulyasiya prosessesini poza biləcəyinə dair fikirlər vardır. Təbii ki, bu pozğunluqlar mayalanma ehtimalına təsir edir və müvafiq olaraq hamilə qalma şansı azalır. Bundan əlavə, endometriozun uzun kurs müalicəsi genital orqanlarda yapışmalar əmələ gətirir və bu da sonsuzluq riskini artırır.
Ancaq eyni zamanda, endometrioz sonsuzluğun səbəbi deyil. Heç vaxt hamilə qalma problemi olmayan qadınlarda bu xəstəliyin təsadüfən aşkar edilməsi faktları vardır. Həmçinin, endometriozun müalicəsindən sonra bir çox qadın müvəffəqiyyətlə hamilə qalmışdır.
İstinadlar
- Disease Ontology (ing.). 2016.
- Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
- Lobo RA. Endometriosis: etiology, pathology, diagnosis, management. In: Comprehensive Gynecology. Philadelphia, PA: Mosby; 5th ed:2007
- Markham SM, Carpenter SE, Rock JA. Extrapelvic endometriosis. Obstet Gynecol Clin North Am. Mar 1989;16(1):193-219.
- Менструальный цикл (3-е).
- O’Callaghan D. Endometriosis - An update (PDF) // Aust Fam Physician . 35(ingilis). № 11. — 2006. noyabr. — 864—7.
- "Лечение эндометриоза матки, а также диагностика и удаление". www.lrcgyn.ru. 2016-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-06-10.
- Majoribanks J, Proctor ML, Farquhar C. Nonsteroidal anti-inflammatory drugs for dysmenorrhoea. The Cochrane Database of Systematic Reviews 2003; Issue 4: Art No CD001751.
- Proctor ML, Roberts H, Farquhar CM. Combined oral contraceptive pill (OCP) as treatment for primary dysmenorrhoea. The Cochrane Database of Systematic Reviews 2001; Issue 2: Art No CD002120
- Vercellini P, Cortesi I, Crosignani PG. Progestins for symptomatic endometriosis: a critical analysis of the evidence. Fertil Steril 1997;68:393-401.
- Moore J, Kennedy SH, Prentice A. Modern combined oral contraceptives for pain associated with endometriosis. The Cochrane Database of Systematic Reviews 1997; Issue 4: Art No CD001019.
- Koninckx PR, Meuleman C, Oosterlynck D, Cornillie FJ. Deeply infiltrating endometriosis is a disease where mild endometriosis could be considered a non-disease. Ann N Y Acad Sci 1994;734:333-41.
- Muzii L ,Marana R, Caruana P, Mancuso S. The impact of preoperative gonadotrophin releasing hormone agonist treatment on laparoscopic excision of ovarian endometriotic cysts. Fertil Steril 1996;65:1235-7.
- Audebert A, Decamps P, Marnet H, Ory-Lavollee L, Bailleul F, Hamamah S. Pre or post-operative medical treatment with nafarelin in stage III—IV endometriosis: a French multicentre study. Eur J Obstet Gynecol Reprod Med 1998;79:145-8.
- Telimaa S, Ronnberg L, Kauppila A. Placebo controlled comparison of danazol and high dose medroxyprogesterone acetate in the treatment of endometriosis after conservative surgery. Gynecol Endocrinol 1987;1:363-71.
- Hornstein MD, Hemmings R, Yuzpe AA, Heinrichs WL. Use of nafarelin versus placebo after reductive laparoscopic surgery for endometriosis. Fertil Steril 1997;68:860-4.
- Vercellini P, Crosignani PG, Fadini R, Radici E, Belloni C, Sismondi P. A gonadotrophin releasing hormone agonist compared with expectant management after conservative surgery for symptomatic endometriosis. Br J Obstet Gynaecol 1999;106:672-7
- Abbott J, Hawe J, Hunter D, Holmes M, Finn P, Garry R. Laparoscopic excision of endometriosis : a randomised, placebo controlled trial. Fertil Steril 2004;82:878-84.
