Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti (rus. Первый Московский государственный медицинский университет имени И. М. Сеченова) və ya qısaca BMDTU (rus. Первый МГМУ им. И. М. Сеченова) — Rusiya Federasiyasının paytaxtı Moskva şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi; ali tibb təhsili üzrə ixtisaslaşan məşhur ali təhsil ocaqlarından biri. Rusiyanın təhsil sistemində özünəməxsuz ənənələri olan nüfuzlu ali tibb təhsili müəssisəsidir.
| İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti Первый МГМУ имени И.М. Сеченова | |
|---|---|
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 1758 |
| Tip | Dövlət |
| Rektor | |
| Tələbə sayı | 15.000 |
| Şəhər | Moskva şəhəri |
| Ölkə | |
| Sayt | sechenov.ru |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Ölkəsinin ən qocaman və ən böyük ali tibb məktəbi olmaqla Moskva İmperator Universitetinin varisi olan bu təhsil ocağı öz başlanğıcını 1758-ci ildən götürür. Bu ali məktəb dahi rus alimi Mixail Lomonosov və qraf təklifi əsasında təşəkkül tapmışdır. 1758-ci ildə ilk dəfə qraf Leypsiq Universitetindən dəvət etdiyi kimya, minerologiya və farmokologiya professoru tələbələrlə müntəzəm məşğələlər aparmağa başlamışdır.
Universitetin ilk tibb professorları ilk illərdə əsasən əcnəbilər olmuşdur. Yalnız XVIII əsrin 60-cı illərinin ortalarında tibb fakültəsinə Moskva Dövlət Universitetinin professorlarının imtahanlarından çıxmış və tələbələri "tibb dərsi öyrətməyə və onları praktikaya göndərməyə qabil" olan ilk rusiyalı gənc alimlər gəlmişdir. Professorlar S.Zıbelin, P.Veniaminov, İ.Veç, F.Politkovskiy, F.Barsuk-Moiseyev "tibb elmləri"nin Avropa universitetlərinin əksəriyyətində qəbul olunmuş qaydalara müvafiq olaraq tədrisinin ilk təşkilatçıları olublar.
Moskva İmperator Universiteti ilk dəfə 1792-ci ildə elmlər dərəcəsi təsis etmək hüququ qazanıb, 1794-cü ildə F.Barsuk-Moiseyev tərəfindən Rusiyada tibb sahəsində ilk dissertasiya işi müdafiə olunub.
XVIII əsrin ikinci yarısında tibb fakültəsi 3 kafedradan ibarət olub. Bu illər ərzində 36 məzun hazırlanıb ki, onlardan da 26-sı tibb doktoru, 17-si professor olub. Bu rəqəmlər o dövrün ölçülərinə görə nə qədər cüzi olsa da, bu, professor-müəllim kadrlarının varisliyindən xəbər verir ki, onsuz istənilən ali tibb məktəbinin uğurlu fəaliyyəti mümkün deyildir.
1804-cü ildə "Moskva İmperator Universitetinin Nizamnaməsi"nin qüvvəyə minməsi Rusiya imperiyasında tibb təhsilinin təşəkkülündə çox mühüm mərhələ olub. Nizamnamə tibb fakültələri nəzdində klinik bazanın təşkili və onun tələbələrə daxili xəstəliklər, cərrahiyyə və mamaçalıq peşələrinin öyrədilməsində tətbiqini nəzərdə tuturdu. 1805-ci ildə tibb fakültəsində Klinik İnstitut adı altında ilk klinikalar açılıb. Xəstələr üzərində ilk cərrahiyyə əməliyyatları aparan ilk professorlar F.Politkovskaya (terapevtik klinika), F.Giltebrandt (cərrahiyyə) və V.Rixter (mamaçalıq) olublar. Lakin tam surətdə klinik tədrisin tətbiqinə başlanılması yalnız XIX əsrin 20-ci illərinin sonlarında professor M.Mudrovun sayəsində mümkün olub. 1812-ci il Vətən müharibəsindən sonra tibb fakültəsinin bərpası və genişlənməsi bu alimin adı ilə bağlıdır. XIX əsrin 40-60-cı illərində Moskva İmperator Universitetinin professorlarının təşəbbüsü ilə ali tibb təhsilində islahatlar aparılıb, nəticədə klinik təhsilin yeni mərhələli sisteminə keçid, tələbələrin təhsil müddətinin uzadılması, müstəqil surətdə patoloji anatomiya və patoloji fiziologiya kafedralarının təşkili, yeni klinik fakültələrin açılması mümkün olub. Bilavasitə təcrübəli həkimlərin rəhbərliyi ilə ilk təcrübənin əldə olunması tibb təhsilinin keyfiyyətinin yaxşılaşmasına yol açıb. XIX əsrin ikinci yarısı isə Rusiyada klinik tibb elminin çiçəklənməsi dövrü kimi xarakterizə olunur, bu dövrdə tibb sahəsində təkcə ölkədə deyil, onun hüdudlarından kənarda da tanınan istedadlı həkimlər yetişməyə başlayıb.
XIX əsrin 90-cı illərində Moskvada "Deviçiye pole" adlanan ərazidə unikal universitet kompleksi istifadəyə verilib və bu vaxta qədər fəaliyyət göstərir. Tezliklə 13 bina inşa olunaraq, burada 9 elmi-tədris institutu, 710 yerlik 15 kliniki müəssisə yerləşdirilib. Yeni klinik bazanın yaradılması təşəbbüsü isə Moskva İmperator Universitetinin professor və müəllimlərinə məxsus olub.
