Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əli Bayramov adına Qadın Klubu — Bakıda yaradılmış ilk qadın klubu.
| Əli Bayramov adına Qadın Klubu | |
|---|---|
 Klubun yerləşdiyi bina | |
| Növü | qadın klubu |
| Yaranma tarixi | 20 may 1920 |
| Mərkəzi | Bakı |
| Qurucusu | Nəriman Nərimanov |
| Sədr | Ceyran Bayramova Gülarə Qədirbəyova |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Yaradılması
1920-ci ilin may ayının 20-də Azərbaycan Müvəqqəti İnqilab Komitəsinin sədri Nəriman Nərimanovun təşəbbüsü ildə milyonçu Murtuza Muxtarovun evində, indiki Səadət Sarayının binasında Bakı və onun rayonlarının qadınları üçün Əli Bayramov adına Qadın Klubu açıldı. Kluba Ceyran Bayramova rəhbərlik edirdi.
Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsinin göstərişi ilə 1921-ci ilin may ayının 30-da xalq maarifi komissarı Dadaş Bünyadzadə müvafiq sərəncam verdi:
 | Yoldaş Əli Bayramov adına Müsəlman Qadın Klubu yeganə nümunəvi müəssisə kimi Xalq Maarifi Komissarlığının tabeliyindədir. Heç bir digər idarələr klubun işinə qarışa bilməzlər, nə inzibati, nə maliyyə, nə də təşkilati baxımdan. Klubun İdarə Heyətinə təklif edilir ki, onlara aid bütün məsələlər üzrə bilavasitə Xalq Maarif Komissarlığına müraciət etsinlər. |  |
Son dövrü
1933-cü ilin əvvəllərində Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsi qeyd edirdi ki, mədəni təbliğat işinə zəif rəhbərlik nəticəsində Əli Bayramov adına qadınlar klubunun fəaliyyəti 1932-ci ildən zəifləmiş, türk qadınlarının tələbələrinə cavab verməmiş, öz işini köhnə metodlarla qurmuş, zəhmətkeş qadınların sosialist tərbiyələnməsində kütlələrin şəxsi təşəbbüsünün əsas baza olmasına və yeni türk qadın kadrların sosialist yenidənqurmasının şüurlu qurucuları kimi yetişdirilməsinə əsaslanmamışdır. Bu səbəbdən klubun direktoru Gülarə Qədirbəyova təyin olundu və ona siyasi maarif işinə rəhbərlik də həvalə olundu.
1936-cı ildə Əli Bayramov adına Qadın Klubunun 15 illiyi ilə əlaqədar Gülarə Qədirbəyova "Bir sarayın tarixi" adlı kitab yazmışdır. Bu kitab millətçilik ruhunda yazılmış əsər kimi ciddi tənqid edilmiş və onun antisovet fəaliyyətdə iştirak edən, əksinqilabi təşkilatın üzvü kimi təqib edilməsinə zəmin yaratmışdır. Gülarə Qədirbəyova 1937-ci ilədək kluba rəhbərlik etmiş, 1938-ci ildə həbs edilmişdir.
Fəaliyyəti
1920-ci ildə Əli Bayramov adına Qadın Klubunda 7 qadının öz çadrasını çıxararaq Azərbaycanda çadranın atılması kampaniyası başlatmışdır.
Ceyran Bayramova və onun köməkçiləri Mina xanım, Məsmə Məmmədova, Hökumə Məmmədova, Mələknisə Məlikova başda olmaqla, klubun Rəyasət Heyətinin bir neçə fəalı qadınları kluba cəlb etmək üçün onları tikiş emalatxanasının işinə geniş şəkildə cəlb edilməsi qərarına gəldilər. Bir neçə qadın ərləri və atalarından gizli evdən öz tikiş maşınlarını gətirərək bu tikiş emalatxanası təşkil etdi. Əvvəllər orada 7 işçi çalışırdı. Sonralar bu emalatxana Əli Bayramov adına Tikiş Fabrikinə çevrilmişdir.
Emalatxana işçiləri həm də savadsızlığın ləğv edilməsi kurslarına yazıldı. Bu kurslarda bir neçə aydan sonra imtahanlar da təşkil olundu.
Klub üzvləri ölkənin digər bölgələrinə yollanaraq bütün qadınları klubun işinə cəlb etməyə çalışmışdır. Mina xanım Şamaxı qəzasına, Məsmə Məmmədova Xızı, Tahirə Ələkbərova Göyçay qəzasına, Xanım Ağayeva Lənkəran qəzasına, Bilqeyis Əsgərli Quba qəzasına, Xanım Əliyeva Naxçıvan diyarına, Hökümə Məmmədova isə Şuşa qəzasına yollanmışdır.