- Sutton CJ, Ewen SP, Whitelaw N, Haines P. Prospective, randomised, double blind, controlled trial of laser laparoscopy in the treatment of pelvic pain associated with minimal, mild, and moderate endometriosis. Fertil Steril 1994;62:696-700.
- Saleh A. Tulandi T. Reoperation after laparoscopic treatment for ovarian endometriomas by excision and by fenestration. Fertil Steril 1999;72:322-4
- Beretta P, Franchi M, Ghezzi F, Busacca M, Zupi E, Bolis P. Randomised clinical trial of two laparoscopic treatments of endometriomas: cystectomy versus drainage and coagulation. Fertil Steril 1998;70:1176-80
- "Симптомы и лечение эндометриоза. Планирование и ведение беременности при эндометриозе". 2019-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-29.
Ədəbiyyat
- Баскаков В. П. Эндометриозы. — Л.: Медицина, 1966. — 256 с.
- Баскаков В. П. Клиника и лечение эндометриоза. — 2-е изд., перераб. и доп. — Л.: Медицина, 1990. — 240 с.
- Сидорова И. С., Ищенко А. И., Унанян А. Л. и др. Акушерство и гинекология: Учебник в 4 кн. — Москва: ООО «Издательство «Медицинское информационное агентство», 2019. https://medbook.ru/books/36436
- Скориченко-Амбодик Г. Г. Матка, расстройства // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907
Xarici keçidlər
- Современные принципы ультразвуковой диагностики генитального эндометриоза (в помощь практикующему врачу) В. Н. Демидов, А. И. Гус Научный центр акушерства, гинекологии и перинатологии (дир.- акад. РАМН В. И. Кулаков), РАМН, Москва Consilium medicum
- Medportal.ru Диагностика и лечение эндометриоза
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Endometrioz endometrium usaqligin daxili tebeqesi kimi huceyrelerin bu tebeqeden kenarda boyuyub coxalan genis yayilmis ginekoloji xestelik EndometriozXBT 10 N80 XBT 10 KM N80 N80 9XBT 9 617 0XBT 9 KM 617 617 9 617 8OMIM 131200DiseasesDB 4269MedlinePlus 000915eMedicine med 3419 ped 677 emerg 165MeSH D004715 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ekser hallarda reproduktiv yasda olan qadinlarda inkisaf edir lakin herden bu xesteliyin hallari qizlarda hetta ilk menstruasiya baslamazdan evvel ve yasli qadinlarda menopozdan ve menstruasiya dayandirildiqdan sonra bas verir Bu toxumada ayliq qanaxma ile ozunu gosteren normal endometriumda oldugu kimi eyni deyisiklikler bas verir Bu kicik qanaxmalar etrafdaki toxumalarda iltihaba sebeb olur ve xesteliyin esas tezahurlerine sebeb olur agri orqanin boyumesi ve sonsuzluq Endometriozun simptomlari onun ocaqlarinin yerinden asilidir Endometrioz 2 cur olur genital cinsiyyet orqanlarinin daxilinde usaqliq yumurtaliqlar ve ekstragenital reproduktiv sistemin xaricinde gobek bagirsaqlar ve s Xesteliyin sebebleri muasir tibb terefinden deqiq mueyyen edilmeyib Huceyre fermentlerinin hormon reseptorlarinin hemcinin gen mutasiyalarinin xesteliyin mexanizminde istiraki guman edilir TesnifatiGenital endometrioz asagidakilara bolunur Yumurtaliqlarin ve canaq peritonunun endometriozunu ehate eden xarici genital endometrioz Daxili genital endometrioz adenomiyoz Bu halda endometrium miyometriuma boyur Usaqliq eyni yuvarlaq ve ya sferik bir forma alir ve hamileliyin 5 6 heftesi ucun xarakterik olan olculere qeder artirila biler Cox vaxt xestelerde adenomiyoz usaqliq miyomasi ile birlesir cunki bu