1930-cu ildə həkim kadrların hazırlanması işi yenidən təşkil olunub. Tibb fakültəsi Moskva Universitetinin tərkibindən çıxarılaraq müstəqil ali məktəb kimi yenidən qurulub və Birinci Moskva Tibb İnstitutu adlandırılıb.
1941-1943-cü illərdə müharibə dövründə Tibb İnstitutu bütün professor-müəllim heyəti ilə Ufa şəhərinə təxliyə olunub. Ağır müharibə illərində belə təhsil ocağı 2632 həkim yetişdirib.
1955-ci ildə Birinci Moskva Tibb İnstitutuna İvan Mixayloviç Seçenovun adı verilib. Dahi rus fizioloqunun adı Moskva Universitetinin tibb fakültəsi ilə sıx bağlı olub. 1867-ci ildə Moskva Universitetini bitirən İ.Seçenov 1891-ci ildə artıq püxtələşmiş alim kimi təhsil ocağına qayıdıb və fiziologiya kafedrasına rəhbərlik edib. Onun səmərəli elmi-tədqiqatçılıq və pedaqoji fəaliyyəti təkcə fiziologiyanın deyil, bütövlükdə tibb elminin inkişafına böyük təsir göstərib. XX əsrdə Birinci Moskva Tibb İnstitutu milli tibb təhsili sistemində liderlik mövqeyini qoruyub. İnstitutun klinik bazası getdikcə genişlənmiş, ali məktəbin ərazisində iri klinika və elmi-nəzəri məktəblərin təşəkkülü prosesi davam edib. 1990-cı ildə İ.Seçenov adına Birinci Moskva Tibb İnstitutu adını dəyişərək Moskva Tibb Akademiyası adlandırılıb.
XX əsrin 90-cı illərinin siyasi və iqtisadı böhranlarına baxmayaraq təhsil ocağı özünün kadr potensialını möhkəmləndirə bilib və ölkənin aparıcı ali tibb məktəbi rolunu qoruyub. Akademiyanın professor və müəllim heyəti tərəfindən ali tibbi təhsilin və diplomdansonrakı təhsilin dövlət standartlarının işlənib hazırlanması və həyata keçirilməsi istiqamətində irimiqyaslı işlər görülüb. Akademiya nəzdində 6 yeni fakültə fəaliyyətə başlayıb. Yeni Elmi-Tədqiqat Mərkəzi inşa olunaraq istifadəyə verilib, döş cərrahiyyəsi, molekulyar təbabət, ictimai sağlamlıq və səhiyyənin idarə olunması kimi 3 yeni elmi-tədqiqat institutu yaradılıb.
Müasir vəziyyəti
2010-cu il iyulun 20-də İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Tibb Akademiyasına universitet statusu verilib və adı dəyişdirilərək İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti kimi fəaliyyətini davam etdirib.
2010-cu ildən ali məktəbin rektoru Rusiya Tibb Elmləri Akademiyasının müxbir üzvü, tibb elmləri doktoru, professor . Onun gəlişi ilə Klinik mərkəz yenidən qurulub, tərkibində müxtəlif profilli klinikalar olan 7 universitet xəstəxanası yaradılıb. Təhsil prosesinə yeni ixtisaslar daxil edilib: biotexnologiya, biomühəndislik və bioinformatika, kliniki psixologiya, pediatriya, sosial iş, iqtisadiyyat və səhiyyə müəssisələrinin idarə olunması. 2011-ci ildə sosial təbabət, tibbi sığorta və səhiyyənin iqtisadiyyatı elmi-tədqiqat institutları, əlavə peşə təhsili institutu, "Gələcəyin tibbi" innovativ təhsil proqramları mərkəzi yaradılıb. BMDTU bu gün tibb və əczaçı kadrların hazırlanması, attestasiyası və ixtisasartırması üzrə ən iri elmi-tədris kompleksidir. Tədris prosesi fundamental axtarış və tətbiqi elmi tədqiqatlar, əhaliyə yüksək səviyyəli tibbi yardımın göstərilməsi, tibb və əczaçılıq elminin nailiyyətlərinin təbliği ilə sıx bağlıdır. Universitet Rusiyanın tibb və əczaçılıq üzrə ali məktəblərinin tədris-metodik birliyinə rəhbərlik edir.
2013-cü ildə bu ali təhsil ocağı 255 illik yubileyini qeyd edib.
Tərkibi
Universitetin tərkibinə 11 mərkəzi klinik-diaqnostik laboratotiya, 3 min yerlik 7 universitet klinik xəstəxanasını, 7 şüa diaqnostika bölməsini özündə cəmləşdirən, il ərzində 50 min xəstəyə stasionar və 300 min nəfərə ambulator xidmət göstərə bilən 16 klinikalararası müalicə-diaqnostik xidmət, tələbələr və əməkdaşlar üçün poliklinikanın olduğu klinik mərkəz daxildir. Universitetdə mərkəzi tibbi elmi kitabxana, Tibb Tarixi Muzeyi, stadion, könüllülər mərkəzi, nəşriyyat, 3 tələbə yataqxanası fəaliyyət göstərir. Elmi-tədqiqat mərkəzində 40 laboratoriya, 7 elmi-tədqiqat institutu - molekulyar təbabət, ftizopulmonologiya, farmakologiya, ictimai səhiyyə və səhiyyənin idarə olunması, E.İ.Marsinovski adına tibbi parazitologiya və tropik təbabət, insanın reproduktiv sağlamlığı və uronefrologiya, tibbi sosiologiya, səhiyyənin iqtisadiyyatı və sosial təbabətin tibbi sığortası kimi elmi-tədqiqat institutları fəaliyyət göstərir.
