Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İstanbul müqaviləsi və ya Ədirnə müqaviləsi — Avstriya hersoqluğu ilə Osmanlı İmperiyası arasında 19 iyun 1547-ci ildə İstanbulda imzalanan və Müqəddəs Roma imperiyasının da daxil edildiyi müqavilə.
| İstanbul müqaviləsi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Müqavilənin tipi | Sülh müqaviləsi | ||||||
| İmzalanma tarixi | 19 iyun 1547) | ||||||
| İmzalanma yeri | İstanbul, Osmanlı İmperiyası (indiki Türkiyə) | ||||||
| Tərəflər |  Avstriya hersoqluğu Müqəddəs Roma imperiyasıOsmanlı imperiyası | ||||||
Tərəflər arasında yaşanan müxtəlif toqquşmalar sonrası, 1545-ci ilin noyabrında, 18 aylıq müddəti olan bir sülh müqaviləsi imzalandı. Bu müqavilənin zamanı tamam olduqdan sonra, Osmanlı İmperiyasının paytaxtı İstanbula göndərilən Müqəddəs Roma imperiyası elçisinin də araya girməsi və Avstriya hersoqluğu ilə, Müqəddəs Roma imperiyasınında daxil edildiyi daha beş illik keçərli olacağı bildirilən bir müqavilə daha imzalandı.
İki dövlət arasında ilk yazılı müqavilə sayılan bu sənəd ilə birlikdə Avstriya hersoqu I Ferdinand ilə Müqəddəs Roma imperatoru V Karl, Osmanlı İmperiyasının Macarıstan üzərindəki hakimiyyətini tanıdı ve Habsburqların əlində olan Macarıstan torpaqları üçün Osmanlı İmperiyasına illik 30.000 dukat vergi verməyi qəbul etdi. Bundan başqa müqaviləyə görə iki tərəf də bir-birinə hücum etməyəcəkdi. Ancaq 1551-ci ildə Avstriya hersoqluğunun, Osmanlı İmperiyasına bağlı Transilvaniyaya hücum etməsi nəticəsində müqavilə pozuldu.
Arxa plan
1525-ci il dekabr ayında Osmanlı İmperiyasının paytaxtı İstanbula gələn Fransa elçisi , 24 fevral 1525-dəki sonrası Müqəddəs Roma imperatoru Roma imperiyasına əsir düşən Fransa Kralı I Fransisk üçün kralın anası Luiza Savoanın istəyi ilə Osmanlı padşahı Sultan Süleyman Qanunidən yardım istədi. Yazdığı məktub ilə yardım sözü verən Sultan Süleyman, iki dövlət arasında anlaşma təmin olunub I Fransisk sərbəst buraxılsada Macarıstan üzərinə səfər etmək qərarı aldı.Macarıstan üzərinə öncə Sədrəzam Parqalı İbrahim Paşa göndərildi, 23 aprel 1526-da isə Sultan Süleymanın rəhbərliyindəki ordu Macarıstana doğru hərəkət etdi.Macarıstan Kralı II Layoşun liderliyindəki ordu ilə 29 avqust 1526-cı ildə baş tutan Mohaç döyüşündə Osmanlı ordusu qalib gələrkən Layoş, döyüşdən qaçan bəzi əsgərlərlə birlikdə bataqlıqda boğularaq həlak oldular. Qazanılan bu döyüşdən sonra Macarıstan Krallığı, Osmanlı İmperiyasına birləşdi və rəhbərliyinə Sultan Süleyman tərəfindən gətirildi. Ancaq Müqəddəs Roma imperatoru V Karlın qardaşı Avstriya hersoqu I Ferdinand, Yanoşun krallığını tanımayaraq özünü Macarıstan kralı elan etdi. I Ferdinand Yanoşun qüvvələrini məğlub etdikdən sonra 20 avqust 1527-də Budaya girdi və Osmanlı İmperiyasına vergi ödəməsi qarşılığında özünün Macarıstan kralı olaraq tanınmasını istədi. Bunu rədd edən Sultan Süleyman Qanuni, 10 may 1529-da yenidən səfərə çıxdı və 3 sentyabrda mühasirəyə aldığı Budanın 7 sentyabrda təslim olması ilə rəhbərliyi təkrar Yanoşa verdi. Müxtəlif əraziləri ələ keçirən Osmanlı ordusu, 23 sentyabrda Avstriya torpaqlarına girməsinin ardınca 27 sentyabrda Vyananı mühasirəyə alsada 16 oktyabr günü mühasirə yarıldı və 16 dekabr 1529-da ordu İstanbula geri döndü.
