Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adadovşanı (lat. Cuniculus) — məməlilər cinsindən və dovşanlar fəsiləsindən olan ev heyvanı.
| Adadovşanı | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
| XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
| ||||
Xüsusiyyətləri
Dovşanlardan fərqi
Adadovşanı dovşanlardan aydın şəkildə fərqlənirlər — onlar kor doğulurlar, kürk örtüyündən məhrum olurlar və yuvada böyüyürlər. Dovşanlar isə əksinə açıqgözlü doğulurlar və xəz örtükləri olur. istisna olmaqla bütün ev dovşanları yeraltı yuvalarda yaşayırlar. Yerüstü yerlərdə yaşadıqda isə, çox zaman dərin və mürəkkəb yerlər seçirlər. Ev dovşanları adətən qruplardan kənarda yaşamır. Adadovşanı ümumiyyətlə digər dovşanlardan daha böyükdür, qulaqları daha uzundur və onların kürklərində qara nöqtələr var. Həmçinin digər dovşanlar hələ də tam əhliləşdirilməmişdir — onlar tez-digər vəhşi heyvanlar kimi çıxış edirlər.
Anatomik xüsusiyyətləri
Adadovşanlarının böyük, oval bədənləri var. Uzunluğu 10 sm-dən artıq olan böyük qulaqları yırtıcılar kimi uyğunlaşmasına misal ola bilər. Ev dovşanlarının uzunluğu və çəkisi 20 sm uzunluğundan və 0.4 kq ağırlığından və 50 sm-dək və çəkisi 2 kq-dək olur. Ev dovşanlarının kürkü, ümumiyyətlə, uzun və yumşaq, qəhvəyi, boz və tünd rəngli rənglərlə işlənir. Qısa quyruq böyük miqdarda qəhvəyi kürk (Amerika dovşanlarının üstündə ağ) ilə örtülmüşdür.
Adadovşanlarının böyük, güclü arxa ayaqları var. Ön ayaqları üzərində beş barmaq, arxa ayaqlarında dörd barmaq vardır. Barmaqlar pəncələrlə sona çatır. Ev dovşanları — barmaqla hərəkət edən heyvanlardır; barmaqlarının uclarına dirənirlər.
Adadovşanlarının yumşaq damağının üstündə yerləşən bir qırtlaq qapağı olduğundan (udduqları istisna olmaqla), burunla nəfəs almaları məcburidir. Adadovşanlarının bir-birinin ardınca bir araya gələrək iki ədəd incisor dəsti var. Bu əsasda onlar gəmiricilərdən fərqlənə bilərlər. Karl Linney əvvəlcə gəmiricilər sinfinə dovşan və gəmiriciləri birləşdirdi. Sonradan ayrıldılar, əksinə, çoxlu oxşarlıqlar konvergent təkamülün nəticəsidir. Ancaq son DNT testləri və ortaq bir atanın kəşf edilməsi, dovşan və gəmiricilərin ortaq mənşəli olduğuna dair fikirlərini təsdiqlədi, buna görə də indi tez-tez ümumi takson olan Gəmiricilərdə birləşdi.
Adadovşanları bağırsaq həzminə sahibdirlər. Həzm prosesinin çox vaxt yoğun və kor bağırsaqda baş verir. Ev dovşanlarının kor bağırsağı mədəsinin təxminən 10 qatından ibarətdir və yoğun bağırsaq ilə birlikdə onların mədə-bağırsaq traktının təxminən 40% -ni təşkil edir. Kor bağırsağın unikal muskulturası ev dovşanlarının bağırsaq traktının elyaflı materialı daha asan digestible maddənin ayırmalarına imkan verir; lifli maddə nəcis kimi çıxır, daha çox qidalanma isə mükəmməl zəncirlə doludur və cecotroph kimi çıxır. Sekotrof dovşanların sağlamlığı üçün zəruri olan böyük miqdarda minerallar, vitaminlər və zülallar ehtiva edir. Onlar qidalanma ehtiyaclarını təmin etmək üçün sekotrof yemək; mükəmməl membran bağırsaqlarda daha çox həzm üçün qida maddələrinin mədənin asidik mühitindən keçməsinə imkan verir. Bu proses dovşanların ehtiyac duyduqları qidaları öz qidalarından çıxarır.
