Məlumatı yoxla. Bu məqalədə verilən dəqiqliyini və məlumatların yoxlamaq lazımdır. aydınlaşdırılmalıdır. |
Şəriət (ərəb. الشريعة) — İslamda qəbul edilən , davranış və cəzalarla əlaqəli bütün dini qanun anlayışlarına və qaydalarına verilən ad. Fiqh, digər tərəfdən, şəriətdə bu qanun və qaydaların nəzəri və praktiki tətbiqi araşdırmaları ilə əlaqəli və şəriətin nə mənada olduğunu müəyyənləşdirən fəaliyyətlərə verilən addır. Dini terminologiyada şəriət ayələr və hədislər kimi dinin mənbəyi kimi qəbul edilən Allah və Məhəmməd peyğəmbərin kəlamlarına, fiqh isə dini rəhbərlərin sözləri və hərəkətlərinə və onların şərhlərinə istinad edir.
Qurana əsaslanan şəriət qanunları əsas mənbə kimi əsrlər boyu islam cəmiyyətlərini və bir çox məsələlərdə kişi və qadınlar arasında münasibətlər, müharibə, nikah, boşanma, irs mübadiləsi, şəhadətnamə kimi müəyyən edilmiş qaydalarla sosial həyatı tənzimləmişdir. Qadın geyimləri ilə bağlı dəqiq çərçivənin olmaması, Qadın geyimləri haqqında əmrin rejimi ilə Qurani-Kərimdə ifadə edilmiş cümlələrdə, ideyaların yaranmasına gətirib çıxarmışdır, hansılar ki, İslamda əsrlər boyu müzakirə edilmişdir, hansılar ki, bir sonunda qadın geyimlərini yalnız qadının cinsiyyət orqanlarını əhatə etmək üçün kifayətdir, digər tərəfdən və şəxslər də daxil olmaqla, bütün bədəni örtməyə qadını məcbur edirdilər.
İslam fiqhinin məzhəbləri Quranı dinin əsas mənbəyi hesab edirlər.
Vacib (fərz, vəcib və sünnət) əməllərdən əl çəkmək və pis (məkruh və haram) olaraq təyin olunan işləri etmək cəzaya səbəb olur. (hadd və ya tazir cəzaları)
Klassik şəriət tətbiqlərindən bəzilərinə ciddi insan haqları pozuntuları daxildir. 'Müharibələrdə əsir götürülmüş' qadınların vəziyyəti insan hüquqları baxımından kritik bir mövzudur. Quranın ənənəvi təfsirlərinə görə, bu qadınlar müharibə talanları kimi qəbul edilir. Bu qadınların evli olub-olmaması nəzərə alınmır və digər kölə qadınlar kimi, haq sahibləri (döyüşçülər və ya alıcıları) onların razılığı olmadan bədənləri üzərində cinsi əlaqədə ola bilərlər. (Əl-Möminun; 5- 6) (bax: Müharibə cinayətləri)
İnsanların və insan davranışlarının təsnifatı (Etiket, Mühakimə)
Dini vacibatlar da fərz, vacib və müstəhəb kimi dərəcələrə bölünür. Bundan əlavə, haram və ya məkruh şəklində çəkinilməsi vacib olan mənfi öhdəliklər var və onlara əməl etməməyə görə cinayət-ictimai sanksiyalar var.
Fiqhdə insan davranışı müxtəlif kateqoriyalara bölünür: Fərz (mütləq zərurət ifadə edən hərəkət və ibadətlər), Vacip (zərurət, zərurətin aşağı dərəcəsi), sünnə, müstəhəb (sevilən əməllər), halal, məkruh (çox çirkin; təhrimen məkruh, az çirkin; tənzihən məkruh) haram (tamamilə qadağandır).
Bu hərəkətlərin şəriət anlayışında maddi və ya mənəvi ekvivalentləri var. Fərz, vacib və sünnə sayılan əməllərin tərk edilməsi, məkruh və haram sayılan əməllərin icrası hədd və ya təzir cəzası kimi cəzalandırılır. Məsələn, namaz qılmayanları döyüb həbs etmək, israr edənləri öldürmək bu çərçivəyə alına bilər.
Şəriət anlayışında insanlar inanclarına, mənsubiyyətinə və ya davranışlarına görə müsəlman-zimmi, saleh, fasiq, mulhid, mürtəd kimi təbəqələrə, eləcə də azad qul, qadın-kişi kimi fərqlərə bölünür və onlar bu siniflər üçün müəyyən edilmiş hüquqlara, vəzifələrə və ya cəzalara məruz qalırlar. Bu ayrı-seçkiliyin şəhadətin rədd edilməsi kimi yüngül nəticələri, mürtəd və dönüklərin yandırılması kimi ağır nəticələri ola bilər və miras, ölüm təzminatı, qisas, idarəçi və ya hakim təyinatları kimi bir çox sahədə özünü göstərir. Zina cəzalarında evli və subay arasında da fərq var. Qanuni hüquq və vəzifələr insanın müdrik olması ilə başlayır.