Tədrisin təşkili
Universitetdə tədris rus dilində nəzərdə aparılır.
Universitetin operativ idarəçiliyində ümumi sahəsi 360 min kvadratmetr olan 19 bina var.
Universitetin ərazisində 20 tədris-müalicə korpusu yerləşir.
Universitetdə Rusiya və xarici ölkələrdən 15.000 tələbə təhsil alır.
Nizamnaməyə müvafiq olaraq universitetin strukturuna müalicə, tibbi-profilaktik, farmasevtiv, stomatologiya, ali tibb bacısı təhsili və psixo-sosial iş, eləcə də həkimlərin ali məktəbdənsonrakı və ali məktəbəqədərki peşəkar təhsili, səhiyyənin iqtisadiyyatı və idarəolunması, pediatriya kimi 10 fakültə daxildir. İnternatura, klinik ordinatura və aspirantura çərçivəsində təhsil bütün klinik ixtisaslar üzrə hər il 3 mindən artıq tələbəni əhatə edir. İxtisaslaşdırılmış 12 şura iclaslarında hər il 30-a qədər doktorluq və 100 namizədlik dissertasiyaları müdafiə olunur. Tədris ili ərzində 13.000 dinləyici ixtisasartırma və yenidənhazırlanma kurslarında əlavə təhsil alır. Tələbələrin təhsil müddəti 4 ildən 6 ilə, diplomdansonrakı təhsil müddəti isə 72 saatdan 1500 saata qədərdir. Ölkənin tibb müəssisələri arasında ilk dəfə bu universitetdə ali tibb bacısı təhsili fakültəsi açılıb. Universitetin fakültələrində 160 kafedra və kurslar var ki, onlarda 2 min yüksəkixtisaslı mütəxəssis çalışır. Elmlər doktoru və elmlər namizədi elmi dərəcəsinə malik müəllimlər 86,5 faz (600 elmlər doktoru və 1000 elmlər namizədi) təşkil edir.
Universitetin alimlərindən 100 nəfəri akademik, Rusiya Tibb Elmləri Akademiyası, Rusiya Elmlər Akademiyası, müxbir üzvləridir. Müəllimlərdən 60 nəfər Rusiya Federasiyasının əməkdar elm xadimi, 56 nəfər əməkdar həkim və əməkdar səhiyyə işçisi, 44 nəfər əməkdar ali məktəb işçisi, 88 nəfər Dövlət və digər mükafatlar laureatıdır, 191 əməkdaş beynəlxalq akademiyaların üzvüdür.
Elmi Şura
Universitetin təhsil, elmi-tədqiqat və müalicə işi üzrə fəaliyyətinə ümumi rəhbərlik 180 nəfərdən ibarət Elmi Şura tərəfindən həyata keçirilir. Elmi Şura universitetin kollektivi tərəfindən professor-müəllim heyəti və tələbələr arasından 5 il müddətinə seçilir. Elmi Şura universitetin fəaliyyətini nizamlayan lokal aktlar və nizamnaməni qəbul edir. Elmi Şuranın hər ay keçirilən iclaslarında kollektivin həyatının mühüm məsələləri müzakirə olunur.
Klinikalar
Klinikalarda və klinikalararası bölmələrdə xəstələrin müalicəsinin yeni diaqnostika metodlarının işlənib hazırlanması və həyata keçirilməsi, dərman preparatlarının, tibbi texnikanın sınaqdan keçirilməsi üzrə elmi-tədqiqatlar aparılır. Universitetin klinikaları özünün yüksəkixtisalı mütəxəssislər heyəti, geniş rentgendiaqnostik spektri, eləcə də angioqrafiya və kompüter-tomoqraf tədqiqatları, güclü laborator və funksional diaqnostika xidməti, endoskopik və ultrasəs diaqnostika, tibbi genetik şöbələri ilə elmi tədqiqatların aparılması, müasir tibb texnologiyalarının, səhiyyə praktikasında yeni iş metodları və üsullarının tətbiqi üçün geniş imkanlara malikdir.
Tələbə həyatı
Azərbaycanlı Gənclər Klubu
İ.M.Seçenov adına Moskva Dövlət Tibb Universitetində Azərbaycanlı Gənclər Klubu fəaliyyət göstərir. Tələbələr Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın rəhbərlik etdiyi (RAGT) dəstəyi ilə hər il keçirilən "Qanın milliyyəti yoxdur", "Sağlamlığına əmin ol, xəstəliyə yox de!" adlı xeyriyyə aksiyalarında və digər tədbirlərdə fəal iştirak edirlər. Yüzlərlə azərbaycanlı tələbə hemofiliya, talassemiya və digər qan xəstəliklərindən əziyyət çəkənlər üçün qanvermə aksiyasında iştirak edirlər.
Bakıda keçirilmiş 2015 Avropa Oyunları ilə ələqadar BMDTU-da Azərbaycanlı Gənclər Klubunun təşəbbüsü bir sıra tədbirlər keçirilib. "Bakı-2015" Birinci Avropa Oyunlarına dəstək məqsədilə RAGT-nın dəstəyi ilə Moskvada keçirilən Universiada çərçivəsində universitetin idman zalında təşkil olunan voleybol yarışında Moskva ali məktəblərini təmsil edən 14 komanda mübarizə aparıb. Yarışın açılışında çıxış edənlər ilk Avropa Oyunlarına hazırlığın gedişindən, Rusiya idmançılarının bu mötəbər idman tədbirinə ciddi hazırlaşmalarından danışıblar. Aprelin 25-də start götürən universiadada voleybol, basketbol, stolüstü tennis, qaçış və mini-futbol yarışları keçirilib. İdman yarışması mayın 10-da "Lujniki" stadionunda mini-futbol üzrə Heydər Əliyev Kuboku uğrunda turnirlə başa çatıb. Bütün yarışların qaliblərinə mükafatlar təqdim olunub.
