Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şansi və Qansuda Dunqan üsyanı — 1862-1869-cu illərdə dunqanların üsyanı. Eyni zamanda Çinin cənub-qərbindəki Yunnan əyalətindəki müsəlmanlar da üsyana qalxdılar. Üsyanın yatırılması bir qrup Çin dunqanlarının Rusiya imperiyası ərazisinə (müasir Qırğızıstan və digər Mərkəzi Asiya respublikaları ərazisi) və cənubi-qərbi Monqolustana köçməsinə səbəb oldu. Bu üsyan 8-15 milyon arası insan ölümünə səbəb oldu. Dunqanların bu çıxışı tarixin ən qanlı hərbi qarşıdurmalarından biri sayılır.
| Dunqan üsyanı | |||
|---|---|---|---|
 Yaqub bəy | |||
| Tarix | 1862 — 1869 | ||
| Yeri | Şansi, Qansu | ||
| Nəticəsi | Üsyan yatırılmışdır | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Üsyandan əvvəlki tarix
Müsəlman çinlilər (dunqanlar) Tsin sülaləsinə qarşı dəfələrlə üsyana qalxmışdılar. Xüsusən, 1781 və 1783-cü illərdəki çıxışlar güclü olmuşdur. 1860-cı illərin əvvəllərində uğurlu üsyan daha mümkün görünməyə başladı. Çünki imperiya qüvvələri Taypin (1850-64) və eləcə də Çjan Losin tərəfindən qaldırılan Nyanjun üsyançılarına (1852-68) qarşı mübarizə aparırdı. Taypinlərin Şansiyə yaxınlaşdığını duyan yerli əhali və hökumət tərəfdarları rəsmi hakimiyyətin razılığı ilə könüllü dəstələr yaratmağa başlayır. Hökumət könüllülərindən ehtiyat edən dunqanlar da öz silahlı dəstələrini yaradırlar.
1862-1863
1862-ci ildə Şansinin bir çox rayonlarında çinlilərin və dunqanların silahlı dəstələri arasında olan toqquşmalar genişmiqyaslı üsyanla nəticələndi. 1862-ci ilin sonunda üsyançılar əyalətin paytaxtı Sian şəhərini mühasirəyə aldılar. Şəhərin mühasirəni Tsin imperiyası generalı Do Lunanın qüvvələri yalnız 1863-cü ilin payızında qaldırdı. Üsyanın başında "Sinçzyao" təriqətinin ruhaniləri dururdu. Onlar əhalini "kafirlərə" qarşı "müqəddəs müharibə"yə səsləyirdilər. Məscidlər üsyanın mərkəzinə çevrildi, Onlarda bu müddət ərzində ərzaq və silah anbarları, həmçinin xəstəxanalar yaradıldı. Hökumətin yerli müsəlman əsgərləri də cihad bayrağı altında birləşdilər. İslam fanatizminin güclənməsi bütün əyaləti əhatə edən çinli-dunqan qırğınına səbəb oldu. Hər iki tərəfdən bir neçə yüz minə qədər adam öldürüldü. Bir çox çinli canını qurtar məqsədi ilə müvəqqəti olaraq islamı qəbul etdi.
Sansıdə üsyan əsasən kənd yerlərini əhatə edirdi. Ümumilikdə silaha sarılanların böyük əksəriyyəti kəndlilər idi. Dunqan tacirləri və torpaq sahibləri üsyan zamanı bitərəf mövqe nümayiş etdirdilər. Bu da Tsin qoşunlarına 1864-cü ilin sonuna qədər üsyançıları məğlub etməyə imkan verdi. Bir çox dunqan üsyançıları Şansidən Qansuya (o illərdə bu əyalətlərə indiki Ninsya və şimali Çinxay da daxil idi) doğru geri çəkildi.
