Eliza Orjeşkova (tam adı: Eliza Orjeşkova, pol. Eliza Orzeszkowa; 6 iyun 1841[…], Milkovşina[d], Litva general-qubernatorluğu[d] – 18 may 1910[…], Qrodno, Litva general-qubernatorluğu[d]) — polyak roman yazarı və zamanı pozitivizm hərkatının aparıcı yazıçısı. 1905-ci ildə Henrik Senkeviç ilə birlikdə Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına namizəd olmuşdur.
Eliza Orjeşkova | |
---|---|
pol. Eliza Orzeszkowa | |
Doğum adı | Elżbieta Pawłowska |
Təxəllüsü | E. O., Bąk (z Wa-Lit-No), Li…ka, Gabriela Litwinka, Eliza Orzeszkowa |
Doğum tarixi | 6 iyun 1841[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 18 may 1910[…](68 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Vəfat səbəbi | ürək-damar xəstəliyi[d] |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | yazıçı, esseist, tərcüməçi |
Fəaliyyət illəri | 1866–1910 |
Əsərlərinin dili | polyak dili |
Janrlar | hekayə, povest[d], roman |
Eliza Orjeşkova Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Eliza Orjeşkova Milkovşçina kəndində əsil-nəcabətli Pavlovski ailəsində anadan olmuş və yaxınlıqda yerləşən Qrodno şəhərində (indiki Belarus) vəfat etmişdir. On altı yaşında Eliza özündən iki dəfə böyük polyak şlyaxtası, 1863-cü il qiyamından sonra Sibirə sürgün edilmiş Pyotr Orjeşko ilə ailə həyatı qurmuşdur. Onlar 1869-cu ildə qanuni ayrılmışdılar. Eliza ikinci dəfə 1894-cü ildə 30 illik sevgi münasibətində olduğu, lakin nikahdan bir neçə il sonra həyatını itirən Stanislav Nahorski ilə ailə həyatı qurur. 1866-cı ildə Qrodnoya köçür və roman yazarı olmağa qərar verir.
Orjeşkova işğal olunmuş ölkəsinin sosial şəraitindən bəhs edən 30 roman və 120 sketç, dram və novella yazmışdır. Onun Eli Makower romanı (1875) yəhudilərlə polyak şlyaxtaları arasındakı münasibəti, Meir Ezofowicz romanı (1878) isə yəhudi ortodoksları ilə müasir liberlaizm arasındakı münaqişəni təsvir edir. 1888-ci ildə Orjeşkova Neman çayı (indi Belarusun ərazisindədir) haqqında iki roman yazır: Cham balıqçıların həyatından bəhs edir; ən məşhur romanı olan Nad Niemnem isə çox vaxt əsəri ilə müqayisə edilir və siyasi və sosial qayda əleyhinə çıxan polyak aristokratiyası məsələlərinə toxunur. 1880-ci ildə Eliza vətənpərvərlik və kosmopolitizmi tədqiq etməyə başlayır. Onun əsərlərinin vahid buraxılışı Varşavada 1884–1888-ci illər arasında nəşr olunmuşdur. Əsərlərinin əksəriyyəti alman dilinə tərcümə olunmuşdur.
1905-ci ildə Henrik Senkeviç və Lev Tolstoy ilə birlikdə Eliza Orjeşkova Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına namizəd olmuşdur. Mükafat Senkeviçə təqdim olunmuşdur. Nobel mükafatı komitəsinin rəsmi qeydlərinə görə, mükafatı bölüşdürmə fikri ayrı-seçkilik hesab edilərək rədd edildi və yalnız bir şəxs mükafat laureatı oldu.