Simvolları
Universitetin şüarı latınca belədir:
 | "Primus inter pares". |  |
Latıncadan tərcümədə
| | "Bərabərlər arasında birinci" | |
anlamını verən bu söz universitetin indiki statusuna tam uyğundur. Belə ki, Rusiyanın digər ali tibb məktəblərinin əksəriyyətinin əsası bu ali məktəbin məzunları tərəfindən qoyulub.
Xarici əlaqələri
Universitet digər ölkələrin ali tibb məktəbləri ilə əməkdaşlıq edir. BMDTU üzvüdür. Birbaşa müqavilələr və razılaşmalar əsasında universitet ABŞ, Almaniya, Norveç, Niderland və digər ölkələrin ali məktəbləri ilə əməkdaşlıq edir. Universitet hər il 300 əməkdaşını xaricə elmi ezamiyyətə göndərir, xarici ölkələrdən 100-ə yaxın mütəxəssis qəbul edir, fəal surətdə tələbə mübadiləsi aparır.
Müxtəlif beynəlxalq təşkilatlarla tərəfdaşlıq edən universitetin bir sıra əməkdaşları Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının ekspertləridir.
Dünyanın aparıcı alimləri mühazirə oxumaq üçün universitetə gəlirlər. 2012-ci ildə universitetdə Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı, avstraliyalı həkim Berri Marşallın mühazirələri təşkil olunub.
Bakı filialı
İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti rəhbərliyinin Bakı şəhərində universitetin filialının yaradılması ilə bağlı təklifi nəzərə alınaraq Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin Sərəncamı ilə 15 may 2015-ci il tarixində İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin Bakı filialı yaradılmışdır.
Tanınmış şəxslər
Məşhur məzunları
Buranın məzunu olan məşhurlardan misal olaraq aşağıdakıların adlarını çəkmək olar:
- Mehriban Əliyeva — Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, UNESCO-nun və İSESCO-nun xoşməramlı səfiri;
- — akademik A.Myasnikov adına Klinik Kardiologiya İnstitutunun ürək-damar cərrahiyyəsi şöbəsinin rəhbəri, akademik;
- — Rusiyanın baş kardioloqu, sovet və rus kardiocərrahı, Rusiya Tibb Elmləri Akademiyasının akademiki, baş kardiocərrahı, A.Bakulev adına Ürək-Damar Xəstəlikləri Elmi Mərkəzinin direktoru, akademik;
- İvan Seçenov — rus fizioloqu, fiziologiya məktəbinin banisi, Rusiya İmperator Akademiyasının fəxri üzvü;
- E.Tareyev — sovet və rus nefrologiya elminin banisi, akademik;
- Anton Çexov — dünya ədəbiyyatının klassiki, dramaturq, yazıçı;
- Həsən bəy Ağayev — azərbaycanlı həkim, jurnalist, ictimai və siyasi xadim, ADR hökumətində parlament sədrinin müavini olmuşdur.
Fəxri professorları
Qeyd edək ki, öz fəaliyyətləri ilə təhsil ocağının dinamik inkişafına və beynəlxalq aləmdə tanınmasına töhfə verən xidmətlərinə görə görkəmli təhsil, səhiyyə, ictimai-siyasi xadimlərə, müxtəlif təşkilatların nüfuzlu rəhbərlərinə universitetin Elmi Şurasının qərarı ilə BMDTU-nun Fəxri professoru adı verilir. Buranın Fəxri professoru adına bu vaxtadək yalnız 6 nəfər layiq görülüblər:
- Yevgeni Çazov — dünya şöhrətli kardioloq, Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki;
- — dünya şöhrətli ürək cərrahı, Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki;
- Berri Marşall — Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı, avstraliyalı professor;
- — ABŞ-nin Florida ştatındakı Klivlend Klinikasının rəhbəri, professor;
- — Çinin rektoru, professor;
- Mehriban Əliyeva — Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, UNESCO-nun və İSESCO-nun xoşməramlı səfiri; 13 aprel 2012-ci ildə Universitetin Fəxri professoru adına layiq görülüb.
- İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin Fəxri professorları
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Reytinqi
İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti dünyanın tibb təhsili verən ali məktəbləri arasında xüsusi yer tutur.
1989-cu ildə elmi və tədris-metodik potensialının hərtərəfli təhlili əsasında UNESCO dünyanın ali tibb məktəblərinin reytinq cədvəlini tərtib edib. Həmin reytinqdə Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti sıralamada yalnız Paris Sorbonna Universitetindən sonra ikinci yeri tutub.
2014-cü ildə "" agentliyi tərəfindən ali məktəb "C" reytinq sinfi əldə edib ki, bu da məzunların hazırlanmasında "yüksək səviyyə" deməkdir. BMDTU Rusiya və MDB-nin ali tibb məktəbləri arasında ən yüksək nəticə göstərib.
Həmçinin bax
Mənbə
- Oruc Mustafayev, İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universiteti[ölü keçid], "Azərbaycan müəllimi" qəzeti, 23.05.2015, № 18. (az.)