1864
Eyni zamanda Sincandakı dunqanlar (həm Tsin qarnizonundakı hərbi heyət, həm də mülki şəxslər arasında) arasında hakimiyyətin bölgədəki hökumət əleyhinə üsyanların yayılmasının qarşısını almaq üçün kütləvi qətliam hazırladığı barədə şayiələr yayılmağa başladı. Lakin imperiyanın hökumət sənədlərində bu iddia əksini tapmır. Belə qətliam ən azı mərkəzi bölgələrdə - Şərqi Türkistanda planlaşdırılmamışdı. Lakin bir çox mənbələrə görə bölgədə belə bir qırğın 1864-cü ilin yayında baş vermişdi. Bölgənin digər şəhərlərində (Urumçi, Külcə, Kuça, Yarkənd) yerli qarnizonların dunqan əsgərləri və kömrük zabitləri hadisələri qabaqlamaq üçün silahlı çıxışa qərar verdilər.
Yerli türkdilli əhali (uyğurlar, müasir terminologiyada) bir qayda olaraq tezliklə üsyançı dunqanlara qoşuldu. Lakin üsyanın baş verdiyi bütün ərazilərdə hər iki qrupun nümayəndələri arasında güclü rəqabət var idi. Bəzən isə bu rəqabət hakimiyyət uğrunda qanlı mübarizəyə çevrilirdi. Tarim hövzəsinin cənub hissəsində yerləşən Xotan bir istisna idi.Çünki bu şəhərdə çox az sayda dunqan var idi və üsyanda əsasən uyğurlar əsas rol oynayırdı.
1864-cü ilin iyun ayında Külçə qarnizonunun dunqan əsgərləri üsyan qaldırdılar. Onların ardınca Rəşidin-Hocanın başçılığı ilə yerli əhali də onlara qatıldı. Vilayətin dörd rayonu - Turfan, Komul (Hami), Aksu və Uş (Uş-Turfan) ərazilərini azad edərək, burada Kuçar xanlığını yaratmaqla hakimiyyətini qurdu. Elə həmin yay Urumçidə Lotay xanın başçılıq etdiyi Dunqan xanlığı yarandı. O, bir qədər sonra özünü sultan elan etdi və dövləti - Urumçi sultanlığı adlandırdı. Oktyabr ayında Rəşidin qoşunları Qaşqarı ələ keçirməyə cəhd etdi. Burada Mancur işğalçılarına qarşı uğurlu üsyan baş tutmuşdu. Xotanda hakimiyyət Xotan xanlığının başçısı olmuş Molla Həbib-ağanın ixtiyarına keçmişdi. 1864-cü ildə Kokanddan üsyan edən Qaşqara dəstəsi ilə Buzruk-Hoca (Cahangirin oğlu) gəldi. O, əhali tərəfindən sevinclə qarşılandı və Yarkəndin də daxil olduğu Qaşqar xanlığının başçısı seçildi. 1864-cü ilin sonlarında üsyançı qruplar Sincan bölgəsinin çox hissəsini Tsin qoşunlarının sığındıqları qalaları mühasirəyə alaraq ələ keçirdilər.
Çinlilərin törətdiyi qırğın nəticəsində Qaşqar bölgəsində dunqanların qüvvələri xeyli zəiflədi. Bununlada Sirik bəyin qırğızlarının əhəmiyyətli rol oynadığı üsyançılar uzun müddət mancurların qalasını və möhkəmləndirilmiş müsəlman şəhərini ələ keçirə bilmədilər. Bu səbəbdən onlar Kokand xanlığından kömək istədilər. Kokandın ərazisində uzun illər Şərqi Türkistan məsələsinə müdaxilə edən Hocalar (XVII əsr Sufi lideri Appak Hocanın nəsili) gizlənmişdilər.
1865
1865-ci ilin əvvəlində Şərqi Türkistana Buzurq Hocanın başçılığı ilə Kokanddan kömək gəldi. Buzuruq Hocanın atası və böyük qardaşı əvvəllər dəfələrlə Şərqi Türkistana sahiblənməyə çalışmışdı. O, da bu dini Hoca nəslinin ən gənc nümayəndəsi idi. Onunla bərabər Qaşqara Yaqub bəy başda olmaqla bir qrup Kokand zabiti də gəlmişdi. Bir neçə il ərzində Yaqub bəy Yettişar (Yeddişəhər) dövlətini yaratmaqla, demək olar ki, bütün əyalətdə nəzarəti ələ keçirdi.