Qurana görə əsas cinayət və cəza formaları
Günahın sübutu / Şahid qaydaları;
Qanunun bərqərar olmasında ən mühüm təyinedicilərdən biri, kimin şəhadətinin qəbul edilib, kimin şəhadətinin qəbul olunmayacağı məsələsi şəriətdə ən mühüm mövzulardan biridir:
Qadının şəhadət haqqı hədd cəzası tələb edən cinayətlərin isbatında, vəsiyyət və boşanma işlərində və digər məsələlərdə kişilərdən fərqlidir. 1 kişi + 2 qadın şəklində olan qadınların şahidliyi bu cür işlərə şahidlik edən ən azı bir kişi olmaq şərti ilə qəbul edildi.
- Zina: Quran görə, 100 çubuqla vurmaq. Əgər zinakar qadın cariyə isə Onun yarısıdır. Lakin, bir hədisə görə, evli olanlar üçün recm (daşlarla öldürmək) tətbiq edilir. Şəriət qanunlarında təcavüz kimi bir cinayət yoxdur.
- Oğurluq: Oğurluq aktında sağ tərəfdən başlayaraq, əllərindən biri kəsilir.
- Kazf: Zinanın ismətli qadına aid edilməsi 80 çubuqlarla cəzalandırılır və onun ifadələri qəbul edilmir.
- Yol kəsilməsi: Hərəkətlərinin növünə və ağırlığına görə sağ əl və sol ayaqların çarpaz kəsilməsi, həbs vəya sürgün cəzaları verilir.
- Qisas: Tarixi praktikada qisas iki şəkildə görünür. Onlardan biri, bədən bütövlüyünə qarşı cinayətlərdə, törədilən cinayətlə eyni olan "əks hərəkət" ilə şəxsin cəzalandırılmasıdır; Bir həyat üçün bir həyat, bir göz üçün göz, bir diş üçün diş ... və s.
Başqa bir tətbiq, cinayətkarın və qurbanın sosial vəziyyəti ilə bağlıdır. Qəbilə anlayışında, bir adam başqa bir tayfadan bir qadını, köləni və ya şərəfli bir şəxsi öldürdükdə, "qatilin mənsub olduğu qəbilədən, oxşar statusa malik" bir adam bunun müqabilində öldürüləcək. Ümumi bir adət olaraq, ağanın kölə, atanın uşağa, ərin arvadına öldürülməsi qisas cəzası ilə cəzalandırılmır və qadını öldürən kişiyə qarşı qisas tətbiq edilmir.
İslamda tətbiq üçün əsas ayə Əl-Bəqərədir; 178 ayə; : 'Ey iman gətirənlər! Öldürülən insanlarla əlaqədar sizə qisas qərarı verildi. Azad ilə azad, əsirlə əsir, qadınla qadın. Ölənin qardaşı (qatil) bir qiymətə bağışlanarsa, adətinə əməl etsin və qiyməti yaxşı ödəsin. "
Ancaq ayədəki "qadın üçün qadın" sözünün ləğv edilməsi və ayədə adı çəkilməməsinə baxmayaraq, bir müsəlman qeyri-müsəlmanı öldürdüyü zaman qisasın tətbiq ediləcəyi mübahisəli olaraq qalır.
Şəriət qanunlarına görə, kölə azad adam öldürəndə qisas alınır, azad adam qul öldürəndə isə qisas almaq olmaz.
İslamda cinayətlərlə əlaqəli olaraq qisas institutu mövcuddur. Qisas qaydasına görə, əbəs (günahsız) yerə öldürülmüş şəxsin qəyyumu (qardaşı, atası...) qatili cəzalandırmaq hüququna sahibdir. Eyni zamanda onun qatili bağışlamaq hüququ da var.
Qisas haqqında Maidə surəsinin 45-ci ayəsində bu cür qeyd edilir: "Onlara (Yəhudi) belə hökm etdik ki, can canın müqabilində, göz gözün müqabilində, burun burunun müqabilində, qulaq qulağın müqabilində, diş dişin müqabilində olsun, hər bir yaranın da qisası vardır. Əgər bir şəxs onu (qatili, canini) bağışlasa, onun kəffarəsi hesab olunar, hər kəs Allahın nazil etdiyi əsasda hökm etməsə, zalımdır."
