Cüdo (Cü - yumşaq, Do – yol) və ya dzü-do — yapon döyüş sənətidir. Ciqaro Kano Ciu-citsu döyüş növünün əsasında cüdonun əsas qaydalarını, məşq prinsiplərini, mübarizə üsullarını yaratmışdır. Cüdonun yarandığı tarix 1882-ci il hesab olunur.
Cüdo | |
---|---|
yap. 柔道 | |
| |
Tam adı | Cüdo |
Yaranma tarixi | 1882 |
Ölkə | |
Banisi | Ciqoro Kano |
Xələfləri | müxtəlif Ciu-citsu məktəbləri, ilk növbədə və |
Sələfləri | Braziliya ciu-citsusu, , , Sambo |
Müasir təşkilatları | , |
Tanınmış ardıcılları | , , , , , , Yasuhiro Yamaşita, , , Vladimir Putin, , , Fyodor Yemelyanenko, , , , Rişod Sobirov, |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yaranması
Cüdo idman növü 1882-ci ildə Yaponiyada yaranıb. Bu idman növünün təməlini Ciqaro Kano qoyub. C.Kano Yaponiyada Olimpiya Komitəsinin ilk prezidenti, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin üzvü olub. O vaxt yaponların milli idman növü sayılan əlbəyaxa-silahsız döyüş növü olan ciu-citsu təkcə Yaponiyada deyil, eləcə də əksər dünya xalqları arasında geniş yayılmışdır. Lakin bu idman növü ilə məşğələlər, yarışlar saysız-hesabsız zədələrlə nəticələnirdi. Buna görə də ciu-citsu gənclərin fiziki tərbiyəsinə yönəldilmiş idman növü ola bilməzdi. Yaponiya məktəblərindən birində müəllim işləyən Ciqaro Kanonu gənclərin fiziki və mənəvi tərbiyəsi həmişə ciddi şəkildə düşündürdüyündən o belə qənaətə gəlmişdir ki, gənclərə yeni, zərbələrsiz və fəndləri zədələnmələrə səbəb olmayan maraqlı bir idman növü gərəkdir. Buna görə də o, Tokio universitetinin həkimi Ervin Bels ilə birlikdə ciu-citsu idman növündə zədələnmələrə, çıxıqlara və sınıqlara səbəb olan fəndləri və zərbələri çıxararaq yeni idman növünü yaratdı və ona "Cüdo" adını verdi. Yaponca CÜ-elastik, yumşaq, DO isə yol, prinsip deməkdir. Yeni güləş növünün sirrləri isə Ciqaro Kanonun yaratdığı və dünyada ilk cüdo məktəbi olan "Kodokan"da öyrədilirdi. Kodokan ümumdünya cudo institutu olmaqla bu gün də dünyanın ən böyük cüdo mərkəzidir, yapon milli güləşini bütün dünyada təbliğ edən və yayan bir təşkilatdır.
Cüdoya tez bir zamanda geniş kütləni cəlb etmək üçün Kano müxtəlif üsullardan istifadə etmişdir. O, söyləyirdi ki, ən zəif adam belə cüdo fəndlərinin köməyi ilə özündən qat-qat güclü adama çox güc sərf etmədən asanlıqla qalib gələ bilər. Beləliklə də, tez bir vaxt ərzində kodokanda cüdonun sirrlərini öyrənmək arzusunda olanların sayı durmadan artmağa başladı. Tezliklə Kanonun istedadlı tələbələri ciu-citsu və digər məktəblərin yetirmələri ilə təşkil olunan yarışlarda qələbələr qazanaraq cüdonun onlarla müqayisədə yüksəkdə olduğunu sübut etmişlər.
Dünyada tanınması və inkişafı
Daha sonra isə Kano cüdonu dünyada yaymaq haqqında fikirləşməyə başlayır. Bu məqsədlə o, öz tələbələri ilə Avropa və Amerikaya səyahətə çıxır. Onlar hər ölkədə cüdonun üstünlüyünü göstərərək Kodokan məktəbinin filiallarını açırdılar. Cüdo ilə məşqul olanlara hətta təqaüd də verilirdi. Beləliklə də, XX əsrin əvvəllərində cüdo Fransada, İngiltərədə, Braziliyada, Belçikada, Hollandiyada, İspaniyada və s. bu kimi iri inkişaf etmiş ölkələrdə geniş yayılmağa başladı və tez bir zamanda geniş şöhrət qazandı.