Bu vaxt Sansidən geri çəkilən üsyançılar Qansu əyalətində yeni çıxışlara səbəb oldular. Burada yalnız kəndlər deyil, şəhərlər də mübarizə meydanına çevrildi. Burada müsəlman tacirləri və bəzi torpaq mülkiyyətçiləri də üsyana qoşuldular. Bir çox iri ranqlı müsəlman məmurlar da üsyançıların tərəfinə keçdilər. Çinlilərin "yeni təlim" (Xinjiao) adı ilə tanıdığı Cəhriyyə sufi ordeninin sərt nizam-intizamı üsyançılara "vahid cəbhə"də birləşməyə və hərəkatın təşkilatlanmasına gətirib çıxardı. Hərakatın başında isə varlı tacir və böyük torpaq sahibi Molla Ma Xualun dururdu. Onun qərargahı Ninsyadakı Çzinçz qalasında yerləşirdi. Taypin üsyanını boğmağa çalışan Tsin hökuməti o zaman bu çıxışı üçün kifayət qədər qüvvə ayıra bilmirdi.
1867—1869
1867-ci ilin fevralında Çzo Çzuntanq Şenqan qubernatoru təyin edildi (Şansi və Qansu əyalətlərinin əraziləri bu quberniyaya daxil edildi). Eyni zamanda Şansi əyalətindəki qoşunlara komandanlıq edə bilməsi üçün ona Fövqəladə İmperiya Müvəkkili rütbəsi verildi. Məsələyə rasional yanaşan Çzo "əvvəlcə - Nyanjun üsyanşıları, sonra - dunqanlar" prinsipini irəli sürdü. O, döyüşdə kifayyət qədər təcrübə toplamış ordusunu Nyanjun üsyanşılarının qalıqlarını məhv etmək üçün göndərdi. 1868-ci ilin yayında sonunçu Nyanjun üsyanşıları Xuanxe çayı ilə Böyük Kanalın kəsişməsində məhv edildi. 1868-ci ilin sonunda Çzo Çzuntanqın qoşunları Şansi əyalətinə gəldi. Onlar Xuay və Siyan ordularının əsgərlərindən ibarət idi. Bu hərbi hissələr zəngin döyüş təcrübəsinə və müasir silahlara sahib idilər. 1869-cu ildə Şansiyə cəza yürüşünə başlayan Çzo Çzuntanq hətta mancurlar üçün belə dəişətli olan bir qəddarlıqla hərəkət edirdi. O, amansızlıqla kütləvi olaraq Qansuya qaçan bütün müsəlmanları tamamilə məhv etdi. Bu əyalətlərin sərhəddində şiddətli döyüşlər bir neçə ay davam etdi.
Faktlar
Dunqan üsyanı tarixə XVIII - XIX əsrlərin ən qanlı üsyanlarından biri kimi daxil olmuşdur. Bəzi məlumatlara görə bu üsyanın qurbanların sayı 9 ilə 15 milyon arasında dəyişir.
İstinadlar
- Mike Davis (2001). Late Victorian Holocausts: El Niño Famines and the Making of the Third World. Verso Books. p. 113.
Ədəbiyyat
- Дунганское восстание // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Грум-Гржимайло Г.Е. Восточный Туркестан // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Уйгуро-дунганское восстание 1864-77 // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- В. А. Моисев «Россия и Китай в Центральной Азии (вторая половина XIX в. — 1917 гг.)» Барнаул: АзБука, 2003. — 346 с
- Д. В. Дубровская. «Судьба Синьцзяна. Обретение Китаем 'Новой границы' в конце XIX в.» (Российская Академия наук, Институт востоковедения. Москва: ИВ РАН, 1998. (В документе используется кодировка Cyrillic/Russian CP 866).
- Официальное введение названия (Синьцзян) и правление в Синьцзяне династии Цин (1644—1911) (Содержит китайскую точку зрения на подавление восстания. Якуб-бек именуется в этом документе Агуб, на основе китайской транскрипции «阿古柏», Agubo или Agubai).