Abdülaziz Bayındır'a görə, diş üçün diş, göz üçün göz, qulaq üçün qulaq, burun üçün burun və yaralanmalara görə qisas kimi müddəalar əlaqədar ayə ilə ləğv edildi.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2020-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-01-07.
- "Movies" (MPG). Revolutionary Association of the Women of Afghanistan (RAWA). 25 March 2009 tarixində .
- Nitya Ramakrishnan. In Custody: Law, Impunity and Prisoner Abuse in South Asia. SAGE Publishing India. 2013. səh. 437. ISBN . 27 December 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 16 July 2019.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-12.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-08.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-02-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-08.
- Robert G. Hoyland: In God's Path. The Arab Conquests and the Creation of an Islamic Empire [tr: Allah'ın Yolunda. Arap Fetihleri ve İslam İmparatorluğunun Yaratılışı] (2015)
- "Arxivlənmiş surət". 2012-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-15.
- kitap kaynağı|ad1=Necati |soyadı1=Yeniel |ad2=Hüseyin |soyadı2=Kayapınar |başlık=Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi |cilt=2 |sayfa=112
- "Arxivlənmiş surət". 2013-02-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-15.
- Buhârî, İman 21; Müslim, 907, ; Nesâî, 3:147; Muvatta, 1:187
- Nisa Suresi, 25. ayet
- "Arşivlenmiş kopya". 3 may 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 9 oktyabr 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2020.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-31.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-09-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-07.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-02-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-09.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2017-12-15 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2021-09-09.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-02-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-09.
- xeberle.com. "İslamda qisas hüququ varmı?" (az.). 27 mart 2015. 21 avqust 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2020.
- www.islamquest.net. "İslam və Quran nəzərindən qisas hökmünün fəlsəfəsi nədir?" (az.). 13 fevral 2012. 21 avqust 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2020.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-07-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-09.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Melumati yoxla Bu meqalede verilen faktlarin deqiqliyini ve melumatlarin etibarliligini yoxlamaq lazimdir aydinlasdirilmalidir Seriet ereb الشريعة Islamda qebul edilen davranis ve cezalarla elaqeli butun dini qanun anlayislarina ve qaydalarina verilen ad Fiqh diger terefden serietde bu qanun ve qaydalarin nezeri ve praktiki tetbiqi arasdirmalari ile elaqeli ve serietin ne menada oldugunu mueyyenlesdiren fealiyyetlere verilen addir Dini terminologiyada seriet ayeler ve hedisler kimi dinin menbeyi kimi qebul edilen Allah ve Mehemmed peygemberin kelamlarina fiqh ise dini rehberlerin sozleri ve hereketlerine ve onlarin serhlerine istinad edir Qurana esaslanan seriet qanunlari esas menbe kimi esrler boyu islam cemiyyetlerini ve bir cox meselelerde kisi ve qadinlar arasinda munasibetler muharibe nikah bosanma irs mubadilesi sehadetname kimi mueyyen edilmis qaydalarla sosial heyati tenzimlemisdir Qadin geyimleri ile bagli deqiq cercivenin olmamasi Qadin geyimleri haqqinda emrin rejimi ile Qurani Kerimde ifade edilmis cumlelerde ideyalarin yaranmasina getirib cixarmisdir hansilar ki Islamda esrler boyu muzakire edilmisdir hansilar ki bir sonunda qadin geyimlerini yalniz qadinin cinsiyyet orqanlarini ehate etmek ucun kifayetdir diger terefden ve sexsler de daxil olmaqla butun bedeni ortmeye qadini mecbur edirdiler Islam fiqhinin mezhebleri Qurani dinin esas menbeyi hesab edirler Vacib ferz vecib ve sunnet emellerden el cekmek ve pis mekruh ve haram olaraq teyin olunan isleri etmek cezaya sebeb olur hadd ve ya tazir