Arxeplastidlər (lat. Archaeplastida) — eukaryota domeninin diaphoretickes kladına aid bitki qrupu.
Arxeplastidlər | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Qrup qırmızı yosunlar (Rhodophyta), yaşıl yosunlar, və kimi bəzi kiçik qrupları əhatə edir. Arxeplastidlərin bütün nəsilləri fotosintetik olmayan eukariotrof bir flagella növü qırmızı yosunların paralel taksonu olan istisna olmaqla hamısı fotoavtotrofdur. Arxeplastidlərin iki membranla əhatə olunmuş xloroplastları var və bu xüsusiyyətlərləri bu canlıların sianobakteriya ilə qidalanaraq endosimbioz hadisəsi ilə birbaşa əldə edildiyini göstərir. Kökayaqlılar , eləcə də xloroplastları olan bütün digər qruplarda üç və ya dörd membranla örtülmüş xloroplastlar var ki, bu da onların ikinci olaraq qırmızı və ya yaşıl yosunlardan törədiyini göstərir. Qırmızı və yaşıl yosunlardan fərqli olaraq, qlaukofitlər heç vaxt ikincili endosimbioz hadisələrinə daxil olmamışlardır.
Arxeplastidlərin hüceyrələrində adətən sentriol yoxdur və düz kristal mitoxondri var. Onlar adətən sellüloza ehtiva edən hüceyrə divarına malikdirlər və qida maddələri nişasta şəklində saxlanılır. Lakin bu xüsusiyyətlər digər eukariotlarla da paylaşılır. Archaeplastida-nın monofiletik qrup təşkil etməsinin əsas sübutu onların plastidlərinin ehtimal ki, tək mənşəli olduğunu göstərən genetik tədqiqatlardan əldə edilir. Bu fakt mübahisəlidir. Bu günə qədər olan dəlillərə əsasən, tək birincili endosimbiozla alternativ təkamül ssenarilərini təsdiqləmək və ya təkzib etmək mümkün deyil. Müxtəlif mənşəli plastidləri olan fotosintetik orqanizmlər (məsələn, qəhvəyi yosunlar) arxeplastidlərə aid deyil.
Arxeplastidlər iki əsas təkamül xəttinə bölünür. Qırmızı yosunlar, əksər sianobakteriya kimi, və piqmentlidir və xloroplastların xaricində nişasta toplayır. Yaşıl yosunlarda və quru bitkilərində - birlikdə yaşıl bitkilər (lat. Viridiplantae) və ya Chloroplastida kimi tanınır - a və b xlorofilləri ilə piqmentlənmişdir; lakin bu canlılarda fikobiliproteinlər yoxdur və nişasta xloroplastların içərisində toplanır. Qlaukofitlərin tipik siyanobakteriya piqmentləri var və onların plastidlərində (siyanella adlanır) hüceyrə divarının saxlanması qeyri-adi haldır.
Arxeplastidlər siyanobakteriyalara və digər bakteriya qruplarına aid olan köhnə və köhnəlmiş Archiplastideae ilə qarışdırılmamalıdır.