Vyana mühasirəsinin ardınca I Ferdinand tərəfindən göndərilən və Macarıstan Krallığının özünə verilməsinin önəmini vurğulayan ikinci elçi Sultan Süleymandan rədd cavabı aldı. Bunu cavab olaraq bəzi şəhərləri Osmanlıdan alan I Ferdinandın 1530-cu il oktyabr və dekabr ayları arasında gerçəkləşdirdiyi isə uğursuzluqla nəticələndi. Yaşanan hadisələr səbəbi ilə Süleyman və Sədrəzam İbrahim Paşanın tabeliyindəki ordu 25 aprel 1532-ci ildə İstanbuldan ayrıldı. Bəzi ərazilərin Osmanlı nəzarəti altına girməsini təmin edən səfər, ordunun 21 noyabrda İstanbula geri qayıtmağı ilə sona çatdı. Bir neçə ay sonra, 22 iyun 1533-cü ildə Avstriya hersoqluğu ilə Osmanlı İmperiyası arasında aparılan yazılı olmayan müqavilə ilə birlikdə Macarıstanın qərbindəki kiçik bir bölgə özünə qalan I Ferdinand, Macarıstan üzərindəki haqq iddiasını yekunlaşdıraraq Yanoşun Macarıstan hökmdarlığını tanıdı və Osmanlı İmperiyasına illik 30.000 dukat vergi ödəməyi qəbul etdi.
Yanoşun 22 iyul 1540-cı ildə ölməsinin ardınca yoldaşı , Yanoşun ölümündən bir neçə gün öncə doğulan oğlu naibi olaraq Macarıstanı idarə etmək üçün Süleymandan izin aldı. Yaşanan bu hadisə sonrasında I Ferdinand, oktyabr 1540-cı ildə növbəti dəfə Budanı mühasirəyə alsada şəhərdəki macar qüvvələrinə qarşı üstünlük əldə edə bilmədi. Növbəti il Ferdinanda bağlı bir ordu Budaya tərəf hərəkətə başladı. 3 may 1541-ci ildə şəhərə gələn ordu, 4 may tarixində şəhəri mühasirəyə aldı. Öncə Rumeli əyaləti Bəylərbəyi Divanə , ardınca isə üçüncü vəzir Sokollu Mehmed Paşa tabeliyindəki qüvvələri Budaya göndərən Süleyman, 23 iyun 1541-ci ildə ordu ilə birlikdə səfərə çıxdı. Qabaqcıl Osmanlı qüvvələri 10 iyul 1541-ci ildə Budaya gəldi. 21 avqust günü mühasirə yekunlaşdı və I Ferdinandın qüvvələri geri çəkilməyə başladı. Ordunun 27 noyabr 1541-ci ildə İstanbula dönməsi ilə səfər başa çatdı.1542-ci ildə I Ferdinandın təkrar Buda və mühasirəyə alması nəticəsində Sultan Süleyman, Macarıstan üzərinə bir daha səfərə çıxma qərarı aldı.İstanbuldakı hazırlıqları tamamladıqdan sonra 17 dekabr 1542-ci ildə Ədirnəyə doğru hərəkət eden Süleyman, qışı burada keçirdikdən sonra 23 aprel 1543-cü ildə Sofiyaya doğru yola çıxdı. Bəzi şəhərlərin Osmanlı hakimiyyəti altına keçməsi ilə nəticələnən bu səfər, Süleymanın 16 noyabr günü İstanbula geri dönməsi ilə sona çatdı.
1545-ci ilin noyabr ayında I Ferdinand tərəfindan İstanbula göndərilən elçilik heyətinin görüşmələri nəticəsində iki dövlət arasında 18 ay davam edəcək bir atəşkəs imzalandı. 1547-ci il iyunda V Karl tərəfindən göndərilən elçi, Qerhard Veltvikində araya girməsi ilə Müqəddəs Roma imperiyası ilə Osmanlı imperiyası arasında sülh görüşləri başladı.