İlk dünya çempionatı
Beynəlxalq Cüdo Federasiyası 1951-ci ildə, Avropa Cüdo Birliyi isə 1952-ci ildə yaradıldı. 1956-cı ildə Tokioda ilk dünya çempionatı keçirildi və 1958-ci ildə Parisdə təkrarlandı. Əvvəlcə cüdoda çəki dərəcələrinə bölünmə yox idi və hər iki dünya çempionatında yaponlar qalib gəlmişlər. Lakin 1961-ci ildə keçirilmiş dünya çempionatında Hollandiyalı Anton Hessinkin çempion olması yaponların şöhrətinə zərbə endirdi və bu onları məcbur etdi etdi ki, çəki dərəcələri sistemini yarışlırda tədbiq etsinlər. İlk çəki dərəcələri belə olmuşdur: 68 kq, 80 kq, +80 kq və mütləq çəki dərəcəsi. Mütləq çəkidə çəkisindən asılı olmayaraq bütün cüdoçular güləşə bilərlər.
1964-cü ildə Yay Olimpiya oyunlarına ev sahibliyi edən yaponlar cüdonun Olimpiya oyunlarının proqramına daxil olunmasına nail oldular. Təkcə 1968-ci il Olimpiya Oyunlarında cüdo proqrama daxil olunmamışdır. 1972-ci ildə Münhendə Olimpiya Oyunlarında isə cüdo proqrama yenidən daxil olundu və indiyə qədər də bu davam edir.
İdman yarışları
Yarışlar güləş texnikası (şiay) və kata ( cütluylər kata elementlərinin düzgün işlədməsi ) üzrə keçirilir.
Tərketmə sistemindən asılı olaraq var:
- olimpik sistem təsəlli görüşlər ilə (yarımfinal görüşlərindən başlayaraq);
- olimpik sistem təsəlli görüşlərsiz;
- dairəvi sistem ilə;
- qarışıq sitem ilə.
Təsəlliverici görüşlərdə uduzan cüdoçunun rəqibi finala qədər yüksəldikdə o, son döyüşdə yarımfinalda uduzanla bürünc medal uğrunda döyüşəcək.
Döyüş ölçüsü minimum 14 x 14 metrə olan , onun 8 x 8 və ya 10 x 10 metr olan hissəsində baş tutur. İdmançılardan biri fənd zamanı tatamidən kənara çıxdıqda yalnız tatzminin içində başlayan fənd qiymətlənir.
Beynəlxalq cüdo federasiyasının təşkil etdiyi yarışlar zamanı cüdoçular ağ və göy rəngli çıxış edirlər. Döyüşün müddəti 5 dəqiqədir. Əsas vaxt bitdikdən sonra xallar eyni olduğda (həm fəndlər, həm də şidolar sayılır) vaxtı məhdud olmayan qoldenskor təyin olunur, döyüş ilk xal və ya şidoya kimi davam edir.
Döyüşü üç hakim idarə edir ( tatamidəki arbitr və tatamidən kənarda iki hakim, böyük yarışmalarda videotəkrar tətbiq olunur).
Əlillər üçün də yarışlar təşkil olunur (həmçinin gözdən əlillər üçün də).
İdmançılar ayaq üstə fəndlər, parterdə saxlama (osaekomi), boğucu və ağrıedici fəndlər tətbiq edə bilərlər (ənənəvi cüdodan fərqli olaraq, ağrıedici fəndi yalnız dirsək oynağında tətbiq etmək olar). Ayaq üstə ağrıedici və boğucu fəndləri və zərbələri (atemi) tətbiq etmək qadağandır.
Döyüş idmançıların ayaq üstə vəziyyətdə başlayır. Tatamiyə çıxdıqda idmançılar biri birinə baş əyirlər. Həmçinin döyüşün əvvəlində və sonunda baş əymək lazımdır. Döyüşdən əvvəl əl ilə görüşmək qadağandır.
