Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şimali Koreyanın dövlət quruluşu - 1972-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
| Şimali Koreya | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| kor. 조선 민주주의 인민 공화국 (Чосон Минджуджуи Инмин Конхвагук) | |||||
| |||||
| Tərəqqi edən güclü qüdrətli dövlət kor. 강성대국 | |||||
| Himn: Vətənə məhəbbət haqqında mahnı | |||||
| Paytaxt | Pxenyan | ||||
| İdarəetmə forması | Respublika | ||||
| Sahəsi | Dünyada 98-ci | ||||
| • Ümumi | 120540 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 4,87 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 24 720 407 nəfər (49-cu) | ||||
| • Sıxlıq | 198,3 nəf./km² | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Dövlət quruluşu
Şimali Koreya qeyri-məhdud hakimiyyətli bir partiyalı idarəetmə üsuluna malik, sosialist respublikasıdır. Milli bayram günü olan dövlətin yaranması günü (1948) 9 sentyabr tarixində qeyd edilir. Ölkə Konstitusiyası 27 dekabr 1972-ci ildə qəbul edilmişdir (9 aprel 1992-ci ildə, 5 sentyabr 1998-ci ildə, 27 sentyabr 2009-cu ildə və 2012-ci ilin aprel ayında Konstitusiyaya bir sıra dəyişikliklər edilmişdir).
İnzibati bölgüsü
Koreya Xalq Demokratik Respublikası 9 əyalətə (Çaqando, XamqenPukto, Xamqen-Namdo, Xvanxe-Pukto, Xvanxe-Namdo, Kanvondo, Pxenan-Pukto, Pxenan-Namdo, Yanqando), mərkəz tabeçiliyində olan 2 iri şəhərə (Pxenyan və Rason) və 3 xüsusi inzibati regiona (Keson sənaye regionu, Kımqansan turistik regionu və Sinıycu xüsusi inzibati regionu) bölünür.
Dövlət başçısı
Koreya Xalq Demokratik Respublikasında dövlət hakimiyyətinin ən yüksək rəhbərlik orqanı sayılan Mərkəzi Xalq Komitəsinə KXDR Prezidenti başçılıq edir.
Ölkədə siyasi sabitliyin və dövlət təhlükəsizliyinin təminatçısı, habelə daxili və xarici münasibətlərdə KXDR-in ali təmsilçisi sayılan Prezident dövlət siyasətini formalaşdırır və onun həyata keçirilməsi üçün Ali Xalq Məclisi qarşısında bilavasitə məsuliyyət daşıyır, digər ölkələrdə fəaliyyət göstərən diplomatik nümayəndələri vəzifəyə təyin edir və geri çağırır və qüvvədə olan Konstitusiya ilə müəyyən edilmiş digər mühüm səlahiyyətləri icra edir.
Şimali Koreyada hərbi və müdafiə sferası dövlət hakimiyyətinin ən yüksək hərbi rəhbərlik orqanı sayılan Milli Müdafiə Komissiyasının müstəsna səlahiyyətinə aiddir. Bütün ölkə üzrə silahlı qüvvələrə və dövlət müdafiə sisteminə rəhbərlik edilməsi, ali hərbi kadrların təyinatı, müharibə və ümumxalq səfərbərliyi elan edilməsi və s. məsələlər Milli Müdafiə Komissiyası tərəfindən həyata keçirilir.
Mövcud Konstitusiyaya görə, Şimali Koreyada de-fakto bir partiyanın siyasi hakimiyyəti bərqərar olduğundan, bir qayda olaraq dövlət başçısı Əmək Partiyasının üzvləri arasından seçilir.
Qanunverici hakimiyyət
Şimali Koreyada qanunvericilik hakimiyyəti, 687 üzvü gizli səsvermə yolu ilə ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ prinsipi üzrə 5 illik müddətə (seçki keçirilməsi mümkün olmadığı hallarda ali qanunverici orqanın səlahiyyət müddəti uzadıla bilər) seçilmiş Ali Xalq Məclisi və onun qarşısında cavabdehlik daşıyan Daimi Komitə tərəfindən həyata keçirilir.
