Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
İsa bəy Əbdülsalam bəy oğlu Hacınski (d. 1860 — ö. 1919) — məmur, xeyriyyəçi, Bakıda avtomobili olan ilk şəxs.
| İsa bəy Hacınski | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1861 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | yanvar 1919 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | iş adamı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
İ. Hacınski 1860-cı ildə Bakıda anadan olub. O, Bakının digər tanınmış milyonçulardan fərqli olaraq adlı-sanlı zadəgan nəslinin nümayəndəsi olub. Ona atasından miras olaraq bir neçə mülk və böyük torpaq sahələri qalır. Məhz bu sahələrdə neft yataqları aşkar edildikdən sonra İsa bəy 1903-cü ildə şəxsi neft kompaniyasını yaradır. Artıq bir neçə ildən sonra Hacinskiyə məxsus quyulardan çıxan neftin ümumi həcmi yarım milyon puda çatır. 1910-cu ilin rəsmi rəqəmlərinə görə, onun Balaxanıda fəaliyyət göstərən müəssisəsində sutka ərzində işləyən iki neft quyusu var idi ki, onlar da öz növbəsində 145 at gücündə olan 6 qazanxana ilə təchiz olunmuşdur. Bu quyularda yüksək ixtisaslı fəhlələr işləyirdi, onlara verilən əmək haqqı isə Nobelin, Rotşildin, Montaşovun işçilərinin aldığı puldan qat-qat çox idi. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi İsabəy Hacinski neftxuda idi və onun Bibiheybətdə zəngin neft mədənləri var idi. Xəzər dənizindəki Çələkən yarımadası onun və qardaşı Kazım bəyin ixtiyarında idi. İsa bəyin həmçinin, Qara şəhərdə kerosin zavodu var idi. Zəngin Hacinskilərin şəhərdə bir neçə yerdə mülkləri vardı, məsələn, A. Cavad küçəsi, 12, Bül-Bül prospekti, 63, Füzuli küçəsi, 39 ünvanında və s. Bunlardan ən əzəmətlisi "Hacinskinin evi" kimi tanınan və Qız qalasının yaxınlığında yerləşən binadır.
İsa bəy Hacınskiy uzun illər ərzində "Neft sənayesi və ticarət" cəmiyyətinin sədri olub, şəhər dumasının deputatı və Bakı Şəhər rəisi yanında neft işləri üzrə şirkətin üzvü olub.
Bakı bulvarının salınmasında İsa bəy Hacinski çoxlu pul xərcləmişdi, ona görə də mülkünü məhz dəniz kənarında tikdirməyi qərara alır. Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, ilk bulvarımız indiki Kukla teatrının binasından Azneftin binasına qədər olan sahəni əhatə edirmiş. Neftçilər prospekti, 103 ünvanında yərləşən binanı (İsa bəyin kontorası bu binanın birinci mərtəbəsində yerləşirmiş- G. X.) tikdirmək üçün o, memarı İtaliyadan dəvət edir. Bina 1914-cü ildə tikilib, burada bir sıra üslublara rast gəlmək olur, qotik, barokko, modern ve s. İmarətin girəcəyində, iki tərəfdə mərmərdən yonulmuş aslan heykəlləri var idi. Təəssüf ki, 1918-ci il mart hadisələri zamanı bu aslan heykəlləri atılan düşmən qumbaralarından parça-parça olub. Hətda İsabəy Hacinski bina tam hazır olduqdan sonra memara vəd etdiyi məbləğdən artıq pul