Döyüş «hacime» komandasından sonra başlayır. «Mate» komandası döyüşü müvəqqəti, «soro-made» isə döyüşü tam olaraq dayandırır.
Texniki fənd alındısa, onu qiymətləndirirlər. Üç qiymət var: «yuko» (有効, yu:ko:, «effektiv»), «vaza-ari» (技あり, vaza ari, «texnikanın yarısı») və «ippon» (一本, ippon, «bir xal», təmiz qələbə). Ən yüksək qiymət ippondur, ondan aşağı vaza-ari, minimal qiymət yukodur. Əvvəllər tətbiq olunan ən aşağı xal «koka» (効果, ko:ka, «nəticə») 2009-cu ildə ləğv olundu.. Vaza-ari rəqibin istənilən yuko fəndlərindən yüksək, vaza-ari və yuko təkcə vaza-aridən yüksək qiymətlənir. İki vaza-ari döyüşçüyə qələbə verir (vaza-ari-avasete-ippon — vaza-ariləri birləşdirirəm və ippon verirəm).
"İppon" bu hallarda verilir:
- cüdoçu rəqibi belinin böyük hissəsini tez və güclü tatamiyə vurduqda;
- cüdoçu saxlama (osaekomi) fəndini 20 saniyədən çox tətbiq edildikdə;
- idmançının rəqibi boğucu və ya ağrıedici fənd zamanı «maita» sözünü dedikdə və ya iki və ikidən artıq dəfə əlini və ya ayağını tatamiyə və ya rəqibinin ayağına vurduqda;
- boğucu və ya ağrıedici fəndin nəticəsi hakimlərə aşkar olduqda (məsələn,idmançı fənd nəticəsində huşunu itirdikdə).
"Vaza-ari" bu hallarda verilir:
- cüdoçu rəqibinin kiçik hissəsini, zəif və ya gec vurduqda ("ippon" üçün lazım olan üç elementdən ikisi olduqda;
- cüdoçu saxlama (osaekomi) fəndini 15 saniyədən çox amma 20 saniyədən az tətbiq edildikdə.
"Yuko" bu hallarda verilir:
- cüdoçu rəqibinin kiçik hissəsini, zəif və ya gec vurduqda ("ippon" üçün lazım olan üç elementdən biri olduqda);
- cüdoçu saxlama (osaekomi) fəndini 10 saniyədən çox amma 15 saniyədən az tətbiq edildikdə.
Qayda pozuntularına görə hakim «şido» (指導, şido:, cəza) tətbiq edə bilər. Cəza qadağan olunmuş fəndlərin tətbiqinə gorə, passivlik, fəndlərin immitassiyası, parterə çəkinmə, rəqibin tutma fəndindən hər dəfə yayındıqda və sair hallara görə verilir. Üçdən az «şido» rəqibə xal vermir. Dördüncü şido dərhal döyüşü dayandırır, cüdoçu diskvalifikasiya olunur və rəqibə ippon xalı verilir («hansoku-make» (反則負け, hansoku make, «qayda pozuntusuna görə məğlubiyyət»). Ciddi qayda pozuntularına görə «hansoku-make» əvvəlcədən verilən şidosuz da verilə bilər (məsələn, ayaq üstə rəqibin ayağını tutduğuna gorə).
2010-cu ilin yanvarın birində qaydalarda dəyişikliklər oldu. İlk fənd kimi ayağın və beldən aşağı hər bir hissənin tutması diskvalifikasiya ilə cəzalanır. Aşağı müdafiə vəziyyəti şido ilə cəzalanır. Cüdo ruhunun hər bir pozuntusu diskvalifikasiya ilə cəzalanır.
Döyüşlər iki «Care» sistemli kameralarla qeyd olunacaqlar. Əlavə vaxt zamanı əsas vaxtda qazanılan xallar göstəriləcək. Əlavə vaxtın sonuna qədər nəticə dəyişmədikdə qalibi hakimlər müəyyən edirlər.
