Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əzrayıl — İncildən başqa bəzi ənənəvi kitablarda, ivritlərdə, islam teologiyası və sihizmdə "ölüm mələyi"nin adıdır. Əzrayıl, Azrael, Izrail, Azrin, Izrael, Azriel, Ezraeil, Əzrayılla, Azryel, Ozryel və ya Azraa-eel olaraq müxtəlif şəkillərdə tələffüz edilir. Yəhudi mifologiyasında samael (sammael, samil) də adlandırılır.
Etimologiya
Adın süryani və ya ibrani dilində olduğunu deyənlərə görə azər və el sözlərindən ibarət olan bir tərkibdir və Allahın qulu mənasını verir. Onun ərəbcə olduğunu deyənlərə görə isə a-ze-ra və el (rayon) kəlimələrdən əmələ gəlmişdir və mənası da güclü, qüvvətli, salabət-li deməkdir.
Yəhudilikdə
Gustav Davidson'un “A Dictionary of Angels, Including The Fallen Angels” adlı əsərində ifadə edildiyinə görə Yəhudilikdə Əzrayıl ölüm mələyi olaraq qəbul edilir. Buna baxmayaraq Yəhudi din adamlarının kitabında ölüm mələyinin sayı birdən çox olduğu bildirilir.
Yəhudi inancına görə ölüm mələyi birinci günü yaradılmışdır və əmrini Allahdan alır. Yəhudi müqəddəs kitabında Tanrının ölüm mələyini can alaraq insanları cəzalandrması üçün Aşşura göndərdiyi və mələyin 185.000 adamı öldürdüyü qeyd olunur. Eyni zamanda inanca görə onun Cənnətdə qalığı, on iki qanadı olduğu, bədəni gözlərlə örtüldüyü, əlində bir qılınc tutduğu və yaxşı insanların ruhunu üç yaxşı mələklə pis insanların ruhunu isə üç pis mələklə birlikdə aldığı qeyd olunur. Əzrayıl altı ölüm mələyindən biridir.
Yəhudi angelogiyasında bir-birindən fərqli canlıların ölümü ilə bağlı fərqli ölüm mələkləri var: Cəbrail kralların, Kapziel gənclərin, Maşbir heyvanların, Maşhit uşaqların, Əfv və Hemah da insanların və böyük heyvanların canlarını alır. Yəhudilikdə Məsih gəldiyi zaman, ölüm ortadan qalxacaq və Məsih ölüm mələyini yox edəcəkdir.
Xristianlıqda
Əzrayıl ilə bağlı İslamdakından fərqli fikirlər mövcuddur. Belə ki, Xristian angelogiyasında Əzrayıl "Şeytan mələyi", "Bəla mələyi" "Şeytanların şahzadəsi", "Yoxedici mələk" adları verilir.
Eyni zamanda bu mələyin İsa Məsih tərəfindən yox ediləcəyinə inanılır. Bundan başqa Əhdi-Cədiddə Qiyamət günündə insanların ruhunu alan yeddi mələkdən danışılır.
İncildə ölüm mələyi keçən hissə: "Bəziləri kimi də deyib durmayın. Deyib dayananları "ölüm mələyi" öldürdü ". (Korint-lilər 10/10).
İslamda
İslam dinində Əzrayıl kəlməsi Quran və hədisi şəriflərdə keçmir. Əzrayıl kimi digər dinlərdə bildirilən mələk üçün, Qurani-Kərimdə Ölüm mələyi adı keçir. İnsanların canını almaqla vəzifəli olan Ölüm mələyi İslam dinində dörd böyük mələkdən biridir. Ölüm mələyi Quran və səhih hədislərdə, melekül-mevt (ölüm mələyi) şəklində də xatırlanır. Misal üçün, mövzuyla bağlı Qurani-Kərimdə deyilir: "De ki; Üstünüzə məmur edilən ölüm mələyi canınızı alacaqdır Sonra Rəbbinizə qaytarılırsınız"!Məhəmməd Peyğəmbər də bu mələyi hədislərdə ölüm mələyi olaraq zikr edib. Qurani-kərimdə ölüm mələyindən tək şəkildə bəhs edilməklə yanaşı birdən çox mələkdən də bəhs edilir.
Fəxrəddin Razi burada bəhs olunan mələklərin hamısının ölüm mələyi olmasını qeyd edərək bunların başında ölüm mələyi olaraq qəbul etdiyimiz Əzrailin olduğunu vurğulayır. Bu mələklərdən hansının kimin canını alması məsələsi də müzakirə olunmuşdur. Bəzilərinə görə hər bir insanın bir ölüm mələyi olduğu mənimsənilsə də bəziləri digər mələklərin ölənin canını boğazına qədər gətirdikdən sonra o canı baş mələk olaraq bilinən Əzrayıl mələyinin aldığı qeyd edir. Ölüm mələyinin adının Qurani-kərim və səhih hədislərdə Əzrail olaraq keçməməsi bunun İsrailiyatdan gəldiyini ortaya qoyur.
