Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Antiproton- protonun antizərrəciyidir. Antiprotonlar sabitdir, lakin onlar adətən qısa ömürlüdür, çünki bir protonla hər hansı bir toqquşma hər iki hissəciyin enerji partlamasında məhv
olmasına səbəb olacaqdır. Protonun +1 elektrik yükünün əksinə −1 elektrik yükü olan antiprotonun varlığı Paul Dirak tərəfindən 1933-cü il Nobel mükafatı mühazirəsində deyilmişdi. Dirak, Enerji Tənzimləməsinin müsbət və mənfi həllərinin olacağını proqnozlaşdıran Dirak tənliyini (E=mc2) 1928-ci ildə yayımladığı üçün Nobel mükafatını aldı.
Antiproton ilk dəfə 1955-ci ildə Betatron hissəciklər sürətləndiricisində Kaliforniya Universiteti, Berkeley fizikləri Emilio Segrè və Owen Chamberlain tərəfindən 1959-cu ildə fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülərək təsdiq edilmişdir. Maddənin antimateriyadan nə ilə fərqləndiyi və antimaterin kainatımızın Big Bang'i necə xilas etdiyini izah etməsi ilə əlaqəli mövzular qismən bugünkü kainatda antimaterin nisbətən qıtlığı səbəbindən açıq problem olaraq qalır.
Antiproton təbiətdə
Antiprotonlar 25 il ərzində kosmik şüalarda, əvvəlcə balondan keçirilmiş təcrübələr nəticəsində, daha yaxınlarda isə peyk əsaslı detektorlar tərəfindən aşkar edilmişdir. Bu proses aşağıdakı reaksiya ilə izah edilir:
p + A → p + p- + p + A
Günümüzdə təcrübələr və tətbiqi
Antiprotonlar müntəzəm olaraq Fermilab-da protonlarla toqquşduqları Tevatrondakı kolliz fiziki əməliyyatlar üçün istehsal olunurdu. Antiprotonların istifadəsi, kvark və arasındakı toqquşmaların proton-proton toqquşmalarında mümkün olduğundan daha yüksək orta enerjiyə imkan verir. Bunun səbəbi, protonda olan valent kvarkları və antiprotonda olan valensiya antikarkları, protonun və ya antiprotonun sürətinin ən böyük hissəsini daşımağa meyllidir.
Laborator təcrübələr zamanı antiprotonların, bəzi xərçəngləri müalicə etmək potensialına sahib olması, ion (proton) müalicəsində istifadə olunan oxşar bir üsulla göstərilmişdir. Antiproton terapiyası ilə proton terapiyası arasındakı əsas fərq, ion enerjisinin çökməsindən sonra antiproton xərçəng bölgəsində əlavə enerji yatıraraq məhv edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Dirac, Paul A. M. "Theory of electrons and positrons" (PDF). 1933. 2008-07-23 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-08-14.
- "Antiproton portable traps and medical applications" (PDF). 2011-08-22 tarixində (PDF).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Antiproton protonun antizerreciyidir Antiprotonlar sabitdir lakin onlar adeten qisa omurludur cunki bir protonla her hansi bir toqqusma her iki hisseciyin enerji partlamasinda mehv olmasina sebeb olacaqdir Protonun 1 elektrik yukunun eksine 1 elektrik yuku olan antiprotonun varligi Paul Dirak terefinden 1933 cu il Nobel mukafati muhaziresinde deyilmisdi Dirak Enerji Tenzimlemesinin musbet ve menfi hellerinin olacagini proqnozlasdiran Dirak tenliyini E mc2 1928 ci ilde yayimladigi ucun Nobel mukafatini aldi Antiproton ilk defe 1955 ci ilde Betatron hissecikler suretlendiricisinde Kaliforniya Universiteti Berkeley fizikleri Emilio Segre ve Owen Chamberlain terefinden 1959 cu ilde fizika uzre Nobel mukafatina layiq gorulerek tesdiq edilmisdir Maddenin antimateriyadan ne ile ferqlendiyi ve antimaterin kainatimizin Big Bang i nece xilas etdiyini izah etmesi ile elaqeli movzular qismen bugunku kainatda antimaterin nisbeten qitligi sebebinden aciq problem olaraq qalir Antiproton tebietdeAntiprotonlar 25 il erzinde kosmik sualarda evvelce balondan kecirilmis tecrubeler neticesinde daha yaxinlarda ise peyk esasli detektorlar terefinden askar edilmisdir Bu proses asagidaki reaksiya ile izah edilir p A p p p AGunumuzde tecrubeler ve tetbiqiAntiprotonlar muntezem olaraq Fermilab da protonlarla toqqusduqlari Tevatrondaki kolliz fiziki emeliyyatlar ucun istehsal olunurdu Antiprotonlarin istifadesi kvark ve arasindaki toqqusmalarin proton proton toqqusmalarinda mumkun oldugundan daha yuksek orta enerjiye imkan verir Bunun sebebi protonda olan valent kvarklari ve antiprotonda olan valensiya antikarklari protonun ve ya antiprotonun suretinin en boyuk hissesini dasimaga meyllidir Laborator tecrubeler zamani antiprotonlarin bezi xercengleri mualice etmek potensialina sahib olmasi ion proton mualicesinde istifade olunan oxsar bir usulla gosterilmisdir Antiproton terapiyasi ile proton terapiyasi arasindaki esas ferq ion enerjisinin cokmesinden sonra antiproton xerceng bolgesinde elave enerji yatiraraq mehv edir Hemcinin baxPozitron Proton fizika KvarkIstinadlarDirac Paul A M Theory of electrons and positrons PDF 1933 2008 07 23 tarixinde PDF Istifade tarixi 2019 08 14 Antiproton portable traps and medical applications PDF 2011 08 22 tarixinde PDF