2013-cü ilin fevralında yenidən qaydalarda dəyişikliylər oldu. Ayaq üstə döyüş zamanı ayaqdan tutmaq dərhal «hansoku-make» ilə cəzalanır. Saxlama fəndinin müddəti azaldı: 20/15/10 saniyə — ippon/vaza-ari/yuko. Rəqibin tutma fəndindən iki əllə və ayaq ilə qaçmaq. «Səhv» tutmaların (məsələn, birtərəfli) dərhal fənd kimi tətbiq etməsi tələbi (əvvəllər tutma üç saniyədən çox olmadan fənd kimi tətbiq olunmalı idi). Parter və ya ayaq üstə tatamidə başlayan fənd tatamidən kənarda da qiymətlənir və bununla döyüşçünün müdafiə kimi tatamidən kənara çıxmağı taktikası ləğv olunur. İkinci və üçüncü şido rəqibə xal verməyəcək. Əlavə vaxta məhdudiyyət ləğv olundu, hakimlər qələbə qazananı müəyyən etmirlər. Hakimlərin ikisi tatamidən kənarda olacaqlar. Çəkilər döyüşlərdən bir gün əvvə ölçülür.
Olimpiya Oyunlarında
1964-cü ildə Tokioda keçirilən XVIII Yay Olimpiya Oyunlarında cüdo ilk dəfə olimpiya oyunları proqramına daxil edilmişdir. 1992-ci ildə Barselonada keçirilən Olimpiadada MDB yığmasını təmsil edən idmançımız Nazim Hüseynov cüdo üzrə ilk azərbaycanlı Olimpiya çempionu olmuşdur. Eyni uğuru 2008-ci ildə Pekində keçirilən XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında Elnur Məmmədli təkrarlamışdır.
İstinadlar
- Prezident İlham Əliyev Beynəlxalq Cüdo Federasiyasının Prezidenti Marius Vizeri qəbul edib[ölü keçid]. Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzi
- "İlham Əliyev Beynəlxalq Cüdo Federasiyasının Prezidenti Marius Vizeri qəbul etmişdir". 2021-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-07-23. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
- Federasiyalar 2012-03-07 at the Wayback Machine. Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin rəsmi saytı.
- "Правила соревнований Федерации дзюдо России" (rus). Федерация дзюдо России. 2011-08-23 tarixində orijinalından (doc) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-06-02.
- Neil Ohlenkamp. "Judo Competition Systems" (ingilis). JudoInfo.com. 2011-08-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-06-02.
- "IJF Sports & Organization Rules" (doc) (ingilis). International Judo Federation. 2011-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-11-20.
- "Judo for Blind Athletes" (ingilis). JudoInfo.com. 2011-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-11-15.
- "Изменения правил соревнований Международной федерации дзюдо, действующие с 1 января 2009 года" (rus). 2011-08-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-11-14.
- "2010-ci ilin yanvarın 1-dən Beynalxalq cüdo federasiyasının yarışma qaydalarında dəyişiklik" (PDF) (ingilis). 2011-08-23 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-03-01.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Cüdo Federasiyası 2008-03-27 at the Wayback Machine
- Cüdo haqqında məqalə 2008-05-03 at the Wayback Machine – rusca
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cudo Cu yumsaq Do yol ve ya dzu do yapon doyus senetidir Ciqaro Kano Ciu citsu doyus novunun esasinda cudonun esas qaydalarini mesq prinsiplerini mubarize usullarini yaratmisdir Cudonun yarandigi tarix 1882 ci il hesab olunur Cudoyap 柔道Cudo heroqliflerleTam adi CudoYaranma tarixi 1882Olke YaponiyaBanisi Ciqoro KanoXelefleri muxtelif Ciu citsu mektebleri ilk novbede veSelefleri Braziliya ciu citsusu SamboMuasir teskilatlari Taninmis ardicillari Yasuhiro Yamasita Vladimir Putin Fyodor Yemelyanenko Risod Sobirov Vikianbarda elaqeli