Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Daldaban Mustafa Paşa (ö. 28 yanvar 1703) — II Mustafa dönəmində 4 ay 20 gün Osmanlı imperiyasının sədrəzəmi olmuş dövlət adamıdır. Qiyafəsini dəyişərək şəhərdə piyada gəzməsi və sürətli yeriməsi səbəbilə "Daldaban" olaraq anılır.
| Daldaban Mustafa Paşa | |
|---|---|
| دلتابان مصطفى باشا | |
| 27 sentyabr 1702 – 23 yanvar 1703 | |
| Əvvəlki | Körpülü Hacı Hüseyn Paşa |
| Sonrakı | Rami Mehmed Paşa |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | XVII əsr |
| Doğum yeri | Monastır |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
Həyatı
1650-ci illərdə Monastır şəhərində dünyaya gəlmişdir. Gənclik illərində sədrəzəm Qara İbrahim Paşanın xidmətinə girmişdir. Daha sonra sırayla qapıçılar kəndxudası, baş qapıçı və miraxur olaraq sarayda xidmət etmişdir. 1691-ci ildə yeniçəri ağalığına, ertəsi il isə Baba dağı mühafizliyinə gətirilsə də, bu illərdə adı bəzi hadisələrə qarışdı. II Mustafanın 1696-cı ildə çıxdığı ikinci Avstriya səfərinə Anadolu bəylərbəyi olaraq qatıldı və bu səfərdə önəmli fəaliyyətləri oldu. Həmin il Diyarbəkir bəylərbəyi oldu. Ancaq yerli əhalinin paşadan şikayət etməsi nəticəsində, Sofiyada haqqında açılan məhkəmədə təqsirkar görüldü və ölümə məhkum edildi. Dövrün şeyxülislamı Seyid Feyzullah Əfəndinin məsələyə müdaxiləsi ilə edamdan xilas oldu və Bosniya sərhəddindəki Poçitel qalasına sürgün edildi. Daha sonra boşnaqların istəyilə bağışlandı və Bosniya sancaqbəyliyinə gətirildi (1697). Bu vəzifəsi dövründə hərbi uğurlarını artırdı.
1699-cu ilin əvvəllərində Raqqa bəylərbəyi təyin edildi və bölgədəki iğtişaşlara son qoymaqla vəzifələndirildi. Bu vəzifəsində də adı bəzi məsələlərə qarışdı və ertəsi il Bağdad bəylərbəyliyinə gətirildi. Osmanlı ordusunun Rusiya, Venesiya və Avstriya ilə illərdir davam edən müharibələri səbəbilə, Bağdad və Dəməşq bölgəsi yerli qəbilələrin başlatdığı üsyanlarla çalxalanırdı. Bəsrə isə bir neçə ildir Səfəvilərin əlinə keçmişdi. Bu səbəblə Bəsrə qalasının azad edilməsi üzrə sərdar təyin edildi və bölgəyə göndərildi. 1701-ci ildə Bəsrəni azad etdi və Fərat çayı sahillərində idarəni ələ aldı.
Mustafa Paşa daha sonra ikinci dəfə Anadolu bəylərbəyliyinə gətirildi və çox keçmədən sədarətə gətirildi (27 sentyabr 1702). Sədarət dövrü müxtəlif saray entriqalarına səhnə olduğu üçün çox da parlaq keçmədi. Yeniçərilərə qarşı sərt münasibəti, Karlovitsa sülhünə zidd olaraq gizli-gizli səfər hazırlıqları görməsi və bu səbəblə Krım xanını təşviq etməsi sarayda müxaliflərini gücləndirdi. Adının rüşvət məsələlərinə qarışmasının ardından şeyxülislam Seyid Feyzullah Əfəndi və Rami Mehmed Paşanın qurduğu planla 23 yanvarda vəzifədən alındı və 5 gün sonra 28 yanvar 1703-cü ildə Ramazan ayında edam edildi.