Ölüm mələyi İslamda Allahın sərəncamında digər mələklər kimidir. Dörd böyük mələkdən biridir. O yalnız ona verilən əmri yerinə yetirir və əcəli tamam olmuş bəndələrin qəlblərini alıb bu ruhu istəyənə aparır. Onun əmrində də bəzi mələklər vardır.
Bu mələklər də özlərinə Allah tərəfindən verilən əmrləri yerinə yetirirlər. "Nəhayət birinizə ölüm gəlincə elçilərimiz onun canını alırlar, onlar heç geri qalmırlar" (əl-ənam, 6/61), Quranda mələklərin kafir olan bir qul ilə mömin bir qulun canlarını alışları təsvir edilir. Kafirlərin can mübadilələri belə təsvir edilir: "Mələklər kafirlərin canlarını alanda onları görsəydin, onların üzlərinə və arxalarına vururlar: Haydı, yanğın (Cəhənnəm) əzabını dadın deyirdilər" (əl-ənfal, 8/50) Naşitat mələklərinin möminlərin canlarını da, şirinliklə alışları belə ifadə edilir: "Mələklər yaxşı insanlar olaraq canlarını aldıqları şəxslərə də: Salam sizə, etdiyiniz qarşılıq, Cənnətə girin deyərlər" (ən-nəhl, 16/32)
Hədsilərdə Əzrail
Ölüm mələyi Musaya ruhunu alması üçün göndərilir. Musa mələyə zərbə atıb bir gözünü çıxarır.Ölüm mələyi Rəbbinə dönərək: "Məni elə bir qula göndərdin ki, ölümü istəmir". Deyir. Allah Onun gözünü bərpa edir.
Həmçinin bax
Mənbə
- Kurtubî, təvsir, 2/39
- alusi, ruhul-meanî, 15/499
- Askalanî, Əhməd b. Əli, El-imtinâ bi’l-erbaîne’l-mütebâyinetü’s-sima’, 1/110
- Səhihi Buxari, 2/113 ve 4/191
- Səhihi Muslim 4/1843
- M. Sərdar, “Semavi Dinlerde Dörd Büyük Melek”, (İlahiyat Fakültesi Dergisi,2008).
- Z. Keleş, “Yahudilikde melek inancı”, (T.C. Marmara Universitesi Sosiyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Dini Bilimleri Ana Bilim Dalı Felsefe ve Dini Bilimleri Proqramı Yüksek Lisans Tezi,İzmir-2019).
- II. Krallar, 19:35.
- M.B. Şeyran, “Klassik türk şirinde melek düşüncesi", (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Temmuz-2020).
- Yuhannanın vəhyi, 14:15-20.
- Səcdə, 32/11.
- A. Çolak, “Kuran ve hadislere göre melek” (Gümüşhane 2012).
- Ənam, 6/93.
- H. Kurt, “Kuran’da Ve Kitab-ı Mukaddes’te Melek Kavramı”, (T.C. Kahramanmaraş Sütçü İmam Universitesi Sosiyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı, Haziran-2014.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ezrayil Incilden basqa bezi enenevi kitablarda ivritlerde islam teologiyasi ve sihizmde olum meleyi nin adidir Ezrayil Azrael Izrail Azrin Izrael Azriel Ezraeil Ezrayilla Azryel Ozryel ve ya Azraa eel olaraq muxtelif sekillerde teleffuz edilir Yehudi mifologiyasinda samael sammael samil de adlandirilir Evelin Morqan terefinden hazirlanan Olum Meleyinin adeten Ezrayilla elaqeli qarsilama tesviri 1881 EtimologiyaAdin suryani ve ya ibrani dilinde oldugunu deyenlere gore azer ve el sozlerinden ibaret olan bir terkibdir ve Allahin qulu menasini verir Onun erebce oldugunu deyenlere gore ise a ze ra ve el rayon kelimelerden emele gelmisdir ve menasi da guclu quvvetli salabet li demekdir YehudilikdeGustav Davidson un A Dictionary of Angels Including The Fallen Angels adli eserinde ifade edildiyine gore Yehudilikde Ezrayil olum meleyi olaraq qebul edilir Buna baxmayaraq Yehudi din adamlarinin kitabinda olum meleyinin sayi birden cox oldugu bildirilir Yehudi inancina gore olum meleyi birinci gunu yaradilmisdir ve emrini Allahdan alir Yehudi muqeddes kitabinda Tanrinin olum meleyini can alaraq insanlari cezalandrmasi ucun Assura gonderdiyi ve meleyin 185 000 adami oldurduyu qeyd olunur Eyni zamanda inanca gore onun Cennetde qaligi on iki qanadi oldugu bedeni gozlerle ortulduyu elinde bir qilinc tutdugu ve yaxsi insanlarin ruhunu uc yaxsi melekle pis insanlarin ruhunu ise uc pis melekle birlikde aldigi qeyd olunur Ezrayil alti olum meleyinden biridir Yehudi angelogiyasinda bir birinden ferqli canlilarin olumu ile bagli ferqli olum melekleri var Cebrail krallarin Kapziel genclerin Masbir heyvanlarin Mashit usaqlarin Efv ve Hemah da insanlarin ve boyuk