Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Avstriyalı Mariya Henretta (fr. Marie-Henriette d'Autriche; 23 avqust 1836, Buda – 19 sentyabr 1902, Spa (şəhər), Valloniya[d]) — Müqəddəs Roma imperatoru nəvəsi, II Belçika kraliçası. Ömrünün son 7 ilini Spa şəhərində keçirdiyi üçün, Spa kraliçası olaraq anılmışdır.
| Avstriyalı Mariya Henretta | |
|---|---|
| alm. Marie Henriette Anne von Österreich | |
 | |
| 10 dekabr 1865 – 19 sentyabr 1902 | |
| Əvvəlki | Orleanlı Luiza |
| Sonrakı | Bavariyalı Yelizaveta |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 23 avqust 1836 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 19 sentyabr 1902(66 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | ürək çatışmazlığı |
| Fəaliyyəti | consort[d] |
| Həyat yoldaşı |
|
| Uşaqları | Luiza Mariya Amaliya Stefaniya Mariya Şarlotta Klementina Albertina Mariya |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
23 avqust 1836-cı ildə Buda şəhərində dünyaya gəldi. Atası Müqəddəs Roma imperatoru oğullarından Avstriyalı İosif, anası isə onun üçüncü xanımı Vürttemberqli Mariya Doroteyadır. 22 avqust 1853-cü ildə Belçika kralı I Leopoldun böyük oğlu və varisi Şahzadə Leopoldla evləndirildi. Məqsəd isə yeni yaradılan Belçika krallığının bölgədəki nüfuzunu gücləndirmək və katolik Habsburq sülaləsindən bir qız alaraq ölkədəki katolik-prostestant tarazlığını qorumaq idi. Ancaq cütlük bir-birini heç vaxt sevmədi.
Avstriya taxt-tacındakı bütün haqlarından imtina etdikdən sonra Mariya Henretta 8 avqust 1853-cü ildə Vyanada evlilik sazişini imzaladı və öncə 10 avqustda Şönbrunn sarayında, ardından 22 avqustda Brüsseldəki kral iqamətgahında keçirilən mərasimlə cütlük evləndi. Mərasimin ardından cütlük Belçika əyalətlərini dolaşdı və Birləşmiş Krallığa səyahət etdi.
1854-cü ilin aprelində Brabant hersoqu və hersoqinası olaraq Laykendəki kral iqamətgahında yaşamağa başlayan cütlük burada kral I Leopold və onun 2 övladıyla birlikdə yaşadılar. Heyvansevərliyi ilə tanına Mariya Henretta sarayda meymun, at, it və tutuquşu saxlamağa başladı. Saraydakı ən yaxın dostu isə baldızı Şarlotta idi və onun gələcəkdə yaxın qohumu la evlənməsində vasitəçilik etdi. Üstəlik cütlüyün bir-birini görməsi üçün qohumunu 1856-cı ildə Laykenə dəvət etdi.
Ərinin səhhətinin pisləşməsi və həkim nəzarətində daha isti iqlimlərdə vaxt keçirməsi tövsiyə edilməsinin ardından 1855-ci ildə onunla birlikdə Vyana-Triest-Korfu istiqamətində səyahət edərək Misirə, ordan isə Qüdsə yollandı. Ancaq ərinin 1860 və 1864-cü illərdə çıxdığı səyahətlərdə hamiləliyi səbəbilə iştirak etmədi. Cütlüyün bu nigahdan 4 övladı doğulsa da, yeganə oğlu və kralın varisi olan Şahzadə Leopold 10 yaşında ikən vəfat etdi.
Qaynatasının vəfatının ardından 10 dekabr 1865-ci ildə əri II Leopold taxta çıxdı. Ancaq onun istəyilə xanımı üçün tacqoyma keçirilmədi və Mariya Henretta mərasimə sadəcə izləyici olaraq qatıldı. Belçika kraliçası olduğu ilk 7 il boyunca Mariya Henretta əriylə birgə yaşadı və bir çox tədbirlərə, eləcə də opera və teatr dəvətlərinə qatıldı. 1867-ci ildə baldızı Şarlotta əriylə birlikdə taxtdan endirildi və dəli damğası vurularaq Habsburqlar tərəfindən Triestdə bir qalada nəzarət altına alındı. Onun azadlığa buraxılması və Belçikaya geri göndərilməsi üçün isə II Leopold xanımını vəzifələndirdi və bu məqsədlə Mariya Henretta Vyanaya yollandı. Burada apardığı danışıqların ardından baldızı və onun 2 övladını da alaraq Laykenə qayıtdı. Burada onunla yaxından məşğul oldu və səhhətinin düzəlməsinə çalışdı. Ancaq Şarlottanın vəziyyəti daha da ağırlaşdı və 1869-cu ildə Laykendən uzaqlaşdırıldı.