cezalari Dunyevi olkelerde vacib halal haram kimi mefhumlar yalniz moize ve ritorika dilidir Seriet idarelerinde ise bunun cox agir neticeleri ola biler 26 avqust 2001 ci ilde Efqanistanda Inqilabci Qadinlar Birliyi terefinden gizli sekilde lente alinan goruntuler geyen qadin Taliban anlayisinda haram sayilan uzunu acdigi ucun yaxsiligi emr edib pislikden cekindirmeye cavabdeh olan dini polisler terefinden camaat qarsisinda deyenekle cezalandirilir Klassik seriet tetbiqlerinden bezilerine ciddi insan haqlari pozuntulari daxildir Muharibelerde esir goturulmus qadinlarin veziyyeti insan huquqlari baximindan kritik bir movzudur Quranin enenevi tefsirlerine gore bu qadinlar muharibe talanlari kimi qebul edilir Bu qadinlarin evli olub olmamasi nezere alinmir ve diger kole qadinlar kimi haq sahibleri doyusculer ve ya alicilari onlarin raziligi olmadan bedenleri uzerinde cinsi elaqede ola bilerler El Mominun 5 6 bax Muharibe cinayetleri 13 cu esrde qul bazari Yemen Serietde qullar ve cariyeler mulk sayilir Onu almaq satmaq icareye vermek hediyye etmek paylasmaq ve miras almaq olar Insanlarin ve insan davranislarinin tesnifati Etiket Muhakime Dini vacibatlar da ferz vacib ve musteheb kimi derecelere bolunur Bundan elave haram ve ya mekruh seklinde cekinilmesi vacib olan menfi ohdelikler var ve onlara emel etmemeye gore cinayet ictimai sanksiyalar var Fiqhde insan davranisi muxtelif kateqoriyalara bolunur Ferz mutleq zeruret ifade eden hereket ve ibadetler Vacip zeruret zeruretin asagi derecesi sunne musteheb sevilen emeller halal mekruh cox cirkin tehrimen mekruh az cirkin tenzihen mekruh haram tamamile qadagandir Hicri 36 656 ci il Bisapurda Eli xilafeti dovrunde zerb edilmis sikke Sasani hokmdari II Xosrovu teqlid eden bust Ay ulduz Besmele Zerdusti atesi Evvelce problem olmayan relyef ve sekiller ulema tefsirleri ile gunah diger inanclari temsil eden simvollar ise kufr hesab edilerek ictimai heyatdan kenarlasdirilir Revizionist mektebe gore bu gun Islamin yayilmasi adlandirilan genislenmenin dini deyil dunyevi ereb ekspansiyasi olduguna dair subutlardan Bu hereketlerin seriet anlayisinda maddi ve ya menevi ekvivalentleri var Ferz vacib ve sunne sayilan emellerin terk edilmesi mekruh ve haram sayilan emellerin icrasi hedd ve ya tezir cezasi kimi cezalandirilir Meselen namaz qilmayanlari doyub hebs etmek israr edenleri oldurmek bu cerciveye alina biler Seriet anlayisinda insanlar inanclarina mensubiyyetine ve ya davranislarina gore muselman zimmi saleh fasiq mulhid murted kimi tebeqelere elece de azad qul qadin kisi kimi ferqlere bolunur ve onlar bu sinifler ucun mueyyen edilmis huquqlara vezifelere ve ya cezalara meruz qalirlar Bu ayri seckiliyin sehadetin redd edilmesi kimi yungul neticeleri murted ve donuklerin yandirilmasi kimi agir neticeleri ola biler ve miras olum tezminati qisas idareci ve ya hakim teyinatlari kimi bir cox sahede ozunu gosterir Zina cezalarinda evli ve subay arasinda da ferq var Qanuni huquq ve vezifeler insanin mudrik olmasi ile baslayir Qurana gore esas cinayet ve ceza formalariMerakesli qadinin Sol Hachuel Islami terk etdiyine gore edam edilmesi Alfred Dehodencq Gunahin subutu Sahid qaydalari Qanunun berqerar olmasinda en muhum teyinedicilerden biri kimin sehadetinin qebul edilib kimin sehadetinin qebul olunmayacagi meselesi serietde en muhum movzulardan biridir Qadinin sehadet haqqi hedd cezasi teleb eden cinayetlerin isbatinda vesiyyet ve bosanma islerinde ve diger meselelerde kisilerden ferqlidir 1 kisi 2 qadin seklinde olan qadinlarin sahidliyi bu cur islere sahidlik eden en azi bir kisi olmaq serti ile qebul edildi Zina Quran gore 100 cubuqla vurmaq Eger zinakar qadin cariye ise Onun yarisidir Lakin bir hedise gore evli olanlar ucun recm daslarla oldurmek tetbiq edilir Seriet qanunlarinda tecavuz kimi bir cinayet yoxdur Ogurluq Ogurluq aktinda sag terefden baslayaraq ellerinden biri kesilir Kazf Zinanin ismetli qadina aid edilmesi 80 cubuqlarla cezalandirilir ve onun ifadeleri qebul edilmir Yol kesilmesi Hereketlerinin novune ve agirligina gore sag el ve sol ayaqlarin carpaz kesilmesi hebs veya surgun cezalari