prosesler oxsar inkisaf mexanizmlerine malikdir Toxuma zedelenmesinin yayilmasina ve derinliyine gore endometrioz xesteliyin 4 derecesi vardir I derece tek sethi ocaqlar II derece bir nece daha derin ocaq III derece endometriozun coxlu derin ocaqlari bir ve ya her iki yumurtaligin kicik endometrioid kistleri peritonun nazik bitismeleri IV derece coxlu derin ocaqlar boyuk ikiterefli endometrioid yumurtaliq kistleri six orqan bitismeleri vaginal ve ya rektal invazyon Endometriozun yayilmasiEndometrioz reproduktiv yasda olan qadinlara tesir gosterir lakin onun deqiq yayilmasi melum deyil Bir cox qadin agrilari menstrual dovrunun normal bir hissesi kimi hesab ederek hekime muraciet etmir Endometrioz pelvik agrinin esas sebeblerinden biridir ve laparoskopik cerrahiyye ucun esasdir Endometriozlu xestelerin orta yasi 25 30 dur Postmenopozal dovrde qadinlarda endometrioz daha az rast gelinir Avropa qadinlari arasinda endometriozun yayilmasi negroid ve monqoloid irqlerinin numayendelerine nisbeten daha yuksekdir Xesteliyin inkisaf mexanizmiSaglam bir orqanizmde menstruasiya zamani yumurtanin mayalanmamasi halinda endometriumun sethi toxumasi kesilir ve usaqligin damarlarindan axan qanla birlikde usaqliq yolundan xaric olur Bezi hallarda menstruasiya qani usaqliq borulari vasitesile qarin bosluguna atilir burada endometrial huceyreler paylanir ve boyumeye baslayir Bu proses xarici endometrioza sebeb olur Daxili endometrioz zamani endometrial huceyreler usaqligin ezele qatina yapisir Xesteliyin simptomlariCanaq hissede agri Agri adeten siklikdir menstruasiya zamani ve ya ondan evvel baslayir ve guclenir lakin daimi de ola biler Menstrual qanaxmanin guclendirilmesi ve uzanmasi Cinsi elaqe zamani agri disparuniya Bagirsaqlari ve ya sidik kisesini bosaltarken agri dorduncu merhelede Sonsuzluq Qan yirtigi cox nadir DiaqnostikasiEndometrioz usaqligin ve Duqlas boslugunun hekim muayine zamani askar olunur Ultrases muayine effektiv deyil cunki endometrioz duyunleri cox vaxt gorunmur Belelikle menfi ultrases muayine oxunuslari endometriozun olmamasinin subutu deyil Endometriozun diaqnostikasinda qizil standart laparoskopiyadir MualicesiEndometriozun mualicesine en sade ve ucuz usullarla baslamaq tovsiye olunur Agrinin mualicesiEndometriozda agri xestelerin heyat keyfiyyetini ehemiyyetli derecede azaldir buna gore de agrilarin aradan qaldirilmasina kifayet qeder diqqet yetirilmelidir Bunun ucun sade analjezikler parasetamol ve qeyri steroid antiinflamatuar dermanlar istifade olunur 2003 cu ilde sistematik arasdirma aparildi ve dismenoreya mualicesinde qeyri steroidlerin daha tesirli oldugu mueyyen edilmisdir Bu tedqiqde qadinlarin boyuk bir faizinde endometrioz var idi Agri ucun qarisiq oral kontraseptivlerin effektivliyine dair cox az subut var lakin onlar hele de istifade olunur ve effektiv hesab olunur Progesteron preparatlarinin effektivliyi tedqiqatlarin neticelerine gore tesdiqlenmis endometrioz diaqnozu olan her hansi diger dermanla eyni oldugu ortaya cixmisdir Hormon terapiyasiEndometriozun tibbi mualicesi laparoskopik mualicenin yaranmasindan evvel genis yayilmisdi Endometriozun mualicesi ucun tesiri olan subut edilmis esas preparatlar bunlardir Progestin progesteron preparatlari meselen didrogesteron dienogest Monofazik