Seçilmiş əsərləri
- Obrazek z lat głodowych 1866
- Ostatnia miłość, 1868
- Z życia realisty, 1868
- Na prowincji, 1870
- W klatce, 1870
- Cnotliwi, 1871
- Pamiętnik Wacławy, 1871
- Pan Graba, 1872
- Na dnie sumienia, 1873
- Marta, 1873
- Eli Makower, 1875
- Rodzina Brochwiczów, 1876
- Pompalińscy, 1876
- Maria, 1877
- Meir Ezofowicz, 1878
- Z różnych sfer, 1879–1882
- Widma, 1881
- Sylwek Cmentarnik, 1881
- Zygmunt Ławicz i jego koledzy, 1881
- Bańka mydlana, 1882–1883
- Pierwotni, 1883
- Niziny, 1885
- Dziurdziowie, 1885
- Mirtala, 1886
- Nad Niemnem, 1888
- Cham (The Boor), 1888
- Panna Antonina (romanlar toplusu), 1888
- W zimowy wieczór (romanlar toplusu), 1888
- Czciciel potęgi, 1891
- Jędza, 1891
- Bene nati, 1891
- Westalka, 1891
- Dwa bieguny, 1893
- Melancholicy, 1896
- Australczyk, 1896
- Iskry (romanlar toplusu), 1898
- Argonauci (The Argonauts), 1900
- Ad astra. Dwugłos, 1904
- I pieśń niech zapłacze, 1904
- Gloria victis (romanlar toplusu), 1910
Sosial ədalət üçün jurnalistika
- Kilka słów o kobietach (qadınlar haqqında), 1870
- Patriotyzm i kosmopolityzm, 1880
- O Żydach i kwestii żydowskiej, 1882
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Eliza Orzeszkowa // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Ожешко Элиза // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Eliza Orzeszkowa 2018-06-12 at the Wayback Machine, Britannica, Retrieved June 5, 2016
- HARGREAVES-MAWDSLEY, W.N. Everyman's Dictionary of European Writers. Loondon: Aldine press. 1968. 400.
- "Eliza Orzeszkowa" from the Encyclopædia Britannica. 2018-06-12 at the Wayback Machine Retrieved September 22, 2011.
- Prof. dr hab. Józef Bachórz, Eliza Orzeszkowa. 2018-06-12 at the Wayback Machine Virtual Library of Polish Literature. Retrieved September 22, 2011.
- Eliza Orzeszkowa. Słownik pisarzy polskich. 2016-10-31 at the Wayback Machine Brykowisko. Retrieved September 22, 2011.
- Chisholm, 1911
- . 2018-06-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-31.
- Project Gutenberg's "The Argonauts" by Eliza Orzeszko (aka Orzeszkowa). 2019-04-15 at the Wayback Machine Translator: , 1901.
- "Kilka słów o kobietach" by E. Orzeszkowa. Kujawsko-Pomorska Digital Library. 2016-02-15 at the Wayback Machine Retrieved September 23, 2011.
Xarici keçidlər
- Orzeszkowa tərəfindən əsərlər Qutenberq layihəsində
- Əsərləri və ya müəllifi olduğu işlər: Eliza Orjeşkova İnternet arxivində
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eliza Orjeskova tam adi Eliza Orjeskova pol Eliza Orzeszkowa 6 iyun 1841 Milkovsina d Litva general qubernatorlugu d 18 may 1910 Qrodno Litva general qubernatorlugu d polyak roman yazari ve zamani pozitivizm herkatinin aparici yazicisi 1905 ci ilde Henrik Senkevic ile birlikde Edebiyyat uzre Nobel mukafatina namized olmusdur Eliza Orjeskovapol Eliza OrzeszkowaDogum adi Elzbieta PawlowskaTexellusu E O Bak z Wa Lit No Li ka Gabriela Litwinka Eliza OrzeszkowaDogum tarixi 6 iyun 1841 1841 06 06 Dogum yeri Milkovsina d Qrodno quberniyasi d Litva general qubernatorlugu d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 18 may 1910 1910 05 18 68 yasinda Vefat yeri Qrodno Qrodno quberniyasi d Litva general qubernatorlugu d Rusiya imperiyasiVefat sebebi urek damar xesteliyi d Defn yeri Qrodno Paris qebiristanligi d Fealiyyeti yazici esseist tercumeciFealiyyet illeri 1866 1910Eserlerinin dili polyak diliJanrlar hekaye povest d romanEliza Orjeskova Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEliza Orjeskova Milkovscina kendinde esil necabetli Pavlovski ailesinde anadan olmus ve yaxinliqda yerlesen Qrodno seherinde indiki Belarus vefat etmisdir On alti yasinda Eliza ozunden iki defe boyuk polyak slyaxtasi 