Şalva İsakoviç Nutsubidze (gürc. შალვა ისაკის ძე ნუცუბიძე; 14 dekabr 1888 və ya 1888 – 6 yanvar 1969[…] və ya 1969, Tbilisi) — Gürcü və sovet filosofu, ədəbiyyatşünas, mədəniyyət tarixçisi. Aletoloji realizm (həqiqət doktrinası) cərəyanının banisi. Gürcü fəlsəfəsi tarixinin ən böyük tədqiqatçısı. Fəlsəfə elmləri doktoru (1926).
Şalva Nutsubidze | |
---|---|
gürc. შალვა ნუცუბიძე | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 14 dekabr 1888 və ya 1888 |
Vəfat tarixi | 6 yanvar 1969[…] və ya 1969 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Təhsili | |
Fəaliyyəti | filosof, tərcüməçi, ictimai xadim |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | fəlsəfə, ədəbiyyatşünaslıq, tarix |
Elmi dərəcəsi | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
14 dekabr 1888-ci ildə Tsxaltubski rayonunun (Gürcüstan) Partsxanakanebi kəndində anadan olub.
1910-cu ildə Sankt-Peterburq Universitetinin Tarix və Filologiya fakültəsini bitirib. A. İ. Vvedenski, N. O. Losski, İ. İ. Lapşinin seminarlarına qatılmışdır. 1911–1914-cü illərdə xaricdə oxumuş və çalışıb, Leypsiqdə Vilhelm Vundt, Volkelt və Bartın rəhbərliyi altında təhsil alıb.
Tbilisi Dövlət Universitetinin qurucularından biri olub. 1918-ci ildə bu universitetin professoru seçilmişdir. 1926-cı ildə fəlsəfə üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsinə yiyələnmişdir.
İki dəfə (1925, 1928) Berlin Universitetində elmi ezamiyyətdə olub. Uzun illər Gürcüstanın Xarici Ölkələrlə Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinə rəhbərlik edib. Şota Rustavelinin "Pələng dərisi geymiş pəhləvan" poemasını rus dilinə tərcümə edib. "Pələng dərisi geymiş pəhləvan" əsərinin xarici dillərə bir sıra tərcümələrinin elmi məsləhətçisi olub. Şalva Nutsubidze və belçikalı alim Ernest Honiqmann hipotezinə görə, gürcü mütəfəkkiri Pyotr İver (təqribən 411–491) Saxta Dionisi Areopagitun məşhur Neoplatonik əsərlərinin müəllifidir.
Nutsubidze Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1944-cü ildən) seçilib.
Elmi yaradıcılığı
Şalva Nutsubidze "Aletologiyanın əsasları" (Tbilisi, 1922, gürcü dilində) kitabında yaratdığı aletoloji realizm nəzəriyyəsini açıqlamışdır. "Həqiqət və idrakın quruluşu" (1925), "Fəlsəfə və Hikmət" (1930) əsərləri ilə də məşhurdur. Son iki əsər Berlində alman dilində nəşr edilmişdir. Daha sonra onlar gürcü dilinə tərcümə edilərək Ş. İ. Nutsubidzenin (1979) toplanmış əsərlərində əksini tapmışdır.
Ş. İ. Nutsubidzenin fikrincə, mövzu və obyektin müxalifətini aşacaq faktiki olaraq yeni bir intizam yaradılmalıdır. Bu yeni intizam aletologiyadır (Yunan aletheia). Nutsubidze, aletologiyanı xüsusi bir fəlsəfi sahə olaraq xüsusi olaraq seçən bir mütəfəkkir olaraq Aristotel və Frensis Bekondan sonra üçüncü olan "Organon" kitabının müəllifi İohann Lambertə işarə edərək, Lambertdən fərqli olaraq aletologiyanın ikinci dərəcəli fəlsəfi bir elm olmadığını deyir. O, Aletoloji realizmin vəzifələrindən birinin də fəlsəfəni müdrikliyə yaxınlaşdırmaq olduğu fikrini irəli sürürdü.
Şalva Nutsubidze Tblisidə vəfat etmişdir. O, Tbilisi Universitetinin parkında dəfn olunub.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France Šalva Nucʻubiże // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Shalva Nutsubidze // Internet Philosophy Ontology project (ing.).
- Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) (rus.). СПб: Петербургское Востоковедение, 2013. 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке)
- Нуцубидзе Шалва Исакович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Ədəbiyyat
- Философская энциклопедия. Т.4. М., 1967. С.105.
- Краткая литературная энциклопедия. Т.5. М., 1968. С.352
- Философы России XIX–XX столетий. Биографии, идеи, труды. 3-е изд., перераб. и доп. М., 1999. С.573–574.
- Логика: биобиблиографический справочник (Россия-СССР-Россия). СПб., 2001. С.293.
- Бегиашвили А. Алетологический реализм Шалвы Нуцубидзе // Историко-философский ежегодник 1991. М., 1991. С. 335–338.
