Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mezozoy erasının ilk dövrü olan Trias dövründə dinozavrlar meydana çıxmağa başlamış və stünlüklərini artıraraq sürətlə ABŞ-yə yayıldılar. Tezliklə Pangeya parçalandı və Şimali Amerika şimal və qərbə sürüşməyə başladı. Yura dövrünün sonlarında qərb ştatlarının subasarları Allosaurus, Apatosaurus və Stegosaurus kimi dinozavrların yaşayış məskəni oldu.Təbaşir dövrü ərzində Meksika körfəzi Şimali Amerikanı yarıya bölənə qədər genişləndi. və sular altında qaldı. Bu dövrün sonunda su geri çəkilməyə başladı və qərb əyalətlərinin sahilboyu düzənlikləri , Triceratops və Tyrannosaurus kimi dinozavrların yaşayış məskəni oldu. Digər bir kütləvi məhv olma dinozavrların hökmranlıqlarına son qoydu.
Kaynozoy erasında Təbaşir erasında yaranan daxili dənizlər tədricən yox olmağa və məməlilər quruda hakimiyyət qurmağa başladı. qərb ştatları kiçik ibtidai dəvə və atlar, eləcə də ətyeyən yaşayış məskəni oldu. Qısa müddət sonra məməlilər okeana daxil oldular və ibtidai balina cənub sahil sularında üzməyə başladı. kərgədana oxşar Cənubi Dakotada üstünlük əldə etmişdi. Bu müddətdən sonra Pleystosen epoxasına qədər ABŞ-nin iqlimi soyudu və buzlaqlar yayıldı. , tüklü mamontlar, mastodonlar və vahiməli itlər quruda gəzişirdi. və bu heyvanların ovlanaraq nəslinin kəsilməsinə səbəb oldular.
Kembridən əvvəlki dövr
Məlum olan ən qədim Eukariotlar Kembridən əvvəlki dövrdə, təxminən 1.4 milyard il əvvəl Bek Sprinq, Kaliforniya ərazisində yaşamışdılar. Bunlar fotosizntezedici orqanizmlər olublar və oksigen istehsal edirdilər. Bek Sprinq eukariotları və digər Kembridən əvvəlki dövr fotosintezediciləri oksigen ifraz edərək hazırda dünyamızda nəfəsalmağa şərait yaratmışdılar. Kembridən əvvəlki dövrə aid göy-yaşıl yosunlar günümüzə qədər Yuxarı Miçiqan yarımadasında yerləşən Yuxarı gölün sahilində qorunaraq qalıblar. Fosillərdə qalan ilk eukariotların qeydləri mürəkkəb çox nüvəlilərin sübutu ilə yaxından əlaqəlidir. Nevadada milyon illər əvvələ aid olan süxurlar soxulcanlara aid fosil izlərini saxlamışdır. Digər mürəkkəb Kembridən əvvəlki dövr canlıları Cənubi Karolina və Arizonada qalmışdı.
Paleozoy
Kembdridən əvvəlki dövrü Fanerozoy izlədi. Paleozoy erasının təşkil edən ən əhəmiyyətli dövr Kembrdir. Həmin vaxt qitələr fərqli halda idi və indiki ilə müqayisədə daha kiçik idilər. ABŞ-nin cənub-şərq hissəsi Cənubi Amerika və Afrika ilə bitişik idi və şimal yarımkürəsinin qütb enliyində yerləşirdi. Qərb ştatları ekvatora yaxın yerləşmişdirlər.
Kembri dövrünə aid məlum olan bütün canlılar suda yaşadıqları üçün ABŞ-nin dəniz s əviyyəsindən yuxarı olan bütün əraziləri canlılardan məhrum idi. Kembri fosillərində ən çox rast gəlinən canlı Trilobitlərdir. Yuta ərazisində xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Süngərəbənzər arxeosiatlar Nevadada üstünlük təşkil edirdi. Həmçinin braxipodlar, ilbizlər və süngərlər əhəmiyyətli Kembri heyvanları idi. Şimali Amerika ətrafında dəniz səviyyəsi Kembrinin sonunda aşağı düşdü. Dayaz sulardakı ekosistemin məhv olduğu güman edilir. Kembri kütləvi nəsil kəsilməsi ilə sonlandı. Dünya miqyasında braxipodlar və ilbizlər bioloji müxtəlifliklərinin çox hissəsini itidilər, süngərlərin fəsilələrinin yarısı və dövrün Tribolitlər ailəsinin təxminən 75%-i məhv oldu.