verir, çünki bina onun çox xoşuna gəlir, memarın işindən razı qalır. Məbləğ o qədər böyük olur ki, həmin memar Almaniyanın Berlin şəhərində bu pullara bir imarət ucaldır. İsa bəy Hacinski 4 uşaq atası olub. O, özü ev təhsili almasına baxmayaraq, yazılanlara görə çox savadlı bir insan olub. Bir neçə xarici dil (ərəb, fars, ingilis, fransız və alman- G. X.) dillərini bilirdi. Övladlarına da yaxşı təhsil verirdi. Uzun müddət Bakı Kişi gimnaziyasının fəxri himayədarı olub. O, gimnaziyanın hesabına hər il 800 rubl əvəzinə, 1000 rubl vəsait köçürərdi. Bir sözlə, təhsil sahəsində çoxlu xeyriyyəçi işlər görmüşdür. Gimnaziyanın azərbaycanlı məzunlarından 25 nəfəri İsa bəyin şəxsi hesabına Rusiyanın müxtəlif şəhərlərinə təhsil almağa göndərilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, Hacinskilərin ilk yaşadıqları ev (indiki Füzuli, 39 ünvanında yerləşən bina- G. X.) bu məktəbə yaxın yerdə yerləşirdi. İsa bəy Hacinski məktəbin bütün xərcini öz üzərinə götürmüdü, hətta şagirdlərin yay fəslində dincəlməsi üçün Pyatiqorsk yaxınlığında, Vladiqafqaz dəmir yolunun Karras stansiyası ərazisində boş torpaq sahəsi alıb orada gözəl bir mülk də tikdirmişdi… Gimnaziya pullu idi, amma kasıb uşaqları burada pulsuz təhsil alırdılar. Gimnaziyada hümanitar elmlərə – tarix, latın, yunan və fransız dilləri dərslərinə xüsusi fikir verilərdi. Buranı qurtaran tələbələr universitetlərə daxil olmağa hazırlaşardılar. Hal-hazırda bu binada Bakının 4 saylı şəhər xəstəxanası yerləşir. İsa bəy Hacinski 1918-ci il mart qırğınlarından sonra çox sarsılıbmış, evinə və biznesinə deyən zərər onun ölümünü tezləşdirir və 1919-cu ilin yanvar ayında o, vəfat edir.
Ailəsi
İsa bəy Xeyrənnisə xanım Məhəmməd bəy qızı Xanlarova ilə ailə qurmuşdu. Sadıq bəy, Əhməd bəy, Əli bəy adlı oğlanları, Zibeydə xanım adlı qızı vardı.
Bolşevik hökuməti Azərbaycanı işğal etdikdən sonra oğlanları Sadiq, Əhməd və Əli bəy Fransaya qaçırlar, qızı Zibeydə ilə həyat yoldaşı Xeyransa xanım isə heç yerə getməyib Bakıda qalırlar və sonralar buna çox peşman olurlar. Təmtəraqlı imarətlərindən 24 saat ərzində qovulan qadınlar Mərdəkandakı bağ evlərində də rahat yaşaya bilmirlər. Bir həftədən sonra həmin evdən də qovulan ana-balaya qohumlarından heç kəs yardım etmək istəmir. Yalnız Xeyransa xanımın yaxın qohumlarından biri onları küçədə qalmaqdan xilas edir və 1 otaqlı mənzildə milyonçu Hacinskinin qızına və həyat yoldaşına sığınacaq verir.
Oğlu Sadıq bəy İsa bəy oğlu Hacınski 1887-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1913-cü ildə Peterburq Universitetinin hüquq fakültəsində oxumuşdu. Sonra Qazan universitetinə dəyişilmişdi. 1916-cı ildə Qazan universitetinin hüquq fakültəsini bitirmişdi. Hüquqşünas işləmişdi. 1919-cu ildə Fransaya mühacirət etmişdi. O, 1940-cı ildə Parisdə vəfat etmişdir.