mediafayllarCudoYaranmasiCudo idman novu 1882 ci ilde Yaponiyada yaranib Bu idman novunun temelini Ciqaro Kano qoyub C Kano Yaponiyada Olimpiya Komitesinin ilk prezidenti Beynelxalq Olimpiya Komitesinin uzvu olub O vaxt yaponlarin milli idman novu sayilan elbeyaxa silahsiz doyus novu olan ciu citsu tekce Yaponiyada deyil elece de ekser dunya xalqlari arasinda genis yayilmisdir Lakin bu idman novu ile mesgeleler yarislar saysiz hesabsiz zedelerle neticelenirdi Buna gore de ciu citsu genclerin fiziki terbiyesine yoneldilmis idman novu ola bilmezdi Yaponiya mekteblerinden birinde muellim isleyen Ciqaro Kanonu genclerin fiziki ve menevi terbiyesi hemise ciddi sekilde dusundurduyunden o bele qenaete gelmisdir ki genclere yeni zerbelersiz ve fendleri zedelenmelere sebeb olmayan maraqli bir idman novu gerekdir Buna gore de o Tokio universitetinin hekimi Ervin Bels ile birlikde ciu citsu idman novunde zedelenmelere cixiqlara ve siniqlara sebeb olan fendleri ve zerbeleri cixararaq yeni idman novunu yaratdi ve ona Cudo adini verdi Yaponca CU elastik yumsaq DO ise yol prinsip demekdir Yeni gules novunun sirrleri ise Ciqaro Kanonun yaratdigi ve dunyada ilk cudo mektebi olan Kodokan da oyredilirdi Kodokan umumdunya cudo institutu olmaqla bu gun de dunyanin en boyuk cudo merkezidir yapon milli gulesini butun dunyada teblig eden ve yayan bir teskilatdir Cudoya tez bir zamanda genis kutleni celb etmek ucun Kano muxtelif usullardan istifade etmisdir O soyleyirdi ki en zeif adam bele cudo fendlerinin komeyi ile ozunden qat qat guclu adama cox guc serf etmeden asanliqla qalib gele biler Belelikle de tez bir vaxt erzinde kodokanda cudonun sirrlerini oyrenmek arzusunda olanlarin sayi durmadan artmaga basladi Tezlikle Kanonun istedadli telebeleri ciu citsu ve diger mekteblerin yetirmeleri ile teskil olunan yarislarda qelebeler qazanaraq cudonun onlarla muqayisede yuksekde oldugunu subut etmisler Dunyada taninmasi ve inkisafi Daha sonra ise Kano cudonu dunyada yaymaq haqqinda fikirlesmeye baslayir Bu meqsedle o oz telebeleri ile Avropa ve Amerikaya seyahete cixir Onlar her olkede cudonun ustunluyunu gostererek Kodokan mektebinin filiallarini acirdilar Cudo ile mesqul olanlara hetta teqaud de verilirdi Belelikle de XX esrin evvellerinde cudo Fransada Ingilterede Braziliyada Belcikada Hollandiyada Ispaniyada ve s bu kimi iri inkisaf etmis olkelerde genis yayilmaga basladi ve tez bir zamanda genis sohret qazandi Ilk dunya cempionati Beynelxalq Cudo Federasiyasi 1951 ci ilde Avropa Cudo Birliyi ise 1952 ci ilde yaradildi 1956 ci ilde Tokioda ilk dunya cempionati kecirildi ve 1958 ci ilde Parisde tekrarlandi Evvelce cudoda ceki derecelerine bolunme yox idi ve her iki dunya cempionatinda yaponlar qalib gelmisler Lakin 1961 ci ilde kecirilmis dunya cempionatinda Hollandiyali Anton Hessinkin cempion olmasi yaponlarin sohretine zerbe endirdi ve bu onlari mecbur etdi etdi ki ceki dereceleri sistemini yarislirda tedbiq etsinler Ilk ceki dereceleri bele olmusdur 68 kq 80 kq 80 kq ve mutleq ceki derecesi Mutleq cekide cekisinden asili olmayaraq butun cudocular gulese bilerler 1964 cu ilde Yay Olimpiya oyunlarina ev sahibliyi eden yaponlar cudonun Olimpiya oyunlarinin proqramina daxil olunmasina nail oldular Tekce 1968 ci il Olimpiya Oyunlarinda cudo proqrama daxil olunmamisdir 1972 ci ilde Munhende Olimpiya Oyunlarinda ise cudo proqrama yeniden daxil olundu ve indiye qeder de bu davam edir Idman yarislari Yarislar