Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Şair Məmmədhüseyn (1800, Daşkənd – 1880, Daşkənd, Yeni Bəyazid qəzası) — XIX əsrdə yaşamış aşıq, şair.
Şair Məmmədhüseyn | |
---|---|
Məmmədhüseyn Həsən oğlu Novruzov | |
Doğum tarixi | 1800 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1880 |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | İlan vurması |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | şair |
Əsərlərinin dili | Azərbaycan dili |
Şair Məmmədhüseyn Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Novruzov Məmmədhüseyn Həsən oğlu 1800-cü ildə Göyçə mahalının Daşkənd kəndində anadan olmuşdur. O, heç bir təhsil almamışdır. Şairin böyük qardaşı Əli Ərdəbildə və İsfahanda 8 il ruhani təhsili almışdır. Məmmədhüseynin atası dülgər olsa da bütün varlığı ilə aşıq sənətinə bağlanmışdır. Elə Məmmədhüseynin də şair olmasında atasının az təsiri olmamışdır.
Məmmədhüseyn bədahətən şeir deməyə qadir bir şair imiş. Daşkənddə yaşayan "Şairlilər" nəsli şairin adı ilə bağlıdır və onun nəsil şəcərəsinin üzvləridir. Şair Məmmədhüseynin Kərbəlayi Məhəmməd, Kərbəlayi Əsəd, Əbülfət, Əli və Xəlil adlı beş oğlu olmuşdur. Böyük sənətkar müqəddəs Kərbəlanı oğlu Məhəmmədlə birgə ziyarət etmişdir. Deyilənə görə ucaboylu, qədd-qamətli, iri gövdəli adam olub. Qalın çatma qaşları ona xüsusi yaraşıq verərmiş. Əkinçiliklə, maldarlıqla məşğul olub.
Şair Məmmədhüseyn 1880-ci ildə qabaqcadan özünə agah olmuş olan ilan çalması nəticəsində doğma Daşkənd kəndində vəfat etmiş və orada dəfn olunmuşdur.
Yaradıcılığı
Onun məşhur "Məhəbbət dastanı"ndan başqa gəraylı, qoşma, təcnis, müxəmməs və divani şeir növündə yazılmış yüzlərlə şeri vardır. Divani şəklində yazdığı şeirləri də çox məşhur olan Məmməd Hüseyn o dövrdə yüksək mənsəb tutanlara həcvlər yazdığı üçün daim təqib edilmişdir. Şair Məmmədhüseynin çoxlu dini şeirləri, mərsiyələri Şirvanda və Muğanda mərsiyəxanalar tərəfindən oxunur. "Xəbər al deyim" qoşması demək olar ki, Azərbaycanın hər yerində hamının dillər əzbəridir. Şeirlərində bəxtindən, sevgilisindən və zəmanəsindən şikayət edən Hüseyn yazdığı dördlüklərdən birində deyir:
İgidin dönməsin əhdi,
Yana çevrilməsin təxdi,
Məmməd Hüseynin bəxdi,
Yatıb, oyanmaz, oyanmaz.
Şair Məmmədhüseyn XIX əsr Göyçə aşıqları və el şairləri içərisində seçilən görkəmli sənətkarlardandır. Haqqında bir çox kitablarda, eləcə də dərsliklərdə şeirləri çap olunmuşdur. Şair haqqında ilk yazılı məlumat F.Qasımzadənin 1956-cı ildə çap olunan "XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi" kitabında rast gəlinir. Şair haqqında Əhliman Axundovun 1961-ci ildə nəşr olunan "Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər" adlı kitabında "XIX əsrdə yetişən görkəmli aşıqlar" sərlövhəli məqaləsində də verilmişdir. Tərlan Göyçəlinin "Göyçə aşıq məktəbi"(1998) kitabında da şair haqqında geniş məlumat və bir neçə şeirləri çap olunmuşdur (səh.28-37). Hüseyn İsmayılovun "Göyçə aşıqları və el şairləri" (2006) kitabında şairin şeirləri və həyatı haqqında geniş məlumat verilmişdir (səh.173-301). Şair Məmmədhüseynin seçilmiş şeirlərindən ibarət "Yatıb oyanmaz, oyanmaz" (2005), "Xəbər al deyim" (2006), "Nur çeşməsi" (2018) adlı kitabları çap olunub.
İstinadlar
- Ocaqquliyev, Həsən. Yadda qalan xatirələr (PDF) (az.). Bakı: "Elm və təhsil". 2016. 2017-11-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-11-08.
Mənbə
- Telli Saz Ustadları, Bakı, 1964, səh. 48-50.
- Azərbaycan Aşıqları və El Şairləri I, Bakı, 1983, səh. 193-195.
- İslam Ələsgər, "Sazlı-sözlü Göyçə" Bakı, "Azərnəşr", 1999. səh.28-37.
- Qara Namazov. "Aşıqlar" (I kitab), Bakı, "Səda", 2004.