- Chinabroadcast.cn Шэньсийская деревня в Кыргызстане — китайский взгляд на переселение дунган (англ.)
- Jonathan N. Lipman (Дж. Липман), «Familiar Strangers: A History of Muslims in Northwest China (Studies on Ethnic Groups in China)» («Знакомые незнакомцы: история мусульман северо-западного Китая» (Серия «Этнография Китая»)), University of Washington Press (February 1998), . (Поиск в тексте доступен на amazon.com) (англ.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sansi ve Qansuda Dunqan usyani 1862 1869 cu illerde dunqanlarin usyani Eyni zamanda Cinin cenub qerbindeki Yunnan eyaletindeki muselmanlar da usyana qalxdilar Usyanin yatirilmasi bir qrup Cin dunqanlarinin Rusiya imperiyasi erazisine muasir Qirgizistan ve diger Merkezi Asiya respublikalari erazisi ve cenubi qerbi Monqolustana kocmesine sebeb oldu Bu usyan 8 15 milyon arasi insan olumune sebeb oldu Dunqanlarin bu cixisi tarixin en qanli herbi qarsidurmalarindan biri sayilir Dunqan usyaniYaqub beyTarix 1862 1869Yeri Sansi QansuNeticesi Usyan yatirilmisdirMunaqise terefleriTurk muselman usyancilar Tsin ImperiyasiKomandan lar Biyanhu Czo Czuntan Vikianbarda elaqeli mediafayllarUsyandan evvelki tarixMuselman cinliler dunqanlar Tsin sulalesine qarsi defelerle usyana qalxmisdilar Xususen 1781 ve 1783 cu illerdeki cixislar guclu olmusdur 1860 ci illerin evvellerinde ugurlu usyan daha mumkun gorunmeye basladi Cunki imperiya quvveleri Taypin 1850 64 ve elece de Cjan Losin terefinden qaldirilan Nyanjun usyancilarina 1852 68 qarsi mubarize aparirdi Taypinlerin Sansiye yaxinlasdigini duyan yerli ehali ve hokumet terefdarlari resmi hakimiyyetin raziligi ile konullu desteler yaratmaga baslayir Hokumet konullulerinden ehtiyat eden dunqanlar da oz silahli destelerini yaradirlar 1862 18631862 ci ilde Sansinin bir cox rayonlarinda cinlilerin ve dunqanlarin silahli desteleri arasinda olan toqqusmalar genismiqyasli usyanla neticelendi 1862 ci ilin sonunda usyancilar eyaletin paytaxti Sian seherini muhasireye aldilar Seherin muhasireni Tsin imperiyasi generali Do Lunanin quvveleri yalniz 1863 cu ilin payizinda qaldirdi Usyanin basinda Sinczyao teriqetinin ruhanileri dururdu Onlar ehalini kafirlere qarsi muqeddes muharibe ye sesleyirdiler Mescidler usyanin merkezine cevrildi Onlarda bu muddet erzinde erzaq ve silah anbarlari hemcinin xestexanalar yaradildi Hokumetin yerli muselman esgerleri de cihad bayragi altinda birlesdiler Islam fanatizminin guclenmesi butun eyaleti ehate eden cinli dunqan qirginina sebeb oldu Her iki terefden bir nece yuz mine qeder adam olduruldu Bir cox cinli canini qurtar meqsedi ile muveqqeti olaraq islami qebul etdi Sanside usyan esasen kend yerlerini ehate edirdi Umumilikde silaha sarilanlarin boyuk ekseriyyeti kendliler idi Dunqan tacirleri ve torpaq sahibleri usyan zamani biteref movqe numayis etdirdiler Bu da Tsin qosunlarina 1864 cu ilin sonuna qeder usyancilari meglub etmeye imkan verdi Bir cox dunqan usyancilari Sansiden Qansuya o illerde bu eyaletlere indiki Ninsya ve simali Cinxay da daxil idi dogru geri cekildi 1864Dunqan usyanin xeritesi Eyni zamanda Sincandaki dunqanlar hem Tsin qarnizonundaki herbi heyet hem de mulki sexsler arasinda arasinda