Məzmunu
19 iyun 1547-ci ildə İstanbulda imzalanan sənəd, iki dövlət arasında ilk yazılı müqavilə oldu.Osmanlı Türkcəsi ilə yazılmış və şərtləri Osmanlı tərəfindan təyin olunan əhddə Sultan Süleyman, I Ferdinand və V Karlın adları keçirdi. Beş il keçərli olacağı bildirilən müqaviləyə görə Macarıstan torpaqlarında Osmanlı nəzarətindəki yerlər Osmanlı İmperiyasının əlində qalacaq, Macarıstandakı Habsburqların nəzarətindəki yerlər üçün Osmanlı İmperiyasına illik 30.000 dukat vergi göndəriləcək, əhdin müddəti boyunca hər iki tərəf də bir-birinə hücum etməyəcək və hər iki tərəfin tacirləri qanunlarda göstərilən vergiləri ödədikdən sonra sərbəst şəkildə ticarət edə biləcəkdilər.Osmanlı İmperiyası ilə müsbət münasibətləri olan Fransa Krallığı və Venesiya Respublikasının da daxil edildiyi müqavilə; 1 avqust günü V Karl, 8 oktyabr günü Sultan Süleyman, 26 avqust günü isə I Ferdinand tərəfindən qəbul olundu.
Sonrası
, oğlu ilə birlikdə göndərilərək Transilvaniyanın idarə edilməsi ona həvalə edildi. Macarıstan Kralı Yanoş Ziqmondun qəyyumu Qeorq Martinussi isə buradakı məclis tərəfindən kral naibi seçildi, 1549-cu ildə I Ferdinand ilə İzabelanın adamları arasında gizli bir anlaşma əldə etdi. İyul 1551-ci ildə isə İzabela ilə I Ferdinand arasında qəbul edilən və Ferdinandın Macarıstan ilə Transilvaniya hökmdarı olaraq tanındığı anlaşma ilə Transilvaniyanın Avstriya himayəsinə girməsi istiqamətində işlərə başlamışdı.Avstriya əsgərlərinin Osmanlı İmperiyasına bağlı Transilvaniyaya hücum etməsi ilə İstanbul müqaviləsi pozuldu. Sultan Süleyman tərəfindən Budin əyaləti ilə Valaxiya və Boqdan voyvodalarına, Transilvaniyaya ediləcək bir hücumun qarşısını almaq əmri verildi. Transilvaniya torpaqlarına bir neçə hücumlar həyata keçirən Avstriya əsgərləri bəzi insanları əsir aldı. Baş vermiş hadisənin sonrasında Transilvaniya üzərinə göndərilən Rumeli Bəylərbəyi Sokollu Mehmed Paşa; , Beçkerek (indiki adı Zrenyanin) və Çanadı (indiki adı Senad), ümumilikdə on iki qalanı ələ keçirdi, yenidən nəzarət altına aldı, Timişoaranın mühasirəsi isə uğursuzluqla nəticələnməsinin ardınca İstanbula geri qayıtdı.
Mənbə
İstinadlar
- Австрија–Түркијә мүһарибәләри (16–18 әсрләр) // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 66.
- Sakaoğlu, 2012
- Afyoncu, 2011
- Uzunçarşılı, 1983
- Kinross, 1979
- Severy, 1987
- Sakaoğlu, 2012
- Afyoncu, 2011
- Kohler, Alfred. Ferdinand I., 1503–1564: Fürst, König und Kaiser (Almanca). Münih. 2003. ISBN . 2013-12-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- Uzunçarşılı, 1983
- Uzunçarşılı, 1983
- İpcioğlu, 1989
- Uzunçarşılı, 1983
- Uzunçarşılı, 1983
- Turnbull, 2003
- Sakaoğlu, 2012
- Uzunçarşılı, 1983
- Aydın, 2001
- Iorga, Nicolae. Gescchiste des Osmanichen. Yeditepe Yayınları. 2009. ISBN .
