Arif Həsən oğlu Həsənov (6 iyun 1939, Bakı – 24 yanvar 2008, Azərbaycan) — Azərbaycanlı; geologiya-mineralogiya elmləri doktoru; Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, professor
Arif Həsənov | |
---|---|
Arif Həsən oğlu Həsənov | |
Doğum tarixi | 6 iyun 1939 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 24 yanvar 2008 (68 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Elm sahələri | Geofizika sahəsində tədqiqatlar, sеysmоlоgiyа və zəlzələnin prоqnоzu sаhələri |
Elmi dərəcəsi | geologiya-mineralogiya elmləri doktoru |
Elmi adları | AMEA-nın müxbir üzvü, professor |
Təhsili | |
Tanınmış yetirmələri | altı elmlər doktoru, altı elmlər namizədi |
Üzvlüyü | |
Mükafatları |
Həyatı
Arif Həsənov 1939-cu il iyun 6-da Bakı şəhərində böyük ictimai-siyasi xadim Həsən Məmməd oğlu Həsənovun ailəsində anadan olmuşdur. 1956-cı ildə Bakıda 160 saylı orta məktəb]i bitirərək, M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin geologiya fakültəsinə daxil olmuş, 1961-ci ildə bitirmişdir. Arif Həsənov seysmologiya və zəlzələnin proqnozu sahələrində görkəmli mütəxəssis və tanınmış alimdir. Onun elmi fəaliyyətinin əsas istiqaməti Azərbaycanın neftli-qazlı bölgələrinin geoloji xüsusiyyətləri və neftin fiziki-kimyəvi xüsusiyyətlərinin öyrənilməsinə, seysmoloji məlumatlara əsasən respublika ərazisinin seysmikliyinin, seysmik sahənin kinematik və dinamik parametrlərinin, zəlzələ ocağı meхanizmlərinin öyrənilməsinə, seysmotektonik elementlərin və seysmogen bölgələrin neftli-qazlılıq perspektivlərinin dəqiqləşdirilməsinə yönəldilmişdir.
Elmi fəaliyyəti
Arif Həsənov elmi fəaliyyətə 1961-ci ildə "Neft və qaz yataqlarının geokimyası" laboratoriyasında baş laborant kimi başlamışdır. Həmin ildən kiçik elmi işçi kimi "Aşağı Kür çökəkliyi Abşeron yarusunun neft-qaz yataqlarının öyrənilməsi" mövzusu ilə məşğul olmuşdur. 1967-ci ildə "Kürovdağ, Qarabağın, Babazənən sahələrində geoloji struktur və litofasial xüsusiyyətləri ilə əlaqədar neft və qazın Abşeron çöküntülərində yatım şəraiti" mövzusunda dissertasiya işini müdafiə etmiş və geologiya-mineralogiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. A.H.Həsənov Azərbaycanın neftli-qazlı bölgələrinin geoloji xüsusiyyətləri və neftin fiziki-kimyəvi xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi ilə məşğul olmağa başlamışdır. Tədqiqatların nəticəsi Azərbaycan EA-nın elmi nəşrlərində, keçmiş SSRİ EA-nın mərkəzi nəşrlərində və xarici ölkələrdə dərc olunmuşdur. A.Həsənova 1991-ci ildə Respublikanın neftli-qazlı yataqlarının tədqiqatlarında olan xidmətlərinə görə "Azərbaycan SSR-nin neft və qaz sənayesinin əməkdar işçisi" Fəxri adı verilmişdir. 1977-ci ildə geofizika elminin aktual məsələlərindən biri olan müasir geofiziki cihazların işlənib hazırlanması və onların təcrübəyə tətbiqinə böyük zərurət yarandığına görə, Azərbaycan EA-nın nəzdində Geofiziki Cihazqayırma Xüsusi Konstruktor Bürosu təşkil olunmuş və A.Həsənov bu yeni təşkilata dəvət olunmuşdur. 1978-ci ildən Arif Həsənovun elmi-təşkilatçılıq fəaliyyəti, xüsusən də geofizika sahəsindəki tədqiqatları, əsasən, seysmologiya və zəlzələlərin proqnozu ilə bağlıdır. 