İveria (gürc. ივერია) — XIX əsin sonu, XX əsrin əvvəllərində Rusiya imperiyasının tərkibində Tiflisdə gürcü dilində çap edilən ədəbi və siyasi istiqamətli nəşr. Qəzetin təssisçisi XIX əsr məşhur gürcü müttəfəkiri İlya Çavçavadze idi. Qəzetin adı Gürcüstanın Qafqaz İberiyası kimi tarixi adına əsaslanaraq İberiya sözündən götürülmüşdü. Qəzet 1800-cü illərin sonlarında Gürcüstanın milli-azadlıq hərəkatına diqqət yetirirdi.
İveria | |
---|---|
gürc. ივერია | |
| |
Format | A 4 |
Sahibi | İlya Çavçavadze |
Təsisçi | İlya Çavçavadze |
Baş redaktor | İlya Çavçavadze |
Yaranma tarixi | mart 1877 |
Dil | gürcü |
Nəşrini dayandırıb | 1906 |
Yenidən təsis olunub | 1989 |
Baş ofis | Tbilisi |
Şəhər | Tbilisi |
Ölkə | Gürcüstan |
Tiraj | 1200-1500 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
1877-ci ilin martında İlya Çavçavadze ilk dəfə həftəlik nəşr olunan qəzet təsis etdi. Qəzet, tanınmış xeyriyyəçilər, iş adamları Zubalaşvili ailəsi tərəfindən maddi cəhətdən dəstəklənirdi.
"İveriya" qəzeti 1879-cu ildə aylıq dərgiyə çevrildi. 1880-ci ildə "İveriya" və "Droeba" qəzetinin redaksiyaları birləşdirilmişdir. Bundan sonra "İveriya" üç ayda bir dəfə böyük kitablar şəklində çıxmağa başladı. 1881-ci ildə yenidən aylıq qəzetə çevrildi. "İveriya" hər ayın 1-ci günü satışa çıxarılırdı. Həmin vaxt qəzet ayda 600 nüsxə həcmində çap olunurdu. 1886-cı ildən isə "İveriya" gündəlik qəzetə çevrildi. Həmin illərdə o ən çox tələb olunan qəzet idi. Onun tirajı dövrünün maksimumuna 1889-cu ilə qədər 1200-1500 nüsxə olmuşdur.
İosif Stalin ilk lirik şeirlərini burada nəşr etdirmişdir.
İlya Çavçavadze ilə bərabər qəzetin digər baş redaktorları da olmuşdur. Belə ki, Sergey Mesxi (1881, "Droeba" qəzeti ilə birləşdikdən sonra), İvan Maçabeli (1882-1884), Aleksandr Sarajişvili (1901), Qrigol Kipşidze (1903-1905) və Filipp Qoqiçaişvili (1906) qəzetə baş redaktorluq etmişdilər.
"İveriya" qəzeti 1906-cı ildə bağlanmışdır.
Məzmunu
"İveriya" hökumət əleyhinə olan nəşr orqanı idi. Əsas məqsədi gürcülərin ruslaşdırma siyasətinə qarşı milli mənlik şüurunu gücləndirmək, siyasi müstəqillik ideyasına xidmət etmək olmuşdur. "İveriya" tematik cəhətdən müxtəlif idi, Gürcüstanda və xaricdə fəhlə hərəkatı, tarix, dilçilik, etnoqrafiya, coğrafiya, sosiologiya və s. məsələləri əhatə edirdi. Xalq təhsili məsələlərinə, məktəbə, müəllimlərə, dövlətin təhsil sahəsində siyasətinə, təhsil sisteminə böyük diqqət yetirilirdi.
İveriya gürcü ədəbiyyatının inkişafında xüsusi rol oynamış və bir çox məşhur müəllifləri öz səhifələrində nəşr etdirmişdir. Qəzet oxuculara müasir xarici ədəbiyyat haqqında zəngin məlumatlar verir, gürcü xalq yaradıcılığı nümunələrini toplayıb çap olunmasına şərait yaradırdı.
Ünvanı
Qəzetin redaksiyası Tiflis şəhərində yerləşirdi. 1888-1889-cu illərdə redaksiya Sulxan-Saba Orbeliani küçəsi 7 ünvanında, 1889-1901-ci illərdə İvan Cavaxişvili küçəsində olmuşdur.
Bərpası
Qəzet 20 fevral 1989-cu ildə Zurab Çavçavadze tərəfindən bərpa edilmişdir. 1997-ci ilə qədər vaxtaşırı İlya Çavçavadze Cəmiyyətinin orqanı olaraq nəşr olunurdu. 2014-cü ildə qəzetin redaksiya heyəti Müqəddəs İlyas adına ədəbi-bədii mükafat təsis etmişdir.
İstinadlar
- "На выставке уникального архива братьев Зубалашвили будут представлены фотоальбомы русского этнографа и фотографа Дмитрия Ермакова". 2019-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- Периодическая печать на Кавказе. — Тифлис, 1901. — С. 34—36.
- "Семинария, отель и музей искусств — маленькие тайны большого здания". 2019-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- Иверия 2019-09-08 at the Wayback Machine // Большая Советская Энциклопедия.
- "ЗАВЛЕКАЮТ В СОЛОЛАКИ…(ПАМЯТНЫЕ ДОСКИ)". 2018-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- "Новая жизнь дома Чавчавадзе: в Тбилиси реставрируют мемориальный музей". 2019-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- "Джавахшвили, 7". 2019-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- "ივერია". 2019-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
- "Вручение премий Святого Ильи Праведного состоялось в Грузии". 2019-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-21.
Ədəbiyyat
- Khutsishvili S., Georgian Soviet Encyclopedia, Vol. 5, Tbilisi, 1980. p. 94.
