Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bayramzadə Zəkəriya Əfəndi (1514, Ankara – 11 iyul 1593, Konstantinopol) — Osmanlı alimi, müdərrisi və şeyxülislamı.
| Bayramzadə Zəkəriya Əfəndi | |
|---|---|
| Əvvəlki | Bostanzadə Mehmed Əfəndi |
| Sonrakı | Bostanzadə Mehmed Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ankara, Osmanlı imperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Uşaqları | Zəkəriyazadə Yəhya Əfəndi Qazı Lütfullah Əfəndi |
Həyatı
1514-cü ildə Ankarada dünyaya gəlmişdir. Atası əslən Ankaradan olan Bayram Əfəndidir. İlk təhsilini burada aldıqdan sonra İstanbula gələrək Sahn-ı Səman müdərrisi Ərəbzadə Əbdülbaki Əfəndidən və Malul Əmir Əfəndidən dərslər aldı. 1543-cü ildə Əmir Əfəndi ikinci dəfə Misir qazısı seçildi və tələbəsi Zəkəriya Əfəndi də onunla birlikdə Qahirəyə getdi. Əmir Əfəndinin Anadolu qazısı seçilməsinin ardından təhsilini bitirdi. İlk rəsmi vəzifəsi isə Bursadakı Həmzə bəy mədrəsəsində müdərrislik oldu. O illərdə Bursa qazısı olan Qaraçələbizadənin tövsiyəsilə I Süleymanın Naxçıvan Səfərinə (1553–1555) qatıldı. Səfərin ardından Bursada müdərrisliyə davam etdi. 13 dekabr 1565-ci illərdə Atik Əli Paşa mədrəsəsinə imtahan verərək müdərrisliyə qəbul edildi. 1568-ci ilin aprelində Ədirnədəki Üç şərəfəli mədrəsəsinə, 1570-ci ilin aprelində Sahn-ı Səman mədrəsəsinə, 1572-ci ilin iyun ayında isə Yavuz Sultan Səlim mədrəsəsinə müdərris olaraq təyin edildi.
1573-cü ilin iyun ayında isə Hələb qazısı seçildi. 1575-ci ilin fevral ayında vəzifədən alınsa da, iki il sonra Bursa qazılığına gətirildi. 1581-ci ildə isə İstanbul qazısı kimi xidmətə başladı. 1582-ci ilin yanvarında Anadolu başqazılığına gətirilsə də, iki il sonra təqaüdə çıxdı. 1586-cı ildə həccə getdi və ziyarətdən döndükdən sonra padşahın hüzuna çıxdı. Padşah tərəfindən qiymətli hədiyyələrlə təltif olunan Zəkəriya Əfəndi ardından Süleymaniyə mədrəsəsinə müdərris təyin olundu. Bəylərbəyi hadisələri əsnasında Rumeli başqazısı seçildi. O dönəmlərdə sədrəzəm olan Qoca Sənan Paşa ilə münasibətləri korlandı. Bir müddət sonra isə vəzifədən alındı. Bunun səbəbi isə vəzifədən kənarlaşdırılan qazıların etiraz olaarq Fateh məscidində toplanaraq ayaqlanma başlatması və bu üsyanda Zəkəriya Əfəndinin günahkar olması oldu. Ancaq çox keçmədən 1591-ci ilin mayında Rumeli başqazılığına gətirildi. Ardından isə 10 may 1592-ci ildə şeyxülislam seçildi.
Zəkəriya Əfəndinin şeyxülislamlığı ani ölümü ilə başa çatdı. Tarixi mənbələrin yazdığına görə, 11 iyul 1593 tarixində saraya gəlmiş, Darüssaadə ağası Qəzənfər ağa və yeniçəri ağası Mehmed ağa ilə söhbət etmiş, söhbət əsnasında yuxusunda Məhəmməd peyğəmbəri gördüyünü söyləmiş, bu əsnada vəziyyəti pisləşmiş və oradaca vəfat etmişdir. Fateh məscidində cənazə namazı qılınmış, ardından öz adına inşa etdirdiyi külliyyənin yaxınlığında dəfn olunmuşdur.