Ali Xalq Məclisi qüvvədə olan Konstitusiyaya düzəlişlərin edilməsində, qanunların hazırlanmasında və qəbulunda, dövlət büdcəsinin müzakirəsində və təsdiqində, beynəlxalq müqavilələrin və sazişlərin ratifikasiyasında, dövlətin daxili və xarici siyasətinin əsas prinsiplərinin müəyyən edilməsində, dövlət başçısının və milli müdafiə komissiyasının sədrinin seçilməsində və ya vəzifələrindən geri çağırılmasında, Daimi Komitənin, Mərkəzi Xalq Komitəsinin və Ali Məhkəmənin üzvlərini, Baş prokuroru və digər ali vəzifə sahiblərini təyin etməkdə, habelə Konstitusiya ilə müəyyən edilmiş bir çox digər mühüm məsələlərin həllində səlahiyyətlidir.
Ali Xalq Məclisinin deputat yerləri bir qayda olaraq ölkədə hegemon siyasi partiya sayılan hakim KXDR Əmək Partiyasının təmsilçilərinə məxsusdur.
Məhkəmə hakimiyyəti
Mövcud Konstitusiyanın 133-cü maddəsinə əsasən sədri və hakimləri Ali Xalq Məclisi tərəfindən təyin edilən Mərkəzi Məhkəmədən, habelə əyalət və rayon xalq məhkəmələrindən ibarət olan 3 pilləli məhkəmə sistemi Şimali Koreyada məhkəmə hakimiyyətini həyata keçirməkdə səlahiyyətlidir.
Mənbə
- Захарова Л. В. Межкорейские экономические отношения: от истоков до современности. — М., 2014.
- Abt, Felix (2014). A Capitalist in North Korea: My Seven Years in the Hermit Kingdom. Tuttle Publishing. pp. 55, 109, 119. .
- Oberdorfer, Don (2013). The Two Koreas: A Contemporary History. Basic Books. pp. 357–359. .
- "Country Profile: North Korea" (PDF). Library of Congress – Federal Research Division. July 2007. Retrieved 4 July 2009.
- Myers, Brian Reynolds (2011). The Cleanest Race: How North Koreans See Themselves and Why It Matters. Melville House. .
- "North Korea – A Country Study" (PDF). Library of Congress Country Studies. 2009.
- Yonhap News Agency, ed. (2003). North Korea Handbook. Yonhap T'ongsin. .
istinadlar
- Census.gov. "Country Rank. Countries and Areas Ranked by Population: 2013". U.S. Department of Commerce. 2013. 2013-05-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-05-09.
- North&countryCode=kn®ionCode=eas&rank=48#kn World Population rankings 2015-09-10 at the Wayback Machine, CIA World Factbook
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Simali Koreyanin dovlet qurulusu 1972 ci ilde qebul edilmis Konstitusiyaya esasen huquqi siyasi inzibati iqtisadi ve ictimai munasibetler sistemi Simali Koreyakor 조선 민주주의 인민 공화국 Choson Mindzhudzhui Inmin Konhvaguk Bayraq GerbTereqqi eden guclu qudretli dovlet kor 강성대국Himn Vetene mehebbet haqqinda mahniPaytaxt PxenyanIdareetme formasi RespublikaSahesi Dunyada 98 ci Umumi 120540 km Su sahesi 4 87Ehalisi Ehali 24 720 407 nefer 49 cu Sixliq 198 3 nef km Vikianbarda elaqeli mediafayllarDovlet qurulusuSimali Koreya qeyri mehdud hakimiyyetli bir partiyali idareetme usuluna malik sosialist respublikasidir Milli bayram gunu olan dovletin yaranmasi gunu 1948 9 sentyabr tarixinde qeyd edilir Olke Konstitusiyasi 27 dekabr 1972 ci ilde qebul edilmisdir 9 aprel 1992 ci ilde 5 sentyabr 1998 ci ilde 27 sentyabr 2009 cu ilde ve 2012 ci ilin aprel ayinda Konstitusiyaya bir sira deyisiklikler edilmisdir Inzibati bolgusuKoreya Xalq Demokratik Respublikasi 9 eyalete Caqando XamqenPukto Xamqen Namdo Xvanxe Pukto Xvanxe Namdo Kanvondo Pxenan Pukto Pxenan Namdo Yanqando merkez tabeciliyinde olan 2 iri sehere Pxenyan ve Rason ve 3 xususi inzibati regiona Keson senaye regionu Kimqansan turistik regionu ve Siniycu xususi inzibati regionu bolunur Dovlet bascisiKoreya Xalq Demokratik Respublikasinda dovlet hakimiyyetinin en yuksek rehberlik orqani sayilan Merkezi