Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çəpni dili — əsasən Qərbi Asiyada danışılmış,türk dil ailəsinin oğuz dil qrupuna aid olan, çəpni tayfasına mənsub ölü dil. Çəpni dili eyni dil birliyi daxilində özünəməxsus sözləri ilə onu bilənlərin bir-birini başa düşməsinə imkan verən xüsusi bir dildir.
| Çəpni dili | |
|---|---|
| Təsnifatı | |
Tarixi
Bu dil 1242–1906-cı illər arasında çəpnilər tərəfindən istifadə edilmişdir.
Xüsusiyyətləri
Çəpni dili bir çox başqa türk dilləri ilə paylaşdığı ahəng qanunu kimi qrammatik xüsusiyyətlərə malikdir. Dil cümlə quruluşuna görə ümumiyyətlə subyekt-obyekt-predikat sırasına malikdir.Alman və ərəb kimi dillərdən fərqli olaraq çəpni dilinin qrammatik cinsi (kişi, qadın, cins ayrı-seçkiliyi) yoxdur. Lüğətinin bir hissəsi qədim türkcə və Osmanlı türkcəsi ilə eynidir. Bu, özünəməxsus bir dildir. Bundan əlavə, çəpni dili Azərbaycan, türk və türkmən kimi digər oğuz dilləri ilə aşağı qarşılıqlı anlaşılmazlıq göstərə bilər.
| Çəpni dili | Anadolu türkcəsi |
|---|---|
| Yalazı tunataza özgüidiş. | Silahı karıma verdim. |
| Silik manışla halanıyo, ziade gevikleşmen. | Jandarma -bir- yabancıyla geliyor fazla konuşmayın. |
| Hontayı paylıhlikmi? | Buğdayı çalalım mı? |
| Tunataz velekledi. | Kadın doğum yaptı. |
| Elegüne malamat yettik. | Millete rezil kepaze olduk. |
| Gücükleme Mehmedou gırana salıkla. | -Sen- oturma, Mehmet'i köy meydanına gönder. |
| Narlık velekledi zeele uura. | Güneş doğdu, akşam üstü -buraya- gel. |
| İdriso gonuş çiylen gili gili biter? | İdris söyler misin, -bu- verimsiz toprakta mısır yetişir mi? |
Yayılması
Bu dildə danışanların əksəriyyəti Giresun, Ordu, Beşikdüzü, Şalbazarı və Kürtün ərazilərindəndir.Türkiyədə indiki dövrdə "gizli dil"lərdən biri hesab olunur. Türk dilində mövcud olan çəpni ləhcəsi və ya Giresun ləhcəsi çəpni dilinin türkcə versiyasıdır. Çəpni ləhcəsi ilə çəpni dili bir-birindən fərqlidir və eyni zamanda, bir-birinə yaxın ifadələr də mövcuddur. Çəpni ləhcəsinin İstanbul türkcəsi ilə bir neçə fonetik fərqi var.
İstinadlar
- Philippson, Dr. Alfred, 1910,1911, Reisen und Forschungen im westlichen Kleinasien I-V.
- Akpınar, T., 2003, Türk Kültür Tarihinden Esintiler, Istanbul, Kitabevi Yayınları.
- Cahit Çepnioğlu. Oğuz Çepni Boyu.s.594,595
- Bakış”, Türkoloji Araştırmaları, sayı : 2, ss. 328-350. Kadıoğlu, İsmail Hakkı, 1935, Çepniler Balıkesir’de, Balıkesir, Vilâyet Matbaası.
- Aksan, D., 1975, “Anadili”, Ankara, Türk Dili Dergisi, sayı: 285, ss.423-434.
- Aksan, Doğan 1977, Her Yönüyle Dil, c. I, Ankara, T.D.K. Yay. .
- Derleme Sözlüğü-I-XII-,1963-1982, Ankara, TDK Yayınları.
- Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi,, c. IV, Mayıs, ss. 334-344. Caferoğlu, Ahmet (Prof.Dr.), 1953, "Anadolu Abdallarının Gizli Dillerinden Bir İki
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cepni dili esasen Qerbi Asiyada danisilmis turk dil ailesinin oguz dil qrupuna aid olan cepni tayfasina mensub olu dil Cepni dili eyni dil birliyi daxilinde ozunemexsus sozleri ile onu bilenlerin bir birini basa dusmesine imkan veren xususi bir dildir Cepni diliTesnifatiCepni diliTarixiBu dil 1242 1906 ci iller arasinda cepniler terefinden istifade edilmisdir XususiyyetleriCepni dili bir cox basqa turk dilleri ile paylasdigi aheng qanunu kimi qrammatik xususiyyetlere malikdir Dil cumle qurulusuna gore umumiyyetle subyekt obyekt predikat sirasina malikdir Alman ve ereb kimi dillerden ferqli olaraq cepni dilinin qrammatik cinsi kisi qadin cins ayri seckiliyi yoxdur Lugetinin bir hissesi qedim turkce ve Osmanli turkcesi ile eynidir Bu ozunemexsus bir dildir Bundan elave cepni dili Azerbaycan turk ve turkmen kimi diger oguz dilleri ile asagi qarsiliqli anlasilmazliq gostere biler Numune cumleler Cepni dili Anadolu turkcesiYalazi tunataza ozguidis Silahi karima verdim Silik manisla halaniyo ziade geviklesmen Jandarma bir yabanciyla geliyor fazla konusmayin Hontayi paylihlikmi Bugdayi calalim mi Tunataz velekledi Kadin dogum yapti Elegune malamat yettik Millete rezil kepaze olduk Gucukleme Mehmedou girana salikla Sen oturma Mehmet i koy meydanina gonder Narlik velekledi zeele uura Gunes dogdu aksam ustu buraya gel Idriso gonus ciylen gili gili biter Idris soyler misin bu verimsiz toprakta misir yetisir mi YayilmasiBu dilde danisanlarin ekseriyyeti Giresun Ordu Besikduzu Salbazari ve Kurtun erazilerindendir Turkiyede indiki dovrde gizli dil lerden biri hesab olunur Turk dilinde movcud olan cepni lehcesi ve ya Giresun lehcesi cepni dilinin turkce versiyasidir Cepni lehcesi ile cepni dili bir birinden ferqlidir ve eyni zamanda bir birine yaxin ifadeler de movcuddur Cepni lehcesinin Istanbul turkcesi ile bir nece fonetik ferqi var IstinadlarPhilippson Dr Alfred 1910 1911 Reisen und Forschungen im westlichen Kleinasien I V Akpinar T 2003 Turk Kultur Tarihinden Esintiler Istanbul Kitabevi Yayinlari Cahit Cepnioglu Oguz Cepni Boyu s 594 595 Bakis Turkoloji Arastirmalari sayi 2 ss 328 350 Kadioglu Ismail Hakki 1935 Cepniler Balikesir de Balikesir Vilayet Matbaasi Aksan D 1975 Anadili Ankara Turk Dili Dergisi sayi 285 ss 423 434 Aksan Dogan 1977 Her Yonuyle Dil c I Ankara T D K Yay Derleme Sozlugu I XII 1963 1982 Ankara TDK Yayinlari Universitesi Turk Dili ve Edebiyati Dergisi c IV Mayis ss 334 344 Caferoglu Ahmet Prof Dr 1953 Anadolu Abdallarinin Gizli Dillerinden Bir Iki