- Aydın, 2001
- Akgündüz, Öztürk, 2011
- The Cambridge History of Poland (İngilizce). ; Reddaway, W. F.; Penson, J. H. ISBN . 2014-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- Györkös, Attila. "1533-1540-ig tartó korszak eseményei Magyarországon" (Macarca). 2013-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- Györkös, Attila. "1541-1542-ig tartó korszak eseményei Magyarországon" (Macarca). 2013-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- Uzunçarşılı, 1983
- Altaylı, 2008
- Turnbull, 2003
- Sakaoğlu, 2012
- Sandler, Stanley. Ground Warfare: An International Encyclopedia. 2002. ISBN . 2014-01-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- İpcioğlu, 1989
- Uzunçarşılı, 1983
- İpcioğlu, 1989
- Aydın, 2001
- Kurtaran, 2006
- Emecen, Feridun. TDV İslâm Ansiklopedisi. 2015-02-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- Kurtaran, 2006. səh. 61
- Uzunçarşılı, 1983. səh. 494
- Setton, 1984. səh. 503
- İnalcık, Halil. Osmanlılar: Fütühat, İmparatorluk, Avrupa ile İlişkiler. 2010. səh. 41. ISBN . 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- Aydın, 2001. səh. 25
- Holt, P. M.; Katherine, Ann; Lambton, Swynford; Lewis, Bernard. The Central Islamic Lands from Pre-Islamic Times to the First World War. səh. 328. 2012-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- . Cartography in the Traditional Islamic and South Asian Societies. 1992. səh. 245. ISBN . 2014-01-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- Aydın, 2001
- Leeb, Josef. Der Reichstag zu Regensburg 1556/57 (Almanca). 2013. ISBN . 2015-02-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-01-02.
- Setton, 1984
- Aydın, 2001
- Uzunçarşılı, 1983
Ədəbiyyat
- Sakaoğlu, Necdet. Süleyman, Hurrem ve Diğerleri: Bir Dönemin Gerçek Hikayesi. Nisan 2012.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Büyük Osmanlı Tarihi (II. cilt). Ankara. 1983. ISBN .
- Afyoncu, Erhan. Muhteşem Süleyman. İstanbul. ISBN .
- Kinross, Patrick. The Ottoman centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire. New York. 1979. ISBN .
- Severy, Merle. The World of Süleyman the Magnificent. Washington, DC. ISSN 0027-9358.
- Turnbull, Stephen. The Ottoman Empire, 1326–1699. ISBN .
- Akgündüz, Said. Ottoman History: Misperceptions and Truths. ISBN .
- Altaylı, Yasemin. Osmanlı Döneminde Budin.
- Aydın, Yusuf Alperen. XVI-XVII. Yüzyıllarda Osmanlı-Habsburg Anlaşmaları ve Uygulamaları. İstanbul.
- Setton, Kenneth Meyer. The Papacy and the Levant, 1204–1571 (İngilizce). ISBN .
- Kurtaran, Uğur. Osmanlı-Avusturya Diplomatik İlişkileri (1526–1791). Tokat.
- İpcioğlu, Mehmet. Kanuni Sultan Süleyman'ın Estergon Seferi. Konya.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Istanbul muqavilesi ve ya Edirne muqavilesi Avstriya hersoqlugu ile Osmanli Imperiyasi arasinda 19 iyun 1547 ci ilde Istanbulda imzalanan ve Muqeddes Roma imperiyasinin da daxil edildiyi muqavile Istanbul muqavilesiMuqavilenin metninin birinci sag ve ikinci sol sehifesi Muqavilenin tipi Sulh muqavilesiImzalanma tarixi 19 iyun 1547 476 il evvel 1547 06 19 Imzalanma yeri Istanbul Osmanli Imperiyasi indiki Turkiye Terefler Avstriya hersoqlugu Muqeddes Roma imperiyasi Osmanli imperiyasi Terefler arasinda yasanan muxtelif toqqusmalar sonrasi 1545 ci ilin noyabrinda 18 ayliq muddeti olan bir sulh muqavilesi imzalandi Bu muqavilenin zamani tamam olduqdan sonra Osmanli Imperiyasinin paytaxti Istanbula gonderilen Muqeddes Roma imperiyasi