Adadovşanlar qurban heyvanlardır, buna görə də həmişə ətraf mühitə baxırlar. Potensial bir təhlükə ilə qarşılaşdıqda, dovşan dondura bilər və araziyi araşdırmağa başlaya, sonra yer üzündə pəncələrlə sərt vuraraq özünə gələnləri xəbərdar edir. Adadovşanları çox geniş bir fikir sahəsinə sahibdir və bunun əhəmiyyətli bir hissəsi başlarının üstündəki yerin ümumi nəzərinə verilir.
Adadovşanları yırtıcılardan qaçırlar, bir ziqzaq tərzində atlayaraq bir maneralar edirlər; dovşan tutulduğu halda, arxa ayaqları ilə güclü bir vuruş təmin edir. Dovşanların təsirli bir şəkildə əzilməsinə imkan verən güclü, güclü dişlər də qaçmağa kömək edir.
Taksonomiyası
Adadovşanları və dovşanlar əvvəllər 1912-ci ilə qədər Rodentia (gəmiricilər) kimi, daha sonra yeni qaydada Lagomorpha (dovşankimilər) kimi təsnif olunmuşdular.
-
![image]()
Brachylagus Idahoensis -
![image]()
Nesolagus netscheri
Sumatra adadovşanı
(Model) -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Romerolagus diazi
Vulkan adadovşanı
(Taxidermy specimen)
-
![image]()
Sylvilagus aquaticus
Bataqlıq adadovşanı
(Juvenile) -
![image]()
Sylvilagus audubonii
Səhra adadovşanı -
![image]()
Sylvilagus bachmani
Kol adadovşanı -
![image]()
Sylvilagus palustris
hefneri
Lower Keys
Bataqlıq adadovşanı
- cinsi
- Brachylagus idahoensis
- cinsi
- , Bunolagus monticularis
- Lepus cinsi
- cinsi
- Nesolagus netscheri
- Nesolagus timminsi
- Oryctolagus cinsi
- Oryctolagus cuniculus
- Pentalagus cinsi
- Amami rabbit / Ryūkyū rabbit, Pentalagus furnessi
- cinsi
- Poelagus marjorita
- cinsi
- Romerolagus diazi
- Genus
- Sylvilagus aquaticus
- Sylvilagus audubonii
- Sylvilagus bachmani
- Sylvilagus brasiliensis
- Sylvilagus cunicularis
- Sylvilagus dicei
- Sylvilagus floridanus
- Sylvilagus graysoni
- Sylvilagus insonus
- Sylvilagus mansuetus
- Sylvilagus nuttallii
- Sylvilagus palustris
- Sylvilagus transitionalis
Yaşama yeri və yayılma arealı
Adadovşanlarının yaşayış sahələri talalar, meşələr, çəmənliklər, çöllər və su-bataqlıq əraziləri əhatə edir. Adadovşanları qruplar şəklində yaşayır və ən məşhur növlər, yeraltı yuvalarda yaşayan və tez-tez böyük bir sistemə daxil olan vəhşi dovşan ("Avropa adadovşanı" kimi tanınır).
Bütün dünya yaşayan adadovşanlarının yarıdan çoxu Şimali Amerikada yaşayır. Adadovşanları həmçinin cənub-qərbi Avropa, Cənub-Şərqi Asiya, Sumatra, Yaponiyanınbəzi adalarıdır; eləcə də Afrika və Cənubi Amerikanın bəzi hissələrini əhatə edir. Adadovşanları müxtəlif növ quşların təmsil olunduğu Avrasiyanın əksər hissəsində tapılmır.
Cənubi Amerikada adadovşanları böyük amerikan mübadiləsi nəticəsində ortaya çıxdı. Bu qitənin əksər hissələrində yalnız bir növ adadovşanı təmsil olunur — tapetlər (onlara "Braziliya" və ya "meşə dovşanları" da deyilir). Eyni zamanda, Cənubi konusunun əksəriyyətində də adadovşanlarına rast gəlinmir.
Ev dovşanı
Ev dovşanı vəhşi (Avropa) adadovşanının əhliləşdirilmiş növüdür. İnsanıar həm ev heyvanları, həm də ət, dəri və yun formasında, eləcə də laboratoriya işlərində təcrübəli heyvanlardan istifadə edir. Dovşanların bir çox cinsi var. Dovşan yetişdirən heyvandarlıq sənayesi dovşan yetişdirilməsi adlanır.