- Araz Yaquboğlu, , Bakı, Nurlan-2008
Xarici keçidlər
- Azərbaycan aşıq şeirindən seçmələr, İki cilddə, I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2005. . səh.251-261
- Qara Namazov. “El çələngi” (xalq şeirindən seçmələr), Bakı, 2004. səh.255-256. 2017-05-17 at the Wayback Machine
- Şair Memmed Hüseyin (Göyçe, 1800 - Göyçe, 1880)
- Avtoreferatlar: Dadaşova Arzu Fikrət qızı[ölü keçid]
- DAŞKƏNDLI ŞAIR MƏMMƏDHÜSEYN 2011-06-03 at the Wayback Machine
- "Sazlı-sözlü Göyçə (II kitab)" (PDF) (az.). Elm və təhsil. 2018. 2018-06-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-06-01.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Sair Memmedhuseyn 1800 Daskend 1880 Daskend Yeni Beyazid qezasi XIX esrde yasamis asiq sair Sair MemmedhuseynMemmedhuseyn Hesen oglu NovruzovDogum tarixi 1800Dogum yeri Daskend Irevan xanligiVefat tarixi 1880Vefat yeri Daskend Yeni Beyazid qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat sebebi Ilan vurmasiDefn yeri DaskendFealiyyeti sairEserlerinin dili Azerbaycan diliSair Memmedhuseyn Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiBerde rayonunun Yeni Daskend kendinde Sair Memmedhuseynin xatiresine ucaldilmis bulaq Novruzov Memmedhuseyn Hesen oglu 1800 cu ilde Goyce mahalinin Daskend kendinde anadan olmusdur O hec bir tehsil almamisdir Sairin boyuk qardasi Eli Erdebilde ve Isfahanda 8 il ruhani tehsili almisdir Memmedhuseynin atasi dulger olsa da butun varligi ile asiq senetine baglanmisdir Ele Memmedhuseynin de sair olmasinda atasinin az tesiri olmamisdir Memmedhuseyn bedaheten seir demeye qadir bir sair imis Daskendde yasayan Sairliler nesli sairin adi ile baglidir ve onun nesil seceresinin uzvleridir Sair Memmedhuseynin Kerbelayi Mehemmed Kerbelayi Esed Ebulfet Eli ve Xelil adli bes oglu olmusdur Boyuk senetkar muqeddes Kerbelani oglu Mehemmedle birge ziyaret etmisdir Deyilene gore ucaboylu qedd qametli iri govdeli adam olub Qalin catma qaslari ona xususi yarasiq verermis Ekincilikle maldarliqla mesgul olub Sair Memmedhuseyn 1880 ci ilde qabaqcadan ozune agah olmus olan ilan calmasi neticesinde dogma Daskend kendinde vefat etmis ve orada defn olunmusdur YaradiciligiOnun meshur Mehebbet dastani ndan basqa gerayli qosma tecnis muxemmes ve divani seir novunde yazilmis yuzlerle seri vardir Divani seklinde yazdigi seirleri de cox meshur olan Memmed Huseyn o dovrde yuksek menseb tutanlara hecvler yazdigi ucun daim teqib edilmisdir Sair Memmedhuseynin coxlu dini seirleri mersiyeleri Sirvanda ve Muganda mersiyexanalar terefinden oxunur Xeber al deyim qosmasi demek olar ki Azerbaycanin her yerinde haminin diller ezberidir Seirlerinde bextinden sevgilisinden ve zemanesinden sikayet eden Huseyn yazdigi dordluklerden birinde deyir Igidin donmesin ehdi Yana cevrilmesin texdi Memmed Huseynin bexdi Yatib oyanmaz oyanmaz Sair Memmedhuseyn XIX esr Goyce asiqlari ve el sairleri icerisinde secilen gorkemli senetkarlardandir Haqqinda bir cox kitablarda elece de dersliklerde seirleri cap olunmusdur Sair haqqinda ilk yazili melumat F Qasimzadenin 1956 ci ilde cap olunan XIX esr Azerbaycan edebiyyati tarixi kitabinda rast gelinir Sair haqqinda Ehliman Axundovun 1961 ci ilde nesr olunan Azerbaycan sifahi xalq edebiyyatina dair tedqiqler adli kitabinda XIX esrde yetisen gorkemli asiqlar serlovheli meqalesinde de verilmisdir Terlan Goycelinin Goyce asiq mektebi 1998 kitabinda da sair haqqinda genis melumat ve bir nece seirleri cap olunmusdur seh 28 37 Huseyn Ismayilovun Goyce asiqlari ve el sairleri 2006 kitabinda sairin seirleri ve heyati haqqinda genis melumat verilmisdir seh 173 301 Sair Memmedhuseynin secilmis seirlerinden ibaret Yatib oyanmaz oyanmaz 2005 Xeber al deyim 2006 Nur cesmesi 2018 adli kitablari cap olunub IstinadlarOcaqquliyev Hesen Yadda qalan xatireler PDF az Baki Elm ve tehsil 2016 2017 11 08 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 11 08 MenbeTelli Saz Ustadlari Baki 1964 seh 48 50 Azerbaycan Asiqlari ve El Sairleri I Baki 1983 seh 193 195 Islam Elesger Sazli sozlu Goyce Baki Azernesr 1999 seh 28 37 Qara Namazov Asiqlar I kitab Baki Seda 2004 Araz Yaquboglu Baki Nurlan 2008Xarici kecidlerDiger layihelerdeVikimenbede elaqeli metnlerVikianbarda elaqeli media fayllar Azerbaycan asiq seirinden secmeler Iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2005 ISBN 9952 418 41 5 seh 251 261 Qara Namazov El celengi xalq seirinden secmeler Baki 2004 seh 255 256 2017 05 17 at the Wayback Machine Sair Memmed Huseyin Goyce 1800 Goyce 1880 Avtoreferatlar Dadasova Arzu Fikret qizi olu kecid DASKENDLI SAIR MEMMEDHUSEYN 2011 06 03 at the Wayback Machine Sazli sozlu Goyce II kitab PDF az Elm ve tehsil 2018 2018 06 01 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2018 06 01