İstinadlar
- İ.M. Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin Bakı filialının yaradılması haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı 2016-03-05 at the Wayback Machine. 16.05.2015, president.az (az.)
- Мария Самохвалова. Первая леди в «Первом Меде» 2021-10-06 at the Wayback Machine, mma.ru, 14.04.2012 (rus.)
Xarici keçidlər
- 1msmu.ru — Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin rəsmi saytı
- Facebook səhifəsi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universiteti rus Pervyj Moskovskij gosudarstvennyj medicinskij universitet imeni I M Sechenova ve ya qisaca BMDTU rus Pervyj MGMU im I M Sechenova Rusiya Federasiyasinin paytaxti Moskva seherinde yerlesen ali tehsil muessisesi ali tibb tehsili uzre ixtisaslasan meshur ali tehsil ocaqlarindan biri Rusiyanin tehsil sisteminde ozunemexsuz eneneleri olan nufuzlu ali tibb tehsili muessisesidir I M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universiteti Pervyj MGMU imeni I M Sechenova55 43 41 sm e 37 34 30 s u Esasi qoyulub 1758Tip DovletRektorTelebe sayi 15 000Seher Moskva seheriOlke RusiyaSayt sechenov ru Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiOlkesinin en qocaman ve en boyuk ali tibb mektebi olmaqla Moskva Imperator Universitetinin varisi olan bu tehsil ocagi oz baslangicini 1758 ci ilden goturur Bu ali mekteb dahi rus alimi Mixail Lomonosov ve qraf teklifi esasinda tesekkul tapmisdir 1758 ci ilde ilk defe qraf Leypsiq Universitetinden devet etdiyi kimya minerologiya ve farmokologiya professoru telebelerle muntezem mesgeleler aparmaga baslamisdir Universitetin ilk tibb professorlari ilk illerde esasen ecnebiler olmusdur Yalniz XVIII esrin 60 ci illerinin ortalarinda tibb fakultesine Moskva Dovlet Universitetinin professorlarinin imtahanlarindan cixmis ve telebeleri tibb dersi oyretmeye ve onlari praktikaya gondermeye qabil olan ilk rusiyali genc alimler gelmisdir Professorlar S Zibelin P Veniaminov I Vec F Politkovskiy F Barsuk Moiseyev tibb elmleri nin Avropa universitetlerinin ekseriyyetinde qebul olunmus qaydalara muvafiq olaraq tedrisinin ilk teskilatcilari olublar Moskva Imperator Universiteti ilk defe 1792 ci ilde elmler derecesi tesis etmek huququ qazanib 1794 cu ilde F Barsuk Moiseyev terefinden Rusiyada tibb sahesinde ilk dissertasiya isi mudafie olunub XVIII esrin ikinci yarisinda tibb fakultesi 3 kafedradan ibaret olub Bu iller erzinde 36 mezun hazirlanib ki onlardan da 26 si tibb doktoru 17 si professor olub Bu reqemler o dovrun olculerine gore ne qeder cuzi olsa da bu professor muellim kadrlarinin varisliyinden xeber verir ki onsuz istenilen ali tibb mektebinin ugurlu fealiyyeti mumkun deyildir 1804 cu ilde Moskva Imperator Universitetinin Nizamnamesi nin quvveye minmesi Rusiya imperiyasinda tibb tehsilinin tesekkulunde cox muhum merhele olub Nizamname tibb fakulteleri nezdinde klinik bazanin teskili ve onun telebelere daxili xestelikler cerrahiyye ve mamacaliq peselerinin oyredilmesinde tetbiqini nezerde tuturdu 1805 ci ilde tibb fakultesinde Klinik Institut adi altinda ilk klinikalar acilib Xesteler uzerinde ilk cerrahiyye emeliyyatlari aparan ilk professorlar F Politkovskaya terapevtik klinika F Giltebrandt cerrahiyye ve V Rixter mamacaliq olublar Lakin tam suretde klinik tedrisin tetbiqine baslanilmasi yalniz XIX esrin 20 ci illerinin sonlarinda professor M Mudrovun sayesinde mumkun olub 1812 ci il Veten muharibesinden sonra tibb fakultesinin berpasi ve genislenmesi bu alimin adi ile baglidir XIX esrin 40 60 ci illerinde Moskva Imperator Universitetinin professorlarinin tesebbusu ile ali tibb tehsilinde islahatlar aparilib neticede klinik tehsilin yeni merheleli sistemine kecid telebelerin tehsil muddetinin uzadilmasi musteqil suretde patoloji anatomiya ve patoloji fiziologiya kafedralarinin teskili yeni klinik fakultelerin acilmasi mumkun olub Bilavasite tecrubeli hekimlerin rehberliyi ile ilk tecrubenin elde olunmasi tibb tehsilinin keyfiyyetinin yaxsilasmasina yol acib XIX esrin ikinci yarisi ise Rusiyada klinik tibb elminin ciceklenmesi dovru kimi xarakterize olunur bu dovrde tibb sahesinde tekce olkede deyil onun hududlarindan kenarda da taninan istedadli hekimler yetismeye baslayib Deviciye pole adlanan erazide klinika XIX esrin 90 ci illerinde Moskvada Deviciye pole adlanan erazide unikal universitet kompleksi istifadeye verilib ve bu vaxta qeder fealiyyet gosterir Tezlikle 13 bina insa olunaraq burada 9 elmi tedris institutu 710 yerlik 15 kliniki muessise yerlesdirilib Yeni klinik bazanin yaradilmasi tesebbusu ise