kombine edilmis oral kontraseptivler Danazol Gestrinon Nemestran Gonadotropin relizinq hormonu GnRH agonistleri meselen Dekapeptil depo mikrokapsullasdirilmis triptorelin ve diferelin adi triptorelin Bu dermanlardan her hansi birinin daha tesirli olduguna dair hec bir subut yoxdur Secim preparatin eks tesirine ve qiymete esasen edilir Bu dermanlarin cerrahi emeliyyata hazirliq kimi effektivliyine hemcinin emeliyyatdan sonraki dovrde onlarin istifadesinin ehemiyyetli derecede daha uzun analjezik tesire malik olduguna dair subutlar var Cerrahiyye mualicesiEndometriozun duyunlerin her hansi bir cerrahi usulla tamamile cixarilmasi nezerde tutulur Hal hazirda rezeksiya elektrokoaqulyasiya lazer buxarlanmasi istifade olunur Onlarin hamisinin effektliyi subut edilmisdir lakin hec birinin digerlerinden ehemiyyetli ustunluyu tapilmamisdir Bir cox cerrahlar hesab edirler ki rezeksiya butun duyunleri xususen buxarlanma ve ya elektrokoaqulyasiyadan sonra tamamile yox ola bilmeyen boyuk duyunleri daha yaxsi cixarmaga imkan verir Bu usul eyni zamanda biopsiya ucun material goturmeye imkan verir Endometrioid yumurtaliq kistlerinin tam cixarilirmasi en uygundur Emeliyyatdan sonra bu usulun ustun oldugu subut edilir ve nadir yumurtaliq sislerini istisna etmek ucun histoloji muayine ucun materiali vaxtinda goturmeye imkan verir Yogun bagirsaq sidik kisesi ve Duqlas boslugunun infeksiyasi ile elaqeli olan endometriozun agir merheleleri ucun emeliyyatlari mumkunse uroloq ve kolorektal cerrahin nezareti altinda ginekoloji laparoskopiya uzre ixtisaslasmis boyuk merkezlerde aparilmalidir Bu hallarda emeliyyat bagirsagin rezeksiyasi sidik kisesi ve sidik axarlarinin reimplantasiyasini ehate ede biler Usaqligin cixarilmasi getdikce daha az istifade olunur ekser usullar yalniz endometrioz ocaqlarinin cixarilmasina ve canaq bolgenin normal anatomiyasinin berpasina yoneldilmisdir Endometrioz zamani hamileliyin planlasdirilmasiEndometriozun yumurtaligin yetisme ve ovulyasiya prosessesini poza bileceyine dair fikirler vardir Tebii ki bu pozgunluqlar mayalanma ehtimalina tesir edir ve muvafiq olaraq hamile qalma sansi azalir Bundan elave endometriozun uzun kurs mualicesi genital orqanlarda yapismalar emele getirir ve bu da sonsuzluq riskini artirir Ancaq eyni zamanda endometrioz sonsuzlugun sebebi deyil Hec vaxt hamile qalma problemi olmayan qadinlarda bu xesteliyin tesadufen askar edilmesi faktlari vardir Hemcinin endometriozun mualicesinden sonra bir cox qadin muveffeqiyyetle hamile qalmisdir IstinadlarDisease Ontology ing 2016 Monarch Disease Ontology release 2018 06 29 2018 06 29 2018 Lobo RA Endometriosis etiology pathology diagnosis management In Comprehensive Gynecology Philadelphia PA Mosby 5th ed 2007 Markham SM Carpenter SE Rock JA Extrapelvic endometriosis Obstet Gynecol Clin North Am Mar 1989 16 1 193 219 Menstrualnyj cikl 3 e O Callaghan D Endometriosis An update PDF Aust Fam Physician 35 ingilis 11 2006 noyabr 864 7 Lechenie endometrioza matki a takzhe diagnostika i udalenie www lrcgyn ru 2016 11 27 tarixinde Istifade tarixi 2016 06 10 Majoribanks J Proctor ML Farquhar C Nonsteroidal anti inflammatory drugs for dysmenorrhoea The Cochrane Database of Systematic Reviews 2003 Issue 4 Art No CD001751 Proctor ML Roberts H Farquhar CM