Mənbə
- 51 Numaralı Mühimme Defteri: Sultanın Emir Defteri (haz. Hikmet Ülker), İstanbul 2003, hk. nr. 68;
- Koca Sinan Paşa’nın Telhisleri (haz. Halil Sahillioğlu), İstanbul 2004, s. 173, 228–229 (nr. 133, 186);
- Selânikî, Târih (İpşirli), s. 183, 212, 225, 235, 270, 291, 322–323;
- Atâî, Zeyl-i Şekāik, s. 322–324, 747–748;
- Hasanbeyzâde Ahmed, Târih (haz. Şevki Nezihi Aykut), Ankara 2004, II, 258, 355, 372, 373, 379, 380–382, 409;
- Topçular Kâtibi Abdülkadir (Kadrî) Efendi Tarihi (haz. Ziya Yılmazer), Ankara 2003, I, 53, 57, 103, 176;
- Peçuylu İbrâhim, Târih, I, 33;
- Kâtib Çelebi, Fezleke, I, 13;
- Naîmâ, Târih (haz. Mehmet İpşirli), Ankara 2007, I, 51, 82;
- Devhatü’l-meşâyih, s. 34–36;
- İlmiyye Salnâmesi, s. 412–415;
- Uzunçarşılı, İlmiye Teşkilâtı, s. 17, 49, 73, 192, 197;
- Abdülkadir Altunsu, Osmanlı Şeyhülislâmları, Ankara 1972, s. 45–46;
- Zeki Arıkan, "Şeyhülislam Zekeriyya Efendi’nin İstanbul Sayımı", Tarih Boyunca İstanbul Semineri, Bildiriler (haz. Mübahat S. Kütükoğlu), İstanbul 1989, s. 39–57; Mübahat S. Kütükoğlu, XX. Asra Erişen İstanbul Medreseleri, Ankara 2000, s. 216–218;
- Cahid Baltacı, XV–XVI. Asırlarda Osmanlı Medreseleri, İstanbul 2005, II, 716;
- İsmail E. Erünsal, Osmanlı Vakıf Kütüphaneleri: Tarihî Gelişimi ve Organizasyonu, Ankara 2008, s. 150–151;
- M. Asım Yediyıldız, "Bayramzade Zekeriyya Efendi’nin (1514–93) Vakfı", UÜ İlâhiyat Fakültesi, XII/1, Bursa 2003, s. 153–166.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bayramzade Zekeriya Efendi 1514 Ankara 11 iyul 1593 Konstantinopol Osmanli alimi muderrisi ve seyxulislami Bayramzade Zekeriya Efendi21 Osmanli seyxulislamiEvvelkiBostanzade Mehmed EfendiSonrakiBostanzade Mehmed EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 1514Dogum yeri Ankara Osmanli imperiyasiVefat tarixi 11 iyul 1593Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiUsaqlari Zekeriyazade Yehya Efendi Qazi Lutfullah EfendiHeyati1514 cu ilde Ankarada dunyaya gelmisdir Atasi eslen Ankaradan olan Bayram Efendidir Ilk tehsilini burada aldiqdan sonra Istanbula gelerek Sahn i Seman muderrisi Erebzade Ebdulbaki Efendiden ve Malul Emir Efendiden dersler aldi 1543 cu ilde Emir Efendi ikinci defe Misir qazisi secildi ve telebesi Zekeriya Efendi de onunla birlikde Qahireye getdi Emir Efendinin Anadolu qazisi secilmesinin ardindan tehsilini bitirdi Ilk resmi vezifesi ise Bursadaki Hemze bey medresesinde muderrislik oldu O illerde Bursa qazisi olan Qaracelebizadenin tovsiyesile I Suleymanin Naxcivan Seferine 1553 1555 qatildi Seferin ardindan Bursada muderrisliye davam etdi 13 dekabr 1565 ci illerde Atik Eli Pasa medresesine imtahan vererek muderrisliye qebul edildi 1568 ci ilin aprelinde Edirnedeki Uc serefeli medresesine 1570 ci ilin aprelinde