Dəniz təkrar yüksəldikdə qitənin bir çox hissəsi su altında qaldı.
Mənbə
- Braden, Angela K. The Arkansas Dinosaur "Arkansaurus fridayi". Arkansas Geologic Survey. 2007.
- "A Brief Summary of the Geologic History of Ohio". GeoFacts. Number 23. Ohio Department of Natural Resources, Division of Geological Survey. July 2001.
- Brown, R.C. Florida's Fossils: Guide to Location, Identification, and Enjoyment (third). Pineapple Press. 2008. ISBN .
- Discovering Dinosaurs. Minipage. Buffalo News. November 4, 2010. Accessed August 28th, 2010.
- Carr, T.D., Williamson, T.E., & Schwimmer, D.R. 2005. A new genus and species of tyrannosauroid from the Late Cretaceous (middle Campanian) Demopolis Formation of Alabama. Journal of Vertebrate Paleontology 25(1): 119–143.
- Everhart, M. J. 2005. Oceans of Kansas - A Natural History of the Western Interior Sea. Indiana University Press, 320 pp.
- Foster, J. (2007). Jurassic West: The Dinosaurs of the Morrison Formation and Their World. Indiana University Press. 389pp. .
- Gangloff, Roland, Sarah Rieboldt, Judy Scotchmoor, Dale Springer. July 21, 2006. "[
- Greb, Stephen. Fossils. Fact Sheet No. 4. Kentucky Geological Survey. September 1999.
- Hilton, Richard P. 2003. Dinosaurs and Other Mesozoic Reptiles of California. Berkeley: University of California Press. 318 pp.
- Horner, John R. Dinosaurs Under the Big Sky. Mountain Press Publishing Company. 2001. .
- Huntsman, John, Patricia Kelley, Judy Scotchmoor, Dale Springer. February 17, 2004. "North Carolina, US."
- Jacobs, L. L., III. 1995. Lone Star Dinosaurs. Texas A&M University Press.
- Jones, Meg. Rare Sample From Dinosaur Age Found in Wisconsin. Milwaukee, Wisconsin Journal Sentinel Online. 2009. Accessed August 14, 2012.
- Lockley, Martin and Hunt, Adrian. Dinosaur Tracks of Western North America. Columbia University Press. 1999.
- Mihelich, Peggy.It's Real Life CSI for Dinosaur Detectives 2012-06-03 at the Wayback Machine. CNN Tech. August 25, 2006. Accessed July 31st, 2012.
- Murray, Marian. 1974. Hunting for Fossils: A Guide to Finding and Collecting Fossils in All 50 States. Collier Books. 348 pp.
- Schiebout, J. A., Ting, S., Williams, M., Boardman, G., Gose, W., Wilhite, D. R., White, P. D., and Kilbourne, B. 2004. Paleofaunal & Environmental Research on Miocene Fossil Sites TVOR SE and TVOR S on Fort Polk, Louisiana, with Continued Survey, Collection, Processing, and Documentation of other Miocene localities. Louisiana. Corps of Engineers, Fort Worth District, Contract no. DACA63-00-D-006, Delivery Order no. 0015. Louisiana State University, 45 pp.
- Vaiden, Robert C. Build Illinois: The Last 500 Million Years 2013-05-25 at the Wayback Machine. Geonote 4. Illinois State Geological Survey. 2004. 12 pp. Accessed August 3, 2012.
- Weishampel, D.B. & L. Young. 1996. Dinosaurs of the East Coast. The Johns Hopkins University Press.
- Weishampel, David B.; Dodson, Peter; and Osmólska, Halszka (eds.): The Dinosauria, 2nd, Berkeley: University of California Press. 861 pp. .
