Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İskya (it. Ischia) — Tirren dənizində, Neapol körfəzində vulkanik ada. Adanın sahəsi 46 km² olub, İtaliyanın Kampaniya (İtaliya) muxtar vilayətinin Neapol əyalətinin inzibati bölgüsünə aiddir.
| İskya | |
|---|---|
| it. Ischia | |
 İskya adası - Araqoneze qəsri | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 46 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 7,2 km |
| Sahil uzunluğu | 34 km |
| Hündür nöqtəsi | 789 m |
| Əhalisi | 62.027 nəfər |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  İtaliya |
| Vilayət | |
| Əyalət | |
| Akvatoriya | |
| | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
İnzibati olaraq Kampaniya (İtaliya) muxtar vilayətinə aid olub, Neapol körfəzində olan üç əas adadan ən böyüyüdir. Digər yanaşı adalar Kapri və Proçidadir. Sahəsi 46 km², sahilinin uzunluğu 34 km, əhalisi 62 000 nəfərdir. Əhali 6 icmada cəmlənmişdir. Bunlar, Kasamissiola Terme, Lakko Ameno, Forio, Serrara Fontana və Barano d İskja icmalarıdırlar. Əsas şəhəri 18 253 nəfər əhalisi olan İskjadır. Tirren dənizinə aid buda kontinentdən 7 km, Neapol şəhərindən 40 km aralı yerləşmişdir.
Ada vulkanikdir və onun mərkəzində Epomeo (789 m) və Trabotti (512 m), cənub şərqində Monte Vezzi (Pedimonte) (395 m) sönmüş vilkanları mövcuddur. İskja adasında sonuncu dəfə vulkan püskürməsi 1301-ci ildə qeydə alınmışdır. Bu günün özündə adada yerin tərkindən təbii yolla 100 °C temperaturlu qaynar bulaqlar çıxmaqdadır.
İskja limanı əsas iqtisadi əhəmiyyətə malik olub, adanın kontinentlə birləşdirən bərələrin yan aldığı yerdir. Forio isə adanın mədəniyyət mərkəzi sayılır.
İqlimi
Araliq dənizi iqliminə müvafiqdir. İyun-oktyabr aylarında havanın maksimal hərarəti 26–35 °C-dir. Yay aylarının hər birinin payına dörd yağmurlu gün düşür. İyun-oktyabr aylarında dəniz suyu hərarəti 21 °C-dir.
| İqlim cədvəli
Mənbə: İskya iqlimi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fauna və florası
Təbiətdə ən çox rast gəlinən kərtənkələ və gekkonlar, saysız kəpənək və həşaratlardır. Adanın şimalı tərəfi bol suvarma imkanına malik olduğu üçün mədəni bitkilər (üzüm, pomidor, limon, əncir, nar, xurma) əkilir.
Tarixi
Pitekuss (yun. Πιθηκούσσαι) İskya adasında mövcud olmuş qədim yunan kaloniyası olub, əsası Eretriyalılar tərəfindən e.ə. 770-ci ildə etrusklarla ticarət məqsədilə ilk ticarət məntəqəsi kimi qoyulmuşdur. E.ə. 750-ci ildə Pitekussadan olan kalonistlər tərəfindən Kuma şəhərini salmışlar. E.ə. 500-cü ildə vulkan püskürməsi nəticəsində yunan kaloniyası məhv olmuşdur. Qədim Roma dövründə ada Aenaria adlandırılırdı. IX əsrdə ada dəniz quldurlarının sığınacağı olmuşdur.
Görməli yerlər
Adanın əsas görməli yerlərindən biri orta əsrlərə aid Araqon qəsridir. Qəsrin qala divarları antik dövrə aid olub əsası e.ə. 474-cü ildə tiran Sirakuzlu Hieron tərəfindən 112 m hündürlüyə malik əsas bir qaya üzərində qoyulmuşdur. 1441-ci ildə bu əsas qaya adacıq ilə İskya adası arasında əlaqə yaradan quru zolaq formalaşır. XVI əsrdə bu qəsrdə şairə yaşamışdır. Qəsr 1809-cu ildə Napoleon müharibəsində ingilis kəmilərinin top atəşlərinə tuş gələrək böyük dağıntıya düçar olur. 1912-ci ildən qəsir Mattera ailəsinə məxsusdur.
Adanın şərq sahilində Kartaromana buxtasında çoxlu termal bulaqlar, sulfidli ilov lili qaynayır. Burada termal park "Eden bağı" yerləşir. Bu yer haqqında ilk dəfə Strabon məlumat vermişdir. Adada nadir və qəribə baş verən vulkanik hadisələr: su-buxar püskürməsi turistlərin diqqəini çox cəlb edir.