Sahn i Seman medresesine 1572 ci ilin iyun ayinda ise Yavuz Sultan Selim medresesine muderris olaraq teyin edildi 1573 cu ilin iyun ayinda ise Heleb qazisi secildi 1575 ci ilin fevral ayinda vezifeden alinsa da iki il sonra Bursa qaziligina getirildi 1581 ci ilde ise Istanbul qazisi kimi xidmete basladi 1582 ci ilin yanvarinda Anadolu basqaziligina getirilse de iki il sonra teqaude cixdi 1586 ci ilde hecce getdi ve ziyaretden dondukden sonra padsahin huzuna cixdi Padsah terefinden qiymetli hediyyelerle teltif olunan Zekeriya Efendi ardindan Suleymaniye medresesine muderris teyin olundu Beylerbeyi hadiseleri esnasinda Rumeli basqazisi secildi O donemlerde sedrezem olan Qoca Senan Pasa ile munasibetleri korlandi Bir muddet sonra ise vezifeden alindi Bunun sebebi ise vezifeden kenarlasdirilan qazilarin etiraz olaarq Fateh mescidinde toplanaraq ayaqlanma baslatmasi ve bu usyanda Zekeriya Efendinin gunahkar olmasi oldu Ancaq cox kecmeden 1591 ci ilin mayinda Rumeli basqaziligina getirildi Ardindan ise 10 may 1592 ci ilde seyxulislam secildi Zekeriya Efendinin seyxulislamligi ani olumu ile basa catdi Tarixi menbelerin yazdigina gore 11 iyul 1593 tarixinde saraya gelmis Darussaade agasi Qezenfer aga ve yeniceri agasi Mehmed aga ile sohbet etmis sohbet esnasinda yuxusunda Mehemmed peygemberi gorduyunu soylemis bu esnada veziyyeti pislesmis ve oradaca vefat etmisdir Fateh mescidinde cenaze namazi qilinmis ardindan oz adina insa etdirdiyi kulliyyenin yaxinliginda defn olunmusdur Menbe51 Numarali Muhimme Defteri Sultanin Emir Defteri haz Hikmet Ulker Istanbul 2003 hk nr 68 Koca Sinan Pasa nin Telhisleri haz Halil Sahillioglu Istanbul 2004 s 173 228 229 nr 133 186 Selaniki Tarih Ipsirli s 183 212 225 235 270 291 322 323 Atai Zeyl i Sekaik s 322 324 747 748 Hasanbeyzade Ahmed Tarih haz Sevki Nezihi Aykut Ankara 2004 II 258 355 372 373 379 380 382 409 Topcular Katibi Abdulkadir Kadri Efendi Tarihi haz Ziya Yilmazer Ankara 2003 I 53 57 103 176 Pecuylu Ibrahim Tarih I 33 Katib Celebi Fezleke I 13 Naima Tarih haz Mehmet Ipsirli Ankara 2007 I 51 82 Devhatu l mesayih s 34 36 Ilmiyye Salnamesi s 412 415 Uzuncarsili Ilmiye Teskilati s 17 49 73 192 197 Abdulkadir Altunsu Osmanli Seyhulislamlari Ankara 1972 s 45 46 Zeki Arikan Seyhulislam Zekeriyya Efendi nin Istanbul Sayimi Tarih Boyunca Istanbul Semineri Bildiriler haz Mubahat S Kutukoglu Istanbul 1989 s 39 57 Mubahat S Kutukoglu XX Asra Erisen Istanbul Medreseleri Ankara 2000 s 216 218 Cahid Baltaci XV XVI Asirlarda Osmanli Medreseleri Istanbul 2005 II 716 Ismail E Erunsal Osmanli Vakif Kutuphaneleri Tarihi Gelisimi ve Organizasyonu Ankara 2008 s 150 151 M Asim Yediyildiz Bayramzade Zekeriyya Efendi nin 1514 93 Vakfi UU Ilahiyat Fakultesi XII 1 Bursa 2003 s 153 166