1872-ci ildə ən kiçik qızları Klementinanın doğumunun ardından cütlük tamamilə ayrıldılar. Rəsmi olaraq evli qalsalar da, ölümlərinə qədər ayrı yaşadılar. Üstəlik kralın Karolina Lakroks adlı bir məşuqəsi və ondan doğulan 2 oğlu vardı. Qalan illərini olduqca aktiv keçirən Mariya Henretta tez-tez ehtiyac sahiblərinə maddi yardımlar etdi. Üstəlik Belçikanın şərqindəki Baverlo kazarmasını ziyarət edərək ordunu təftiş etdi. Sedan döyüşünün ardından Brüsseldəki kral sarayını hospital olaraq xidmət etməsi üçün kralı təşviq etdi və burada müalicə alan yaralılarla şəxsən məşğul oldu. 1871-ci ildə Brüsseldəki çiçək xəstəliyi epidemiyası əsnasında xəstələrlə məşğul oldu.
Yeganə oğlu Şahzadə Leopoldun ölümündən sonra digər övladlarının baxımını mürəbbiyələrə verdi. Ancaq mürəbbiyələr uşaqlarla olduqca sərt və kobud rəftar edirdi. Üstəlik öz vəzifə və öhdəliklərini sui-istismar edirdilər. Qızlarının yaxın qohumlarla evlənməsini planlaşdırdı və bu səbəblə onların evliliklərini dəstəklədi. 1895-ci ildə bütün rəsmi vəzifələrini kiçik qızı Klementinaya həvalə edərək Spa şəhərində sakit bir həyat yaşamağa başladı. 19 sentyabr 1902-ci ildə burada vəfat etdi və cənazəsi Brüsselə gətirilərək Layken Məryəm Ana kilsəsindəki ailə məzarlığına dəfn olundu.
Övladları
- Luiza Mariya Amaliya
- Şahzadə Leopold (12 iyun 1859 – 22 yanvar 1869)
- Stefaniya Mariya Şarlotta
- Klementina Albertina Mariya
Mənbə
- Mia Kerckvoorde (trad. Marie Hooghe), Marie-Henriette: une amazone face à un géant, Bruxelles, Éditions Racine, coll. « Les racines de l’histoire », 2001, 2e éd. (1re éd. 1998), ()
- "Soberanas y princesas condecoradas con la Gran Cruz de San Carlos el 10 de Abril de 1865", Diario del Imperio (in Spanish), National Digital Newspaper Library of Mexico: 347
İstinadlar
- Wurzbach D. C. v. Habsburg, Maria Henriette (alm.). // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben Wien: 1856. Vol. 7. S. 48.
- Erzherzogin) Marie (1836 Österreich // Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (alm.). / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. ISSN 2750-6088 doi:10.1515/AKL
- Deutsche Nationalbibliothek Record #130258083 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avstriyali Mariya Henretta fr Marie Henriette d Autriche 23 avqust 1836 Buda 19 sentyabr 1902 Spa seher Valloniya d Muqeddes Roma imperatoru nevesi II Belcika kralicasi Omrunun son 7 ilini Spa seherinde kecirdiyi ucun Spa kralicasi olaraq anilmisdir Avstriyali Mariya Henrettaalm Marie Henriette Anne von Osterreich II Belcika kralicasi10 dekabr 1865 19 sentyabr 1902EvvelkiOrleanli LuizaSonrakiBavariyali YelizavetaSexsi melumatlarDogum tarixi 23 avqust 1836 1836 08 23 Dogum yeri Buda Avstriya imperiyasiVefat tarixi 19 sentyabr 1902 1902 09 19 66 yasinda Vefat yeri Spa seher Lej Valloniya d BelcikaVefat sebebi urek catismazligiFealiyyeti consort d Heyat yoldasi II Leopold 1853 1902 Usaqlari Luiza Mariya Amaliya Stefaniya Mariya Sarlotta Klementina Albertina Mariya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Heyati 23 avqust 1836 ci ilde Buda seherinde dunyaya geldi Atasi Muqeddes Roma imperatoru ogullarindan Avstriyali Iosif anasi ise onun ucuncu xanimi Vurttemberqli Mariya Doroteyadir 22 avqust 1853 cu ilde Belcika krali I Leopoldun boyuk oglu ve varisi Sahzade Leopoldla evlendirildi Meqsed ise yeni yaradilan Belcika kralliginin bolgedeki nufuzunu guclendirmek ve katolik Habsburq sulalesinden bir qiz alaraq olkedeki katolik prostestant tarazligini qorumaq idi Ancaq cutluk bir birini hec vaxt sevmedi Avstriya taxt tacindaki butun haqlarindan imtina etdikden sonra Mariya Henretta 8 avqust 1853 cu ilde Vyanada evlilik sazisini imzaladi ve once 10 avqustda Sonbrunn sarayinda ardindan 22 avqustda Brusseldeki kral iqametgahinda kecirilen merasimle cutluk evlendi Merasimin ardindan cutluk Belcika eyaletlerini dolasdi ve Birlesmis Kralliga seyahet etdi 1854 cu ilin aprelinde Brabant hersoqu ve hersoqinasi olaraq Laykendeki kral iqametgahinda yasamaga baslayan cutluk burada