1979-cu ildə Azərbaycan ərazisində seysmik monitorinq şəbəkəsi yaratmaq və zəlzələ proqnozu problemini inkişaf etdirmək məqsədi ilə respublikanın direktiv orqanlarının və Azərbaycan Elmlər Akademiyasının qərarına əsasən Təcrübi-Metodiki Geofiziki Ekspedisiya yaradılmışdır (TMGE) və Arif Həsənov bu təşkilata rəhbər təyin edilmişdir. TMGE-nin çərçivəsi daxilində Arif Həsənovun elmi fəaliyyəti seysmoloji məlumatlara əsasən respublika ərazisinin seysmikliyinin, seysmik sahənin kinematik və dinamik parametrlərinin, zəlzələ ocağı mexanizmlərinin öyrənilməsinə, seysmotektonik elementlərin və seysmogen bölgələrin neftli-qazlılıq perspektivlərinin dəqiqləşdirilməsinə yönəldilmişdir. Arif Həsənovun rəhbərliyi altında ilk dəfə olaraq vacib nəzəri və praktik əhəmiyyət kəsb edən zəlzələ proqnozu parametrlərinin metodik əsaslarının öyrənilməsi məqsədilə kompleks geofiziki (geomaqnit, elektromaqnit, qravimetrik) və geokimyəvi tədqiqatlar aparılıb. A.Həsənov neft geologiyası, və seysmologiya kimi iki elmi istiqamətin qovşağında alınan və böyük əhəmiyyət kəsb edən yeni məlumatları "Neft qazlılığın proqnozu ilə əlaqədar Azərbaycanın dərinlik strukturu və seysmikliyi" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını 1998-ci ildə müdafiə etmişdir. Arif Həsənov "Qara dəniz-cənubi Xəzər regional çökəkliyinin dərinlik quruluşu" xəritəsinin müəlliflərindən biridir. Arif Həsənov seysmoloji məlumatların analizi əsasında Cənubi-Kür, Xocavənd-Xovakənd-İsmayıllı, Şimali-Kür kimi böyük qırılmaların, həmçinin Palmir-Abşeron-Manqışlaq superli-neamentinin yatma dərinliklərini və məkanda vəziyyətlərini dəqiqləşdirmişdir. A.Həsənov Azərbaycanda zəlzələ ocaqlarının ehtimal olunan bölgələrini təyin edən müəlliflərdən biridir. Bu sahədə əldə edilmiş elmi nailiyyətlər Azərbaycan ərazisinin seysmik rayonlaşdırılmasında, müxtəlif sənaye və mülki obyektlərin sahələrinin seysmikliyinin dəqiqləşdirilməsində müvəffəqiyyətlə tədbiq edilir.
Elmi nailiyyətləri
Arif Həsən oğlu Həsənov 1998-ci ildə məhsuldar elmi və pedaqoji fəaliyyətinə görə Professor elmi adı verilmişdir. 2001-ci ildə isə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. Arif Həsənov 2001-ci ildə Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü seçilib. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin baş direktoru, Bakı Dövlət Universitetinin "Seysmologiya və Yer fizikası" kafedrasının professoru olmaqla yanaşı, Azərbaycan Seysmoloqlar Assosiasiyasının prezidenti, Azərbaycan Milli Geofizika Komitəsinin birinci vitse-prezidenti, Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyasının akademiki, Beynəlxalq Geoekologiya Akademiyasını akademiki, Qara Dəniz Hövzəsi İqtisadi Birliyin üzvü olan dövlətlərin Seysmik Müdafiə Assosiasiyasının Direktorlar Şurasının üzvü, Avro-Asiya Geifizika cəmiyyətinin üzvü, Azərbaycan Prespublkası Prezidenti yanında AAK-nın ekspert şurasının sədr müavini olmuşdur.
Mükafatları
1999-cu ildə seysmoloji və seysmoproqnostik tədqiqatların inkişafında olan xidmətlərinə görə Arif Həsənov AMEA Rəyasət Heyətinin "Fəxri Fərmanı" ilə təltif olunmuşdur.
2004-cü ildə Arif Həsənov akademik Yusif Məmmədəliyev adına medalla təltif edilmişdir.
2005-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası əməkdaşlarının təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin sərəncamı ilə "" ordeni ilə təltif olunmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Həsənov Arif Həsən oğlu". 2022-09-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-30.
- "Görkəmli alim, Elm təşkilatçısı, Xeyirxah insan xatirələrdə.səh3-5. "Nafta-Press" nəşriyyatı,2014-cü il
- Arif Həsənov,Tahir Məmmədli. "Seysmologiyanın əsas elementləri". ek.anl.az. 27 aprel 2023-cü il tarixində arxivləşdirilib.
- "AMEA". 2023-04-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-30.
- "seysmoproqnostik tədqiqatlar" (PDF). 2023-03-30 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-03-30.
