Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İber müharibəsi — Sasani imperiyası ilə Bizans imperiyası arasında İberiyaya (indiki Kartli, şərqi Gürcüstan) nəzarət etmək uğrunda gedən müharibə. İberiya Sasanilərin müştəri dövləti idi, lakin Bizans tərəfinə keçmişdi. Münaqişə xərac və ədviyyat ticarəti ilə bağlı yaranan gərginlik səbəbindən baş vermişdi.
| İber müharibəsi | |
|---|---|
 | |
| Yeri | |
Sasanilər 530-cu ilə qədər üstünlüyünü qorumuş, lakin Bizans və döyüşlərində öz mövqelərini bərpa etmişdilər, Qəssani müttəfiqləri isə Sasanilərlə müttəfiq olan Ləxmiləri məğlub etmişdilər. 531-ci ildə Sasanilərin imperiyalar "" imzalayana qədər müharibəni daha bir il uzatmışdır.
Zəmin
sonra 20 il davam edən (daimi sərhəd münaqişələrinə baxmayaraq) 7 illik barışıq imzalanmışdır.I Qubad Bizans–İberiya ilə həmsərhəd vilayətdə xristianlığın üstünlük təşkil etməsindən çəkinərək zərdüştiliyi zorla tanıtmağa başlamış və bu da yeni müharibəyə səbəb olmuşdur.
Müharibə
Toqquşmalar nəticəsində iki dövlət arasında münaqişə yaranmışdır. 525-ci ildə Himyar dövlətinin nəzarətində olanYəmənə hücum etmək üçün bir ordu daşımış və İranın Ləxmi müttəfiqləri Bizans imperiyasının ərazisini işğal etmişdilər. 526–527-ci illərdə Cənubi Qafqazda və Şimali Mesopotamiyada ciddi qarşıdurma baş vermişdir. 527-ci ildə ölümündən sonra taxta onun qardaşı oğlu Yustinian oturmuşdur.
Müharibənin ilk illəri 527-ci ildə iber üsyanını yatıran İran üçün əlverişli idi. Həmin il Bizansın Nisibis və Tebetaya qarşı hücumu uğursuz olmuşdur. 528-ci ildə İran Şərqi Lazikaya hücum etməyi planlaşdırdıqları sahil başını fəth etmişdilər. Bu uğurlar Yustiniana Bizansın müdafiə sisteminin zəifliyini göstərmişdir. Sasani qüdrətinin genişləndiyi ərazi iki yerə bölünmüşdür. Elə həmin il ordusu ilə Tanurisə daxil olmuş və burada Bizans istehkamlarını quran fəhlələri qorumaq üçün uğursuz cəhd göstərmişdir.
Ləxmilər 529-cu ildə Suriyaya bir sıra hücumlara başlamışdılar. Bu sərhədləri təmin etmək üçün Yustinian Qəssani müttəfiqlərinə koalisiya yaratmağa icazə vermişdir. 530-cu ildə Belizari İran üzərində parlaq qələbə qazanmışdı, lakin növbəti il və bu, onun vəzifəsindən uzaqlaşdırılmasına səbəb olmuşdur.
Atəşkəs
532-ci ilin sentyabrında I Qubadın ölümündən az sonra "" müqaviləsi imzalanmışdır Müqavilənin şərtlərinə görə, İranın işğal etdiyi Bizans əraziləri xərac müqabilində geri qaytarılmışdır. İberiya Sasanilərin nəzarəti altında qalmışdır. Bu zaman İranın yeni hökmdarı I Xosrov Ənuşirvan ölkə daxilində öz hakimiyyətini gücləndirməkdə daha çox maraqlı idi.
Mənbə
İstinadlar
- Greatrex, Lieu, 2002. səh. 81–82.
- Borgeraze, A. Revolt of Gourgen // Georgia (gürcü). II. Tbilisi. 2012. 211–212.
- Greatrex, Lieu, 2002. səh. 82.
- Magill, Frank N. The Middle Ages: Dictionary of World Biography (ingilis). Routledge. 2012. səh. 560b. ISBN .
- Greatrex, Lieu, 2002. səh. 84.
- Greatrex, Lieu, 2002. səh. 85.
- Greatrex, Lieu, 2002. səh. 83.
- Greatrex, Lieu, 2002. səh. 86
- Conor Whately, Battles and Generals: Combat, Culture, and Didacticism in Procopius, 2006, Netherlands, p.238
- Greatrex, Lieu, 2002. səh. 92–96.
- Greatrex, Lieu, 2002. səh. 93.
- Greatrex, Lieu, 2002. səh. 96–97.
Ədəbiyyat
- Barker, John W. Justinian and the Later Roman Empire. Madison: University of Wisconsin Press. 1966. ISBN .
- Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. Justinian's First Persian War and the Eternal Peace // The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD). New York and London: Routledge. 2002. 82–97. ISBN .