kral I Leopold ve onun 2 ovladiyla birlikde yasadilar Heyvanseverliyi ile tanina Mariya Henretta sarayda meymun at it ve tutuqusu saxlamaga basladi Saraydaki en yaxin dostu ise baldizi Sarlotta idi ve onun gelecekde yaxin qohumu la evlenmesinde vasitecilik etdi Ustelik cutluyun bir birini gormesi ucun qohumunu 1856 ci ilde Laykene devet etdi Erinin sehhetinin pislesmesi ve hekim nezaretinde daha isti iqlimlerde vaxt kecirmesi tovsiye edilmesinin ardindan 1855 ci ilde onunla birlikde Vyana Triest Korfu istiqametinde seyahet ederek Misire ordan ise Qudse yollandi Ancaq erinin 1860 ve 1864 cu illerde cixdigi seyahetlerde hamileliyi sebebile istirak etmedi Cutluyun bu nigahdan 4 ovladi dogulsa da yegane oglu ve kralin varisi olan Sahzade Leopold 10 yasinda iken vefat etdi Qaynatasinin vefatinin ardindan 10 dekabr 1865 ci ilde eri II Leopold taxta cixdi Ancaq onun isteyile xanimi ucun tacqoyma kecirilmedi ve Mariya Henretta merasime sadece izleyici olaraq qatildi Belcika kralicasi oldugu ilk 7 il boyunca Mariya Henretta eriyle birge yasadi ve bir cox tedbirlere elece de opera ve teatr devetlerine qatildi 1867 ci ilde baldizi Sarlotta eriyle birlikde taxtdan endirildi ve deli damgasi vurularaq Habsburqlar terefinden Triestde bir qalada nezaret altina alindi Onun azadliga buraxilmasi ve Belcikaya geri gonderilmesi ucun ise II Leopold xanimini vezifelendirdi ve bu meqsedle Mariya Henretta Vyanaya yollandi Burada apardigi danisiqlarin ardindan baldizi ve onun 2 ovladini da alaraq Laykene qayitdi Burada onunla yaxindan mesgul oldu ve sehhetinin duzelmesine calisdi Ancaq Sarlottanin veziyyeti daha da agirlasdi ve 1869 cu ilde Laykenden uzaqlasdirildi 1872 ci ilde en kicik qizlari Klementinanin dogumunun ardindan cutluk tamamile ayrildilar Resmi olaraq evli qalsalar da olumlerine qeder ayri yasadilar Ustelik kralin Karolina Lakroks adli bir mesuqesi ve ondan dogulan 2 oglu vardi Qalan illerini olduqca aktiv keciren Mariya Henretta tez tez ehtiyac sahiblerine maddi yardimlar etdi Ustelik Belcikanin serqindeki Baverlo kazarmasini ziyaret ederek ordunu teftis etdi Sedan doyusunun ardindan Brusseldeki kral sarayini hospital olaraq xidmet etmesi ucun krali tesviq etdi ve burada mualice alan yaralilarla sexsen mesgul oldu 1871 ci ilde Brusseldeki cicek xesteliyi epidemiyasi esnasinda xestelerle mesgul oldu Yegane oglu Sahzade Leopoldun olumunden sonra diger ovladlarinin baximini murebbiyelere verdi Ancaq murebbiyeler usaqlarla olduqca sert ve kobud reftar edirdi Ustelik oz vezife ve ohdeliklerini sui istismar edirdiler Qizlarinin yaxin qohumlarla evlenmesini planlasdirdi ve bu sebeble onlarin evliliklerini destekledi 1895 ci ilde butun resmi vezifelerini kicik qizi Klementinaya hevale ederek Spa seherinde sakit bir heyat yasamaga basladi 19 sentyabr 1902 ci ilde burada vefat etdi ve cenazesi Brussele getirilerek Layken Meryem Ana kilsesindeki aile mezarligina defn olundu Ovladlari Luiza Mariya Amaliya Sahzade Leopold 12 iyun 1859 22 yanvar 1869 Stefaniya Mariya Sarlotta Klementina Albertina MariyaMenbe Mia Kerckvoorde trad Marie Hooghe Marie Henriette une amazone face a un geant Bruxelles Editions Racine coll Les racines de l histoire 2001 2e ed 1re ed 1998 ISBN 2 87386 261 0 Soberanas y princesas condecoradas con la Gran Cruz de San Carlos el 10 de Abril de 1865 Diario del Imperio in Spanish National Digital Newspaper Library of Mexico 347IstinadlarWurzbach D C v Habsburg Maria Henriette alm Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich enthaltend die Lebensskizzen der denkwurdigen Personen welche seit 1750 in den osterreichischen Kronlandern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt habenWien 1856 Vol 7 S 48 Erzherzogin Marie 1836 Osterreich Artists of the World Online Allgemeines Kunstlerlexikon Online AKL Online alm Hrsg A Beyer B Savoy B K G Saur Verlag Verlag Walter de Gruyter 2009 ISSN 2750 6088 doi 10 1515 AKL Deutsche Nationalbibliothek Record 130258083 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016