İstinadlar
- Strabon V 4,9: "Pithekoussai aber gründeten die Eretrier und die Chalkidier …". Zur Datierung D. Ridgway: The Foundation of Pithekoussai. in: Nouvelle contribution à l'étude de la société et de la colonisation eubéennes. hrsg. v. Centre Jean Bérard. Neapel 1981, S. 45–56.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iskya it Ischia Tirren denizinde Neapol korfezinde vulkanik ada Adanin sahesi 46 km olub Italiyanin Kampaniya Italiya muxtar vilayetinin Neapol eyaletinin inzibati bolgusune aiddir Iskyait IschiaIskya adasi Araqoneze qesriUmumi melumatlarSahesi 46 km Uzunlugu 9 9 kmEni 7 2 kmSahil uzunlugu 34 kmHundur noqtesi 789 mEhalisi 62 027 neferYerlesmesi40 43 53 sm e 13 53 45 s u Olke ItaliyaVilayet Kampaniya Italiya EyaletAkvatoriya Tirren deniziNeapol korfeziIskyaIskya Vikianbarda elaqeli mediafayllarIskya Procida Pompey Kapri Neapol N E A P O L K O R F E Z I ITALIYAVezuviNeapol korfeziCografiyasiInzibati olaraq Kampaniya Italiya muxtar vilayetine aid olub Neapol korfezinde olan uc eas adadan en boyuyudir Diger yanasi adalar Kapri ve Procidadir Sahesi 46 km sahilinin uzunlugu 34 km ehalisi 62 000 neferdir Ehali 6 icmada cemlenmisdir Bunlar Kasamissiola Terme Lakko Ameno Forio Serrara Fontana ve Barano d Iskja icmalaridirlar Esas seheri 18 253 nefer ehalisi olan Iskjadir Tirren denizine aid buda kontinentden 7 km Neapol seherinden 40 km arali yerlesmisdir Ada vulkanikdir ve onun merkezinde Epomeo 789 m ve Trabotti 512 m cenub serqinde Monte Vezzi Pedimonte 395 m sonmus vilkanlari movcuddur Iskja adasinda sonuncu defe vulkan puskurmesi 1301 ci ilde qeyde alinmisdir Bu gunun ozunde adada yerin terkinden tebii yolla 100 C temperaturlu qaynar bulaqlar cixmaqdadir Iskja limani esas iqtisadi ehemiyyete malik olub adanin kontinentle birlesdiren berelerin yan aldigi yerdir Forio ise adanin medeniyyet merkezi sayilir IqlimiAraliq denizi iqlimine muvafiqdir Iyun oktyabr aylarinda havanin maksimal herareti 26 35 C dir Yay aylarinin her birinin payina dord yagmurlu gun dusur Iyun oktyabr aylarinda deniz suyu herareti 21 C dir Iqlim cedveli Yan Fev Mar Apr May Iyn Iyl Avq Sen Okt Noy DekMax Temperatur C 11 12 15 18 22 27 29 29 26 21 17 13 O 20Min Temperatur C 6 6 8 11 14 18 20 20 18 14 11 7 O 12 8Yaginti mm 93 82 75 67 45 46 16 19 71 130 130 137 S 911Yagisli gunler g 10 9 8 7 6 4 2 3 6 9 11 12 S 87T e m p e r a t u r 11 6 12 6 15 8 18 11 22 14 27 18 29 20 29 20 26 18 21 14 17 11 13 7Yan Fev Mar Apr May Iyn Iyl Avq Sen Okt Noy DekA t m o s f e r c o k u n t u s u 93 82 75 67 45 46 16 19 71 130 130 137 Yan Fev Mar Apr May Iyn Iyl Avq Sep Okt Noy Dek Menbe Iskya iqlimiFauna ve florasi Tebietde en cox rast gelinen kertenkele ve gekkonlar saysiz kepenek ve hesaratlardir Adanin simali terefi bol suvarma imkanina malik oldugu ucun medeni bitkiler uzum pomidor limon encir nar xurma ekilir TarixiPitekuss yun Pi8hkoyssai Iskya adasinda movcud olmus qedim yunan kaloniyasi olub esasi Eretriyalilar terefinden e e 770 ci ilde etrusklarla ticaret meqsedile ilk ticaret menteqesi kimi qoyulmusdur E e 750 ci ilde Pitekussadan olan kalonistler terefinden Kuma seherini salmislar E e 500 cu ilde vulkan puskurmesi neticesinde yunan kaloniyasi mehv olmusdur Qedim Roma dovrunde ada Aenaria adlandirilirdi IX esrde ada deniz quldurlarinin siginacagi olmusdur Gormeli yerlerAdanin esas gormeli yerlerinden biri orta esrlere aid Araqon qesridir Qesrin qala divarlari antik dovre aid olub esasi e e 474 cu ilde tiran Sirakuzlu Hieron terefinden 112 m hundurluye malik esas bir qaya uzerinde qoyulmusdur 1441 ci ilde bu esas qaya adaciq ile Iskya adasi arasinda elaqe yaradan quru zolaq formalasir XVI esrde bu qesrde saire yasamisdir Qesr 1809 cu ilde Napoleon muharibesinde ingilis kemilerinin top ateslerine tus gelerek boyuk dagintiya ducar olur 1912 ci ilden qesir Mattera ailesine mexsusdur Adanin serq sahilinde Kartaromana buxtasinda coxlu termal bulaqlar sulfidli ilov lili qaynayir Burada termal park Eden bagi yerlesir Bu yer haqqinda ilk defe Strabon melumat vermisdir Adada nadir ve qeribe bas veren vulkanik hadiseler su buxar puskurmesi turistlerin diqqeini cox celb edir IstinadlarStrabon V 4 9 Pithekoussai aber grundeten die Eretrier und die Chalkidier Zur Datierung D Ridgway The Foundation of Pithekoussai in Nouvelle contribution a l etude de la societe et de la colonisation eubeennes hrsg v Centre Jean Berard Neapel 1981 S 45 56 ISBN 2 903189 15 3 Vikilugetde Iskya movzusuna dair melumatlar var Vikianbarda Iskya ile elaqeli mediafayllar var