Əbul-Yusr Pəzdəvi (farsca: أبو اليسر الپزدوي) və ya Məhəmməd ibn Məhəmməd əl-Pəzdəvi (1030, Pəzdə - 1099 və ya 20 may 1100, Buxara) — Hənəfi məzhəbinin alimlərindən biri.
Əbul-Yusr Pəzdəvi | |
---|---|
fars. أبو اليسر الپزدوي | |
![]() | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Pəzdə |
Vəfat tarixi | 1099 və ya 1100 |
Vəfat yeri | Buxara |
Fəaliyyəti | fəqih, qazı |
Həyatı
Əbul-Yusr Pəzdəvi 1030-cu ildə Pəzdədə dünyaya gəlmişdir. Hənəfi fiqhinin üsul və füru elmində böyük alim olan Əbul-Yusr, Əbu Yaqub Yusif ibn Məhəmməd ən-Nişaburidən elm öyrənib yetişmişdir. Səmərqənddə qazılıq (hakimlik) edən Əbu Yusr, zamanının alimlərin imamı, ən böyüyü hesab olunur. Onun yanına, şərq və qərbdəki hər coğrafiyadan elm öyrənməyə gəlirdilər. "Əbul-Yusr" deyə məşhur olmasının səbəbi, kitablarının yusra, yəni asan başa düşülməsinə çox diqqət yetirməsi idi. Ömər ibn Məhəmməd ən-Nəsəfi onun haqqında belə demişdir:
"Əbul-Yüsr Pəzdəvi, Mavərənnəhrdə əshabımızın, yəni Hənəfi alimlərinin şeyxi idi. İmamların imamı idi. Şərqdəkilərin və qərbdəkilərin sığınacağı oldu. Bütün tələbənin məqsudu idi. Gəlib dərslərində iştirak etmək, istifadə etmək arzusunda idilər. Fiqh elminin üsul və füru məsələlərinə aid təsnifləri və kitabları ilə dünya işıqlanmış, şərəflənmişdi".
Fəxrul-İslam Pəzdəvinin qardaşı olan Əbul-Yusr, 1099-cu il və ya 1100-cü ildə Rəcəb ayının 9-undaBuxarada vəfat etmişdir.
Fəaliyyəti
Buxaradan Səmərqəndə köçən Əbul-Yusr burada "qadilqudat" (red - qazılar qazısı) vəzifəsini yerinə yetirmiş, 1088-ci ildə şəhər I Məlikşah tərəfindən mühasirəyə alındıqdan sonra Buxaraya qayıtmışdır. Buxarada dərslər vermiş və münazirələrdə (red - elmi debat) iştirak etmişdir.
Əsərləri
Əbul-Yusr Pəzdəvinin dövrümüzə qədər gəlib çatan əsərləri bunlardır:
- Üsulud-din. Bu əsərin Ankara Universiteti, "Dil və Tarix-Coğrafiya fakültəsi"ndə, Süleymaniyənin və Kayserinin Rəşid əfəndi kitabxanalarında əlyazmaları mövcuddur. İsmayıl Saib Səncər nüsxəsinə istinadən Hans Pitr Lins tərəfindən nəşr edilən bu kitab (Qahirə 1383), Şərəfəddin Gölcük tərəfindən də "Əhli Sünnə Əqaidi" adı ilə tərcümə edilmişdir (İstanbul 1980).
- Kitab fihi marifətül-hucəciş-şəriyyə. Bu kitab fiqh üsulu, Quran, sünnə, icma və qiyas mövzularının toxunulduğu bir əsər olub, Mari Bernard və Erik Şaumont tərəfindən nəşr edilmişdir (Qahirə 2003). Kitabın əvvəlində verilən məlumatdan məlum olur ki, müəllif bundan əvvəl biri müxtəsər olmaqla iki fiqh əsəri qələmə almışdır.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebul Yusr Pezdevi farsca أبو اليسر الپزدوي ve ya Mehemmed ibn Mehemmed el Pezdevi 1030 Pezde 1099 ve ya 20 may 1100 Buxara Henefi mezhebinin alimlerinden biri Ebul Yusr Pezdevifars أبو اليسر الپزدويDogum tarixi 1030Dogum yeri PezdeVefat tarixi 1099 ve ya 1100Vefat yeri BuxaraFealiyyeti feqih qaziHeyatiEbul Yusr Pezdevi 1030 cu ilde Pezdede dunyaya gelmisdir Henefi fiqhinin usul ve furu elminde boyuk alim olan Ebul Yusr Ebu Yaqub Yusif ibn Mehemmed en Nisaburiden elm oyrenib yetismisdir Semerqendde qaziliq hakimlik eden Ebu Yusr zamaninin alimlerin imami en boyuyu hesab olunur Onun yanina serq ve qerbdeki her cografiyadan elm oyrenmeye gelirdiler Ebul Yusr deye meshur olmasinin sebebi kitablarinin yusra yeni asan basa dusulmesine cox diqqet yetirmesi idi Omer ibn Mehemmed en Nesefi onun haqqinda bele demisdir Ebul Yusr Pezdevi Maverennehrde eshabimizin yeni Henefi alimlerinin seyxi idi Imamlarin imami idi Serqdekilerin ve qerbdekilerin siginacagi oldu Butun telebenin meqsudu idi Gelib derslerinde istirak etmek istifade etmek arzusunda idiler Fiqh elminin usul ve furu meselelerine aid tesnifleri ve kitablari ile dunya isiqlanmis sereflenmisdi Fexrul Islam Pezdevinin qardasi olan Ebul Yusr 1099 cu il ve ya 1100 cu ilde Receb ayinin 9 undaBuxarada vefat etmisdir FealiyyetiBuxaradan Semerqende kocen Ebul Yusr burada qadilqudat red qazilar qazisi vezifesini yerine yetirmis 1088 ci ilde seher I Meliksah terefinden muhasireye alindiqdan sonra Buxaraya qayitmisdir Buxarada dersler vermis ve munazirelerde red elmi debat istirak etmisdir EserleriEbul Yusr Pezdevinin dovrumuze qeder gelib catan eserleri bunlardir Usulud din Bu eserin Ankara Universiteti Dil ve Tarix Cografiya fakultesi nde Suleymaniyenin ve Kayserinin Resid efendi kitabxanalarinda elyazmalari movcuddur Ismayil Saib Sencer nusxesine istinaden Hans Pitr Lins terefinden nesr edilen bu kitab Qahire 1383 Serefeddin Golcuk terefinden de Ehli Sunne Eqaidi adi ile tercume edilmisdir Istanbul 1980 Kitab fihi marifetul hucecis seriyye Bu kitab fiqh usulu Quran sunne icma ve qiyas movzularinin toxunuldugu bir eser olub Mari Bernard ve Erik Saumont terefinden nesr edilmisdir Qahire 2003 Kitabin evvelinde verilen melumatdan melum olur ki muellif bundan evvel biri muxteser olmaqla iki fiqh eseri qeleme almisdir IstinadlarMikail Refail Delilleri ile Islam fiqhi az Baki Serq Qerb 2014 214 ISBN 978 9952 489 89 7 Taskoprizade Miftehus saede cild ll ereb Qahire 1968 185 Zehebi Alemun nubel cild XIX ereb Beyrut 1981 85 49