Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cavanşir qəzası (rus. Джеванширский уезд) — Yelizavetpol quberniyasının bölgələrindən biridir. Cavanşir qəzasının inzibati mərkəzi Yelizavetapol — Şuşa şəhərləri arsındakı Tərtər poçt stansiyası hesab olunurdu; Yelizavetapoldan 681/6 vers. məsafədə Tərtər çayının üzərində Bərdə kəndi yerləşmişdir. Bərdə Qafqaz Albaniyasının paytaxtı olmuş, VII əsrdə ərəb istilalarına, 943 ildə Xəzərdən Kür çayı ilə keçərək gəlmiş ruslların, XIV əsrdə isə Teymurləngin dağıdıcı hücumları nəticəsində viran qoyulmuşdur. Şəhərdən yarı dağılmış qala divarları qalmışdır. Qəza 213 kəndi əhatə edirdi. Əhalinin əksəriyyəti əkinçilik və madarlıqla məşğul idi. Orta və düzən sahələrdə bağçılıq və ipəkçilik mühüm yer tuturdu. Əkin sahələrində əsasən buğda, arpa əkilirdi. Xüsusən düzən yerlərdə düyü və pampıqda əkilirdi. Əhalisinin əksəriyyətini yerli azərbaycanlılar (rusların adlandırdığı tatarlar) (52041 nəfər), rusların gəlişindən sonra köçürülmə siyasəti nəticəsində az miqdarda ermənilər və ruslar təçkil etmişdir.
| Cavanşir qəzası | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Ölkə |  Rusiya imperiyası AXC Azərbaycan SSR | ||
| Quberniya | Yelizavetpol quberniyası | ||
| Mərkəzi | Tərtər | ||
| Yaradılıb | 1869 | ||
| Ləğv edilib | 7 iyul 1923 | ||
| Sahəsi | 4 818,4 verst² | ||
| Əhalisi | 72 719 nəfər (1897) | ||
| Xəritə | |||
 | |||
Qəzanın tarixi
Qəza 1867-ci ildə Şuşa qəzasının ərazisində yaradıldı. Cavanşir qəzası Cəbrayıl qəzası kimi əvvəllər Qarabağ xanlığının tərkibinə daxil idi; 1869-cu ildə o, Şuşa qəzasından ayrılmışdır. Sonra bu qəzaya köhnə Çiləbörd sahəsinin ərazisi də əlavə edildi.
Əhalisi
Əhalisinin sayı 72 719 nəfər (1897) olmuşdur.
Cavanşir qəzasının milli tərkibi (1897) azərbaycanlılar (71,6 %) ermənilər (26,9 %) qalanları (1,5 %)
Əhatə etdiyi ərazilər
Qəzanın nahiyələri
Bərdə nahiyəsi
- Mirzalıbəyli
- Qafarlı
- Hacıbəyli
- Qaraqoyunlu
- Əhmədbəyli
- (Cumalar)
- Türkmən-Qayabaşı
- Güloğlular
- İmamqulubəyli
- Zümürxaç
- Bərdə
Kəranə nahiyəsi
1.Cəyirli 2.Şatırlı 3.Mirzəcəfərli 4.Qaradağlı-Kərimağa 5.1-ci Hacıəlili 6.Divanlı 7.Dilənçilər 8.Kürd Bоraki 9.Nəzirli 10.Kəranə 11.Saatlı 12.Məşədiimamqulular 13.Mirzəməmmədqulular 14.Bayramalılar 15.Bəhmənlər 16.Qaraqоyunlu-Salvar 17.Quşçular 18.1-Qarahacı 19.Həsənqaya 20.Mincivanlı 21.Cilоvdarlı 22.Çullu
Bu inzibati ərazi bölgüsü Qarabağ regionunun qəzalarında 1910-cu ildə yenidən həyata keçirilməyə başladı. 1910-cu ildə Cavanşir qəzasında 3 kənd şöbəsi yaradıldı.
- Birinci şöbəyə bu kənd cəmiyyətləri
Bərdə, , Dorbatli, Ayridcin, Xoruzlu, Qaramanlı, Yevlağ, Qaradağlı, Borsunlu, Sarov, Talış,
- ikinci şöbəyə bu kənd cəmiyyətləri Ağəli, Alpaut, Xan-Ərəb, Köçərli,
Nəmirli, Xan-Qaraqoyunlu, Səhləbad, Ləki, Şirvanlı, , Mamırlı, Qılıçlı,
- üçüncü şöbəyə bu kənd cəmiyyətləri Can-Yataq, Kasapet, Həsən-Riz, Dovşanlı, Kiçik-Qarabəy, Orlovo-Denisov, , Boy-Əhmədli, Sırxavənd, , İmarət-Qərvənd,
, Ayrım, , və Qoturlu daxil edildi (11, s.4)
İstinadlar
- "Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г." 2012-03-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-02-08. (rus.)
- "Джеванширский уезд в ЭСБЕ". 2022-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-04-10.
- Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Джеванширский уезд 2012-03-29 at the Wayback Machine (rus.)