Adadovşanı laboratoriya heyvanı kimi
Adadovşanı, eksperimental araşdırmada istifadə edilən ən çox istifadə edilən laboratoriya növlərindən biridir. Adadovşanının bədəni mikroblar, viruslar və fiziki amillər də daxil olmaqla bioloji maddələrin təsirinə çox həssasdır, buna görə də tibb və bioloji sənayedə terapevtik və profilaktik preparatlar hazırlamaq və sınaqdan keçirilir. Adadovşanlarında dərman və immunobioloji preparatların istehsalında pirojeniklik tədqiqatları aparılır.
Laboratoriya heyvanları, ağ siçan, siçovul və qvineya donuzcuqları ilə yanaşı, adadovşanı da antivirus vaksinlərin antigen fəaliyyətini göstərmək üçün istifadə olunur və quşlar oftalmik üsulların inkişafı və qiymətləndirilməsində eksperimental bir obyektdir.
Adadovşanı incəsənətdə
Ədəbiyyatda
- Adadovşanı qardaşı — Coel Çentler Harrisin "Rimus dayının nağılları"ndan personaj
- Amerikan yazıçısı "Dovşanlar haqqında roman" sikli
- Vinni-Pux nağılında adadovşanı seriyası
- Ağ dovşan — Luis Kerrollun "Alisa möcüzələr ölkəsində" nağılında personaj
- Fazil İsgəndərin "Adadovşanı və boalar" povesti
- "Dovşan Piter" adı altında seriyası
- Riçard Adamsın "Gəmi təpəsi" romanı vəhşi adadovşanına həsr olunub.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "ADADOVŞANI, Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti". 2017-11-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-05.
- Smith, Andrew T. rabbit // Encyclopædia Britannica (Standard Edition). Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc. 2007. 2015-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-05.
- "Rabbits: Rabbit feet". 2012-02-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-13.
- Brown, Louise. How to Care for Your Rabbit. Kingdom Books. 2001. səh. 6. ISBN .
- Ferrets, Rabbits, and Rodents: Clinical Medicine and Surgery
- Dr. Byron de la Navarre’s "Care of Rabbits" Susan A. Brown, DVM’s "Overview of Common Rabbit Diseases: Diseases Related to Diet"
- Sharon L. Crowell Davis, Behavior of Exotic Pets 2015-03-20 at the Wayback Machine. Wiley Blackwell, 2010, p.70
- Susan E. Davis and Margo DeMello, Stories Rabbits Tell: A Natural And Cultural History of A Misunderstood Creature 2015-03-20 at the Wayback Machine. Lantern Books, 2003, p.27.
- Goodwin, George Gilbert; Drimmer, Frederick. The Animal kingdom: the strange and wonderful ways of mammals, birds, reptiles, fishes, and insects; a new and authentic natural history of the wildlife of the world, Volume 1. Cornell University. 1954. səh. 246.
- Goodwin, George C. Small mammals. Cornell University. 1962.
- Sharth, Sharon. Rabbits. 1999. səh. 12. ISBN .
- Meet the World's Smallest Rabbit 2014-08-26 at the Wayback Machine, October 14, 2009
- {{{assessors}}} (2003). Bunolagus monticularis. 2006. IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006. www.iucnredlist.org. Retrieved on 2006-05-11. Database entry includes justification for why this species is critically endangered
- McKay, George; McGhee, Karen. National Geographic Encyclopedia of Animals. National Geographic Books. 10 October 2006. səh. 68. ISBN .
- Vu, Alan. "Lepus europaeus: European hare". Animal Diversity Web. University of Michigan Museum of Zoology. 14 July 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 9 January 2013.
- Jin, ChangZu; Yukimitsu Tomida; Yuan Wang; YingQi Zhang. "First discovery of fossil Nesolagus (Leporidae Lagomorpha)". Science China Earth Sciences. 53 (8). 1 August 2010: 1134–1140. doi:10.1007/s11430-010-4010-3.