elcisinin de araya girmesi ve Avstriya hersoqlugu ile Muqeddes Roma imperiyasininda daxil edildiyi daha bes illik kecerli olacagi bildirilen bir muqavile daha imzalandi Iki dovlet arasinda ilk yazili muqavile sayilan bu sened ile birlikde Avstriya hersoqu I Ferdinand ile Muqeddes Roma imperatoru V Karl Osmanli Imperiyasinin Macaristan uzerindeki hakimiyyetini tanidi ve Habsburqlarin elinde olan Macaristan torpaqlari ucun Osmanli Imperiyasina illik 30 000 dukat vergi vermeyi qebul etdi Bundan basqa muqavileye gore iki teref de bir birine hucum etmeyecekdi Ancaq 1551 ci ilde Avstriya hersoqlugunun Osmanli Imperiyasina bagli Transilvaniyaya hucum etmesi neticesinde muqavile pozuldu Arxa plan1525 ci il dekabr ayinda Osmanli Imperiyasinin paytaxti Istanbula gelen Fransa elcisi 24 fevral 1525 deki sonrasi Muqeddes Roma imperatoru Roma imperiyasina esir dusen Fransa Krali I Fransisk ucun kralin anasi Luiza Savoanin isteyi ile Osmanli padsahi Sultan Suleyman Qanuniden yardim istedi Yazdigi mektub ile yardim sozu veren Sultan Suleyman iki dovlet arasinda anlasma temin olunub I Fransisk serbest buraxilsada Macaristan uzerine sefer etmek qerari aldi Macaristan uzerine once Sedrezam Parqali Ibrahim Pasa gonderildi 23 aprel 1526 da ise Sultan Suleymanin rehberliyindeki ordu Macaristana dogru hereket etdi Macaristan Krali II Layosun liderliyindeki ordu ile 29 avqust 1526 ci ilde bas tutan Mohac doyusunde Osmanli ordusu qalib gelerken Layos doyusden qacan bezi esgerlerle birlikde bataqliqda bogularaq helak oldular Qazanilan bu doyusden sonra Macaristan Kralligi Osmanli Imperiyasina birlesdi ve rehberliyine Sultan Suleyman terefinden getirildi Ancaq Muqeddes Roma imperatoru V Karlin qardasi Avstriya hersoqu I Ferdinand Yanosun kralligini tanimayaraq ozunu Macaristan krali elan etdi I Ferdinand Yanosun quvvelerini meglub etdikden sonra 20 avqust 1527 de Budaya girdi ve Osmanli Imperiyasina vergi odemesi qarsiliginda ozunun Macaristan krali olaraq taninmasini istedi Bunu redd eden Sultan Suleyman Qanuni 10 may 1529 da yeniden sefere cixdi ve 3 sentyabrda muhasireye aldigi Budanin 7 sentyabrda teslim olmasi ile rehberliyi tekrar Yanosa verdi Muxtelif erazileri ele keciren Osmanli ordusu 23 sentyabrda Avstriya torpaqlarina girmesinin ardinca 27 sentyabrda Vyanani muhasireye alsada 16 oktyabr gunu muhasire yarildi ve 16 dekabr 1529 da ordu Istanbula geri dondu Tisianin 1539 cu ilde cekdiyi Sultan Suleyman resmi 1550 ci illerde cekdiyi I Ferdinandin resmi Vyana muhasiresinin ardinca I Ferdinand terefinden gonderilen ve Macaristan Kralliginin ozune verilmesinin onemini vurgulayan ikinci elci Sultan Suleymandan redd cavabi aldi Bunu cavab olaraq bezi seherleri Osmanlidan alan I Ferdinandin 1530 cu il oktyabr ve dekabr aylari arasinda gerceklesdirdiyi ise ugursuzluqla neticelendi Yasanan hadiseler sebebi ile Suleyman ve Sedrezam Ibrahim Pasanin tabeliyindeki ordu 25 aprel 1532 ci ilde Istanbuldan ayrildi Bezi erazilerin Osmanli nezareti altina girmesini temin eden sefer ordunun 21 noyabrda Istanbula geri qayitmagi ile sona catdi Bir nece ay sonra 22 iyun 1533 cu ilde Avstriya hersoqlugu ile Osmanli Imperiyasi arasinda aparilan yazili olmayan muqavile ile birlikde Macaristanin qerbindeki kicik bir bolge ozune qalan I Ferdinand Macaristan uzerindeki haqq iddiasini yekunlasdiraraq Yanosun Macaristan hokmdarligini tanidi ve Osmanli Imperiyasina illik 30 000 dukat vergi odemeyi qebul etdi Yanosun 22 iyul 1540 ci ilde olmesinin