Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Həsənriz (əvvəlki adı: Aterk və ya Ater) — Azərbaycan Respublikasının Ağdərə rayonunun Həsənriz kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 13 oktyabr 1992-ci il tarixli, 327 saylı Qərarı ilə ləğv edilmiş Ağdərə rayonunun Aterk kəndi Kəlbəcər rayonunun inzibati tərkibinə verilmişdir. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Kəlbəcər rayonunun Aterk kəndi Həsənriz kəndi adlandırılmışdır. Kənd 1993-cü ildən Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin işğalı altındadır. 2023-cü il sentyabrın 20-də Azərbaycan Ordusunun Qarabağda keçirdiyi antiterror əməliyyatı nəticəsində Həsənriz kəndi Azərbaycanın nəzarətinə qayıtmışdır.
| Həsənriz | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 1.120 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Toponimikası
Keçmış adı Aterk/Ater qalası olmuşdur. Tədqiqatçıların ehtimalına görə, aterk türk dillərindəki atrak (çayın mənsəbə töküldüyü yer) sözünun fonetik variantıdır. XIII əsrdən sonra Xaçın knyazı Həsən Cəlalın adı ilə Həsənriz adlanmışdır. 1992-ci ildə kəndin adı Həsənriz kimi rəsmiləşdirilmişdir.
Tarixi
Kəndin adı Osmanlı qaynaqlarında 1727-ci ildə kəndi olaraq keçir. Qədim dövrdə Qafqaz Albaniyası ərazisində yerləşən Həsənriz kəndinin inkişafının əsası təxminən XV əsrdə Cənubi Azərbaycandan köçmüş türk tayfaları tərəfindən qoyulmuşdur. Lakin Şimali Azərbaycanın Rusiya tərəfindən işğalından sonra bu kəndin ərazisinə İrandan çoxlu sayda erməni ailəsi köçürülməyə başlanmışdır. Qısa bir müddət ərzində kənddəki ermənilərin sayı azərbaycanlıların sayını ötməyə başladı və bundan sonra ermənilər buranı "qədim erməni ərazisi" kimi adlandırmağa başladılar. Bu kəndin erməni əhalisi hələ 1918-ci ildə azərbaycanlılara qarşı törədilmiş soyqırımda fəal şəkildə iştirak etmişdilər. Sovet dövründə kəndin adı ermənilərin tələbi ilə dəyişdirilərək Aterk qoyulmuşdur. Lakin Azərbaycan öz müstəqilliyini əldə etdikdən sonra 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin qərarı ilə kəndin adı dəyişdirilərək öz tarixi adına qaytarılmışdır.
Həsənriz kəndi əvvəllər Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində Ağdərə rayonu inzibati ərazisinə aid idi, lakin 1992-ci ildə Ağdərə rayonu ləğv edilərək ərazisi qonşu Ağdam, Tərtər və Kəlbəcər rayonları arasında bölüşdürüldü. Həsənriz kəndi də Kəlbəcər rayonuna birləşdirilən kəndlərdən biridir. Qarabağ müharibəsinin başlanğıcında erməni quldur dəstələri rus ordusunun köməyi ilə kənddə nəzarəti ələ keçirdilər. Lakin 1992-ci ilin yayında Azərbaycan ordusunun hücumu nəticəsində həmin ilin 4 iyulunda kənd Azərbaycanın nəzarətinə keçmişdir. Lakin 1993-cü ilin əvvəlində erməni işğalçıları hücuma keçərək kəndi yenidən ələ keçirdilər. Hazırda Həsənriz kəndi İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən Rusiya sülhməramlı kontingentinin nəzarətindədir. 2023-cü il sentyabrın 20-də Azərbaycan Ordusunun Qarabağda keçirdiyi antiterror əməliyyatı nəticəsində Həsənriz kəndi Azərbaycanın nəzarətinə qayıtmışdır.
Bu ərazidə nüvə terrorizmi üzrə qruplar fəaliyyət göstərirdi.
5 dekabr 2023-cü ildə kənd Ağdərə rayonunun tərkibinə daxil edilib.
Tarixi abidələri
Həsənriz kəndində təxminən 500-cü ildə tikilmiş Alban məbədi yerləşir.
Coğrafiyası və iqlimi
Kənd Tərtərçayın sol tərəfində, Həsənriz çökəkliyində yerləşir.
Əhalisi
Ermənistan işğalı dövründə Həsənrizdə 1500 nəfərə yaxın erməni yaşayırdı. Kənddə işsizlik hökm sürürdü. Kəndin inkişafı üçün Fransa bura çoxlu yardımlar etmiş, burada kənd məktəbi və başqa binaları tikmişdir.
İstinadlar
- http://census.stat-nkr.am/nkr/1-5.pdf.
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı, 2024" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2024-02-28. 2024-03-14 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-05.
- "Azərbaycan Respublikasının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 13 oktyabr 1992-ci il tarixli, 327 saylı Qərarı". 2022-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-29.
- "Azərbaycan Respublikasının bəzi yaşayış məntəqələrinin tarixi adlarının bərpası və dəqiqləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı". 2022-05-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-06-10.
- Həsənriz // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
- Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı. "Elm". 2008. səh. 269. 2022-06-26 at the Wayback Machine (az.)
- "Azərbaycan" qəzeti, 15 yanvar 2003-cü il. (az.)