- Witzke, Brian J. The Age of Dinosaurs in Iowa. Iowa Geology. Number 26. 2001. Pages 2–7.
İstinadlar
- Weishampel, D.B. & L. Young. 1996. Dinosaurs of the East Coast. The Johns Hopkins University Press.
- ockley, Martin and Hunt, Adrian. Dinosaur Tracks of Western North America. Columbia University Press. 1999.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mezozoy erasinin ilk dovru olan Trias dovrunde dinozavrlar meydana cixmaga baslamis ve stunluklerini artiraraq suretle ABS ye yayildilar Tezlikle Pangeya parcalandi ve Simali Amerika simal ve qerbe surusmeye basladi Yura dovrunun sonlarinda qerb statlarinin subasarlari Allosaurus Apatosaurus ve Stegosaurus kimi dinozavrlarin yasayis meskeni oldu Tebasir dovru erzinde Meksika korfezi Simali Amerikani yariya bolene qeder genislendi ve sular altinda qaldi Bu dovrun sonunda su geri cekilmeye basladi ve qerb eyaletlerinin sahilboyu duzenlikleri Triceratops ve Tyrannosaurus kimi dinozavrlarin yasayis meskeni oldu Diger bir kutlevi mehv olma dinozavrlarin hokmranliqlarina son qoydu Kaynozoy erasinda Tebasir erasinda yaranan daxili denizler tedricen yox olmaga ve memeliler quruda hakimiyyet qurmaga basladi qerb statlari kicik ibtidai deve ve atlar elece de etyeyen yasayis meskeni oldu Qisa muddet sonra memeliler okeana daxil oldular ve ibtidai balina cenub sahil sularinda uzmeye basladi kergedana oxsar Cenubi Dakotada ustunluk elde etmisdi Bu muddetden sonra Pleystosen epoxasina qeder ABS nin iqlimi soyudu ve buzlaqlar yayildi tuklu mamontlar mastodonlar ve vahimeli itler quruda gezisirdi ve bu heyvanlarin ovlanaraq neslinin kesilmesine sebeb oldular Kembriden evvelki dovr Goy yasil yosun Melum olan en qedim Eukariotlar Kembriden evvelki dovrde texminen 1 4 milyard il evvel Bek Sprinq Kaliforniya erazisinde yasamisdilar Bunlar fotosizntezedici orqanizmler olublar ve oksigen istehsal edirdiler Bek Sprinq eukariotlari ve diger Kembriden evvelki dovr fotosintezedicileri oksigen ifraz ederek hazirda dunyamizda nefesalmaga serait yaratmisdilar Kembriden evvelki dovre aid goy yasil yosunlar gunumuze qeder Yuxari Miciqan yarimadasinda yerlesen Yuxari golun sahilinde qorunaraq qaliblar Fosillerde qalan ilk eukariotlarin qeydleri murekkeb cox nuvelilerin subutu ile yaxindan elaqelidir Nevadada milyon iller evvele aid olan suxurlar soxulcanlara aid fosil izlerini saxlamisdir Diger murekkeb Kembriden evvelki dovr canlilari Cenubi Karolina ve Arizonada qalmisdi Paleozoy Kembdriden evvelki dovru Fanerozoy izledi Paleozoy erasinin teskil eden en ehemiyyetli dovr Kembrdir Hemin vaxt qiteler ferqli halda idi ve indiki ile muqayisede daha kicik idiler ABS nin cenub serq hissesi Cenubi Amerika ve Afrika ile bitisik idi ve simal yarimkuresinin qutb enliyinde yerlesirdi Qerb statlari ekvatora yaxin yerlesmisdirler Kembri dovrune aid melum olan butun canlilar suda yasadiqlari ucun ABS nin deniz s eviyyesinden yuxari olan butun erazileri canlilardan mehrum idi Kembri fosillerinde en cox rast gelinen canli Trilobitlerdir Yuta erazisinde xususile qeyd etmek lazimdir Sungerebenzer arxeosiatlar Nevadada ustunluk teskil edirdi Hemcinin braxipodlar ilbizler ve sungerler ehemiyyetli Kembri heyvanlari idi Simali Amerika etrafinda deniz seviyyesi Kembrinin sonunda asagi dusdu Dayaz sulardaki ekosistemin mehv oldugu guman edilir Kembri kutlevi