İstinadlar
- Adl S. M., Simpson A. G. B., Farmer M. A., Andersen R. A., Anderson O. R., Bowser S. S., Brugerolle G., Barta J. R., Fredericq S., James T. Y. et al. The new higher level classification of eukaryotes with emphasis on the taxonomy of protists (ing.). // J. Eukaryot. Microbiol. / Wiley-Blackwell International Society of Protistologists, 2005. Vol. 52, Iss. 5. P. 420. ISSN 1066-5234; 1550-7408 doi:10.1111/J.1550-7408.2005.00053.X PMID:16248873
- Adl S. M., Adl S. M., Simpson A. G. B., Lane C. E., Lukeš J., Bowser S. S., Smirnov A., Brown M. W., Burki F., Heiss A. et al. The Revised Classification of Eukaryotes (ing.). // J. Eukaryot. Microbiol. / Wiley-Blackwell International Society of Protistologists, 2012. Vol. 59, Iss. 5. P. 475. ISSN 1066-5234; 1550-7408 doi:10.1111/J.1550-7408.2012.00644.X PMID:23020233
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arxeplastidler lat Archaeplastida eukaryota domeninin diaphoretickes kladina aid bitki qrupu ArxeplastidlerElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerBeynelxalq elmi adiArchaeplastida Sina M Adl 2005Sekil axtarisiEOL 42430800FW Qrup qirmizi yosunlar Rhodophyta yasil yosunlar ve kimi bezi kicik qruplari ehate edir Arxeplastidlerin butun nesilleri fotosintetik olmayan eukariotrof bir flagella novu qirmizi yosunlarin paralel taksonu olan istisna olmaqla hamisi fotoavtotrofdur Arxeplastidlerin iki membranla ehate olunmus xloroplastlari var ve bu xususiyyetlerleri bu canlilarin sianobakteriya ile qidalanaraq endosimbioz hadisesi ile birbasa elde edildiyini gosterir Kokayaqlilar elece de xloroplastlari olan butun diger qruplarda uc ve ya dord membranla ortulmus xloroplastlar var ki bu da onlarin ikinci olaraq qirmizi ve ya yasil yosunlardan torediyini gosterir Qirmizi ve yasil yosunlardan ferqli olaraq qlaukofitler hec vaxt ikincili endosimbioz hadiselerine daxil olmamislardir Arxeplastidlerin huceyrelerinde adeten sentriol yoxdur ve duz kristal mitoxondri var Onlar adeten selluloza ehtiva eden huceyre divarina malikdirler ve qida maddeleri nisasta seklinde saxlanilir Lakin bu xususiyyetler diger eukariotlarla da paylasilir Archaeplastida nin monofiletik qrup teskil etmesinin esas subutu onlarin plastidlerinin ehtimal ki tek menseli oldugunu gosteren genetik tedqiqatlardan elde edilir Bu fakt mubahiselidir Bu gune qeder olan delillere esasen tek birincili endosimbiozla alternativ tekamul ssenarilerini tesdiqlemek ve ya tekzib etmek mumkun deyil Muxtelif menseli plastidleri olan fotosintetik orqanizmler meselen qehveyi yosunlar arxeplastidlere aid deyil Arxeplastidler iki esas tekamul xettine bolunur Qirmizi yosunlar ekser sianobakteriya kimi ve piqmentlidir ve xloroplastlarin xaricinde nisasta toplayir Yasil yosunlarda ve quru bitkilerinde birlikde yasil bitkiler lat Viridiplantae ve ya Chloroplastida kimi taninir a ve b xlorofilleri ile piqmentlenmisdir lakin bu canlilarda fikobiliproteinler yoxdur ve nisasta xloroplastlarin icerisinde toplanir Qlaukofitlerin tipik siyanobakteriya piqmentleri var ve onlarin plastidlerinde siyanella adlanir huceyre divarinin saxlanmasi qeyri adi haldir Arxeplastidler siyanobakteriyalara ve diger bakteriya qruplarina aid olan kohne ve kohnelmis Archiplastideae ile qarisdirilmamalidir IstinadlarAdl S M Simpson A G B Farmer M A Andersen R A Anderson O R Bowser S S Brugerolle G Barta J R Fredericq S James T Y et al The new higher level classification of eukaryotes with emphasis on the taxonomy of protists ing J Eukaryot Microbiol Wiley Blackwell International Society of Protistologists 2005 Vol 52 Iss 5 P 420 ISSN 1066 5234 1550 7408 doi 10 1111 J 1550 7408 2005 00053 X PMID 16248873 Adl S M Adl S M Simpson A G B Lane C E Lukes J Bowser S S Smirnov A Brown M W Burki F Heiss A et al The Revised Classification of Eukaryotes ing J Eukaryot Microbiol Wiley Blackwell International Society of Protistologists 2012 Vol 59 Iss 5 P 475 ISSN 1066 5234 1550 7408 doi 10 1111 J 1550 7408 2012 00644 X PMID 23020233Hemcinin bax