ardinca yoldasi Yanosun olumunden bir nece gun once dogulan oglu naibi olaraq Macaristani idare etmek ucun Suleymandan izin aldi Yasanan bu hadise sonrasinda I Ferdinand oktyabr 1540 ci ilde novbeti defe Budani muhasireye alsada seherdeki macar quvvelerine qarsi ustunluk elde ede bilmedi Novbeti il Ferdinanda bagli bir ordu Budaya teref herekete basladi 3 may 1541 ci ilde sehere gelen ordu 4 may tarixinde seheri muhasireye aldi Once Rumeli eyaleti Beylerbeyi Divane ardinca ise ucuncu vezir Sokollu Mehmed Pasa tabeliyindeki quvveleri Budaya gonderen Suleyman 23 iyun 1541 ci ilde ordu ile birlikde sefere cixdi Qabaqcil Osmanli quvveleri 10 iyul 1541 ci ilde Budaya geldi 21 avqust gunu muhasire yekunlasdi ve I Ferdinandin quvveleri geri cekilmeye basladi Ordunun 27 noyabr 1541 ci ilde Istanbula donmesi ile sefer basa catdi 1542 ci ilde I Ferdinandin tekrar Buda ve muhasireye almasi neticesinde Sultan Suleyman Macaristan uzerine bir daha sefere cixma qerari aldi Istanbuldaki hazirliqlari tamamladiqdan sonra 17 dekabr 1542 ci ilde Edirneye dogru hereket eden Suleyman qisi burada kecirdikden sonra 23 aprel 1543 cu ilde Sofiyaya dogru yola cixdi Bezi seherlerin Osmanli hakimiyyeti altina kecmesi ile neticelenen bu sefer Suleymanin 16 noyabr gunu Istanbula geri donmesi ile sona catdi 1545 ci ilin noyabr ayinda I Ferdinand terefindan Istanbula gonderilen elcilik heyetinin gorusmeleri neticesinde iki dovlet arasinda 18 ay davam edecek bir ateskes imzalandi 1547 ci il iyunda V Karl terefinden gonderilen elci Qerhard Veltvikinde araya girmesi ile Muqeddes Roma imperiyasi ile Osmanli imperiyasi arasinda sulh gorusleri basladi Mezmunu19 iyun 1547 ci ilde Istanbulda imzalanan sened iki dovlet arasinda ilk yazili muqavile oldu Osmanli Turkcesi ile yazilmis ve sertleri Osmanli terefindan teyin olunan ehdde Sultan Suleyman I Ferdinand ve V Karlin adlari kecirdi Bes il kecerli olacagi bildirilen muqavileye gore Macaristan torpaqlarinda Osmanli nezaretindeki yerler Osmanli Imperiyasinin elinde qalacaq Macaristandaki Habsburqlarin nezaretindeki yerler ucun Osmanli Imperiyasina illik 30 000 dukat vergi gonderilecek ehdin muddeti boyunca her iki teref de bir birine hucum etmeyecek ve her iki terefin tacirleri qanunlarda gosterilen vergileri odedikden sonra serbest sekilde ticaret ede bilecekdiler Osmanli Imperiyasi ile musbet munasibetleri olan Fransa Kralligi ve Venesiya Respublikasinin da daxil edildiyi muqavile 1 avqust gunu V Karl 8 oktyabr gunu Sultan Suleyman 26 avqust gunu ise I Ferdinand terefinden qebul olundu Sonrasi oglu ile birlikde gonderilerek Transilvaniyanin idare edilmesi ona hevale edildi Macaristan Krali Yanos Ziqmondun qeyyumu Qeorq Martinussi ise buradaki meclis terefinden kral naibi secildi 1549 cu ilde I Ferdinand ile Izabelanin adamlari arasinda gizli bir anlasma elde etdi Iyul 1551 ci ilde ise Izabela ile I Ferdinand arasinda qebul edilen ve Ferdinandin Macaristan ile Transilvaniya hokmdari olaraq tanindigi anlasma ile Transilvaniyanin Avstriya himayesine girmesi istiqametinde islere baslamisdi Avstriya esgerlerinin Osmanli Imperiyasina bagli Transilvaniyaya hucum etmesi ile Istanbul muqavilesi pozuldu Sultan Suleyman terefinden Budin eyaleti ile Valaxiya ve Boqdan voyvodalarina Transilvaniyaya edilecek bir hucumun qarsisini almaq emri verildi Transilvaniya torpaqlarina bir nece hucumlar heyata keciren Avstriya esgerleri bezi insanlari esir aldi Bas vermis hadisenin sonrasinda Transilvaniya