1924-cü ildə kommunist lider Klara Setkin Əli Bayramov adına Qadın Klubunu ziyarət etmişdir. O, klubu "inqilabi qüvvələrin toplanış məntəqəsi" adlandırmışdı. "Qafqaz od içində" kitabında o, yazırdı:
| | Sovet İttifaqının şərq və cənub-şərq respublikalarındakı müsəlman qadınların klubu proletar inqilabının yetirməsi, onun canlı təcəssümüdür. Müsəlman qadınlarında, yüzilliklər ərzində həyatın kütləşdirici şəraitinə baxmayaraq, insanlıq ləyaqəti və insan hüquqlarını əldə etmək səyi oyanır. Müsəlman qadınların klubu bu cəhətdən, böyük vəzirin qızının dəbli Avropa kostyumuna və ya bir neçə dövlətli müsəlman qızın Parisdə, Londonda və ya Berlində təhsil almalarına baxmayaraq, güclü və inandırıcı sübut kimi çıxış edir | |
1925-ci il mayın 26-da Əli Bayramov adına klubun akt zalında klubun 5 illik yubileyi münasibətilə təntənəli iclas keçirilmişdir.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-26.
- Центральный женский клуб им. Али Байрамова [ölü keçid]
- Azərbaycanın Milli tarix muzeyinin ən yeni tarix fondu. Azərbaycan hökumətinin fərman və direktivləri. 1920–1924.
- "Arxivlənmiş surət". 2019-09-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-26.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2021-08-26 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-08-26.
- Ziya Bünyadov. Qırmızı terror. Bakı: 1993.
- Вечно живые традиции. — Баку: Азернешр, 1968. — С. 167.
- "Sharg Gadini" jurnalı № 2, mart 1925-ci il, Azərbaycanın Milli tarix muzeyinin ən yeni tarix fondu.
- Klara Setkin. Qafqaz od içində. M, 1926, səh.91–92; Azərbaycanın Milli tarix muzeyinin ən yeni tarix fondu.
- Azərbaycanın Milli tarix muzeyinin ən yeni tarix fondu. Bilqeyis Məmmədovanın xatirələri
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eli Bayramov adina Qadin Klubu Bakida yaradilmis ilk qadin klubu Eli Bayramov adina Qadin KlubuKlubun yerlesdiyi binaNovu qadin klubuYaranma tarixi 20 may 1920Merkezi BakiQurucusu Neriman NerimanovSedr Ceyran Bayramova Gulare Qedirbeyova Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiYaradilmasi 1920 ci ilin may ayinin 20 de Azerbaycan Muveqqeti Inqilab Komitesinin sedri Neriman Nerimanovun tesebbusu ilde milyoncu Murtuza Muxtarovun evinde indiki Seadet Sarayinin binasinda Baki ve onun rayonlarinin qadinlari ucun Eli Bayramov adina Qadin Klubu acildi Kluba Ceyran Bayramova rehberlik edirdi Azerbaycan Kommunist bolsevikler Partiyasi Merkezi Komitesinin gosterisi ile 1921 ci ilin may ayinin 30 da xalq maarifi komissari Dadas Bunyadzade muvafiq serencam verdi Yoldas Eli Bayramov adina Muselman Qadin Klubu yegane numunevi muessise kimi Xalq Maarifi Komissarliginin tabeliyindedir Hec bir diger idareler klubun isine qarisa bilmezler ne inzibati ne maliyye ne de teskilati baximdan Klubun Idare Heyetine teklif edilir ki onlara aid butun meseleler uzre bilavasite Xalq Maarif Komissarligina muraciet etsinler Son dovru Eli Bayramov adina Qadin Klubu yaninda cildxana 1933 cu ilin evvellerinde Azerbaycan Kommunist bolsevikler Partiyasi Merkezi Komitesi qeyd edirdi ki medeni tebligat isine zeif rehberlik neticesinde Eli Bayramov adina qadinlar klubunun fealiyyeti 1932 ci ilden zeiflemis turk qadinlarinin telebelerine cavab vermemis oz isini kohne metodlarla qurmus zehmetkes qadinlarin sosialist terbiyelenmesinde kutlelerin sexsi tesebbusunun esas baza olmasina ve yeni turk qadin kadrlarin sosialist yenidenqurmasinin suurlu quruculari kimi yetisdirilmesine