- Meijaard E, Sugardjito J. "Nesolagus netscheri". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T14662A4454110. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T14662A4454110.en. 2 March 2014 tarixində . İstifadə tarixi: 13 January 2018. Listed as Vulnerable B1ab(i, ii, iii, iv, v) ver 3.1
- Orr, Robert Thomas. The Little-known Pika (illustrated). New York: Macmillan. 1977. ISBN .
- Taylor, Marianne. The Way of the Hare (ingilis). Bloomsbury Publishing. 2017-06-15. ISBN . 2018-07-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-05.
- Collins, K., Smith, A.T. "Poelagus marjorita". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T41292A10415845. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T41292A10415845.en. 2 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 3 January 2018.
- McKenna, M.C.; Bell, S.K. Classification of Mammals: Above the Species Level. Columbia University Press. səh. 109. ISBN .
- {{{assessors}}} (1996). Romerolagus diazi. 2006. IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006. www.iucnredlist.org. Retrieved on 2006-05-05. Listed as Endangered (EN A1abc+2bc, B1+2bcd+3abc, C1+2a v2.3)
- Smith, A.T., Boyer, A.F. "Sylvilagus aquaticus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T41296A10417240. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T41296A10417240.en. 9 July 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 14 December 2017.
- Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs (AMCELA); Romero Malpica, F.J., Rangel Cordero, H. "Sylvilagus audubonii". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T41297A10417635. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T41297A10417635.en. 14 November 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 27 December 2017.
- Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs (AMCELA); Romero Malpica, F.J.; Rangel Cordero, H., Williams, D.F. "Sylvilagus bachmani". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T41302A10435277. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T41302A10435277.en. 22 November 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 1 December 2017.
- Ruedas; French; Silva; Platt II; Salazar-Bravo; Mora; Thompson. "A prolegomenon to the systematics of South American cottontail rabbits (Mammalia, Lagomorpha, Leporidae: Sylvilagus): designation of a neotype for S. brasiliensis (Linnaeus, 1758), and restoration of S. andinus (Thomas, 1897) and S. tapetillus Thomas, 1913". Publications of the Museum of Zoology, University of Michigan. 205. 2017. ISSN 0076-8405.
- Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs (AMCELA), Romero Malpica FJ, Rangel Cordero H. "Sylvilagus cunicularius". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T21211A9257640. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T21211A9257640.en. 2 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 24 December 2017.
- Joseph A. Chapman; Flux, John E. C. (redaktorlar ). Rabbits, Hares and Pikas: Status Survey and Conservation Action Plan. IUCN. 1990. səh. 101. ISBN .
- Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs (AMCELA); Romero Malpica, F.J., Rangel Cordero, H. "Sylvilagus floridanus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T41299A10418836. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T41299A10418836.en. İstifadə tarixi: 27 December 2017.[ölü keçid]
- Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs (AMCELA); Romero Malpica, F.J.; Rangel Cordero, H. "Sylvilagus graysoni". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T21206A9256285. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T21206A9256285.en. 1 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 24 December 2017.
- Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs (AMCELA); Romero Malpica, F.J., Rangel Cordero, H. "Sylvilagus insonus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T21207A9256528. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T21207A9256528.en. 19 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 13 December 2017.
- Lorenzo, C., Álvarez-Castañeda, S.T. "Sylvilagus mansuetus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2011. 2011: e.T21210A9257211. doi:10.2305/IUCN.UK.2011-2.RLTS.T21210A9257211.en. 27 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 26 December 2017.
- Smith, A.T., Boyer, A.F. "Sylvilagus nuttallii". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T41300A10434194. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T41300A10434194.en. 14 November 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 27 December 2017.
- Faulhaber, C.A., Smith, A.T. "Sylvilagus palustris". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T41303A10435830. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T41303A10435830.en. 27 December 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 26 December 2017.
- Barry, R.; Lazell, J., Litvaitis, J. "Sylvilagus transitionalis". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2008. 2008: e.T21212A9258007. doi:10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T21212A9258007.en. 22 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 27 December 2017.
- "Rabbit Habitats". 2012-02-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-07-07.
- Н. А. Балакирев, Е. А. Тинаева, Н. И. Тинаев, Н. Н. Шумилина; Под ред. Н. А. Балакирева. "Кролиководство". — М.: "КолосС", 2007. — 237 с.: ил. — (Учебники и учеб. пособия для студентов высш. учеб. заведений). ISBN 978-5-9532-0578—8. § "Кролик как объект, используемый при проведении научных исследований". Стр. 224–226.
