Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dırmanan dovşanlar, və ya Yapon ağac dovşanı (lat. Pentalagus furnessi), (yap. 奄美野黒兎 —Pentalagus cinsinə və Leporidae fəsiləsinə aid növ. Mövcud ad amerikan antrapoloqu Vilyam Henri Fuernessin şərəfinə adlandırılıb (1866–1920). Dırmanan dovşanlar Yaponiyanın endemik canlısıdır.
| Dırmanan dovşan | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Dırmanan dovşan | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Xariçi görünüş
Dırmanan dovşanlar yumşaq, tünd-qəhvəyi xəzə malikdirlər. Qulaqları qısa olub 4–5 sm uzunluğa malik olurlar. Qısa pəncəyə və uzun dırnaqlara malik olurlar. Dırmanan dovşanlar ümumən 40–53 sm uzunluğa malik olurlar. Quyruqlarının uzunluğu 2–3,5 sm təşkil edir. Ümumi çəkiləri 2–3 kq arasında dəyişir
Areal
Sakit okeanda yerləşən Amami-Oşima və Tokunoşima adalarında rütubətli subtropik iqlim hökm sürür. Dovşanlar bu adalarda hətta 694 metr yüksəkliklərə qədər olan ərazilərə qədər yayıla bilirlər. 1970–1980 illərdə meşələrdə yerləşən meşələr kütləvi şəkildə qırılsada bu dovşanların həyatına mənfi təsir höstərməmişdir.
Xüsusiyyətləri
Dırmanan dovşan gecə həyat tərzi keçirən canlılardır. Onlar öz yuvalarını 17:00 radələrində tərk edirlər. Geri qayıtma isə səhər çağı 06:00 radələrində baş verir. Yuvalarına qədər məsafə adətən 2 meyr uzunluğunda və 30 sm enində olur. Yolun sonunda isə 20–30 sm diameyrə malik yuva qurulur. İl ərzində bir necə dəfə 2–3 dənə bala verir. Bu canlılar 29 növə qədər bitki yeyə bilirlər. Ən sevdikləri qida fındıqdır. İnsanlarla təması xoşlamırlar.
Düşmənləri
Təbii düşmənləri adalarda yaşayan (Trimeresurus). Adalara insanların məskunlaşması ilə dovşanların yeni düşmənləri meydana gəlmişdir. Belə ki, insanlardan başqa bura gətirilən itlər və manqustları göstərmək olar.
Qırmızı kitab
1921 ilə qədər Dırmanan dovşanlar qoruma altında olmuşdur. Onların kütləvi ovlanmasının səbəbi ləzzətli ətə malik olmalarıdır. Üstəlik Dırmanan dovşan yaponlara görə malicə güçünə malikdirlər. Hazırda melərin qırılması müəyyən qədər onların həyatına maneə olurlar. 2003-cü il məlumata görə adalarda cəmi 2000–4800 arası dovşan yaşayır. 2005 ildə Yaponiya hökuməti Dırmanan dovşanları qorumaq məqsədi ilə ovuna başlanılmışdır.
Anami və Tokuşima adalarında təsərrüfatlarda əhəlləşdirilmiş Dırmanan dovşanlar saxlanılır. Üstəlik onları Kaqoşima heyvanxanalarında görmək olar.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p.
- Соколов В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Млекопитающие. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. / под общей редакцией акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., 1984. — С. 206. — 10 000 экз
- Bo Beolens, Michael Watkins, and Mike Grayson. The eponym dictionary of mammals. — Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009. — P. 144. — 574 p. — .
- Yamada, F. and Cervantes, F. "Pentalagus fernessi". Mammalian Species. 782. 2005: 1–5. doi:10.1644/782.1.