hakimiyyetin bolgedeki hokumet eleyhine usyanlarin yayilmasinin qarsisini almaq ucun kutlevi qetliam hazirladigi barede sayieler yayilmaga basladi Lakin imperiyanin hokumet senedlerinde bu iddia eksini tapmir Bele qetliam en azi merkezi bolgelerde Serqi Turkistanda planlasdirilmamisdi Lakin bir cox menbelere gore bolgede bele bir qirgin 1864 cu ilin yayinda bas vermisdi Bolgenin diger seherlerinde Urumci Kulce Kuca Yarkend yerli qarnizonlarin dunqan esgerleri ve komruk zabitleri hadiseleri qabaqlamaq ucun silahli cixisa qerar verdiler Yerli turkdilli ehali uygurlar muasir terminologiyada bir qayda olaraq tezlikle usyanci dunqanlara qosuldu Lakin usyanin bas verdiyi butun erazilerde her iki qrupun numayendeleri arasinda guclu reqabet var idi Bezen ise bu reqabet hakimiyyet ugrunda qanli mubarizeye cevrilirdi Tarim hovzesinin cenub hissesinde yerlesen Xotan bir istisna idi Cunki bu seherde cox az sayda dunqan var idi ve usyanda esasen uygurlar esas rol oynayirdi 1864 cu ilin iyun ayinda Kulce qarnizonunun dunqan esgerleri usyan qaldirdilar Onlarin ardinca Residin Hocanin basciligi ile yerli ehali de onlara qatildi Vilayetin dord rayonu Turfan Komul Hami Aksu ve Us Us Turfan erazilerini azad ederek burada Kucar xanligini yaratmaqla hakimiyyetini qurdu Ele hemin yay Urumcide Lotay xanin basciliq etdiyi Dunqan xanligi yarandi O bir qeder sonra ozunu sultan elan etdi ve dovleti Urumci sultanligi adlandirdi Oktyabr ayinda Residin qosunlari Qasqari ele kecirmeye cehd etdi Burada Mancur isgalcilarina qarsi ugurlu usyan bas tutmusdu Xotanda hakimiyyet Xotan xanliginin bascisi olmus Molla Hebib aganin ixtiyarina kecmisdi 1864 cu ilde Kokanddan usyan eden Qasqara destesi ile Buzruk Hoca Cahangirin oglu geldi O ehali terefinden sevincle qarsilandi ve Yarkendin de daxil oldugu Qasqar xanliginin bascisi secildi 1864 cu ilin sonlarinda usyanci qruplar Sincan bolgesinin cox hissesini Tsin qosunlarinin sigindiqlari qalalari muhasireye alaraq ele kecirdiler Cinlilerin toretdiyi qirgin neticesinde Qasqar bolgesinde dunqanlarin quvveleri xeyli zeifledi Bununlada Sirik beyin qirgizlarinin ehemiyyetli rol oynadigi usyancilar uzun muddet mancurlarin qalasini ve mohkemlendirilmis muselman seherini ele kecire bilmediler Bu sebebden onlar Kokand xanligindan komek istediler Kokandin erazisinde uzun iller Serqi Turkistan meselesine mudaxile eden Hocalar XVII esr Sufi lideri Appak Hocanin nesili gizlenmisdiler 1865Yaqub bey ve zabitleri 1865 ci ilin evvelinde Serqi Turkistana Buzurq Hocanin basciligi ile Kokanddan komek geldi Buzuruq Hocanin atasi ve boyuk qardasi evveller defelerle Serqi Turkistana sahiblenmeye calismisdi O da bu dini Hoca neslinin en genc numayendesi idi Onunla beraber Qasqara Yaqub bey basda olmaqla bir qrup Kokand zabiti de gelmisdi Bir nece il erzinde Yaqub bey Yettisar Yeddiseher dovletini yaratmaqla demek olar ki butun eyaletde nezareti ele kecirdi Bu vaxt Sansiden geri cekilen usyancilar Qansu eyaletinde yeni cixislara sebeb oldular Burada yalniz kendler deyil seherler de mubarize meydanina cevrildi Burada muselman tacirleri ve bezi torpaq mulkiyyetcileri de usyana qosuldular Bir cox iri ranqli muselman memurlar da usyancilarin