- "Azərbaycan Respublikasının Ağdərə rayonunun yaradılması haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu" (az.). president.az (2023-12-28 tarixində nəşr olunub). 2023-12-05. 2023-12-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-27.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Aterk Hesenriz evvelki adi Aterk ve ya Ater Azerbaycan Respublikasinin Agdere rayonunun Hesenriz kend inzibati erazi dairesinde kend Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 13 oktyabr 1992 ci il tarixli 327 sayli Qerari ile legv edilmis Agdere rayonunun Aterk kendi Kelbecer rayonunun inzibati terkibine verilmisdir Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 29 dekabr 1992 ci il tarixli 428 sayli Qerari ile Kelbecer rayonunun Aterk kendi Hesenriz kendi adlandirilmisdir Kend 1993 cu ilden Ermenistan Respublikasi Silahli Quvvelerinin isgali altindadir 2023 cu il sentyabrin 20 de Azerbaycan Ordusunun Qarabagda kecirdiyi antiterror emeliyyati neticesinde Hesenriz kendi Azerbaycanin nezaretine qayitmisdir Hesenriz40 09 47 sm e 46 31 04 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 120 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1 531 nef 2005 Xeriteni goster gizle Hesenriz Vikianbarda elaqeli mediafayllarCavansir qezasi 1 Yanvar 1903 ci iller xeritesi HesenrizToponimikasiKecmis adi Aterk Ater qalasi olmusdur Tedqiqatcilarin ehtimalina gore aterk turk dillerindeki atrak cayin mensebe tokulduyu yer sozunun fonetik variantidir XIII esrden sonra Xacin knyazi Hesen Celalin adi ile Hesenriz adlanmisdir 1992 ci ilde kendin adi Hesenriz kimi resmilesdirilmisdir TarixiKendin adi Osmanli qaynaqlarinda 1727 ci ilde kendi olaraq kecir Qedim dovrde Qafqaz Albaniyasi erazisinde yerlesen Hesenriz kendinin inkisafinin esasi texminen XV esrde Cenubi Azerbaycandan kocmus turk tayfalari terefinden qoyulmusdur Lakin Simali Azerbaycanin Rusiya terefinden isgalindan sonra bu kendin erazisine Irandan coxlu sayda ermeni ailesi kocurulmeye baslanmisdir Qisa bir muddet erzinde kenddeki ermenilerin sayi azerbaycanlilarin sayini otmeye basladi ve bundan sonra ermeniler burani qedim ermeni erazisi kimi adlandirmaga basladilar Bu kendin ermeni ehalisi hele 1918 ci ilde azerbaycanlilara qarsi toredilmis soyqirimda feal sekilde istirak etmisdiler Sovet dovrunde kendin adi ermenilerin telebi ile deyisdirilerek Aterk qoyulmusdur Lakin Azerbaycan oz musteqilliyini elde etdikden sonra 1992 ci ilde Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin qerari ile kendin adi deyisdirilerek oz tarixi adina qaytarilmisdir Hesenriz kendi evveller Dagliq Qarabag Muxtar Vilayetinde Agdere rayonu inzibati erazisine aid idi lakin 1992 ci ilde Agdere rayonu legv edilerek erazisi qonsu Agdam Terter ve Kelbecer rayonlari arasinda bolusduruldu Hesenriz kendi de Kelbecer rayonuna birlesdirilen kendlerden biridir Qarabag muharibesinin baslangicinda ermeni quldur desteleri rus ordusunun komeyi ile kendde nezareti ele kecirdiler Lakin 1992 ci ilin yayinda Azerbaycan ordusunun hucumu neticesinde hemin ilin 4 iyulunda kend Azerbaycanin nezaretine kecmisdir Lakin 1993 cu ilin evvelinde ermeni isgalcilari hucuma kecerek kendi yeniden ele kecirdiler Hazirda Hesenriz kendi Ikinci Qarabag muharibesinin neticelerine esasen Rusiya sulhmeramli kontingentinin nezaretindedir 2023 cu il sentyabrin 20 de Azerbaycan Ordusunun Qarabagda kecirdiyi antiterror emeliyyati neticesinde Hesenriz kendi Azerbaycanin nezaretine qayitmisdir Bu erazide nuve terrorizmi uzre qruplar fealiyyet gosterirdi 5 dekabr 2023 cu ilde kend Agdere rayonunun terkibine daxil edilib Tarixi abideleri Hesenriz kendinde texminen 500 cu ilde tikilmis Alban mebedi yerlesir Cografiyasi ve iqlimiKend Tertercayin sol terefinde Hesenriz cokekliyinde yerlesir EhalisiErmenistan isgali dovrunde Hesenrizde 1500 nefere yaxin ermeni yasayirdi Kendde issizlik hokm sururdu Kendin inkisafi ucun Fransa bura coxlu yardimlar etmis burada kend mektebi ve basqa binalari tikmisdir Istinadlarhttp census stat nkr am nkr 1 5 pdf Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati 2024 PDF az stat gov az 2024 02 28 2024 03 14 tarixinde PDF Istifade tarixi 2024 04 05 Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklik edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 13 oktyabr 1992 ci il tarixli 327 sayli Qerari 2022 06 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 29 Azerbaycan Respublikasinin bezi yasayis menteqelerinin tarixi adlarinin berpasi ve deqiqlesdirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 29 dekabr 1992 ci il tarixli 428 sayli Qerari 2022 05 13 tarixinde Istifade tarixi 2022 06 10 Hesenriz Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 155 3 Azerbaycan tarixi Yeddi cildde VII cild 1941 2002 ci iller Baki Elm 2008 seh 269 2022 06 26 at the Wayback Machine az Azerbaycan qezeti 15 yanvar 2003 cu il az Azerbaycan Respublikasinin Agdere rayonunun yaradilmasi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu az president az 2023 12 28 tarixinde nesr olunub 2023 12 05 2023 12 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 27 Hemcinin bax