Ədəbiyyat
- Ronald M. Nowak: Walker’s Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999,
- Fumio Yamada, Fernando A. Cervantes: Pentalagus furnessi. In: Mammalian Species. Nr. 782, 2005
Xarici keçidlər
- ARKive – images and movies of the Amami rabbit (Pentalagus furnessi) 2008-10-10 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dirmanan dovsanlar ve ya Yapon agac dovsani lat Pentalagus furnessi yap 奄美野黒兎 Pentalagus cinsine ve Leporidae fesilesine aid nov Movcud ad amerikan antrapoloqu Vilyam Henri Fuernessin serefine adlandirilib 1866 1920 Dirmanan dovsanlar Yaponiyanin endemik canlisidir Dirmanan dovsanElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Dirmanan dovsanBeynelxalq elmi adiPentalagus furnessi W Stone 1900Sekil axtarisiITIS 625359NCBI 156447EOL 311979Xarici gorunusDirmanan dovsanlar yumsaq tund qehveyi xeze malikdirler Qulaqlari qisa olub 4 5 sm uzunluga malik olurlar Qisa penceye ve uzun dirnaqlara malik olurlar Dirmanan dovsanlar umumen 40 53 sm uzunluga malik olurlar Quyruqlarinin uzunlugu 2 3 5 sm teskil edir Umumi cekileri 2 3 kq arasinda deyisirArealSakit okeanda yerlesen Amami Osima ve Tokunosima adalarinda rutubetli subtropik iqlim hokm surur Dovsanlar bu adalarda hetta 694 metr yuksekliklere qeder olan erazilere qeder yayila bilirler 1970 1980 illerde meselerde yerlesen meseler kutlevi sekilde qirilsada bu dovsanlarin heyatina menfi tesir hostermemisdir XususiyyetleriDirmanan dovsan gece heyat terzi keciren canlilardir Onlar oz yuvalarini 17 00 radelerinde terk edirler Geri qayitma ise seher cagi 06 00 radelerinde bas verir Yuvalarina qeder mesafe adeten 2 meyr uzunlugunda ve 30 sm eninde olur Yolun sonunda ise 20 30 sm diameyre malik yuva qurulur Il erzinde bir nece defe 2 3 dene bala verir Bu canlilar 29 nove qeder bitki yeye bilirler En sevdikleri qida findiqdir Insanlarla temasi xoslamirlar DusmenleriTebii dusmenleri adalarda yasayan Trimeresurus Adalara insanlarin meskunlasmasi ile dovsanlarin yeni dusmenleri meydana gelmisdir Bele ki insanlardan basqa bura getirilen itler ve manqustlari gostermek olar Qirmizi kitab1921 ile qeder Dirmanan dovsanlar qoruma altinda olmusdur Onlarin kutlevi ovlanmasinin sebebi lezzetli ete malik olmalaridir Ustelik Dirmanan dovsan yaponlara gore malice gucune malikdirler Hazirda melerin qirilmasi mueyyen qeder onlarin heyatina manee olurlar 2003 cu il melumata gore adalarda cemi 2000 4800 arasi dovsan yasayir 2005 ilde Yaponiya hokumeti Dirmanan dovsanlari qorumaq meqsedi ile ovuna baslanilmisdir Anami ve Tokusima adalarinda teserrufatlarda ehellesdirilmis Dirmanan dovsanlar saxlanilir Ustelik onlari Kaqosima heyvanxanalarinda gormek olar IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 Sokolov V E Pyatiyazychnyj slovar nazvanij zhivotnyh Mlekopitayushie Latinskij russkij anglijskij nemeckij francuzskij pod obshej redakciej akad V E Sokolova M Rus yaz 1984 S 206 10 000 ekz Bo Beolens Michael Watkins and Mike Grayson The eponym dictionary of mammals Baltimore The Johns Hopkins University Press 2009 P 144 574 p ISBN 978 0 8018 9304 9 Yamada F and Cervantes F Pentalagus fernessi Mammalian Species 782 2005 1 5 doi 10 1644 782 1 EdebiyyatRonald M Nowak Walker s Mammals of the World Johns Hopkins University Press Baltimore 1999 ISBN 0 8018 5789 9 Fumio Yamada Fernando A Cervantes Pentalagus furnessi In Mammalian Species Nr 782 2005Xarici kecidlerARKive images and movies of the Amami rabbit Pentalagus furnessi 2008 10 10 at the Wayback Machine