nesil kesilmesi ile sonlandi Dunya miqyasinda braxipodlar ve ilbizler bioloji muxtelifliklerinin cox hissesini itidiler sungerlerin fesilelerinin yarisi ve dovrun Tribolitler ailesinin texminen 75 i mehv oldu Deniz tekrar yukseldikde qitenin bir cox hissesi su altinda qaldi MenbeBraden Angela K The Arkansas Dinosaur Arkansaurus fridayi Arkansas Geologic Survey 2007 A Brief Summary of the Geologic History of Ohio GeoFacts Number 23 Ohio Department of Natural Resources Division of Geological Survey July 2001 Brown R C Florida s Fossils Guide to Location Identification and Enjoyment third Pineapple Press 2008 ISBN 1 56164 409 9 Discovering Dinosaurs Minipage Buffalo News November 4 2010 Accessed August 28th 2010 Carr T D Williamson T E amp Schwimmer D R 2005 A new genus and species of tyrannosauroid from the Late Cretaceous middle Campanian Demopolis Formation of Alabama Journal of Vertebrate Paleontology 25 1 119 143 Everhart M J 2005 Oceans of Kansas A Natural History of the Western Interior Sea Indiana University Press 320 pp Foster J 2007 Jurassic West The Dinosaurs of the Morrison Formation and Their World Indiana University Press 389pp ISBN 978 0 253 34870 8 Gangloff Roland Sarah Rieboldt Judy Scotchmoor Dale Springer July 21 2006 Greb Stephen Fossils Fact Sheet No 4 Kentucky Geological Survey September 1999 Hilton Richard P 2003 Dinosaurs and Other Mesozoic Reptiles of California Berkeley University of California Press 318 pp Horner John R Dinosaurs Under the Big Sky Mountain Press Publishing Company 2001 ISBN 0 87842 445 8 Huntsman John Patricia Kelley Judy Scotchmoor Dale Springer February 17 2004 North Carolina US Jacobs L L III 1995 Lone Star Dinosaurs Texas A amp M University Press Jones Meg Rare Sample From Dinosaur Age Found in Wisconsin Milwaukee Wisconsin Journal Sentinel Online 2009 Accessed August 14 2012 Lockley Martin and Hunt Adrian Dinosaur Tracks of Western North America Columbia University Press 1999 Mihelich Peggy It s Real Life CSI for Dinosaur Detectives 2012 06 03 at the Wayback Machine CNN Tech August 25 2006 Accessed July 31st 2012 Murray Marian 1974 Hunting for Fossils A Guide to Finding and Collecting Fossils in All 50 States Collier Books 348 pp Schiebout J A Ting S Williams M Boardman G Gose W Wilhite D R White P D and Kilbourne B 2004 Paleofaunal amp Environmental Research on Miocene Fossil Sites TVOR SE and TVOR S on Fort Polk Louisiana with Continued Survey Collection Processing and Documentation of other Miocene localities Louisiana Corps of Engineers Fort Worth District Contract no DACA63 00 D 006 Delivery Order no 0015 Louisiana State University 45 pp Vaiden Robert C Build Illinois The Last 500 Million Years 2013 05 25 at the Wayback Machine Geonote 4 Illinois State Geological Survey 2004 12 pp Accessed August 3 2012 Weishampel D B amp L Young 1996 Dinosaurs of the East Coast The Johns Hopkins University Press Weishampel David B Dodson Peter and Osmolska Halszka eds The Dinosauria 2nd Berkeley University of California Press 861 pp ISBN 0 520 24209 2 Witzke Brian J The Age of Dinosaurs in Iowa Iowa Geology Number 26 2001 Pages 2 7 IstinadlarWeishampel D B amp L Young 1996 Dinosaurs of the East Coast The Johns Hopkins University Press ockley Martin and Hunt Adrian Dinosaur Tracks of Western North America Columbia University Press 1999