gules texnikasi siay ve kata cutluyler kata elementlerinin duzgun isledmesi uzre kecirilir Terketme sisteminden asili olaraq var olimpik sistem teselli gorusler ile yarimfinal goruslerinden baslayaraq olimpik sistem teselli goruslersiz dairevi sistem ile qarisiq sitem ile Teselliverici goruslerde uduzan cudocunun reqibi finala qeder yukseldikde o son doyusde yarimfinalda uduzanla burunc medal ugrunda doyusecek Doyus olcusu minimum 14 x 14 metre olan onun 8 x 8 ve ya 10 x 10 metr olan hissesinde bas tutur Idmancilardan biri fend zamani tatamiden kenara cixdiqda yalniz tatzminin icinde baslayan fend qiymetlenir Beynelxalq cudo federasiyasinin teskil etdiyi yarislar zamani cudocular ag ve goy rengli cixis edirler Doyusun muddeti 5 deqiqedir Esas vaxt bitdikden sonra xallar eyni oldugda hem fendler hem de sidolar sayilir vaxti mehdud olmayan qoldenskor teyin olunur doyus ilk xal ve ya sidoya kimi davam edir Doyusu uc hakim idare edir tatamideki arbitr ve tatamiden kenarda iki hakim boyuk yarismalarda videotekrar tetbiq olunur Eliller ucun de yarislar teskil olunur hemcinin gozden eliller ucun de Idmancilar ayaq uste fendler parterde saxlama osaekomi bogucu ve agriedici fendler tetbiq ede bilerler enenevi cudodan ferqli olaraq agriedici fendi yalniz dirsek oynaginda tetbiq etmek olar Ayaq uste agriedici ve bogucu fendleri ve zerbeleri atemi tetbiq etmek qadagandir Doyus idmancilarin ayaq uste veziyyetde baslayir Tatamiye cixdiqda idmancilar biri birine bas eyirler Hemcinin doyusun evvelinde ve sonunda bas eymek lazimdir Doyusden evvel el ile gorusmek qadagandir Doyus hacime komandasindan sonra baslayir Mate komandasi doyusu muveqqeti soro made ise doyusu tam olaraq dayandirir Texniki fend alindisa onu qiymetlendirirler Uc qiymet var yuko 有効 yu ko effektiv vaza ari 技あり vaza ari texnikanin yarisi ve ippon 一本 ippon bir xal temiz qelebe En yuksek qiymet ippondur ondan asagi vaza ari minimal qiymet yukodur Evveller tetbiq olunan en asagi xal koka 効果 ko ka netice 2009 cu ilde legv olundu Vaza ari reqibin istenilen yuko fendlerinden yuksek vaza ari ve yuko tekce vaza ariden yuksek qiymetlenir Iki vaza ari doyuscuye qelebe verir vaza ari avasete ippon vaza arileri birlesdirirem ve ippon verirem Ippon bu hallarda verilir cudocu reqibi belinin boyuk hissesini tez ve guclu tatamiye vurduqda cudocu saxlama osaekomi fendini 20 saniyeden cox tetbiq edildikde idmancinin reqibi bogucu ve ya agriedici fend zamani maita sozunu dedikde ve ya iki ve ikiden artiq defe elini ve ya ayagini tatamiye ve ya reqibinin ayagina vurduqda bogucu ve ya agriedici fendin neticesi hakimlere askar olduqda meselen idmanci fend neticesinde husunu itirdikde Hakim elini qaldiraraq ippon xali verir Vaza ari bu hallarda verilir cudocu reqibinin kicik hissesini zeif ve ya gec vurduqda ippon ucun lazim olan uc elementden ikisi olduqda cudocu saxlama osaekomi fendini 15 saniyeden cox amma 20 saniyeden az tetbiq edildikde Yuko bu hallarda verilir cudocu reqibinin kicik hissesini zeif ve ya gec vurduqda ippon ucun lazim olan uc elementden biri olduqda cudocu saxlama osaekomi fendini 10 saniyeden cox amma 15 saniyeden az tetbiq edildikde Qayda pozuntularina gore hakim sido 指導 sido ceza tetbiq ede biler Ceza qadagan olunmus fendlerin tetbiqine gore passivlik fendlerin immitassiyasi partere cekinme reqibin tutma fendinden her defe yayindiqda ve sair hallara gore verilir Ucden az sido reqibe xal vermir Dorduncu sido derhal