Mənbə
- Târîh-i Seferü’l-Basra, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 2063/3;
- İcmâl-i Sefer-i Nehr-i Ziyâb, Beyazıt Devlet Ktp., Veliyyüddin Efendi, nr. 4935;
- Defterdar Sarı Mehmed Paşa, Zübde-i Vekāyi‘ât (Olayların Özü), 1656-1684 (haz. Abdülkadir Özcan, doktora tezi, 1979), İÜ Ed.Fak., Tarih Seminer Kitaplığı, nr. 3276, s. 586, 784, 809-810, 827, 847-848, 944, 970;
- Silâhdar, Nusretnâme, Manisa İl Halk Ktp., Çaşnigir, nr. 723, vr. 61ª vd., 176ª-b, 207b, 210ª-b, 217b vd.;
- Nazmizâde Murtazâ Efendi, Gülşen-i Hulefâ, İstanbul 1143, vr. 117ª vd.;
- Hadîkatü’l-vüzerâ, s. 126;
- Dimitri Kantemir, Osmanlı İmparatorluğu’nun Yükseliş ve Çöküş Tarihi (trc. Özdemir Çobanoğlu), Ankara 1980, III, 286, 340, 467, 468, 469-474, 481-482;
- Anonim Târih, Berlin Devlet Ktp., Hs. 216, vr. 166b-167ª, 185ª, 197b, 205ª-207ª;
- Râşid, Târih, II, 176, 376, 423, 435, 558-559, 564-565, 571-574;
- Ayvansarâyî, Vefeyât-ı Selâtîn, s. 72;
- Hammer, HEO, XIII, 11, 13, 76, 92, 81-82;
- Sicill-i Osmânî, IV, 412;
- Abdülkadir Özcan, “Daltaban Mustafa Paşa”, TED, sy. 13 (1987), s. 299-334;
- Erdem Yücel, “Daltaban Çeşmesi”, İst.A, VIII, 42-46
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Daldaban Mustafa Pasa o 28 yanvar 1703 II Mustafa doneminde 4 ay 20 gun Osmanli imperiyasinin sedrezemi olmus dovlet adamidir Qiyafesini deyiserek seherde piyada gezmesi ve suretli yerimesi sebebile Daldaban olaraq anilir Daldaban Mustafa Pasaدلتابان مصطفى باشاOsmanli sedrezemi27 sentyabr 1702 23 yanvar 1703EvvelkiKorpulu Haci Huseyn PasaSonrakiRami Mehmed PasaSexsi melumatlarDogum tarixi XVII esrDogum yeri MonastirVefat tarixi 28 yanvar 1703Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiFealiyyeti siyasetciHeyati1650 ci illerde Monastir seherinde dunyaya gelmisdir Genclik illerinde sedrezem Qara Ibrahim Pasanin xidmetine girmisdir Daha sonra sirayla qapicilar kendxudasi bas qapici ve miraxur olaraq sarayda xidmet etmisdir 1691 ci ilde yeniceri agaligina ertesi il ise Baba dagi muhafizliyine getirilse de bu illerde adi bezi hadiselere qarisdi II Mustafanin 1696 ci ilde cixdigi ikinci Avstriya seferine Anadolu beylerbeyi olaraq qatildi ve bu seferde onemli fealiyyetleri oldu Hemin il Diyarbekir beylerbeyi oldu Ancaq yerli ehalinin pasadan sikayet etmesi neticesinde Sofiyada haqqinda acilan mehkemede teqsirkar goruldu ve olume mehkum edildi Dovrun seyxulislami Seyid Feyzullah Efendinin meseleye mudaxilesi ile edamdan xilas oldu ve Bosniya serheddindeki Pocitel qalasina surgun edildi Daha sonra bosnaqlarin isteyile bagislandi ve Bosniya sancaqbeyliyine getirildi 1697 Bu vezifesi dovrunde herbi ugurlarini artirdi 1699 cu ilin evvellerinde Raqqa beylerbeyi teyin edildi ve bolgedeki igtisaslara son qoymaqla vezifelendirildi Bu vezifesinde de adi bezi meselelere qarisdi ve ertesi il Bagdad beylerbeyliyine getirildi Osmanli ordusunun Rusiya Venesiya ve Avstriya ile illerdir davam eden muharibeleri sebebile Bagdad ve Demesq bolgesi yerli qebilelerin baslatdigi usyanlarla calxalanirdi Besre ise bir nece ildir Sefevilerin eline kecmisdi Bu sebeble Besre qalasinin azad edilmesi uzre serdar teyin edildi ve bolgeye gonderildi 1701 ci ilde Besreni azad etdi ve Ferat cayi sahillerinde idareni ele aldi Mustafa Pasa daha sonra ikinci defe Anadolu beylerbeyliyine getirildi ve cox kecmeden sedarete getirildi 27 sentyabr 1702 Sedaret dovru muxtelif saray entriqalarina sehne oldugu ucun cox da parlaq kecmedi Yenicerilere qarsi sert munasibeti Karlovitsa sulhune zidd olaraq gizli gizli sefer hazirliqlari gormesi ve bu sebeble Krim xanini tesviq etmesi sarayda muxaliflerini guclendirdi Adinin rusvet meselelerine qarismasinin ardindan seyxulislam Seyid Feyzullah Efendi ve Rami Mehmed Pasanin qurdugu planla 23 yanvarda vezifeden alindi ve 5 gun sonra 28 yanvar 1703 cu ilde Ramazan ayinda edam edildi MenbeTarih i Seferu l Basra Suleymaniye Ktp Esad Efendi nr 2063 3 Icmal i Sefer i Nehr i Ziyab Beyazit Devlet Ktp Veliyyuddin Efendi nr 4935 Defterdar Sari Mehmed Pasa Zubde i Vekayi at Olaylarin Ozu 1656 1684 haz Abdulkadir Ozcan doktora tezi 1979 IU Ed Fak Tarih Seminer Kitapligi nr 3276 s 586 784 809 810 827 847 848 944 970 Silahdar Nusretname Manisa Il Halk Ktp Casnigir nr 723 vr 61ª vd 176ª b 207b 210ª b 217b vd Nazmizade Murtaza Efendi Gulsen i Hulefa Istanbul 1143 vr 117ª vd Hadikatu l vuzera s 126 Dimitri Kantemir Osmanli Imparatorlugu nun Yukselis ve Cokus Tarihi trc Ozdemir Cobanoglu Ankara 1980 III 286 340 467 468 469 474 481 482 Anonim Tarih Berlin Devlet Ktp Hs 216 vr 166b 167ª 185ª 197b 205ª 207ª Rasid Tarih II 176 376 423 435 558 559 564 565 571 574 Ayvansarayi Vefeyat i Selatin s 72 Hammer HEO XIII 11 13 76 92 81 82 Sicill i Osmani IV 412 Abdulkadir Ozcan Daltaban Mustafa Pasa TED sy 13 1987 s 299 334 Erdem Yucel Daltaban Cesmesi Ist A VIII 42 46