- ""Şöhrət"". 2021-04-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-30.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
- AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi
- Azərbaycan geoloqları
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Arif Hesenov Arif Hesen oglu Hesenov 6 iyun 1939 Baki 24 yanvar 2008 Azerbaycan Azerbaycanli geologiya mineralogiya elmleri doktoru Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu professorArif HesenovArif Hesen oglu HesenovDogum tarixi 6 iyun 1939 1939 06 06 Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 24 yanvar 2008 2008 01 24 68 yasinda Vefat yeri AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliElm saheleri Geofizika sahesinde tedqiqatlar seysmologiya ve zelzelenin proqnozu saheleriElmi derecesi geologiya mineralogiya elmleri doktoruElmi adlari AMEA nin muxbir uzvu professorTehsili Moskva Dovlet UniversitetiTaninmis yetirmeleri alti elmler doktoru alti elmler namizediUzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlariHeyatiArif Hesenov 1939 cu il iyun 6 da Baki seherinde boyuk ictimai siyasi xadim Hesen Memmed oglu Hesenovun ailesinde anadan olmusdur 1956 ci ilde Bakida 160 sayli orta mekteb i bitirerek M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin geologiya fakultesine daxil olmus 1961 ci ilde bitirmisdir Arif Hesenov seysmologiya ve zelzelenin proqnozu sahelerinde gorkemli mutexessis ve taninmis alimdir Onun elmi fealiyyetinin esas istiqameti Azerbaycanin neftli qazli bolgelerinin geoloji xususiyyetleri ve neftin fiziki kimyevi xususiyyetlerinin oyrenilmesine seysmoloji melumatlara esasen respublika erazisinin seysmikliyinin seysmik sahenin kinematik ve dinamik parametrlerinin zelzele ocagi mehanizmlerinin oyrenilmesine seysmotektonik elementlerin ve seysmogen bolgelerin neftli qazliliq perspektivlerinin deqiqlesdirilmesine yoneldilmisdir Elmi fealiyyetiArif Hesenov elmi fealiyyete 1961 ci ilde Neft ve qaz yataqlarinin geokimyasi laboratoriyasinda bas laborant kimi baslamisdir Hemin ilden kicik elmi isci kimi Asagi Kur cokekliyi Abseron yarusunun neft qaz yataqlarinin oyrenilmesi movzusu ile mesgul olmusdur 1967 ci ilde Kurovdag Qarabagin Babazenen sahelerinde geoloji struktur ve litofasial xususiyyetleri ile elaqedar neft ve qazin Abseron cokuntulerinde yatim seraiti movzusunda dissertasiya isini mudafie etmis ve geologiya mineralogiya elmleri namizedi alimlik derecesi almisdir A H Hesenov Azerbaycanin neftli qazli bolgelerinin geoloji xususiyyetleri ve neftin fiziki kimyevi xususiyyetlerinin oyrenilmesi ile mesgul olmaga baslamisdir Tedqiqatlarin neticesi Azerbaycan EA nin elmi nesrlerinde kecmis SSRI EA nin merkezi nesrlerinde ve xarici olkelerde derc olunmusdur A Hesenova 1991 ci ilde Respublikanin neftli qazli yataqlarinin tedqiqatlarinda olan xidmetlerine gore Azerbaycan SSR nin neft ve qaz senayesinin emekdar iscisi Fexri adi verilmisdir 1977 ci ilde geofizika elminin aktual meselelerinden biri olan muasir geofiziki cihazlarin islenib hazirlanmasi ve onlarin tecrubeye tetbiqine boyuk zeruret yarandigina gore Azerbaycan EA nin nezdinde Geofiziki Cihazqayirma Xususi Konstruktor Burosu teskil olunmus ve A Hesenov bu yeni teskilata devet olunmusdur 1978 ci ilden Arif Hesenovun elmi teskilatciliq fealiyyeti xususen de geofizika sahesindeki tedqiqatlari esasen seysmologiya ve zelzelelerin proqnozu ile baglidir 1979 cu ilde Azerbaycan erazisinde seysmik monitorinq sebekesi yaratmaq ve zelzele proqnozu problemini inkisaf etdirmek meqsedi ile respublikanin direktiv orqanlarinin ve Azerbaycan Elmler Akademiyasinin qerarina esasen Tecrubi Metodiki Geofiziki Ekspedisiya yaradilmisdir TMGE ve Arif Hesenov bu teskilata rehber teyin edilmisdir TMGE nin cercivesi daxilinde Arif Hesenovun elmi