heyvanlarin canlarini alir Yehudilikde Mesih geldiyi zaman olum ortadan qalxacaq ve Mesih olum meleyini yox edecekdir XristianliqdaEzrayil ile bagli Islamdakindan ferqli fikirler movcuddur Bele ki Xristian angelogiyasinda Ezrayil Seytan meleyi Bela meleyi Seytanlarin sahzadesi Yoxedici melek adlari verilir Eyni zamanda bu meleyin Isa Mesih terefinden yox edileceyine inanilir Bundan basqa Ehdi Cedidde Qiyamet gununde insanlarin ruhunu alan yeddi melekden danisilir Incilde olum meleyi kecen hisse Bezileri kimi de deyib durmayin Deyib dayananlari olum meleyi oldurdu Korint liler 10 10 IslamdaIslam dininde Ezrayil kelmesi Quran ve hedisi seriflerde kecmir Ezrayil kimi diger dinlerde bildirilen melek ucun Qurani Kerimde Olum meleyi adi kecir Insanlarin canini almaqla vezifeli olan Olum meleyi Islam dininde dord boyuk melekden biridir Olum meleyi Quran ve sehih hedislerde melekul mevt olum meleyi seklinde de xatirlanir Misal ucun movzuyla bagli Qurani Kerimde deyilir De ki Ustunuze memur edilen olum meleyi caninizi alacaqdir Sonra Rebbinize qaytarilirsiniz Mehemmed Peygember de bu meleyi hedislerde olum meleyi olaraq zikr edib Qurani kerimde olum meleyinden tek sekilde behs edilmekle yanasi birden cox melekden de behs edilir Fexreddin Razi burada behs olunan meleklerin hamisinin olum meleyi olmasini qeyd ederek bunlarin basinda olum meleyi olaraq qebul etdiyimiz Ezrailin oldugunu vurgulayir Bu meleklerden hansinin kimin canini almasi meselesi de muzakire olunmusdur Bezilerine gore her bir insanin bir olum meleyi oldugu menimsenilse de bezileri diger meleklerin olenin canini bogazina qeder getirdikden sonra o cani bas melek olaraq bilinen Ezrayil meleyinin aldigi qeyd edir Olum meleyinin adinin Qurani kerim ve sehih hedislerde Ezrail olaraq kecmemesi bunun Israiliyatdan geldiyini ortaya qoyur Olum meleyi Islamda Allahin serencaminda diger melekler kimidir Dord boyuk melekden biridir O yalniz ona verilen emri yerine yetirir ve eceli tamam olmus bendelerin qelblerini alib bu ruhu isteyene aparir Onun emrinde de bezi melekler vardir Bu melekler de ozlerine Allah terefinden verilen emrleri yerine yetirirler Nehayet birinize olum gelince elcilerimiz onun canini alirlar onlar hec geri qalmirlar el enam 6 61 Quranda meleklerin kafir olan bir qul ile momin bir qulun canlarini alislari tesvir edilir Kafirlerin can mubadileleri bele tesvir edilir Melekler kafirlerin canlarini alanda onlari gorseydin onlarin uzlerine ve arxalarina vururlar Haydi yangin Cehennem ezabini dadin deyirdiler el enfal 8 50 Nasitat meleklerinin mominlerin canlarini da sirinlikle alislari bele ifade edilir Melekler yaxsi insanlar olaraq canlarini aldiqlari sexslere de Salam size etdiyiniz qarsiliq Cennete girin deyerler en nehl 16 32 Hedsilerde EzrailOlum meleyi Musaya ruhunu almasi ucun gonderilir Musa meleye zerbe atib bir gozunu cixarir Olum meleyi Rebbine donerek Meni ele bir qula gonderdin ki olumu istemir Deyir Allah Onun gozunu berpa edir Hemcinin baxCin Seytan Melek Melekler Israfil Mikayil Cebrayil Dusmus melekler Harut ve MarutMenbeKurtubi tevsir 2 39 alusi ruhul meani 15 499 Askalani Ehmed b Eli El imtina bi l erbaine l mutebayinetu s sima 1 110 Sehihi Buxari 2 113 ve 4 191 Sehihi Muslim 4 1843M Serdar Semavi Dinlerde Dord Buyuk Melek Ilahiyat Fakultesi Dergisi 2008 Z Keles Yahudilikde melek inanci T C Marmara Universitesi Sosiyal Bilimler Enstitusu Felsefe ve Dini Bilimleri Ana Bilim Dali Felsefe ve Dini Bilimleri Proqrami Yuksek Lisans Tezi Izmir 2019 II Krallar 19 35 M B Seyran Klassik turk sirinde melek dusuncesi Ankara Haci Bayram Veli Universitesi Temmuz 2020 Yuhannanin vehyi 14 15 20 Secde 32 11 A Colak Kuran ve hadislere gore melek Gumushane 2012 Enam 6 93 H Kurt Kuran da Ve Kitab i Mukaddes te Melek Kavrami T C Kahramanmaras Sutcu Imam Universitesi Sosiyal Bilimler Enstitusu Temel Islam Bilimleri Ana Bilim Dali Haziran 2014