esaslanmamisdir Bu sebebden klubun direktoru Gulare Qedirbeyova teyin olundu ve ona siyasi maarif isine rehberlik de hevale olundu 1936 ci ilde Eli Bayramov adina Qadin Klubunun 15 illiyi ile elaqedar Gulare Qedirbeyova Bir sarayin tarixi adli kitab yazmisdir Bu kitab milletcilik ruhunda yazilmis eser kimi ciddi tenqid edilmis ve onun antisovet fealiyyetde istirak eden eksinqilabi teskilatin uzvu kimi teqib edilmesine zemin yaratmisdir Gulare Qedirbeyova 1937 ci iledek kluba rehberlik etmis 1938 ci ilde hebs edilmisdir Fealiyyeti1920 ci ilde Eli Bayramov adina Qadin Klubunda 7 qadinin oz cadrasini cixararaq Azerbaycanda cadranin atilmasi kampaniyasi baslatmisdir Ceyran Bayramova ve onun komekcileri Mina xanim Mesme Memmedova Hokume Memmedova Meleknise Melikova basda olmaqla klubun Reyaset Heyetinin bir nece feali qadinlari kluba celb etmek ucun onlari tikis emalatxanasinin isine genis sekilde celb edilmesi qerarina geldiler Bir nece qadin erleri ve atalarindan gizli evden oz tikis masinlarini getirerek bu tikis emalatxanasi teskil etdi Evveller orada 7 isci calisirdi Sonralar bu emalatxana Eli Bayramov adina Tikis Fabrikine cevrilmisdir Emalatxana iscileri hem de savadsizligin legv edilmesi kurslarina yazildi Bu kurslarda bir nece aydan sonra imtahanlar da teskil olundu Klara Setkin Qadin Klubunda Klub uzvleri olkenin diger bolgelerine yollanaraq butun qadinlari klubun isine celb etmeye calismisdir Mina xanim Samaxi qezasina Mesme Memmedova Xizi Tahire Elekberova Goycay qezasina Xanim Agayeva Lenkeran qezasina Bilqeyis Esgerli Quba qezasina Xanim Eliyeva Naxcivan diyarina Hokume Memmedova ise Susa qezasina yollanmisdir Klubun idare heyetinin uzvleri 1924 cu ilde kommunist lider Klara Setkin Eli Bayramov adina Qadin Klubunu ziyaret etmisdir O klubu inqilabi quvvelerin toplanis menteqesi adlandirmisdi Qafqaz od icinde kitabinda o yazirdi Sovet Ittifaqinin serq ve cenub serq respublikalarindaki muselman qadinlarin klubu proletar inqilabinin yetirmesi onun canli tecessumudur Muselman qadinlarinda yuzillikler erzinde heyatin kutlesdirici seraitine baxmayaraq insanliq leyaqeti ve insan huquqlarini elde etmek seyi oyanir Muselman qadinlarin klubu bu cehetden boyuk vezirin qizinin debli Avropa kostyumuna ve ya bir nece dovletli muselman qizin Parisde Londonda ve ya Berlinde tehsil almalarina baxmayaraq guclu ve inandirici subut kimi cixis edir 1925 ci il mayin 26 da Eli Bayramov adina klubun akt zalinda klubun 5 illik yubileyi munasibetile tenteneli iclas kecirilmisdir Istinadlar Arxivlenmis suret 2021 08 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 26 Centralnyj zhenskij klub im Ali Bajramova olu kecid Azerbaycanin Milli tarix muzeyinin en yeni tarix fondu Azerbaycan hokumetinin ferman ve direktivleri 1920 1924 Arxivlenmis suret 2019 09 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 26 Arxivlenmis suret PDF 2021 08 26 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 08 26 Ziya Bunyadov Qirmizi terror Baki 1993 Vechno zhivye tradicii Baku Azerneshr 1968 S 167 Sharg Gadini jurnali 2 mart 1925 ci il Azerbaycanin Milli tarix muzeyinin en yeni tarix fondu Klara Setkin Qafqaz od icinde M 1926 seh 91 92 Azerbaycanin Milli tarix muzeyinin en yeni tarix fondu Azerbaycanin Milli tarix muzeyinin en yeni tarix fondu Bilqeyis Memmedovanin xatireleriHemcinin baxVikianbarda Eli Bayramov adina Qadin Klubu ile elaqeli mediafayllar var Eli Bayramov Ceyran Bayramova Gulare Qedirbeyova