Aqattu adası (ing. Agattu Island, aleut. Angatux̂) — Aleut adaları arxipelaqına daxil olan Near adaları qrupunun böyük adası. İnzibati cəhətdən bütün Aleut adaları kimi o da ABŞ-nin Alyaska ştatının bir hissəsidir.
Aqattu adası | |
---|---|
ing. Agattu Island | |
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | 221,593 km² |
Uzunluğu |
|
Eni | 14 km |
Hündür nöqtəsi | 632 m |
Əhalisi | 0 nəfər (2000-ci il) |
Yerləşməsi | |
Ölkə | ABŞ |
Ştat | |
Akvatoriya | |
| |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiya
Adadan Kamçatkaya (Afrika burnu) ən qısa məsafə 773 km, Alyaskanın materik hissəsinə qədər olan məsafə 1525 km-dir. Attu təxminən 31 km uzunluğa və 18 km enə malikdir. Sahəsi 221,593 km²-dir. Aqattu vulkan mənşəlidir. Maksimum hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 632 m-dir. Adada otlar, mamırlar və şibyələr bitir. Aqattada ümumi əhalisi təxminən 66.000 nəfər olan 7 böyük dəniz quşu koloniyası vardır. Qırmızı üzlü qarabataq və Fratercula cirrhata quşlarının dünya populyasiyasının təxminən 1%-i adada yuva qurur. Burada aşkarlanan digər quş növlərinə Berinqun çüllütü, Dəyirmiburun üzərçə, Amerika vüroku və adi şimal sərçəsi daxildir. Aqattada bütün tülkülər məhv edildikdən sonra orta Kanada qazının ( yarımnövü) populyasiyası adada bərpa olunur. Tülkülərin məhv edilməsi populyasiyasının bərpasını da mümkün edir. 2006-cı ildə adada ən azı 25 cüt ağ kəklik yuva qurub bala vermişdir.
Tarix
Arxeoloji qazıntıların məlumatları təxminən eramızdan əvvəl 760-cı ildən adada Aleut əhalisinin olduğunu sübut etməyə imkan verir. Mütəxəssislər hesablamışlar ki, ruslarla təmasda olan Aqattunun əhalisi 500–1000 nəfərə çatırdı. Ada rus naviqatoru Aleksey Çirikov tərəfindən 21 sentyabr 1741-ci ildə kəşf edilmişdir. Adada yaşayan aleutların ruslarla ilk təması 1751-ci ildə baş verir, bundan sonra yerli əhalinin sayı xeyli azalır. 1760-cı illərdə Near adaların bütün əhalisi Attu adasındakı bir kənddə yaşayırdı.
İstinadlar
- Aleut Dictionary. Fairbanks: Alaska Native Language Center. 1994.
- "Audubon: Birds & Science". 2007-09-27 tarixində .
- "Ptarmigan pioneers island-hop in Aleutians, Alaska Science Forum". 2006-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-07-17.
- "Biological clock turned back in western Aleutians". 2006-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-07-10.
- D.G. Corbett, D. Causey, M. Clemente, P.L. Koch, A. Doroff, C. Lefavre, D. West (2008) "Aleut Hunters, Sea Otters, and Sea Cows", Human Impacts on Ancient Marine Ecosystems, University of California Press
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aqattu adasi ing Agattu Island aleut Angatux Aleut adalari arxipelaqina daxil olan Near adalari qrupunun boyuk adasi Inzibati cehetden butun Aleut adalari kimi o da ABS nin Alyaska statinin bir hissesidir Aqattu adasiing Agattu IslandUmumi melumatlarSahesi 221 593 km Uzunlugu 29 kmEni 14 kmHundur noqtesi 632 mEhalisi 0 nefer 2000 ci il Yerlesmesi52 06 07 sm e 173 34 02 q u Olke ABSStat AlyaskaAkvatoriya Sakit okeanAqattu adasiAqattu adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaAdadan Kamcatkaya Afrika burnu en qisa mesafe 773 km Alyaskanin materik hissesine qeder olan mesafe 1525 km dir Attu texminen 31 km uzunluga ve 18 km ene malikdir Sahesi 221 593 km dir Aqattu vulkan menselidir Maksimum hundurluyu deniz seviyyesinden 632 m dir Adada otlar mamirlar ve sibyeler bitir Aqattada umumi ehalisi texminen 66 000 nefer olan 7 boyuk deniz qusu koloniyasi vardir Qirmizi uzlu qarabataq ve Fratercula cirrhata quslarinin dunya populyasiyasinin texminen 1 i adada yuva qurur Burada askarlanan diger qus novlerine Berinqun cullutu Deyirmiburun uzerce Amerika vuroku ve adi simal sercesi daxildir Aqattada butun tulkuler mehv edildikden sonra orta Kanada qazinin yarimnovu populyasiyasi adada berpa olunur Tulkulerin mehv edilmesi populyasiyasinin berpasini da mumkun edir 2006 ci ilde adada en azi 25 cut ag keklik yuva qurub bala vermisdir TarixArxeoloji qazintilarin melumatlari texminen eramizdan evvel 760 ci ilden adada Aleut ehalisinin oldugunu subut etmeye imkan verir Mutexessisler hesablamislar ki ruslarla temasda olan Aqattunun ehalisi 500 1000 nefere catirdi Ada rus naviqatoru Aleksey Cirikov terefinden 21 sentyabr 1741 ci ilde kesf edilmisdir Adada yasayan aleutlarin ruslarla ilk temasi 1751 ci ilde bas verir bundan sonra yerli ehalinin sayi xeyli azalir 1760 ci illerde Near adalarin butun ehalisi Attu adasindaki bir kendde yasayirdi IstinadlarAleut Dictionary Fairbanks Alaska Native Language Center 1994 Audubon Birds amp Science 2007 09 27 tarixinde Ptarmigan pioneers island hop in Aleutians Alaska Science Forum 2006 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2013 07 17 Biological clock turned back in western Aleutians 2006 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2009 07 10 D G Corbett D Causey M Clemente P L Koch A Doroff C Lefavre D West 2008 Aleut Hunters Sea Otters and Sea Cows Human Impacts on Ancient Marine Ecosystems University of California Press