Moskva Imperator Universitetinin professor ve muellimlerine mexsus olub 1930 cu ilde hekim kadrlarin hazirlanmasi isi yeniden teskil olunub Tibb fakultesi Moskva Universitetinin terkibinden cixarilaraq musteqil ali mekteb kimi yeniden qurulub ve Birinci Moskva Tibb Institutu adlandirilib 1941 1943 cu illerde muharibe dovrunde Tibb Institutu butun professor muellim heyeti ile Ufa seherine texliye olunub Agir muharibe illerinde bele tehsil ocagi 2632 hekim yetisdirib Ivan Secenov 1900 cu iller 1955 ci ilde Birinci Moskva Tibb Institutuna Ivan Mixaylovic Secenovun adi verilib Dahi rus fizioloqunun adi Moskva Universitetinin tibb fakultesi ile six bagli olub 1867 ci ilde Moskva Universitetini bitiren I Secenov 1891 ci ilde artiq puxtelesmis alim kimi tehsil ocagina qayidib ve fiziologiya kafedrasina rehberlik edib Onun semereli elmi tedqiqatciliq ve pedaqoji fealiyyeti tekce fiziologiyanin deyil butovlukde tibb elminin inkisafina boyuk tesir gosterib XX esrde Birinci Moskva Tibb Institutu milli tibb tehsili sisteminde liderlik movqeyini qoruyub Institutun klinik bazasi getdikce genislenmis ali mektebin erazisinde iri klinika ve elmi nezeri mekteblerin tesekkulu prosesi davam edib 1990 ci ilde I Secenov adina Birinci Moskva Tibb Institutu adini deyiserek Moskva Tibb Akademiyasi adlandirilib I Secenov adina Moskva Tibb Akademiyasinin 250 illik yubileyi munasibetile Rusiya Federasiyasinin Merkezi Banki terefinden 2008 ci ilde buraxilmis gumus monetaElmi Tedqiqat Merkezi XX esrin 90 ci illerinin siyasi ve iqtisadi bohranlarina baxmayaraq tehsil ocagi ozunun kadr potensialini mohkemlendire bilib ve olkenin aparici ali tibb mektebi rolunu qoruyub Akademiyanin professor ve muellim heyeti terefinden ali tibbi tehsilin ve diplomdansonraki tehsilin dovlet standartlarinin islenib hazirlanmasi ve heyata kecirilmesi istiqametinde irimiqyasli isler gorulub Akademiya nezdinde 6 yeni fakulte fealiyyete baslayib Yeni Elmi Tedqiqat Merkezi insa olunaraq istifadeye verilib dos cerrahiyyesi molekulyar tebabet ictimai saglamliq ve sehiyyenin idare olunmasi kimi 3 yeni elmi tedqiqat institutu yaradilib Muasir veziyyeti2010 cu il iyulun 20 de I M Secenov adina Birinci Moskva Tibb Akademiyasina universitet statusu verilib ve adi deyisdirilerek I M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universiteti kimi fealiyyetini davam etdirib 2010 cu ilden ali mektebin rektoru Rusiya Tibb Elmleri Akademiyasinin muxbir uzvu tibb elmleri doktoru professor Onun gelisi ile Klinik merkez yeniden qurulub terkibinde muxtelif profilli klinikalar olan 7 universitet xestexanasi yaradilib Tehsil prosesine yeni ixtisaslar daxil edilib biotexnologiya biomuhendislik ve bioinformatika kliniki psixologiya pediatriya sosial is iqtisadiyyat ve sehiyye muessiselerinin idare olunmasi 2011 ci ilde sosial tebabet tibbi sigorta ve sehiyyenin iqtisadiyyati elmi tedqiqat institutlari elave pese tehsili institutu Geleceyin tibbi innovativ tehsil proqramlari merkezi yaradilib BMDTU bu gun tibb ve eczaci kadrlarin hazirlanmasi attestasiyasi ve ixtisasartirmasi uzre en iri elmi tedris kompleksidir Tedris prosesi fundamental axtaris ve tetbiqi elmi tedqiqatlar ehaliye yuksek seviyyeli tibbi yardimin gosterilmesi tibb ve eczaciliq elminin nailiyyetlerinin tebligi ile six baglidir Universitet Rusiyanin tibb ve eczaciliq uzre ali mekteblerinin tedris metodik birliyine rehberlik edir 2013 cu ilde bu ali tehsil ocagi 255 illik yubileyini qeyd edib TerkibiUniversitetin terkibine 11 merkezi klinik diaqnostik laboratotiya 3 min yerlik 7 universitet klinik xestexanasini 7 sua diaqnostika bolmesini ozunde cemlesdiren il erzinde 50 min xesteye stasionar ve 300 min nefere ambulator xidmet gostere bilen 16 klinikalararasi mualice diaqnostik xidmet telebeler ve emekdaslar ucun poliklinikanin oldugu klinik merkez daxildir Universitetde merkezi tibbi elmi kitabxana Tibb Tarixi Muzeyi stadion konulluler merkezi nesriyyat 3 telebe yataqxanasi fealiyyet gosterir Elmi tedqiqat merkezinde 40 laboratoriya 7 elmi tedqiqat institutu molekulyar tebabet ftizopulmonologiya farmakologiya ictimai sehiyye ve sehiyyenin idare olunmasi E I Marsinovski adina tibbi parazitologiya ve tropik tebabet insanin reproduktiv saglamligi ve uronefrologiya tibbi sosiologiya sehiyyenin iqtisadiyyati ve sosial tebabetin tibbi sigortasi kimi elmi tedqiqat institutlari fealiyyet gosterir Tedrisin teskiliUniversitetde tedris rus dilinde nezerde aparilir Universitetin operativ idareciliyinde umumi sahesi 360 min kvadratmetr olan 19 bina var Universitetin erazisinde 