Xarici keçidlər
- American Rabbit Breeders Association (ing.)
- House Rabbit Society (ing.)
- (ing.)
- The (mostly) silent language of rabbits (ing.)
- World Rabbit Science Association (ing.)
- The Year of the Rabbit 2011-02-07 at the Wayback Machine – slideshow by Life magazine (ing.)
- House Rabbit Society- FAQ: Aggression (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adadovsani lat Cuniculus memeliler cinsinden ve dovsanlar fesilesinden olan ev heyvani AdadovsaniElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSekil axtarisiXususiyyetleriDovsanlardan ferqi Adadovsani dovsanlardan aydin sekilde ferqlenirler onlar kor dogulurlar kurk ortuyunden mehrum olurlar ve yuvada boyuyurler Dovsanlar ise eksine aciqgozlu dogulurlar ve xez ortukleri olur istisna olmaqla butun ev dovsanlari yeralti yuvalarda yasayirlar Yerustu yerlerde yasadiqda ise cox zaman derin ve murekkeb yerler secirler Ev dovsanlari adeten qruplardan kenarda yasamir Adadovsani umumiyyetle diger dovsanlardan daha boyukdur qulaqlari daha uzundur ve onlarin kurklerinde qara noqteler var Hemcinin diger dovsanlar hele de tam ehlilesdirilmemisdir onlar tez diger vehsi heyvanlar kimi cixis edirler Anatomik xususiyyetleri Adadovsanlarinin boyuk oval bedenleri var Uzunlugu 10 sm den artiq olan boyuk qulaqlari yirticilar kimi uygunlasmasina misal ola biler Ev dovsanlarinin uzunlugu ve cekisi 20 sm uzunlugundan ve 0 4 kq agirligindan ve 50 sm dek ve cekisi 2 kq dek olur Ev dovsanlarinin kurku umumiyyetle uzun ve yumsaq qehveyi boz ve tund rengli renglerle islenir Qisa quyruq boyuk miqdarda qehveyi kurk Amerika dovsanlarinin ustunde ag ile ortulmusdur Adadovsanlarinin boyuk guclu arxa ayaqlari var On ayaqlari uzerinde bes barmaq arxa ayaqlarinda dord barmaq vardir Barmaqlar pencelerle sona catir Ev dovsanlari barmaqla hereket eden heyvanlardir barmaqlarinin uclarina direnirler Adadovsanlarinin yumsaq damaginin ustunde yerlesen bir qirtlaq qapagi oldugundan udduqlari istisna olmaqla burunla nefes almalari mecburidir Adadovsanlarinin bir birinin ardinca bir araya gelerek iki eded incisor desti var Bu esasda onlar gemiricilerden ferqlene bilerler Karl Linney evvelce gemiriciler sinfine dovsan ve gemiricileri birlesdirdi Sonradan ayrildilar eksine coxlu oxsarliqlar konvergent tekamulun neticesidir Ancaq son DNT testleri ve ortaq bir atanin kesf edilmesi dovsan ve gemiricilerin ortaq menseli olduguna dair fikirlerini tesdiqledi buna gore de indi tez tez umumi takson olan Gemiricilerde birlesdi Adadovsanlari bagirsaq hezmine sahibdirler Hezm prosesinin cox vaxt yogun ve kor bagirsaqda bas verir Ev dovsanlarinin kor bagirsagi medesinin texminen 10 qatindan ibaretdir ve yogun bagirsaq ile birlikde onlarin mede bagirsaq traktinin texminen 40 ni teskil edir Kor bagirsagin unikal muskulturasi ev dovsanlarinin bagirsaq traktinin elyafli materiali daha asan digestible maddenin ayirmalarina imkan verir lifli madde necis kimi cixir daha cox qidalanma ise mukemmel zencirle doludur ve cecotroph kimi cixir Sekotrof dovsanlarin saglamligi ucun zeruri olan boyuk miqdarda minerallar vitaminler ve zulallar ehtiva edir Onlar qidalanma ehtiyaclarini temin etmek ucun sekotrof yemek mukemmel membran bagirsaqlarda daha cox hezm ucun qida maddelerinin medenin asidik muhitinden kecmesine imkan verir Bu proses dovsanlarin ehtiyac duyduqlari qidalari oz qidalarindan cixarir Adadovsanlar qurban heyvanlardir buna gore de hemise etraf muhite baxirlar Potensial bir tehluke ile qarsilasdiqda dovsan dondura biler ve araziyi arasdirmaga baslaya sonra yer uzunde pencelerle sert vuraraq ozune gelenleri xeberdar edir Adadovsanlari cox genis bir fikir sahesine sahibdir ve bunun ehemiyyetli bir hissesi baslarinin ustundeki yerin umumi nezerine verilir Adadovsanlari yirticilardan qacirlar bir ziqzaq terzinde