- Аналитическая библиография грузинских журналов и сборников. 1852—1905. Т. 1—3. — Тбилиси, 1940—1944 (gürc.)
- Аналитическая библиография грузинских газет. 1866—1904. Т. 3—6. — Тбилиси, 1963—1969 (gürc.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iveria gurc ივერია XIX esin sonu XX esrin evvellerinde Rusiya imperiyasinin terkibinde Tiflisde gurcu dilinde cap edilen edebi ve siyasi istiqametli nesr Qezetin tessiscisi XIX esr meshur gurcu muttefekiri Ilya Cavcavadze idi Qezetin adi Gurcustanin Qafqaz Iberiyasi kimi tarixi adina esaslanaraq Iberiya sozunden goturulmusdu Qezet 1800 cu illerin sonlarinda Gurcustanin milli azadliq herekatina diqqet yetirirdi Iveriagurc ივერია Iveria qezeti 1889 cu ilde Tiflisde cekilmis nusxeFormat A 4Sahibi Ilya CavcavadzeTesisci Ilya CavcavadzeBas redaktor Ilya CavcavadzeYaranma tarixi mart 1877Dil gurcuNesrini dayandirib 1906Yeniden tesis olunub 1989Bas ofis TbilisiSeher TbilisiOlke GurcustanTiraj 1200 1500 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi Iveriya qezetinin qurucusu Ilya Cavcavadze 1877 ci ilin martinda Ilya Cavcavadze ilk defe heftelik nesr olunan qezet tesis etdi Qezet taninmis xeyriyyeciler is adamlari Zubalasvili ailesi terefinden maddi cehetden desteklenirdi Iveriya qezeti 1879 cu ilde ayliq dergiye cevrildi 1880 ci ilde Iveriya ve Droeba qezetinin redaksiyalari birlesdirilmisdir Bundan sonra Iveriya uc ayda bir defe boyuk kitablar seklinde cixmaga basladi 1881 ci ilde yeniden ayliq qezete cevrildi Iveriya her ayin 1 ci gunu satisa cixarilirdi Hemin vaxt qezet ayda 600 nusxe hecminde cap olunurdu 1886 ci ilden ise Iveriya gundelik qezete cevrildi Hemin illerde o en cox teleb olunan qezet idi Onun tiraji dovrunun maksimumuna 1889 cu ile qeder 1200 1500 nusxe olmusdur Iosif Stalin ilk lirik seirlerini burada nesr etdirmisdir Ilya Cavcavadze ile beraber qezetin diger bas redaktorlari da olmusdur Bele ki Sergey Mesxi 1881 Droeba qezeti ile birlesdikden sonra Ivan Macabeli 1882 1884 Aleksandr Sarajisvili 1901 Qrigol Kipsidze 1903 1905 ve Filipp Qoqicaisvili 1906 qezete bas redaktorluq etmisdiler Iveriya qezeti 1906 ci ilde baglanmisdir Mezmunu Iveriya hokumet eleyhine olan nesr orqani idi Esas meqsedi gurculerin ruslasdirma siyasetine qarsi milli menlik suurunu guclendirmek siyasi musteqillik ideyasina xidmet etmek olmusdur Iveriya tematik cehetden muxtelif idi Gurcustanda ve xaricde fehle herekati tarix dilcilik etnoqrafiya cografiya sosiologiya ve s meseleleri ehate edirdi Xalq tehsili meselelerine mektebe muellimlere dovletin tehsil sahesinde siyasetine tehsil sistemine boyuk diqqet yetirilirdi Iveriya gurcu edebiyyatinin inkisafinda xususi rol oynamis ve bir cox meshur muellifleri oz sehifelerinde nesr etdirmisdir Qezet oxuculara muasir xarici edebiyyat haqqinda zengin melumatlar verir gurcu xalq yaradiciligi numunelerini toplayib cap olunmasina serait yaradirdi Unvani Qezetin redaksiyasi Tiflis seherinde yerlesirdi 1888 1889 cu illerde redaksiya Sulxan Saba Orbeliani kucesi 7 unvaninda 1889 1901 ci illerde Ivan Cavaxisvili kucesinde olmusdur BerpasiQezet 20 fevral 1989 cu ilde Zurab Cavcavadze terefinden berpa edilmisdir 1997 ci ile qeder vaxtasiri Ilya Cavcavadze Cemiyyetinin orqani olaraq nesr olunurdu 2014 cu ilde qezetin redaksiya heyeti Muqeddes Ilyas adina edebi bedii mukafat tesis etmisdir Istinadlar Na vystavke unikalnogo arhiva bratev Zubalashvili budut predstavleny fotoalbomy russkogo etnografa i fotografa Dmitriya Ermakova 2019 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 Periodicheskaya pechat na Kavkaze Tiflis 1901 S 34 36 Seminariya otel i muzej iskusstv malenkie tajny bolshogo zdaniya 2019 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 Iveriya 2019 09 08 at the Wayback Machine Bolshaya Sovetskaya Enciklopediya ZAVLEKAYuT V SOLOLAKI PAMYaTNYE DOSKI 2018 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 Novaya zhizn doma Chavchavadze v Tbilisi restavriruyut memorialnyj muzej 2019 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 Dzhavahshvili 7 2019 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 ივერია 2019 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 Vruchenie premij Svyatogo Ili Pravednogo sostoyalos v Gruzii 2019 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 21 EdebiyyatKhutsishvili S Georgian Soviet Encyclopedia Vol 5 Tbilisi 1980 p 94 Analiticheskaya bibliografiya gruzinskih zhurnalov i sbornikov 1852 1905 T 1 3 Tbilisi 1940 1944 gurc Analiticheskaya bibliografiya gruzinskih gazet 1866 1904 T 3 6 Tbilisi 1963 1969 gurc