20 tedris mualice korpusu yerlesir Universitetde Rusiya ve xarici olkelerden 15 000 telebe tehsil alir Nizamnameye muvafiq olaraq universitetin strukturuna mualice tibbi profilaktik farmasevtiv stomatologiya ali tibb bacisi tehsili ve psixo sosial is elece de hekimlerin ali mektebdensonraki ve ali mektebeqederki pesekar tehsili sehiyyenin iqtisadiyyati ve idareolunmasi pediatriya kimi 10 fakulte daxildir Internatura klinik ordinatura ve aspirantura cercivesinde tehsil butun klinik ixtisaslar uzre her il 3 minden artiq telebeni ehate edir Ixtisaslasdirilmis 12 sura iclaslarinda her il 30 a qeder doktorluq ve 100 namizedlik dissertasiyalari mudafie olunur Tedris ili erzinde 13 000 dinleyici ixtisasartirma ve yenidenhazirlanma kurslarinda elave tehsil alir Telebelerin tehsil muddeti 4 ilden 6 ile diplomdansonraki tehsil muddeti ise 72 saatdan 1500 saata qederdir Olkenin tibb muessiseleri arasinda ilk defe bu universitetde ali tibb bacisi tehsili fakultesi acilib Universitetin fakultelerinde 160 kafedra ve kurslar var ki onlarda 2 min yuksekixtisasli mutexessis calisir Elmler doktoru ve elmler namizedi elmi derecesine malik muellimler 86 5 faz 600 elmler doktoru ve 1000 elmler namizedi teskil edir Universitetin alimlerinden 100 neferi akademik Rusiya Tibb Elmleri Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi muxbir uzvleridir Muellimlerden 60 nefer Rusiya Federasiyasinin emekdar elm xadimi 56 nefer emekdar hekim ve emekdar sehiyye iscisi 44 nefer emekdar ali mekteb iscisi 88 nefer Dovlet ve diger mukafatlar laureatidir 191 emekdas beynelxalq akademiyalarin uzvudur Elmi Sura Universitetin tehsil elmi tedqiqat ve mualice isi uzre fealiyyetine umumi rehberlik 180 neferden ibaret Elmi Sura terefinden heyata kecirilir Elmi Sura universitetin kollektivi terefinden professor muellim heyeti ve telebeler arasindan 5 il muddetine secilir Elmi Sura universitetin fealiyyetini nizamlayan lokal aktlar ve nizamnameni qebul edir Elmi Suranin her ay kecirilen iclaslarinda kollektivin heyatinin muhum meseleleri muzakire olunur Klinikalar Klinikalarda ve klinikalararasi bolmelerde xestelerin mualicesinin yeni diaqnostika metodlarinin islenib hazirlanmasi ve heyata kecirilmesi derman preparatlarinin tibbi texnikanin sinaqdan kecirilmesi uzre elmi tedqiqatlar aparilir Universitetin klinikalari ozunun yuksekixtisali mutexessisler heyeti genis rentgendiaqnostik spektri elece de angioqrafiya ve komputer tomoqraf tedqiqatlari guclu laborator ve funksional diaqnostika xidmeti endoskopik ve ultrases diaqnostika tibbi genetik sobeleri ile elmi tedqiqatlarin aparilmasi muasir tibb texnologiyalarinin sehiyye praktikasinda yeni is metodlari ve usullarinin tetbiqi ucun genis imkanlara malikdir Telebe heyatiTelebe yataqxanasiAzerbaycanli Gencler Klubu I M Secenov adina Moskva Dovlet Tibb Universitetinde Azerbaycanli Gencler Klubu fealiyyet gosterir Telebeler Heyder Eliyev Fondunun vitse prezidenti Leyla Eliyevanin rehberlik etdiyi RAGT desteyi ile her il kecirilen Qanin milliyyeti yoxdur Saglamligina emin ol xesteliye yox de adli xeyriyye aksiyalarinda ve diger tedbirlerde feal istirak edirler Yuzlerle azerbaycanli telebe hemofiliya talassemiya ve diger qan xesteliklerinden eziyyet cekenler ucun qanverme aksiyasinda istirak edirler Bakida kecirilmis 2015 Avropa Oyunlari ile eleqadar BMDTU da Azerbaycanli Gencler Klubunun tesebbusu bir sira tedbirler kecirilib Baki 2015 Birinci Avropa Oyunlarina destek meqsedile RAGT nin desteyi ile Moskvada kecirilen Universiada cercivesinde universitetin idman zalinda teskil olunan voleybol yarisinda Moskva ali mekteblerini temsil eden 14 komanda mubarize aparib Yarisin acilisinda cixis edenler ilk Avropa Oyunlarina hazirligin gedisinden Rusiya idmancilarinin bu moteber idman tedbirine ciddi hazirlasmalarindan danisiblar Aprelin 25 de start goturen universiadada voleybol basketbol stolustu tennis qacis ve mini futbol yarislari kecirilib Idman yarismasi mayin 10 da Lujniki stadionunda mini futbol uzre Heyder Eliyev Kuboku ugrunda turnirle basa catib Butun yarislarin qaliblerine mukafatlar teqdim olunub SimvollariUniversitetin suari latinca beledir Primus inter pares Latincadan tercumede Beraberler arasinda birinci anlamini veren bu soz universitetin indiki statusuna tam uygundur Bele ki Rusiyanin diger ali tibb mekteblerinin ekseriyyetinin esasi bu ali mektebin mezunlari terefinden qoyulub Xarici elaqeleriUniversitet diger olkelerin ali tibb mektebleri ile emekdasliq edir BMDTU uzvudur Birbasa muqavileler ve razilasmalar esasinda universitet