Həsən bəy Məşədi Hüseyn bəy oğlu Ağayev (1875, Yelizavetpol – 19 iyul 1920, Tiflis) — Azərbaycan ictimai-siyasi xadimi, jurnalist, həkim, müəllim, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin sədr müavini.
Həsən bəy Ağayev | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1875 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 19 iyul 1920 |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
Partiya |
|
Təhsili | |
Fəaliyyəti | jurnalist, siyasətçi, həkim |
Uşağı | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Həsən bəy Ağayev 1875-ci ildə Gəncədə anadan olmuşdur. Gəncə klassik gimnaziyasında təhsilini başa vurduqdan sonra 1901-ci ildə Hacı Zeynalabdin Tağıyevin puluyla Moskva Universitetinin tibb fakültəsində oxuyaraq oranı bitirmişdir. Vətənə qayıdaraq həkimlik etmişdir. 1906–1907-ci illərdə Güney Azərbaycanda yaşamağa məcbur olmuşdur. 1907-ci ildə Bakıda keçirilən Qafqaz müsəlman müəllimləri qurultayı mərkəzi komitəsinin sədri seçilmişdir. "Difai" təşkilatının üzvü olmuşdur.
Monarxiyanın süqutundan cəmi bir neçə gün sonra Gəncədə, əvvəllər "Difai"ni yaratmış Gəncə Milli Komitəsinin aparıcı şəxsləri – Şəfi bəy Rüstəmbəyli, Xəlil bəy Xasməmmədov, Şeyxzamanlı qardaşları və b. ilə birgə Nəsib bəy Yusifbəylinin rəhbərliyi altında Azərbaycan tarixində keyfiyyətcə yeni, ilk dəfə olaraq Avropa mədəni dəyərlərinə istinad məramlı bir partiyanın — "Türk Ədəmi-mərkəziyyət firqəsi"nin əsasını qoymuşdur (1917). Bu partiya Müsavatla birləşəndən sonra onun Mərkəzi Komitəsinin üzvü seçilmişdir.
1918-ci il mayın 28-də Tiflisdə Azərbaycan Milli Şurasının iclasında Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi qəbul edilərkən Həsən bəy Ağayev Milli Şuranın sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin müavini olmuşdur və bu tarixi hadisədə birbaşa iştirak etmişdir. Azərbaycanın müstəqilliyi haqqında İstiqlal bəyannaməsini ilk olaraq Həsən bəy Ağayev imzalamışdır. 1918-ci il, iyunun 16-da Azərbaycan Milli Şurası və Hökuməti Gəncəyə köçmüşdür. İyunun 17-də burada keçirilən ilk iclasında Milli Şura yaranmış əziyyətlə əlaqədar olaraq, fəaliyyətini müvəqqəti olaraq dayandırmış, bütün hakimiyyəti yeni yaradılmış Hökumətə vermişdir. Azərbaycan Parlamentinin 1918-ci il dekabrın 7-də Bakıda təntənəli açılışına qədər Həsən bəy Azərbaycan Dəmir Yolu İdarəsinin baş həkimi vəzifəsində çalışmışdır.
Dekabrda Parlament sədrinin müavini seçilmiş, sədr Əlimərdan bəy Topçubaşov Bakıda olmadığına görə 2 fevral 1920-ci ilədək sədr vəzifəsini icra etmişdir. Cümhuriyyətin süqutundan sonra Tiflisə getmişdir.
19 iyul 1920-ci ildə Tiflisdə Fətəli xan Xoyskini qətlə yetirən erməni muzdlu qatilin gülləsiylə şəhid olmuşdur. Tbilisidə yerləşən köhnə müsəlman qəbiristanlığında (hazırda Botanika bağının ərazisi) dəfn olunmuşdur
Publisist kimi
Həsən bəy Ağayev publisistika ilə də yaxından məşğul olmuşdur. Gəncədə "Yujnı Kavkaz" ("Cənubi Qafqaz") qəzetini nəşr etdirmişdir (1911–1912). Müsəlmanlar arasında maarif yayan cəmiyyətin sədri seçilmişdir (1911). Gəncədə Xudadat bəy Rəfibəyli ilə (1878–1920) birgə tibb cəmiyyəti yaratmışdır (1914).