Xarici keçidlər
- Шалва Нуцубидзе. Био- и библиография [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salva Isakovic Nutsubidze gurc შალვა ისაკის ძე ნუცუბიძე 14 dekabr 1888 ve ya 1888 6 yanvar 1969 ve ya 1969 Tbilisi Gurcu ve sovet filosofu edebiyyatsunas medeniyyet tarixcisi Aletoloji realizm heqiqet doktrinasi cereyaninin banisi Gurcu felsefesi tarixinin en boyuk tedqiqatcisi Felsefe elmleri doktoru 1926 Salva Nutsubidzegurc შალვა ნუცუბიძეSexsi melumatlarDogum tarixi 14 dekabr 1888 1888 12 14 ve ya 1888Vefat tarixi 6 yanvar 1969 1969 01 06 ve ya 1969Vefat yeri Tbilisi Gurcustan SSR SSRIDefn yeri Tbilisi Dovlet Universitetinin pantenonu d Tehsili Sankt Peterburq Dovlet Universiteti Leypsiq UniversitetiFealiyyeti filosof tercumeci ictimai xadimElmi fealiyyetiElm sahesi felsefe edebiyyatsunasliq tarixElmi derecesi felsefe elmleri doktoru Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati14 dekabr 1888 ci ilde Tsxaltubski rayonunun Gurcustan Partsxanakanebi kendinde anadan olub 1910 cu ilde Sankt Peterburq Universitetinin Tarix ve Filologiya fakultesini bitirib A I Vvedenski N O Losski I I Lapsinin seminarlarina qatilmisdir 1911 1914 cu illerde xaricde oxumus ve calisib Leypsiqde Vilhelm Vundt Volkelt ve Bartin rehberliyi altinda tehsil alib Tbilisi Dovlet Universitetinin qurucularindan biri olub 1918 ci ilde bu universitetin professoru secilmisdir 1926 ci ilde felsefe uzre elmler doktoru elmi derecesine yiyelenmisdir Iki defe 1925 1928 Berlin Universitetinde elmi ezamiyyetde olub Uzun iller Gurcustanin Xarici Olkelerle Medeni Elaqeler Cemiyyetine rehberlik edib Sota Rustavelinin Peleng derisi geymis pehlevan poemasini rus diline tercume edib Peleng derisi geymis pehlevan eserinin xarici dillere bir sira tercumelerinin elmi meslehetcisi olub Salva Nutsubidze ve belcikali alim Ernest Honiqmann hipotezine gore gurcu mutefekkiri Pyotr Iver teqriben 411 491 Saxta Dionisi Areopagitun meshur Neoplatonik eserlerinin muellifidir Nutsubidze Gurcustan SSR Elmler Akademiyasinin akademiki 1944 cu ilden secilib Elmi yaradiciligiSalva Nutsubidze Aletologiyanin esaslari Tbilisi 1922 gurcu dilinde kitabinda yaratdigi aletoloji realizm nezeriyyesini aciqlamisdir Heqiqet ve idrakin qurulusu 1925 Felsefe ve Hikmet 1930 eserleri ile de meshurdur Son iki eser Berlinde alman dilinde nesr edilmisdir Daha sonra onlar gurcu diline tercume edilerek S I Nutsubidzenin 1979 toplanmis eserlerinde eksini tapmisdir S I Nutsubidzenin fikrince movzu ve obyektin muxalifetini asacaq faktiki olaraq yeni bir intizam yaradilmalidir Bu yeni intizam aletologiyadir Yunan aletheia Nutsubidze aletologiyani xususi bir felsefi sahe olaraq xususi olaraq secen bir mutefekkir olaraq Aristotel ve Frensis Bekondan sonra ucuncu olan Organon kitabinin muellifi Iohann Lamberte isare ederek Lambertden ferqli olaraq aletologiyanin ikinci dereceli felsefi bir elm olmadigini deyir O Aletoloji realizmin vezifelerinden birinin de felsefeni mudrikliye yaxinlasdirmaq oldugu fikrini ireli sururdu Salva Nutsubidze Tbliside vefat etmisdir O Tbilisi Universitetinin parkinda defn olunub IstinadlarBibliotheque nationale de France Salva Nucʻubize BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Shalva Nutsubidze Internet Philosophy Ontology project ing Lyudi i sudby Biobibliograficheskij slovar vostokovedov zhertv politicheskogo terrora v sovetskij period 1917 1991 rus SPb Peterburgskoe Vostokovedenie 2013 496 s Socialnaya istoriya otechestvennoj nauki o Vostoke ISBN 978 5 85803 225 0 Nucubidze Shalva Isakovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 EdebiyyatFilosofskaya enciklopediya T 4 M 1967 S 105 Kratkaya literaturnaya enciklopediya T 5 M 1968 S 352 Filosofy Rossii XIX XX stoletij Biografii idei trudy 3 e izd pererab i dop M 1999 S 573 574 ISBN 5 8291 0003 7 Logika biobibliograficheskij spravochnik Rossiya SSSR Rossiya SPb 2001 S 293 Begiashvili A Aletologicheskij realizm Shalvy Nucubidze Istoriko filosofskij ezhegodnik 1991 M 1991 S 335 338 Xarici kecidlerShalva Nucubidze Bio i bibliografiya olu kecid