1863 cu il qiyamindan sonra Sibire surgun edilmis Pyotr Orjesko ile aile heyati qurmusdur Onlar 1869 cu ilde qanuni ayrilmisdilar Eliza ikinci defe 1894 cu ilde 30 illik sevgi munasibetinde oldugu lakin nikahdan bir nece il sonra heyatini itiren Stanislav Nahorski ile aile heyati qurur 1866 ci ilde Qrodnoya kocur ve roman yazari olmaga qerar verir Orjeskova isgal olunmus olkesinin sosial seraitinden behs eden 30 roman ve 120 sketc dram ve novella yazmisdir Onun Eli Makower romani 1875 yehudilerle polyak slyaxtalari arasindaki munasibeti Meir Ezofowicz romani 1878 ise yehudi ortodokslari ile muasir liberlaizm arasindaki munaqiseni tesvir edir 1888 ci ilde Orjeskova Neman cayi indi Belarusun erazisindedir haqqinda iki roman yazir Cham baliqcilarin heyatindan behs edir en meshur romani olan Nad Niemnem ise cox vaxt eseri ile muqayise edilir ve siyasi ve sosial qayda eleyhine cixan polyak aristokratiyasi meselelerine toxunur 1880 ci ilde Eliza vetenperverlik ve kosmopolitizmi tedqiq etmeye baslayir Onun eserlerinin vahid buraxilisi Varsavada 1884 1888 ci iller arasinda nesr olunmusdur Eserlerinin ekseriyyeti alman diline tercume olunmusdur 1905 ci ilde Henrik Senkevic ve Lev Tolstoy ile birlikde Eliza Orjeskova Edebiyyat uzre Nobel mukafatina namized olmusdur Mukafat Senkevice teqdim olunmusdur Nobel mukafati komitesinin resmi qeydlerine gore mukafati bolusdurme fikri ayri seckilik hesab edilerek redd edildi ve yalniz bir sexs mukafat laureati oldu Secilmis eserleriOrjeskovanin esperanto diline tercume edilmis eseriObrazek z lat glodowych 1866 Ostatnia milosc 1868 Z zycia realisty 1868 Na prowincji 1870 W klatce 1870 Cnotliwi 1871 Pamietnik Waclawy 1871 Pan Graba 1872 Na dnie sumienia 1873 Marta 1873 Eli Makower 1875 Rodzina Brochwiczow 1876 Pompalinscy 1876 Maria 1877 Meir Ezofowicz 1878 Z roznych sfer 1879 1882 Widma 1881 Sylwek Cmentarnik 1881 Zygmunt Lawicz i jego koledzy 1881 Banka mydlana 1882 1883 Pierwotni 1883 Niziny 1885 Dziurdziowie 1885 Mirtala 1886 Nad Niemnem 1888 Cham The Boor 1888 Panna Antonina romanlar toplusu 1888 W zimowy wieczor romanlar toplusu 1888 Czciciel potegi 1891 Jedza 1891 Bene nati 1891 Westalka 1891 Dwa bieguny 1893 Melancholicy 1896 Australczyk 1896 Iskry romanlar toplusu 1898 Argonauci The Argonauts 1900 Ad astra Dwuglos 1904 I piesn niech zaplacze 1904 Gloria victis romanlar toplusu 1910 Sosial edalet ucun jurnalistika Kilka slow o kobietach qadinlar haqqinda 1870 Patriotyzm i kosmopolityzm 1880 O Zydach i kwestii zydowskiej 1882IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Eliza Orzeszkowa Encyclopaedia Britannica ing Ozheshko Eliza Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Eliza Orzeszkowa 2018 06 12 at the Wayback Machine Britannica Retrieved June 5 2016 HARGREAVES MAWDSLEY W N Everyman s Dictionary of European Writers Loondon Aldine press 1968 400 Eliza Orzeszkowa from the Encyclopaedia Britannica 2018 06 12 at the Wayback Machine Retrieved September 22 2011 Prof dr hab Jozef Bachorz Eliza Orzeszkowa 2018 06 12 at the Wayback Machine Virtual Library of Polish Literature Retrieved September 22 2011 Eliza Orzeszkowa Slownik pisarzy polskich 2016 10 31 at the Wayback Machine Brykowisko Retrieved September 22 2011 Chisholm 1911 2018 06 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 05 31 Project Gutenberg s The Argonauts by Eliza Orzeszko aka Orzeszkowa 2019 04 15 at the Wayback Machine Translator 1901 Kilka slow o kobietach by E Orzeszkowa Kujawsko Pomorska Digital Library 2016 02 15 at the Wayback Machine Retrieved September 23 2011 Xarici kecidlerOrzeszkowa terefinden eserler Qutenberq layihesinde Eserleri ve ya muellifi oldugu isler Eliza Orjeskova Internet arxivinde