atlayaraq bir maneralar edirler dovsan tutuldugu halda arxa ayaqlari ile guclu bir vurus temin edir Dovsanlarin tesirli bir sekilde ezilmesine imkan veren guclu guclu disler de qacmaga komek edir TaksonomiyasiAdadovsanlari ve dovsanlar evveller 1912 ci ile qeder Rodentia gemiriciler kimi daha sonra yeni qaydada Lagomorpha dovsankimiler kimi tesnif olunmusdular Brachylagus Idahoensis Nesolagus netscheri Sumatra adadovsani Model Oryctolagus cuniculus Avropa adadovsani Feral Tasmanian specimen Pentalagus furnessi Dirmanan dovsan Taxidermy specimen Romerolagus diazi Vulkan adadovsani Taxidermy specimen Sylvilagus aquaticus Bataqliq adadovsani Juvenile Sylvilagus audubonii Sehra adadovsani Sylvilagus bachmani Kol adadovsani Sylvilagus palustris hefneri Lower Keys Bataqliq adadovsanicinsiBrachylagus idahoensis cinsi Bunolagus monticularis Lepus cinsi cinsiNesolagus netscheri Nesolagus timminsi Oryctolagus cinsi Oryctolagus cuniculus Pentalagus cinsiAmami rabbit Ryukyu rabbit Pentalagus furnessi cinsiPoelagus marjorita cinsi Romerolagus diazi Genus Sylvilagus aquaticus Sylvilagus audubonii Sylvilagus bachmani Sylvilagus brasiliensis Sylvilagus cunicularis Sylvilagus dicei Sylvilagus floridanus Sylvilagus graysoni Sylvilagus insonus Sylvilagus mansuetus Sylvilagus nuttallii Sylvilagus palustris Sylvilagus transitionalisYasama yeri ve yayilma arealiAdadovsanlarinin yasayis saheleri talalar meseler cemenlikler coller ve su bataqliq erazileri ehate edir Adadovsanlari qruplar seklinde yasayir ve en meshur novler yeralti yuvalarda yasayan ve tez tez boyuk bir sisteme daxil olan vehsi dovsan Avropa adadovsani kimi taninir Butun dunya yasayan adadovsanlarinin yaridan coxu Simali Amerikada yasayir Adadovsanlari hemcinin cenub qerbi Avropa Cenub Serqi Asiya Sumatra Yaponiyaninbezi adalaridir elece de Afrika ve Cenubi Amerikanin bezi hisselerini ehate edir Adadovsanlari muxtelif nov quslarin temsil olundugu Avrasiyanin ekser hissesinde tapilmir Cenubi Amerikada adadovsanlari boyuk amerikan mubadilesi neticesinde ortaya cixdi Bu qitenin ekser hisselerinde yalniz bir nov adadovsani temsil olunur tapetler onlara Braziliya ve ya mese dovsanlari da deyilir Eyni zamanda Cenubi konusunun ekseriyyetinde de adadovsanlarina rast gelinmir Ev dovsaniEv dovsani vehsi Avropa adadovsaninin ehlilesdirilmis novudur Insaniar hem ev heyvanlari hem de et deri ve yun formasinda elece de laboratoriya islerinde tecrubeli heyvanlardan istifade edir Dovsanlarin bir cox cinsi var Dovsan yetisdiren heyvandarliq senayesi dovsan yetisdirilmesi adlanir Adadovsani laboratoriya heyvani kimiAdadovsani eksperimental arasdirmada istifade edilen en cox istifade edilen laboratoriya novlerinden biridir Adadovsaninin bedeni mikroblar viruslar ve fiziki amiller de daxil olmaqla bioloji maddelerin tesirine cox hessasdir buna gore de tibb ve bioloji senayede terapevtik ve profilaktik preparatlar hazirlamaq ve sinaqdan kecirilir Adadovsanlarinda derman ve immunobioloji preparatlarin istehsalinda pirojeniklik tedqiqatlari aparilir Laboratoriya heyvanlari ag sican sicovul ve qvineya donuzcuqlari ile yanasi adadovsani da antivirus vaksinlerin antigen fealiyyetini gostermek ucun istifade olunur ve quslar oftalmik usullarin inkisafi ve qiymetlendirilmesinde eksperimental bir obyektdir Adadovsani incesenetdeFerderik Morqan Adadovsanlarinin yedizdirilmesi 1904 eseri hemcinin Alisa mocuzeler olkesindeE adi ile meshurdurEdebiyyatda Adadovsani qardasi Coel Centler Harrisin Rimus dayinin nagillari ndan personaj Amerikan yazicisi Dovsanlar haqqinda roman sikli Vinni Pux nagilinda adadovsani seriyasi Ag dovsan Luis Kerrollun Alisa mocuzeler olkesinde nagilinda personaj Fazil Isgenderin Adadovsani ve boalar povesti Dovsan Piter adi altinda seriyasi Ricard Adamsin Gemi tepesi romani vehsi adadovsanina