verilir Qisas Tarixi praktikada qisas iki sekilde gorunur Onlardan biri beden butovluyune qarsi cinayetlerde toredilen cinayetle eyni olan eks hereket ile sexsin cezalandirilmasidir Bir heyat ucun bir heyat bir goz ucun goz bir dis ucun dis ve s Basqa bir tetbiq cinayetkarin ve qurbanin sosial veziyyeti ile baglidir Qebile anlayisinda bir adam basqa bir tayfadan bir qadini koleni ve ya serefli bir sexsi oldurdukde qatilin mensub oldugu qebileden oxsar statusa malik bir adam bunun muqabilinde oldurulecek Umumi bir adet olaraq aganin kole atanin usaga erin arvadina oldurulmesi qisas cezasi ile cezalandirilmir ve qadini olduren kisiye qarsi qisas tetbiq edilmir Islamda tetbiq ucun esas aye El Beqeredir 178 aye Ey iman getirenler Oldurulen insanlarla elaqedar size qisas qerari verildi Azad ile azad esirle esir qadinla qadin Olenin qardasi qatil bir qiymete bagislanarsa adetine emel etsin ve qiymeti yaxsi odesin Ancaq ayedeki qadin ucun qadin sozunun legv edilmesi ve ayede adi cekilmemesine baxmayaraq bir muselman qeyri muselmani oldurduyu zaman qisasin tetbiq edileceyi mubahiseli olaraq qalir Seriet qanunlarina gore kole azad adam oldurende qisas alinir azad adam qul oldurende ise qisas almaq olmaz Islamda cinayetlerle elaqeli olaraq qisas institutu movcuddur Qisas qaydasina gore ebes gunahsiz yere oldurulmus sexsin qeyyumu qardasi atasi qatili cezalandirmaq huququna sahibdir Eyni zamanda onun qatili bagislamaq huququ da var Qisas haqqinda Maide suresinin 45 ci ayesinde bu cur qeyd edilir Onlara Yehudi bele hokm etdik ki can canin muqabilinde goz gozun muqabilinde burun burunun muqabilinde qulaq qulagin muqabilinde dis disin muqabilinde olsun her bir yaranin da qisasi vardir Eger bir sexs onu qatili canini bagislasa onun keffaresi hesab olunar her kes Allahin nazil etdiyi esasda hokm etmese zalimdir Abdulaziz Bayindir a gore dis ucun dis goz ucun goz qulaq ucun qulaq burun ucun burun ve yaralanmalara gore qisas kimi muddealar elaqedar aye ile legv edildi Istinadlar Arxivlenmis suret 2020 08 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 01 07 Movies MPG Revolutionary Association of the Women of Afghanistan RAWA 25 March 2009 tarixinde Nitya Ramakrishnan In Custody Law Impunity and Prisoner Abuse in South Asia SAGE Publishing India 2013 seh 437 ISBN 9788132117513 27 December 2020 tarixinde Istifade tarixi 16 July 2019 Arxivlenmis suret 2021 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 12 Arxivlenmis suret 2020 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 08 Arxivlenmis suret 2023 02 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 02 08 Robert G Hoyland In God s Path The Arab Conquests and the Creation of an Islamic Empire tr Allah in Yolunda Arap Fetihleri ve Islam Imparatorlugunun Yaratilisi 2015 Arxivlenmis suret 2012 08 06 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 15 kitap kaynagi ad1 Necati soyadi1 Yeniel ad2 Huseyin soyadi2 Kayapinar baslik Sunen i Ebu Davud Terceme ve Serhi cilt 2 sayfa 112 Arxivlenmis suret 2013 02 26 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 15 Buhari Iman 21 Muslim 907 Nesai 3 147 Muvatta 1 187 Nisa Suresi 25 ayet Arsivlenmis kopya 3 may 2012 tarixinde Istifade tarixi 2 oktyabr 2020 Arsivlenmis kopya 9 oktyabr 2013 tarixinde Istifade tarixi 2 oktyabr 2020 Arxivlenmis suret 2022 01 29 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 31 Arxivlenmis suret 2021 09 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 07 Arxivlenmis suret 2017 02 27 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 09 Arxivlenmis suret PDF 2017 12 15 tarixinde PDF Istifade tarixi 2021 09 09 Arxivlenmis suret 2017 02 27 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 09 xeberle com Islamda qisas huququ varmi az 27 mart 2015 21 avqust 2020 tarixinde Istifade tarixi 21 avqust 2020 www islamquest net Islam ve Quran nezerinden qisas hokmunun felsefesi nedir az 13 fevral 2012 21 avqust 2020 tarixinde Istifade tarixi 21 avqust 2020 Arxivlenmis suret 2020 07 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 09 Din ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin