Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İyun deportasiyası (est. juuniküüditamine, latış. jūnija deportācijas, lit. birželio trėmimai) — Sovet İttifaqı tərəfindən 1940–1941-ci illərdə işğal olunmuş Baltikyanı ölkələr, işğal olunmuş Polşa (əsasən indiki Qərbi Belarusiya və Qərbi Ukrayna) və Moldaviyadan on minlərlə insanın kütləvi deportasiyası.
Bu kütləvi deportasiya SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarı Lavrenti Beriyanın baş icraçı olmaqla NKVD və DTK -nın müəyyən etdiyi göstərişlərə əsasən təşkil edilib. Çox məxfi əməliyyatın rəsmi adı “Sosial yad elementlərin Baltikyanı respublikalardan, Qərbi Ukraynadan, Qərbi Belarusiyadan və Moldovadan çıxarılması haqqında Qətnamə” idi. “Militsya” adlanan sovet polisi həbsləri yerli Kommunist Partiyası üzvlərinin əməkdaşlığı ilə həyata keçirib.
Deportasiyalar
Deportasiya 1941-ci il mayın 22-dən iyunun 20-dək, faşist Almaniyasının Sovet İttifaqına hücum etməsindən əvvəl baş verdi. Lakin deportasiyaların məqsədi almanların hücumuna hazırlıq zamanı təhlükəsizliyi gücləndirmək deyil, sovet hökumətinin siyasi əleyhdarlarını uzaqlaşdırmaq idi.
Deportasiya Baltikyanı dövlətlərin, Bessarabiyanın və Şimali Bukovinanın işğalından və ilhaqından bir il sonra baş verdi və “antisovet elementləri” – keçmiş siyasətçilər, polislər, varlı sənayeçilər və torpaq sahibləri və s. hədəf alındı. İşğal olunmuş Polşada bu, kütləvi deportasiyaların dördüncü dalğası idi və "əks-inqilabçı" Ukrayna Millətçiləri Təşkilatına qarşı mübarizə üçün nəzərdə tutulmuşdu.
Deportasiya proseduru Serov təlimatları adlanan İvan Serov tərəfindən təsdiq edilmişdi. İnsanlar mühakimə olunmadan deportasiya edildi. Kişilər ümumiyyətlə həbs olunurdu və onların əksəriyyəti Sibir əsir düşərgələrində ölürdü (bax: Qulaq); qadınlar və uşaqlar Omsk və Novosibirsk vilayətlərində, Krasnoyarsk və Altay diyarlarında və Qazaxıstanda məcburi məskunlaşmalara köçürüldülər. Estoniyadan deportasiya edilənlər arasında ölüm nisbəti 60% səviyyəsində təxmin edilir.
Deportasiya edilənlərin sayı
Deportasiya edilənlərin sayına aşağıdakılar daxildir:
| Müharibədən əvvəlki </br> ölkə | Deportasiya edilənlərin sayı | ||
|---|---|---|---|
| Məcburi məskunlaşmalara </br> ( NKVD -nin rəsmi hesabatlarından) | Həbs düşərgələrinə və </br> məcburi məskunlaşmalar | Şişirdilmiş rəqəmlər | |
| Estoniya | 5,978 | 10.000 - 11.000 | |
| Latviya | 9546 | 15 000 | |
| Litva | 10,187 | 17 500 | |
| Polşa | 11,329 (Qərbi Ukrayna) </br> 22,353 (Qərbi Belarusiya) | </br> 24,412 (Qərbi Belarus) | 200.000 - 300.000 |
| Rumıniya a | 24,360 | 300.000 | |
| Moldova , habelə Ukraynanın Çernovtsı və İzmail vilayəti | |||
Mediada
İyun deportasiyası 2010-cu illərdən bir neçə Baltik filminin mövzusu olub. 2013-cü ildə Litva istehsalı olan "Ekskursionist " filmi düşərgəsindən qaçan 10 yaşlı qızın təsviri vasitəsilə hadisələri dramatikləşdirdi. Estoniyanın 2014 -cü ildə “Kəsmə küləkdə” filmi Sibirə deportasiya edilmiş bir qadının xatirələrinə əsaslanan esse filmidir və ağ-qara lentə alınmış səhnələşdirilmiş canlı tablolar vasitəsilə danışılır. Estoniyalı Ülo Pikkov da 2012-ci ildə çəkilmiş Bədən Yaddaşı ( Kehamälu ) qısametrajlı cizgi filmindəki hadisələrə müraciət etdi. Latviyanın “ The Chronicles of Melanie ” filmi 2016-cı ildə işıq üzü görüb və eynilə “Kəsmə külək” kimi, deportasiyanı yaşayan bir qadının xatirələrinə əsaslanır, lakin daha ənənəvi dramatik şəkildə izah edilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Lithuania". Lithuania | Communist Crimes (ingilis). 2020-10-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-13.
- Rahi-Tamm, Aigi; Kahar, Andres. The deportation Operation "Priboi" in 1949 (PDF) // Hiio, Toomas; Maripuu, Meelis; Paavle, Indrek (redaktorlar ). Estonia Since 1944: Report of the Estonian International Commission for the Investigation of Crimes Against Humanity. Tallinn: . 2009. səh. 310. ISBN . 2019-03-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-04-24.
- Õispuu, Leo. (PDF). R8/3. Estonian Repressed Persons Records Bureau. 2014. səh. 16. ISBN . 2017-01-01 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-24.
- Stravinskienė, Vitalija. Istorija. Mokslo darbai (litva). 87. 2012. ISSN 2029-7181. 2016-12-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-24.
- Hryciuk, Grzegorz. Victims 1939–1941: The Soviet Repressions in Eastern Poland // Barkan, Elazar; Cole, Elizabeth A.; Struve, Kai (redaktorlar ). Shared History, Divided Memory: Jews and Others in Soviet-occupied Poland, 1939-1941. Leipziger Universitätsverlag. 2007. səh. 193. ISBN . 2020-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-04-24.
- Statiev, Alexander. The Soviet Counterinsurgency in the Western Borderlands. Cambridge University Press. 2010. 167–168, 184. ISBN . 2020-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-04-24.
- Lane, Thomas. Victims of Stalin and Hitler: The Exodus of Poles and Balts to Britain. Palgrave Macmillan. 2004. səh. 79. ISBN .
- Brezianu, Andrei; Spânu, Vlad. The A to Z of Moldova. Scarecrow Press. 2010. səh. 117. ISBN . 2020-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-04-24.
- Priimägi, Tristan. "The Chronicles of Melanie: The dear deported". Cineuropa. 2016-11-29. 2013-12-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-02-05.
Sitat səhvi: <references> daxilindəki "blox" adlı <ref> teqi əvvəlki mətndə istifadə olunmur
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iyun deportasiyasi est juunikuuditamine latis junija deportacijas lit birzelio tremimai Sovet Ittifaqi terefinden 1940 1941 ci illerde isgal olunmus Baltikyani olkeler isgal olunmus Polsa esasen indiki Qerbi Belarusiya ve Qerbi Ukrayna ve Moldaviyadan on minlerle insanin kutlevi deportasiyasi Bu kutlevi deportasiya SSRI Xalq Daxili Isler Komissari Lavrenti Beriyanin bas icraci olmaqla NKVD ve DTK nin mueyyen etdiyi gosterislere esasen teskil edilib Cox mexfi emeliyyatin resmi adi Sosial yad elementlerin Baltikyani respublikalardan Qerbi Ukraynadan Qerbi Belarusiyadan ve Moldovadan cixarilmasi haqqinda Qetname idi Militsya adlanan sovet polisi hebsleri yerli Kommunist Partiyasi uzvlerinin emekdasligi ile heyata kecirib DeportasiyalarDeportasiya 1941 ci il mayin 22 den iyunun 20 dek fasist Almaniyasinin Sovet Ittifaqina hucum etmesinden evvel bas verdi Lakin deportasiyalarin meqsedi almanlarin hucumuna hazirliq zamani tehlukesizliyi guclendirmek deyil sovet hokumetinin siyasi eleyhdarlarini uzaqlasdirmaq idi Deportasiya Baltikyani dovletlerin Bessarabiyanin ve Simali Bukovinanin isgalindan ve ilhaqindan bir il sonra bas verdi ve antisovet elementleri kecmis siyasetciler polisler varli senayeciler ve torpaq sahibleri ve s hedef alindi Isgal olunmus Polsada bu kutlevi deportasiyalarin dorduncu dalgasi idi ve eks inqilabci Ukrayna Milletcileri Teskilatina qarsi mubarize ucun nezerde tutulmusdu Deportasiya proseduru Serov telimatlari adlanan Ivan Serov terefinden tesdiq edilmisdi Insanlar muhakime olunmadan deportasiya edildi Kisiler umumiyyetle hebs olunurdu ve onlarin ekseriyyeti Sibir esir dusergelerinde olurdu bax Qulaq qadinlar ve usaqlar Omsk ve Novosibirsk vilayetlerinde Krasnoyarsk ve Altay diyarlarinda ve Qazaxistanda mecburi meskunlasmalara kocurulduler Estoniyadan deportasiya edilenler arasinda olum nisbeti 60 seviyyesinde texmin edilir Deportasiya edilenlerin sayiDeportasiya edilenlerin sayina asagidakilar daxildir Muharibeden evvelki lt br gt olke Deportasiya edilenlerin sayiMecburi meskunlasmalara lt br gt NKVD nin resmi hesabatlarindan Hebs dusergelerine ve lt br gt mecburi meskunlasmalar Sisirdilmis reqemlerEstoniya 5 978 10 000 11 000Latviya 9546 15 000Litva 10 187 17 500Polsa 11 329 Qerbi Ukrayna lt br gt 22 353 Qerbi Belarusiya lt br gt 24 412 Qerbi Belarus 200 000 300 000Ruminiya a 24 360 300 000Moldova habele Ukraynanin Cernovtsi ve Izmail vilayetiMediada1989 cu ilde Tallinnde anim tedbiri Iyun deportasiyasi 2010 cu illerden bir nece Baltik filminin movzusu olub 2013 cu ilde Litva istehsali olan Ekskursionist filmi dusergesinden qacan 10 yasli qizin tesviri vasitesile hadiseleri dramatiklesdirdi Estoniyanin 2014 cu ilde Kesme kulekde filmi Sibire deportasiya edilmis bir qadinin xatirelerine esaslanan esse filmidir ve ag qara lente alinmis sehnelesdirilmis canli tablolar vasitesile danisilir Estoniyali Ulo Pikkov da 2012 ci ilde cekilmis Beden Yaddasi Kehamalu qisametrajli cizgi filmindeki hadiselere muraciet etdi Latviyanin The Chronicles of Melanie filmi 2016 ci ilde isiq uzu gorub ve eynile Kesme kulek kimi deportasiyani yasayan bir qadinin xatirelerine esaslanir lakin daha enenevi dramatik sekilde izah edilir Hemcinin baxSSRI de mecburi kocurulmeler Cecenlerin ve inquslarin deportasiyasi Axisqa turklerinin deportasiyasi Krim tatarlarinin deportasiyasi Kalmiklarin deportasiyasiIstinadlar Lithuania Lithuania Communist Crimes ingilis 2020 10 10 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 13 Rahi Tamm Aigi Kahar Andres The deportation Operation Priboi in 1949 PDF Hiio Toomas Maripuu Meelis Paavle Indrek redaktorlar Estonia Since 1944 Report of the Estonian International Commission for the Investigation of Crimes Against Humanity Tallinn 2009 seh 310 ISBN 978 9949183005 2019 03 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 04 24 Oispuu Leo PDF R8 3 Estonian Repressed Persons Records Bureau 2014 seh 16 ISBN 978 9985 9914 6 6 2017 01 01 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 04 24 Stravinskiene Vitalija Istorija Mokslo darbai litva 87 2012 ISSN 2029 7181 2016 12 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 04 24 Hryciuk Grzegorz Victims 1939 1941 The Soviet Repressions in Eastern Poland Barkan Elazar Cole Elizabeth A Struve Kai redaktorlar Shared History Divided Memory Jews and Others in Soviet occupied Poland 1939 1941 Leipziger Universitatsverlag 2007 seh 193 ISBN 9783865832405 2020 06 25 tarixinde Istifade tarixi 2022 04 24 Statiev Alexander The Soviet Counterinsurgency in the Western Borderlands Cambridge University Press 2010 167 168 184 ISBN 9780521768337 2020 06 14 tarixinde Istifade tarixi 2022 04 24 Lane Thomas Victims of Stalin and Hitler The Exodus of Poles and Balts to Britain Palgrave Macmillan 2004 seh 79 ISBN 978 1 349 51584 4 Brezianu Andrei Spanu Vlad The A to Z of Moldova Scarecrow Press 2010 seh 117 ISBN 9780810872110 2020 06 14 tarixinde Istifade tarixi 2022 04 24 Priimagi Tristan The Chronicles of Melanie The dear deported Cineuropa 2016 11 29 2013 12 31 tarixinde Istifade tarixi 2017 02 05 Sitat sehvi lt references gt daxilindeki blox adli lt ref gt teqi evvelki metnde istifade olunmur Sitat sehvi lt references gt daxilindeki lovell adli lt ref gt teqi evvelki metnde istifade olunmur