fealiyyeti seysmoloji melumatlara esasen respublika erazisinin seysmikliyinin seysmik sahenin kinematik ve dinamik parametrlerinin zelzele ocagi mexanizmlerinin oyrenilmesine seysmotektonik elementlerin ve seysmogen bolgelerin neftli qazliliq perspektivlerinin deqiqlesdirilmesine yoneldilmisdir Arif Hesenovun rehberliyi altinda ilk defe olaraq vacib nezeri ve praktik ehemiyyet kesb eden zelzele proqnozu parametrlerinin metodik esaslarinin oyrenilmesi meqsedile kompleks geofiziki geomaqnit elektromaqnit qravimetrik ve geokimyevi tedqiqatlar aparilib A Hesenov neft geologiyasi ve seysmologiya kimi iki elmi istiqametin qovsaginda alinan ve boyuk ehemiyyet kesb eden yeni melumatlari Neft qazliligin proqnozu ile elaqedar Azerbaycanin derinlik strukturu ve seysmikliyi movzusunda doktorluq dissertasiyasini 1998 ci ilde mudafie etmisdir Arif Hesenov Qara deniz cenubi Xezer regional cokekliyinin derinlik qurulusu xeritesinin muelliflerinden biridir Arif Hesenov seysmoloji melumatlarin analizi esasinda Cenubi Kur Xocavend Xovakend Ismayilli Simali Kur kimi boyuk qirilmalarin hemcinin Palmir Abseron Manqislaq superli neamentinin yatma derinliklerini ve mekanda veziyyetlerini deqiqlesdirmisdir A Hesenov Azerbaycanda zelzele ocaqlarinin ehtimal olunan bolgelerini teyin eden muelliflerden biridir Bu sahede elde edilmis elmi nailiyyetler Azerbaycan erazisinin seysmik rayonlasdirilmasinda muxtelif senaye ve mulki obyektlerin sahelerinin seysmikliyinin deqiqlesdirilmesinde muveffeqiyyetle tedbiq edilir Elmi nailiyyetleriArif Hesen oglu Hesenov 1998 ci ilde mehsuldar elmi ve pedaqoji fealiyyetine gore Professor elmi adi verilmisdir 2001 ci ilde ise Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu secilmisdir Arif Hesenov 2001 ci ilde Azerbaycan MEA nin muxbir uzvu secilib Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi nezdinde Respublika Seysmoloji Xidmet Merkezinin bas direktoru Baki Dovlet Universitetinin Seysmologiya ve Yer fizikasi kafedrasinin professoru olmaqla yanasi Azerbaycan Seysmoloqlar Assosiasiyasinin prezidenti Azerbaycan Milli Geofizika Komitesinin birinci vitse prezidenti Beynelxalq Ekoenergetika Akademiyasinin akademiki Beynelxalq Geoekologiya Akademiyasini akademiki Qara Deniz Hovzesi Iqtisadi Birliyin uzvu olan dovletlerin Seysmik Mudafie Assosiasiyasinin Direktorlar Surasinin uzvu Avro Asiya Geifizika cemiyyetinin uzvu Azerbaycan Prespublkasi Prezidenti yaninda AAK nin ekspert surasinin sedr muavini olmusdur Mukafatlari1999 cu ilde seysmoloji ve seysmoproqnostik tedqiqatlarin inkisafinda olan xidmetlerine gore Arif Hesenov AMEA Reyaset Heyetinin Fexri Fermani ile teltif olunmusdur 2004 cu ilde Arif Hesenov akademik Yusif Memmedeliyev adina medalla teltif edilmisdir 2005 ci ilde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi emekdaslarinin teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Prezidentinin serencami ile Sohret ordeni ile teltif olunmusdur Hemcinin baxAMEA nezdinde Respublika Seysmoloji Xidmet Merkezi Qurban Yetirmisli Tahir Memmedli Sohret ordeni ile teltif edilenlerin siyahisiIstinadlar Hesenov Arif Hesen oglu 2022 09 30 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 30 Gorkemli alim Elm teskilatcisi Xeyirxah insan xatirelerde seh3 5 Nafta Press nesriyyati 2014 cu il Arif Hesenov Tahir Memmedli Seysmologiyanin esas elementleri ek anl az 27 aprel 2023 cu il tarixinde arxivlesdirilib AMEA 2023 04 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 30 seysmoproqnostik tedqiqatlar PDF 2023 03 30 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 03 30 Sohret 2021 04 18 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 30 Xarici kecidlerAzerbaycan Milli Elmler Akademiyasi AMEA nezdinde Respublika Seysmoloji Xidmet Merkezi Azerbaycan geoloqlari