- "Демоскоп Wekly - Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам. Российской Империи кроме губерний Европейской России (rus.)". 2011-03-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-27.
- (PDF). 2021-03-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-21.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cavansir qezasi rus Dzhevanshirskij uezd Yelizavetpol quberniyasinin bolgelerinden biridir Cavansir qezasinin inzibati merkezi Yelizavetapol Susa seherleri arsindaki Terter poct stansiyasi hesab olunurdu Yelizavetapoldan 681 6 vers mesafede Terter cayinin uzerinde Berde kendi yerlesmisdir Berde Qafqaz Albaniyasinin paytaxti olmus VII esrde ereb istilalarina 943 ilde Xezerden Kur cayi ile kecerek gelmis rusllarin XIV esrde ise Teymurlengin dagidici hucumlari neticesinde viran qoyulmusdur Seherden yari dagilmis qala divarlari qalmisdir Qeza 213 kendi ehate edirdi Ehalinin ekseriyyeti ekincilik ve madarliqla mesgul idi Orta ve duzen sahelerde bagciliq ve ipekcilik muhum yer tuturdu Ekin sahelerinde esasen bugda arpa ekilirdi Xususen duzen yerlerde duyu ve pampiqda ekilirdi Ehalisinin ekseriyyetini yerli azerbaycanlilar ruslarin adlandirdigi tatarlar 52041 nefer ruslarin gelisinden sonra kocurulme siyaseti neticesinde az miqdarda ermeniler ve ruslar teckil etmisdir Cavansir qezasiQuberniyanin gerbiOlke Rusiya imperiyasi AXC Azerbaycan SSRQuberniya Yelizavetpol quberniyasiMerkezi TerterYaradilib 1869Legv edilib 7 iyul 1923Sahesi 4 818 4 verst Ehalisi 72 719 nefer 1897 XeriteQazax qezasi Gence qezasi Nuxa qezasi Eres qezasi Cavansir qezasi Susa qezasi Zengezur qezasi Cebrayil qezasiCavansir qezasi 1 yanvar 1903 ci iller xeritesi Qezanin tarixiQeza 1867 ci ilde Susa qezasinin erazisinde yaradildi Cavansir qezasi Cebrayil qezasi kimi evveller Qarabag xanliginin terkibine daxil idi 1869 cu ilde o Susa qezasindan ayrilmisdir Sonra bu qezaya kohne Cilebord sahesinin erazisi de elave edildi EhalisiEhalisinin sayi 72 719 nefer 1897 olmusdur Cavansir qezasinin milli terkibi 1897 azerbaycanlilar 71 6 ermeniler 26 9 qalanlari 1 5 Ehate etdiyi erazilerTerter rayonu Berde rayonu Kelbecer rayonu Agdere rayonuQezanin nahiyeleriBerde nahiyesi Mirzalibeyli Qafarli Hacibeyli Qaraqoyunlu Ehmedbeyli Cumalar Turkmen Qayabasi Guloglular Imamqulubeyli Zumurxac BerdeKerane nahiyesi 1 Ceyirli 2 Satirli 3 Mirzeceferli 4 Qaradagli Kerimaga 5 1 ci Hacielili 6 Divanli 7 Dilenciler 8 Kurd Boraki 9 Nezirli 10 Kerane 11 Saatli 12 Mesediimamqulular 13 Mirzememmedqulular 14 Bayramalilar 15 Behmenler 16 Qaraqoyunlu Salvar 17 Quscular 18 1 Qarahaci 19 Hesenqaya 20 Mincivanli 21 Cilovdarli 22 Cullu Hesenriz Bu inzibati erazi bolgusu Qarabag regionunun qezalarinda 1910 cu ilde yeniden heyata kecirilmeye basladi 1910 cu ilde Cavansir qezasinda 3 kend sobesi yaradildi Birinci sobeye bu kend cemiyyetleri Berde Dorbatli Ayridcin Xoruzlu Qaramanli Yevlag Qaradagli Borsunlu Sarov Talis ikinci sobeye bu kend cemiyyetleri Ageli Alpaut Xan Ereb Kocerli Nemirli Xan Qaraqoyunlu Sehlebad Leki Sirvanli Mamirli Qilicli ucuncu sobeye bu kend cemiyyetleri Can Yataq Kasapet Hesen Riz Dovsanli Kicik Qarabey Orlovo Denisov Boy Ehmedli Sirxavend Imaret Qervend Ayrim ve Qoturlu daxil edildi 11 s 4 Istinadlar Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj Imperii 1897 g 2012 03 29 tarixinde Istifade tarixi 2011 02 08 rus Dzhevanshirskij uezd v ESBE 2022 08 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 04 10 Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj Imperii 1897 g Dzhevanshirskij uezd 2012 03 29 at the Wayback Machine rus Demoskop Wekly Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj Imperii 1897 g Raspredelenie naseleniya po rodnomu yazyku i uezdam Rossijskoj Imperii krome gubernij Evropejskoj Rossii rus 2011 03 19 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 27 PDF 2021 03 04 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 21 Hemcinin bax