Oğlu Əhməd bəy Hacınski 1917-ci il Bakı Şəhər Dumasına seçkilərdə Bakı Müsəlman İctimai Təşkilatları Şurasının 12 saylı siyahısında olmuş, lakin deputat seçilə bilməmişdir. Buna baxmayaraq, o, 1918-ci ildə Bakı Şəhər İctimai Özünüidarəsinin üzvü seçilmişdir. Əhməd bəy "Kommunist" qəzetinin əməkdaşı olmuşdur. Əhməd bəy İsa bəy oğlu 1897-ci ildə Qubada anadan olmuşdur. ADU-da oxumuşdur, "Gizli Müsavatın" rəhbərlərindən biri idi. 29 aprel 1920-ci il tarixində Müsavat Partiyasının fövqəladə konqresi keçirildi. Yeni yaradılan Müsavat MK-nin üzvlərindən biri Əhməd bəy Hacınski olmuşdu. 1923-cü ildə Dadaş Həsənov ilə birlikdə Müsavat MK-ya tabe olan hərbi təşkilatın yaradıcılarından və idarəçilərindən biri idi. Həmin il birinci gizli təşkilatın darmadağın edilməsi ilə ikinci gizli təşkilatın yaradılması işi Əhməd bəy Hacınski və Dadaş Həsənova tapşırılmışdı. Əhməd bəy Hacınski İkinci gizli Müsavat MK-nin katibi olmuşdur. 1926-cı il mart ayının 11-də Müsavatın gizli təşkilatının üzvü kimi həbs edilərək sürgün edilmiş, 27 iyul 1937-də yenidən tutularaq güllələnmişdir.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-02-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-06-01.
Xarici keçidlər
- Архитектурные памятники Баку: дом Исабека Гаджинского (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Isa bey Ebdulsalam bey oglu Hacinski d 1860 o 1919 memur xeyriyyeci Bakida avtomobili olan ilk sexs Isa bey HacinskiDogum tarixi 1861Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi yanvar 1919Vefat yeri Baki Baki quberniyasi AXCFealiyyeti is adami Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiI Hacinski 1860 ci ilde Bakida anadan olub O Bakinin diger taninmis milyonculardan ferqli olaraq adli sanli zadegan neslinin numayendesi olub Ona atasindan miras olaraq bir nece mulk ve boyuk torpaq saheleri qalir Mehz bu sahelerde neft yataqlari askar edildikden sonra Isa bey 1903 cu ilde sexsi neft kompaniyasini yaradir Artiq bir nece ilden sonra Hacinskiye mexsus quyulardan cixan neftin umumi hecmi yarim milyon puda catir 1910 cu ilin resmi reqemlerine gore onun Balaxanida fealiyyet gosteren muessisesinde sutka erzinde isleyen iki neft quyusu var idi ki onlar da oz novbesinde 145 at gucunde olan 6 qazanxana ile techiz olunmusdur Bu quyularda yuksek ixtisasli fehleler isleyirdi onlara verilen emek haqqi ise Nobelin Rotsildin Montasovun iscilerinin aldigi puldan qat qat cox idi Yuxarida qeyd etdiyimiz kimi Isabey Hacinski neftxuda idi ve onun Bibiheybetde zengin neft medenleri var idi Xezer denizindeki Celeken yarimadasi onun ve qardasi Kazim beyin ixtiyarinda idi Isa beyin hemcinin Qara seherde kerosin zavodu var idi Zengin Hacinskilerin seherde bir nece yerde mulkleri vardi meselen A Cavad kucesi 12 Bul Bul prospekti 63 Fuzuli kucesi 39 unvaninda ve s Bunlardan en ezemetlisi Hacinskinin evi kimi taninan ve Qiz qalasinin yaxinliginda yerlesen binadir Isa bey Hacinskiy uzun iller erzinde Neft senayesi ve ticaret cemiyyetinin sedri olub seher dumasinin deputati ve Baki Seher reisi yaninda neft isleri uzre sirketin uzvu olub