doyusu dayandirir cudocu diskvalifikasiya olunur ve reqibe ippon xali verilir hansoku make 反則負け hansoku make qayda pozuntusuna gore meglubiyyet Ciddi qayda pozuntularina gore hansoku make evvelceden verilen sidosuz da verile biler meselen ayaq uste reqibin ayagini tutduguna gore 2010 cu ilin yanvarin birinde qaydalarda deyisiklikler oldu Ilk fend kimi ayagin ve belden asagi her bir hissenin tutmasi diskvalifikasiya ile cezalanir Asagi mudafie veziyyeti sido ile cezalanir Cudo ruhunun her bir pozuntusu diskvalifikasiya ile cezalanir Doyusler iki Care sistemli kameralarla qeyd olunacaqlar Elave vaxt zamani esas vaxtda qazanilan xallar gosterilecek Elave vaxtin sonuna qeder netice deyismedikde qalibi hakimler mueyyen edirler 2013 cu ilin fevralinda yeniden qaydalarda deyisikliyler oldu Ayaq uste doyus zamani ayaqdan tutmaq derhal hansoku make ile cezalanir Saxlama fendinin muddeti azaldi 20 15 10 saniye ippon vaza ari yuko Reqibin tutma fendinden iki elle ve ayaq ile qacmaq Sehv tutmalarin meselen birterefli derhal fend kimi tetbiq etmesi telebi evveller tutma uc saniyeden cox olmadan fend kimi tetbiq olunmali idi Parter ve ya ayaq uste tatamide baslayan fend tatamiden kenarda da qiymetlenir ve bununla doyuscunun mudafie kimi tatamiden kenara cixmagi taktikasi legv olunur Ikinci ve ucuncu sido reqibe xal vermeyecek Elave vaxta mehdudiyyet legv olundu hakimler qelebe qazanani mueyyen etmirler Hakimlerin ikisi tatamiden kenarda olacaqlar Cekiler doyuslerden bir gun evve olculur Olimpiya Oyunlarinda1964 cu ilde Tokioda kecirilen XVIII Yay Olimpiya Oyunlarinda cudo ilk defe olimpiya oyunlari proqramina daxil edilmisdir 1992 ci ilde Barselonada kecirilen Olimpiadada MDB yigmasini temsil eden idmancimiz Nazim Huseynov cudo uzre ilk azerbaycanli Olimpiya cempionu olmusdur Eyni uguru 2008 ci ilde Pekinde kecirilen XXIX Yay Olimpiya Oyunlarinda Elnur Memmedli tekrarlamisdir IstinadlarPrezidentIlham Eliyev Beynelxalq Cudo Federasiyasinin Prezidenti Marius Vizeri qebul edib olu kecid Beynelxalq Metbuat Merkezi Ilham Eliyev Beynelxalq Cudo Federasiyasinin Prezidenti Marius Vizeri qebul etmisdir 2021 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2012 07 23 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Federasiyalar 2012 03 07 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Gencler ve Idman Nazirliyinin resmi sayti Pravila sorevnovanij Federacii dzyudo Rossii rus Federaciya dzyudo Rossii 2011 08 23 tarixinde orijinalindan doc arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 06 02 Neil Ohlenkamp Judo Competition Systems ingilis JudoInfo com 2011 08 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 06 02 IJF Sports amp Organization Rules doc ingilis International Judo Federation 2011 08 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 11 20 Judo for Blind Athletes ingilis JudoInfo com 2011 08 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 11 15 Izmeneniya pravil sorevnovanij Mezhdunarodnoj federacii dzyudo dejstvuyushie s 1 yanvarya 2009 goda rus 2011 08 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 11 14 2010 ci ilin yanvarin 1 den Beynalxalq cudo federasiyasinin yarisma qaydalarinda deyisiklik PDF ingilis 2011 08 23 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 03 01 Xarici kecidlerAzerbaycan Cudo Federasiyasi 2008 03 27 at the Wayback Machine Cudo haqqinda meqale 2008 05 03 at the Wayback Machine ruscaHemcinin baxCiu citsu Sambo