hesr olunub Hemcinin baxDovsanlar Avropa adadovsani Ev dovsaniIstinadlar ADADOVSANI Azerbaycan dilinin izahli lugeti 2017 11 19 tarixinde Istifade tarixi 2019 03 05 Smith Andrew T rabbit Encyclopaedia Britannica Standard Edition Chicago Encyclopaedia Britannica Inc 2007 2015 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 03 05 Rabbits Rabbit feet 2012 02 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 07 13 Brown Louise How to Care for Your Rabbit Kingdom Books 2001 seh 6 ISBN 9781852791674 Ferrets Rabbits and Rodents Clinical Medicine and Surgery Dr Byron de la Navarre s Care of Rabbits Susan A Brown DVM s Overview of Common Rabbit Diseases Diseases Related to Diet Sharon L Crowell Davis Behavior of Exotic Pets 2015 03 20 at the Wayback Machine Wiley Blackwell 2010 p 70 Susan E Davis and Margo DeMello Stories Rabbits Tell A Natural And Cultural History of A Misunderstood Creature 2015 03 20 at the Wayback Machine Lantern Books 2003 p 27 Goodwin George Gilbert Drimmer Frederick The Animal kingdom the strange and wonderful ways of mammals birds reptiles fishes and insects a new and authentic natural history of the wildlife of the world Volume 1 Cornell University 1954 seh 246 Goodwin George C Small mammals Cornell University 1962 Sharth Sharon Rabbits 1999 seh 12 ISBN 156766587X Meet the World s Smallest Rabbit 2014 08 26 at the Wayback Machine October 14 2009 assessors 2003 Bunolagus monticularis 2006 IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2006 www iucnredlist org Retrieved on 2006 05 11 Database entry includes justification for why this species is critically endangered McKay George McGhee Karen National Geographic Encyclopedia of Animals National Geographic Books 10 October 2006 seh 68 ISBN 9780792259367 Vu Alan Lepus europaeus European hare Animal Diversity Web University of Michigan Museum of Zoology 14 July 2014 tarixinde Istifade tarixi 9 January 2013 Jin ChangZu Yukimitsu Tomida Yuan Wang YingQi Zhang First discovery of fossil Nesolagus Leporidae Lagomorpha Science China Earth Sciences 53 8 1 August 2010 1134 1140 doi 10 1007 s11430 010 4010 3 Meijaard E Sugardjito J Nesolagus netscheri The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T14662A4454110 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T14662A4454110 en 2 March 2014 tarixinde Istifade tarixi 13 January 2018 Listed as Vulnerable B1ab i ii iii iv v ver 3 1 Orr Robert Thomas The Little known Pika illustrated New York Macmillan 1977 ISBN 9780025939608 Taylor Marianne The Way of the Hare ingilis Bloomsbury Publishing 2017 06 15 ISBN 9781472909909 2018 07 10 tarixinde Istifade tarixi 2019 03 05 Collins K Smith A T Poelagus marjorita The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T41292A10415845 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T41292A10415845 en 2 June 2018 tarixinde Istifade tarixi 3 January 2018 McKenna M C Bell S K Classification of Mammals Above the Species Level Columbia University Press seh 109 ISBN 0 231 11013 8 assessors 1996 Romerolagus diazi 2006 IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2006 www iucnredlist org Retrieved on 2006 05 05 Listed as Endangered EN A1abc 2bc B1 2bcd 3abc C1 2a v2 3 Smith A T Boyer A F Sylvilagus aquaticus The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T41296A10417240 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T41296A10417240 en 9 July 2017 tarixinde Istifade tarixi 14 December 2017 Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs AMCELA Romero Malpica F J Rangel Cordero H Sylvilagus audubonii The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T41297A10417635 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T41297A10417635 en 14 November 2016 tarixinde Istifade tarixi 27 December 2017 Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs AMCELA Romero Malpica F J Rangel Cordero H Williams D F Sylvilagus bachmani The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T41302A10435277 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T41302A10435277 en 22 November 2017 tarixinde Istifade tarixi 1 December 2017 Ruedas French Silva Platt II Salazar Bravo Mora Thompson A prolegomenon to the systematics of South American cottontail rabbits Mammalia Lagomorpha Leporidae Sylvilagus designation of a neotype for S brasiliensis Linnaeus 1758 and restoration of S andinus Thomas 1897 and S tapetillus Thomas 1913 Publications of the Museum of Zoology University of Michigan 205 2017 ISSN 0076 8405 Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs AMCELA Romero Malpica FJ Rangel Cordero H Sylvilagus cunicularius The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T21211A9257640 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T21211A9257640 en 2 June 2018 tarixinde Istifade tarixi 24 December 2017 Joseph A Chapman Flux John E C redaktorlar Rabbits Hares and Pikas Status Survey and Conservation Action Plan IUCN 1990 seh 101 ISBN 9782831700199 Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs AMCELA Romero Malpica F J Rangel Cordero H Sylvilagus floridanus The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T41299A10418836 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T41299A10418836 en Istifade tarixi 27 December 2017 olu kecid Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs AMCELA Romero Malpica F J Rangel Cordero H Sylvilagus graysoni The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T21206A9256285 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T21206A9256285 en 1 June 2018 tarixinde Istifade tarixi 24 December 2017 Mexican Association for Conservation and Study of Lagomorphs AMCELA Romero Malpica F J Rangel Cordero H Sylvilagus insonus The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T21207A9256528 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T21207A9256528 en 19 September 2018 tarixinde Istifade tarixi 13 December 2017 Lorenzo C Alvarez Castaneda S T Sylvilagus mansuetus The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2011 2011 e T21210A9257211 doi 10 2305 IUCN UK 2011 2 RLTS T21210A9257211 en 27 September 2018 tarixinde Istifade tarixi 26 December 2017 Smith A T Boyer A F Sylvilagus nuttallii The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T41300A10434194 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T41300A10434194 en 14 November 2012 tarixinde Istifade tarixi 27 December 2017 Faulhaber C A Smith A T Sylvilagus palustris The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T41303A10435830 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T41303A10435830 en 27 December 2017 tarixinde Istifade tarixi 26 December 2017 Barry R Lazell J Litvaitis J Sylvilagus transitionalis The IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2008 2008 e T21212A9258007 doi 10 2305 IUCN UK 2008 RLTS T21212A9258007 en 22 September 2018 tarixinde Istifade tarixi 27 December 2017 Rabbit Habitats 2012 02 08 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 07 07 N A Balakirev E A Tinaeva N I Tinaev N N Shumilina Pod red N A Balakireva Krolikovodstvo M KolosS 2007 237 s il Uchebniki i ucheb posobiya dlya studentov vyssh ucheb zavedenij ISBN 978 5 9532 0578 8 Krolik kak obekt ispolzuemyj pri provedenii nauchnyh issledovanij Str 224 226 Xarici kecidlerVikianbarda Adadovsani ile elaqeli mediafayllar var American Rabbit Breeders Association ing House Rabbit Society ing ing The mostly silent language of rabbits ing World Rabbit Science Association ing The Year of the Rabbit 2011 02 07 at the Wayback Machine slideshow by Life magazine ing House Rabbit Society FAQ Aggression ing