Xalq Komitesine KXDR Prezidenti basciliq edir Olkede siyasi sabitliyin ve dovlet tehlukesizliyinin teminatcisi habele daxili ve xarici munasibetlerde KXDR in ali temsilcisi sayilan Prezident dovlet siyasetini formalasdirir ve onun heyata kecirilmesi ucun Ali Xalq Meclisi qarsisinda bilavasite mesuliyyet dasiyir diger olkelerde fealiyyet gosteren diplomatik numayendeleri vezifeye teyin edir ve geri cagirir ve quvvede olan Konstitusiya ile mueyyen edilmis diger muhum selahiyyetleri icra edir Simali Koreyada herbi ve mudafie sferasi dovlet hakimiyyetinin en yuksek herbi rehberlik orqani sayilan Milli Mudafie Komissiyasinin mustesna selahiyyetine aiddir Butun olke uzre silahli quvvelere ve dovlet mudafie sistemine rehberlik edilmesi ali herbi kadrlarin teyinati muharibe ve umumxalq seferberliyi elan edilmesi ve s meseleler Milli Mudafie Komissiyasi terefinden heyata kecirilir Movcud Konstitusiyaya gore Simali Koreyada de fakto bir partiyanin siyasi hakimiyyeti berqerar oldugundan bir qayda olaraq dovlet bascisi Emek Partiyasinin uzvleri arasindan secilir Qanunverici hakimiyyetSimali Koreyada qanunvericilik hakimiyyeti 687 uzvu gizli sesverme yolu ile umumi beraber ve birbasa secki huququ prinsipi uzre 5 illik muddete secki kecirilmesi mumkun olmadigi hallarda ali qanunverici orqanin selahiyyet muddeti uzadila biler secilmis Ali Xalq Meclisi ve onun qarsisinda cavabdehlik dasiyan Daimi Komite terefinden heyata kecirilir Ali Xalq Meclisi quvvede olan Konstitusiyaya duzelislerin edilmesinde qanunlarin hazirlanmasinda ve qebulunda dovlet budcesinin muzakiresinde ve tesdiqinde beynelxalq muqavilelerin ve sazislerin ratifikasiyasinda dovletin daxili ve xarici siyasetinin esas prinsiplerinin mueyyen edilmesinde dovlet bascisinin ve milli mudafie komissiyasinin sedrinin secilmesinde ve ya vezifelerinden geri cagirilmasinda Daimi Komitenin Merkezi Xalq Komitesinin ve Ali Mehkemenin uzvlerini Bas prokuroru ve diger ali vezife sahiblerini teyin etmekde habele Konstitusiya ile mueyyen edilmis bir cox diger muhum meselelerin hellinde selahiyyetlidir Ali Xalq Meclisinin deputat yerleri bir qayda olaraq olkede hegemon siyasi partiya sayilan hakim KXDR Emek Partiyasinin temsilcilerine mexsusdur Mehkeme hakimiyyetiMovcud Konstitusiyanin 133 cu maddesine esasen sedri ve hakimleri Ali Xalq Meclisi terefinden teyin edilen Merkezi Mehkemeden habele eyalet ve rayon xalq mehkemelerinden ibaret olan 3 pilleli mehkeme sistemi Simali Koreyada mehkeme hakimiyyetini heyata kecirmekde selahiyyetlidir MenbeZaharova L V Mezhkorejskie ekonomicheskie otnosheniya ot istokov do sovremennosti M 2014 Abt Felix 2014 A Capitalist in North Korea My Seven Years in the Hermit Kingdom Tuttle Publishing pp 55 109 119 ISBN 9780804844390 Oberdorfer Don 2013 The Two Koreas A Contemporary History Basic Books pp 357 359 ISBN 9780465031238 Country Profile North Korea PDF Library of Congress Federal Research Division July 2007 Retrieved 4 July 2009 Myers Brian Reynolds 2011 The Cleanest Race How North Koreans See Themselves and Why It Matters Melville House ISBN 1933633913 North Korea A Country Study PDF Library of Congress Country Studies 2009 Yonhap News Agency ed 2003 North Korea Handbook Yonhap T ongsin ISBN 0 7656 1004 3 istinadlarCensus gov Country Rank Countries and Areas Ranked by Population 2013 U S Department of Commerce 2013 2013 05 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 05 09 North amp countryCode kn amp regionCode eas amp rank 48 kn World Population rankings 2015 09 10 at the Wayback Machine CIA World Factbook