Combined oral contraceptive pill OCP as treatment for primary dysmenorrhoea The Cochrane Database of Systematic Reviews 2001 Issue 2 Art No CD002120 Vercellini P Cortesi I Crosignani PG Progestins for symptomatic endometriosis a critical analysis of the evidence Fertil Steril 1997 68 393 401 Moore J Kennedy SH Prentice A Modern combined oral contraceptives for pain associated with endometriosis The Cochrane Database of Systematic Reviews 1997 Issue 4 Art No CD001019 Koninckx PR Meuleman C Oosterlynck D Cornillie FJ Deeply infiltrating endometriosis is a disease where mild endometriosis could be considered a non disease Ann N Y Acad Sci 1994 734 333 41 Muzii L Marana R Caruana P Mancuso S The impact of preoperative gonadotrophin releasing hormone agonist treatment on laparoscopic excision of ovarian endometriotic cysts Fertil Steril 1996 65 1235 7 Audebert A Decamps P Marnet H Ory Lavollee L Bailleul F Hamamah S Pre or post operative medical treatment with nafarelin in stage III IV endometriosis a French multicentre study Eur J Obstet Gynecol Reprod Med 1998 79 145 8 Telimaa S Ronnberg L Kauppila A Placebo controlled comparison of danazol and high dose medroxyprogesterone acetate in the treatment of endometriosis after conservative surgery Gynecol Endocrinol 1987 1 363 71 Hornstein MD Hemmings R Yuzpe AA Heinrichs WL Use of nafarelin versus placebo after reductive laparoscopic surgery for endometriosis Fertil Steril 1997 68 860 4 Vercellini P Crosignani PG Fadini R Radici E Belloni C Sismondi P A gonadotrophin releasing hormone agonist compared with expectant management after conservative surgery for symptomatic endometriosis Br J Obstet Gynaecol 1999 106 672 7 Abbott J Hawe J Hunter D Holmes M Finn P Garry R Laparoscopic excision of endometriosis a randomised placebo controlled trial Fertil Steril 2004 82 878 84 Sutton CJ Ewen SP Whitelaw N Haines P Prospective randomised double blind controlled trial of laser laparoscopy in the treatment of pelvic pain associated with minimal mild and moderate endometriosis Fertil Steril 1994 62 696 700 Saleh A Tulandi T Reoperation after laparoscopic treatment for ovarian endometriomas by excision and by fenestration Fertil Steril 1999 72 322 4 Beretta P Franchi M Ghezzi F Busacca M Zupi E Bolis P Randomised clinical trial of two laparoscopic treatments of endometriomas cystectomy versus drainage and coagulation Fertil Steril 1998 70 1176 80 Simptomy i lechenie endometrioza Planirovanie i vedenie beremennosti pri endometrioze 2019 07 03 tarixinde Istifade tarixi 2022 09 29 EdebiyyatBaskakov V P Endometriozy L Medicina 1966 256 s Baskakov V P Klinika i lechenie endometrioza 2 e izd pererab i dop L Medicina 1990 240 s Sidorova I S Ishenko A I Unanyan A L i dr Akusherstvo i ginekologiya Uchebnik v 4 kn Moskva OOO Izdatelstvo Medicinskoe informacionnoe agentstvo 2019 https medbook ru books 36436 Skorichenko Ambodik G G Matka rasstrojstva Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907Xarici kecidlerSovremennye principy ultrazvukovoj diagnostiki genitalnogo endometrioza v pomosh praktikuyushemu vrachu V N Demidov A I Gus Nauchnyj centr akusherstva ginekologii i perinatologii dir akad RAMN V I Kulakov RAMN Moskva Consilium medicum Medportal ru Diagnostika i lechenie endometrioza