terefine kecdiler Cinlilerin yeni telim Xinjiao adi ile tanidigi Cehriyye sufi ordeninin sert nizam intizami usyancilara vahid cebhe de birlesmeye ve herekatin teskilatlanmasina getirib cixardi Herakatin basinda ise varli tacir ve boyuk torpaq sahibi Molla Ma Xualun dururdu Onun qerargahi Ninsyadaki Czincz qalasinda yerlesirdi Taypin usyanini bogmaga calisan Tsin hokumeti o zaman bu cixisi ucun kifayet qeder quvve ayira bilmirdi 1867 1869Qansuya hucuma hazirlasan Cin ordusu 1875 ci il 1867 ci ilin fevralinda Czo Czuntanq Senqan qubernatoru teyin edildi Sansi ve Qansu eyaletlerinin erazileri bu quberniyaya daxil edildi Eyni zamanda Sansi eyaletindeki qosunlara komandanliq ede bilmesi ucun ona Fovqelade Imperiya Muvekkili rutbesi verildi Meseleye rasional yanasan Czo evvelce Nyanjun usyansilari sonra dunqanlar prinsipini ireli surdu O doyusde kifayyet qeder tecrube toplamis ordusunu Nyanjun usyansilarinin qaliqlarini mehv etmek ucun gonderdi 1868 ci ilin yayinda sonuncu Nyanjun usyansilari Xuanxe cayi ile Boyuk Kanalin kesismesinde mehv edildi 1868 ci ilin sonunda Czo Czuntanqin qosunlari Sansi eyaletine geldi Onlar Xuay ve Siyan ordularinin esgerlerinden ibaret idi Bu herbi hisseler zengin doyus tecrubesine ve muasir silahlara sahib idiler 1869 cu ilde Sansiye ceza yurusune baslayan Czo Czuntanq hetta mancurlar ucun bele deisetli olan bir qeddarliqla hereket edirdi O amansizliqla kutlevi olaraq Qansuya qacan butun muselmanlari tamamile mehv etdi Bu eyaletlerin serheddinde siddetli doyusler bir nece ay davam etdi FaktlarDunqan usyani tarixe XVIII XIX esrlerin en qanli usyanlarindan biri kimi daxil olmusdur Bezi melumatlara gore bu usyanin qurbanlarin sayi 9 ile 15 milyon arasinda deyisir IstinadlarMike Davis 2001 Late Victorian Holocausts El Nino Famines and the Making of the Third World Verso Books p 113 EdebiyyatDunganskoe vosstanie Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Grum Grzhimajlo G E Vostochnyj Turkestan Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Ujguro dunganskoe vosstanie 1864 77 Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t gl red A M Prohorov 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 V A Moisev Rossiya i Kitaj v Centralnoj Azii vtoraya polovina XIX v 1917 gg Barnaul AzBuka 2003 346 s ISBN 5 93957 025 9 D V Dubrovskaya Sudba Sinczyana Obretenie Kitaem Novoj granicy v konce XIX v Rossijskaya Akademiya nauk Institut vostokovedeniya Moskva IV RAN 1998 ISBN 5 89282 081 5 V dokumente ispolzuetsya kodirovka Cyrillic Russian CP 866 Oficialnoe vvedenie nazvaniya Sinczyan i pravlenie v Sinczyane dinastii Cin 1644 1911 Soderzhit kitajskuyu tochku zreniya na podavlenie vosstaniya Yakub bek imenuetsya v etom dokumente Agub na osnove kitajskoj transkripcii 阿古柏 Agubo ili Agubai Chinabroadcast cn Shensijskaya derevnya v Kyrgyzstane kitajskij vzglyad na pereselenie dungan angl Jonathan N Lipman Dzh Lipman Familiar Strangers A History of Muslims in Northwest China Studies on Ethnic Groups in China Znakomye neznakomcy istoriya musulman severo zapadnogo Kitaya Seriya Etnografiya Kitaya University of Washington Press February 1998 ISBN 0 295 97644 6 Poisk v tekste dostupen na amazon com angl