İstinadlar
- "Görkəmli Azərbaycanlılar" (PDF). 2019-03-20 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2013-06-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-05-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-27.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Agayev Hesen bey Mesedi Huseyn bey oglu Agayev 1875 Yelizavetpol 19 iyul 1920 Tiflis Azerbaycan ictimai siyasi xadimi jurnalist hekim muellim Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin sedr muavini Hesen bey AgayevSexsi melumatlarDogum tarixi 1875Dogum yeri Yelizavetpol Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 19 iyul 1920 1920 07 19 Vefat yeri Tiflis Tiflis qezasi Gurcustan Demokratik RespublikasiVefat sebebi gulle yarasi d Partiya Musavat Partiyasi 1917 1920 Turk Edemi Merkeziyyet Firqesi 1917 1917 Difai PartiyasiTehsili Moskva Dovlet UniversitetiFealiyyeti jurnalist siyasetci hekimUsagi Xursid Agayeva Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiHesen bey Agayev 1875 ci ilde Gencede anadan olmusdur Gence klassik gimnaziyasinda tehsilini basa vurduqdan sonra 1901 ci ilde Haci Zeynalabdin Tagiyevin puluyla Moskva Universitetinin tibb fakultesinde oxuyaraq orani bitirmisdir Vetene qayidaraq hekimlik etmisdir 1906 1907 ci illerde Guney Azerbaycanda yasamaga mecbur olmusdur 1907 ci ilde Bakida kecirilen Qafqaz muselman muellimleri qurultayi merkezi komitesinin sedri secilmisdir Difai teskilatinin uzvu olmusdur Monarxiyanin suqutundan cemi bir nece gun sonra Gencede evveller Difai ni yaratmis Gence Milli Komitesinin aparici sexsleri Sefi bey Rustembeyli Xelil bey Xasmemmedov Seyxzamanli qardaslari ve b ile birge Nesib bey Yusifbeylinin rehberliyi altinda Azerbaycan tarixinde keyfiyyetce yeni ilk defe olaraq Avropa medeni deyerlerine istinad meramli bir partiyanin Turk Edemi merkeziyyet firqesi nin esasini qoymusdur 1917 Bu partiya Musavatla birlesenden sonra onun Merkezi Komitesinin uzvu secilmisdir 1918 ci il mayin 28 de Tiflisde Azerbaycan Milli Surasinin iclasinda Azerbaycanin Istiqlal Beyannamesi qebul edilerken Hesen bey Agayev Milli Suranin sedri Mehemmed Emin Resulzadenin muavini olmusdur ve bu tarixi hadisede birbasa istirak etmisdir Azerbaycanin musteqilliyi haqqinda Istiqlal beyannamesini ilk olaraq Hesen bey Agayev imzalamisdir 1918 ci il iyunun 16 da Azerbaycan Milli Surasi ve Hokumeti Genceye kocmusdur Iyunun 17 de burada kecirilen ilk iclasinda Milli Sura yaranmis eziyyetle elaqedar olaraq fealiyyetini muveqqeti olaraq dayandirmis butun hakimiyyeti yeni yaradilmis Hokumete vermisdir Azerbaycan Parlamentinin 1918 ci il dekabrin 7 de Bakida tenteneli acilisina qeder Hesen bey Azerbaycan Demir Yolu Idaresinin bas hekimi vezifesinde calismisdir Dekabrda Parlament sedrinin muavini secilmis sedr Elimerdan bey Topcubasov Bakida olmadigina gore 2 fevral 1920 ci iledek sedr vezifesini icra etmisdir Cumhuriyyetin suqutundan sonra Tiflise getmisdir 19 iyul 1920 ci ilde Tiflisde Feteli xan Xoyskini qetle yetiren ermeni muzdlu qatilin gullesiyle sehid olmusdur Tbiliside yerlesen kohne muselman qebiristanliginda hazirda Botanika baginin erazisi defn olunmusdurPublisist kimi Nicat Cemiyyetinin teskilaciligi ile cagrilmis Azerbaycan muellimlerinin II qurultayi Baki 25 avqust 1907 ci il Ikinci cergede sagdan 5 ci Hesen bey Agayev Hesen bey Agayev publisistika ile de yaxindan mesgul olmusdur Gencede Yujni Kavkaz Cenubi Qafqaz qezetini nesr etdirmisdir 1911 1912 Muselmanlar arasinda maarif yayan cemiyyetin sedri secilmisdir 1911 Gencede Xudadat bey Refibeyli ile 1878 1920 birge tibb cemiyyeti yaratmisdir 1914 Istinadlar Gorkemli Azerbaycanlilar PDF 2019 03 20 tarixinde PDF Istifade tarixi 2013 06 18 Arxivlenmis suret 2018 05 14 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 27 Hemcinin baxEmir bey Agayev