uzerine gonderilen Rumeli Beylerbeyi Sokollu Mehmed Pasa Beckerek indiki adi Zrenyanin ve Canadi indiki adi Senad umumilikde on iki qalani ele kecirdi yeniden nezaret altina aldi Timisoaranin muhasiresi ise ugursuzluqla neticelenmesinin ardinca Istanbula geri qayitdi MenbeIstinadlar Avstriјa Tүrkiјә mүһaribәlәri 16 18 әsrlәr Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә I ҹild A Balzak Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1976 S 66 Sakaoglu 2012 Afyoncu 2011 Uzuncarsili 1983 Kinross 1979 Severy 1987 Sakaoglu 2012 Afyoncu 2011 Kohler Alfred Ferdinand I 1503 1564 Furst Konig und Kaiser Almanca Munih 2003 ISBN 3 406 50278 4 2013 12 31 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Uzuncarsili 1983 Uzuncarsili 1983 Ipcioglu 1989 Uzuncarsili 1983 Uzuncarsili 1983 Turnbull 2003 Sakaoglu 2012 Uzuncarsili 1983 Aydin 2001 Iorga Nicolae Gescchiste des Osmanichen Yeditepe Yayinlari 2009 ISBN 75 6840 19 X Aydin 2001 Akgunduz Ozturk 2011 The Cambridge History of Poland Ingilizce Reddaway W F Penson J H ISBN 978 1 00 128802 4 2014 01 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Gyorkos Attila 1533 1540 ig tarto korszak esemenyei Magyarorszagon Macarca 2013 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Gyorkos Attila 1541 1542 ig tarto korszak esemenyei Magyarorszagon Macarca 2013 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Uzuncarsili 1983 Altayli 2008 Turnbull 2003 Sakaoglu 2012 Sandler Stanley Ground Warfare An International Encyclopedia 2002 ISBN 1 57607 733 0 2014 01 07 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Ipcioglu 1989 Uzuncarsili 1983 Ipcioglu 1989 Aydin 2001 Kurtaran 2006 Emecen Feridun TDV Islam Ansiklopedisi 2015 02 08 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Kurtaran 2006 seh 61 Uzuncarsili 1983 seh 494 Setton 1984 seh 503 Inalcik Halil Osmanlilar Futuhat Imparatorluk Avrupa ile Iliskiler 2010 seh 41 ISBN 605114188X 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Aydin 2001 seh 25 Holt P M Katherine Ann Lambton Swynford Lewis Bernard The Central Islamic Lands from Pre Islamic Times to the First World War seh 328 2012 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Cartography in the Traditional Islamic and South Asian Societies 1992 seh 245 ISBN 0 226 31633 5 2014 01 07 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Aydin 2001 Leeb Josef Der Reichstag zu Regensburg 1556 57 Almanca 2013 ISBN 3 486 71708 1 2015 02 08 tarixinde Istifade tarixi 2019 01 02 Setton 1984 Aydin 2001 Uzuncarsili 1983 Edebiyyat Sakaoglu Necdet Suleyman Hurrem ve Digerleri Bir Donemin Gercek Hikayesi Nisan 2012 Uzuncarsili Ismail Hakki Buyuk Osmanli Tarihi II cilt Ankara 1983 ISBN 975 16 0012 X Afyoncu Erhan Muhtesem Suleyman Istanbul ISBN 9786054052554 Kinross Patrick The Ottoman centuries The Rise and Fall of the Turkish Empire New York 1979 ISBN 978 0 688 08093 8 Severy Merle The World of Suleyman the Magnificent Washington DC ISSN 0027 9358 Turnbull Stephen The Ottoman Empire 1326 1699 ISBN 978 0 415 96913 0 Akgunduz Said Ottoman History Misperceptions and Truths ISBN 9789090261089 Altayli Yasemin Osmanli Doneminde Budin Aydin Yusuf Alperen XVI XVII Yuzyillarda Osmanli Habsburg Anlasmalari ve Uygulamalari Istanbul Setton Kenneth Meyer The Papacy and the Levant 1204 1571 Ingilizce ISBN 0 87169 162 0 Kurtaran Ugur Osmanli Avusturya Diplomatik Iliskileri 1526 1791 Tokat Ipcioglu Mehmet Kanuni Sultan Suleyman in Estergon Seferi Konya