- Hughes, Ian. Belisarius: The Last Roman General. South Yorkshire: Pen & Sword Military. 2009. ISBN .
- . A History of the Jews in Babylonia, Part 5. Later Sasanian Times. Brill. 1970. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iber muharibesi Sasani imperiyasi ile Bizans imperiyasi arasinda Iberiyaya indiki Kartli serqi Gurcustan nezaret etmek ugrunda geden muharibe Iberiya Sasanilerin musteri dovleti idi lakin Bizans terefine kecmisdi Munaqise xerac ve edviyyat ticareti ile bagli yaranan gerginlik sebebinden bas vermisdi Iber muharibesiYeri IberiyaMesopotamiyaCenubi Qafqaz Sasaniler 530 cu ile qeder ustunluyunu qorumus lakin Bizans ve doyuslerinde oz movqelerini berpa etmisdiler Qessani muttefiqleri ise Sasanilerle muttefiq olan Lexmileri meglub etmisdiler 531 ci ilde Sasanilerin imperiyalar imzalayana qeder muharibeni daha bir il uzatmisdir Zeminsonra 20 il davam eden daimi serhed munaqiselerine baxmayaraq 7 illik barisiq imzalanmisdir I Qubad Bizans Iberiya ile hemserhed vilayetde xristianligin ustunluk teskil etmesinden cekinerek zerdustiliyi zorla tanitmaga baslamis ve bu da yeni muharibeye sebeb olmusdur MuharibeToqqusmalar neticesinde iki dovlet arasinda munaqise yaranmisdir 525 ci ilde Himyar dovletinin nezaretinde olanYemene hucum etmek ucun bir ordu dasimis ve Iranin Lexmi muttefiqleri Bizans imperiyasinin erazisini isgal etmisdiler 526 527 ci illerde Cenubi Qafqazda ve Simali Mesopotamiyada ciddi qarsidurma bas vermisdir 527 ci ilde olumunden sonra taxta onun qardasi oglu Yustinian oturmusdur Muharibenin ilk illeri 527 ci ilde iber usyanini yatiran Iran ucun elverisli idi Hemin il Bizansin Nisibis ve Tebetaya qarsi hucumu ugursuz olmusdur 528 ci ilde Iran Serqi Lazikaya hucum etmeyi planlasdirdiqlari sahil basini feth etmisdiler Bu ugurlar Yustiniana Bizansin mudafie sisteminin zeifliyini gostermisdir Sasani qudretinin genislendiyi erazi iki yere bolunmusdur Ele hemin il ordusu ile Tanurise daxil olmus ve burada Bizans istehkamlarini quran fehleleri qorumaq ucun ugursuz cehd gostermisdir Lexmiler 529 cu ilde Suriyaya bir sira hucumlara baslamisdilar Bu serhedleri temin etmek ucun Yustinian Qessani muttefiqlerine koalisiya yaratmaga icaze vermisdir 530 cu ilde Belizari Iran uzerinde parlaq qelebe qazanmisdi lakin novbeti il ve bu onun vezifesinden uzaqlasdirilmasina sebeb olmusdur Ateskes532 ci ilin sentyabrinda I Qubadin olumunden az sonra muqavilesi imzalanmisdir Muqavilenin sertlerine gore Iranin isgal etdiyi Bizans erazileri xerac muqabilinde geri qaytarilmisdir Iberiya Sasanilerin nezareti altinda qalmisdir Bu zaman Iranin yeni hokmdari I Xosrov Enusirvan olke daxilinde oz hakimiyyetini guclendirmekde daha cox maraqli idi MenbeIstinadlar Greatrex Lieu 2002 seh 81 82 Borgeraze A Revolt of Gourgen Georgia gurcu II Tbilisi 2012 211 212 Greatrex Lieu 2002 seh 82 Magill Frank N The Middle Ages Dictionary of World Biography ingilis Routledge 2012 seh 560b ISBN 9781136593130 Greatrex Lieu 2002 seh 84 Greatrex Lieu 2002 seh 85 Greatrex Lieu 2002 seh 83 Greatrex Lieu 2002 seh 86 Conor Whately Battles and Generals Combat Culture and Didacticism in Procopius 2006 Netherlands p 238 Greatrex Lieu 2002 seh 92 96 Greatrex Lieu 2002 seh 93 Greatrex Lieu 2002 seh 96 97 Edebiyyat Barker John W Justinian and the Later Roman Empire Madison University of Wisconsin Press 1966 ISBN 978 0 29 903944 8 Greatrex Geoffrey Lieu Samuel N C Justinian s First Persian War and the Eternal Peace The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars Part II 363 630 AD New York and London Routledge 2002 82 97 ISBN 978 0 415 14687 6 Hughes Ian Belisarius The Last Roman General South Yorkshire Pen amp Sword Military 2009 ISBN 9781844158331 A History of the Jews in Babylonia Part 5 Later Sasanian Times Brill 1970 ISBN 978 90 04 50893 4