ABS Almaniya Norvec Niderland ve diger olkelerin ali mektebleri ile emekdasliq edir Universitet her il 300 emekdasini xarice elmi ezamiyyete gonderir xarici olkelerden 100 e yaxin mutexessis qebul edir feal suretde telebe mubadilesi aparir Muxtelif beynelxalq teskilatlarla terefdasliq eden universitetin bir sira emekdaslari Umumdunya Sehiyye Teskilatinin ekspertleridir Dunyanin aparici alimleri muhazire oxumaq ucun universitete gelirler 2012 ci ilde universitetde Fiziologiya ve tibb uzre Nobel mukafati laureati avstraliyali hekim Berri Marsallin muhazireleri teskil olunub Baki filiali Esas meqale I M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universitetinin Baki filiali I M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universiteti rehberliyinin Baki seherinde universitetin filialinin yaradilmasi ile bagli teklifi nezere alinaraq Azerbaycan Respublikasinin Prezidentinin Serencami ile 15 may 2015 ci il tarixinde I M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universitetinin Baki filiali yaradilmisdir Taninmis sexslerMeshur mezunlari Buranin mezunu olan meshurlardan misal olaraq asagidakilarin adlarini cekmek olar Mehriban Eliyeva Azerbaycanin birinci xanimi Heyder Eliyev Fondunun prezidenti Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin deputati UNESCO nun ve ISESCO nun xosmeramli sefiri akademik A Myasnikov adina Klinik Kardiologiya Institutunun urek damar cerrahiyyesi sobesinin rehberi akademik Rusiyanin bas kardioloqu sovet ve rus kardiocerrahi Rusiya Tibb Elmleri Akademiyasinin akademiki bas kardiocerrahi A Bakulev adina Urek Damar Xestelikleri Elmi Merkezinin direktoru akademik Ivan Secenov rus fizioloqu fiziologiya mektebinin banisi Rusiya Imperator Akademiyasinin fexri uzvu E Tareyev sovet ve rus nefrologiya elminin banisi akademik Anton Cexov dunya edebiyyatinin klassiki dramaturq yazici Hesen bey Agayevin diplomu 16 oktyabr 1901 ci ilde terefinden imzalanmisdir Hesen bey Agayev azerbaycanli hekim jurnalist ictimai ve siyasi xadim ADR hokumetinde parlament sedrinin muavini olmusdur Fexri professorlari Qeyd edek ki oz fealiyyetleri ile tehsil ocaginin dinamik inkisafina ve beynelxalq alemde taninmasina tohfe veren xidmetlerine gore gorkemli tehsil sehiyye ictimai siyasi xadimlere muxtelif teskilatlarin nufuzlu rehberlerine universitetin Elmi Surasinin qerari ile BMDTU nun Fexri professoru adi verilir Buranin Fexri professoru adina bu vaxtadek yalniz 6 nefer layiq gorulubler Yevgeni Cazov dunya sohretli kardioloq Rusiya Elmler Akademiyasinin akademiki dunya sohretli urek cerrahi Rusiya Elmler Akademiyasinin akademiki Berri Marsall Fiziologiya ve tibb uzre Nobel mukafati laureati avstraliyali professor ABS nin Florida statindaki Klivlend Klinikasinin rehberi professor Cinin rektoru professor Mehriban Eliyeva Azerbaycanin birinci xanimi Heyder Eliyev Fondunun prezidenti Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin deputati UNESCO nun ve ISESCO nun xosmeramli sefiri 13 aprel 2012 ci ilde Universitetin Fexri professoru adina layiq gorulub I M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universitetinin Fexri professorlari Yevgeni Cazov Berri Marsall Mehriban EliyevaReytinqiI M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universiteti dunyanin tibb tehsili veren ali mektebleri arasinda xususi yer tutur 1989 cu ilde elmi ve tedris metodik potensialinin herterefli tehlili esasinda UNESCO dunyanin ali tibb mekteblerinin reytinq cedvelini tertib edib Hemin reytinqde Birinci Moskva Dovlet Tibb Universiteti siralamada yalniz Paris Sorbonna Universitetinden sonra ikinci yeri tutub 2014 cu ilde agentliyi terefinden ali mekteb C reytinq sinfi elde edib ki bu da mezunlarin hazirlanmasinda yuksek seviyye demekdir BMDTU Rusiya ve MDB nin ali tibb mektebleri arasinda en yuksek netice gosterib Hemcinin baxI M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universitetinin Baki filialiMenbeOruc Mustafayev I M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universiteti olu kecid Azerbaycan muellimi qezeti 23 05 2015 18 az IstinadlarI M Secenov adina Birinci Moskva Dovlet Tibb Universitetinin Baki filialinin yaradilmasi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2016 03 05 at the Wayback Machine 16 05 2015 president az az Mariya Samohvalova Pervaya ledi v Pervom Mede 2021 10 06 at the Wayback Machine mma ru 14 04 2012 rus Xarici kecidlerVikianbarda Birinci Moskva Dovlet Tibb Universiteti ile elaqeli mediafayllar var 1msmu ru Birinci Moskva Dovlet Tibb Universitetinin resmi sayti Facebook sehifesi