Baki memarligi Hacinskinin evi Baki bulvarinin salinmasinda Isa bey Hacinski coxlu pul xerclemisdi ona gore de mulkunu mehz deniz kenarinda tikdirmeyi qerara alir Yeri gelmisken qeyd edim ki ilk bulvarimiz indiki Kukla teatrinin binasindan Azneftin binasina qeder olan saheni ehate edirmis Neftciler prospekti 103 unvaninda yerlesen binani Isa beyin kontorasi bu binanin birinci mertebesinde yerlesirmis G X tikdirmek ucun o memari Italiyadan devet edir Bina 1914 cu ilde tikilib burada bir sira uslublara rast gelmek olur qotik barokko modern ve s Imaretin gireceyinde iki terefde mermerden yonulmus aslan heykelleri var idi Teessuf ki 1918 ci il mart hadiseleri zamani bu aslan heykelleri atilan dusmen qumbaralarindan parca parca olub Hetda Isabey Hacinski bina tam hazir olduqdan sonra memara ved etdiyi meblegden artiq pul verir cunki bina onun cox xosuna gelir memarin isinden razi qalir Mebleg o qeder boyuk olur ki hemin memar Almaniyanin Berlin seherinde bu pullara bir imaret ucaldir Isa bey Hacinski 4 usaq atasi olub O ozu ev tehsili almasina baxmayaraq yazilanlara gore cox savadli bir insan olub Bir nece xarici dil ereb fars ingilis fransiz ve alman G X dillerini bilirdi Ovladlarina da yaxsi tehsil verirdi Uzun muddet Baki Kisi gimnaziyasinin fexri himayedari olub O gimnaziyanin hesabina her il 800 rubl evezine 1000 rubl vesait kocurerdi Bir sozle tehsil sahesinde coxlu xeyriyyeci isler gormusdur Gimnaziyanin azerbaycanli mezunlarindan 25 neferi Isa beyin sexsi hesabina Rusiyanin muxtelif seherlerine tehsil almaga gonderilmisdir Qeyd etmek lazimdir ki Hacinskilerin ilk yasadiqlari ev indiki Fuzuli 39 unvaninda yerlesen bina G X bu mektebe yaxin yerde yerlesirdi Isa bey Hacinski mektebin butun xercini oz uzerine goturmudu hetta sagirdlerin yay feslinde dincelmesi ucun Pyatiqorsk yaxinliginda Vladiqafqaz demir yolunun Karras stansiyasi erazisinde bos torpaq sahesi alib orada gozel bir mulk de tikdirmisdi Gimnaziya pullu idi amma kasib usaqlari burada pulsuz tehsil alirdilar Gimnaziyada humanitar elmlere tarix latin yunan ve fransiz dilleri derslerine xususi fikir verilerdi Burani qurtaran telebeler universitetlere daxil olmaga hazirlasardilar Hal hazirda bu binada Bakinin 4 sayli seher xestexanasi yerlesir Isa bey Hacinski 1918 ci il mart qirginlarindan sonra cox sarsilibmis evine ve biznesine deyen zerer onun olumunu tezlesdirir ve 1919 cu ilin yanvar ayinda o vefat edir AilesiIsa bey Xeyrennise xanim Mehemmed bey qizi Xanlarova ile aile qurmusdu Sadiq bey Ehmed bey Eli bey adli oglanlari Zibeyde xanim adli qizi vardi Bolsevik hokumeti Azerbaycani isgal etdikden sonra oglanlari Sadiq Ehmed ve Eli bey Fransaya qacirlar qizi Zibeyde ile heyat yoldasi Xeyransa xanim ise hec yere getmeyib Bakida qalirlar ve sonralar buna cox pesman olurlar Temteraqli imaretlerinden 24 saat erzinde qovulan qadinlar Merdekandaki bag evlerinde de rahat yasaya bilmirler Bir hefteden sonra hemin evden de qovulan ana balaya qohumlarindan hec kes yardim etmek istemir Yalniz Xeyransa xanimin yaxin qohumlarindan biri onlari kucede qalmaqdan xilas edir ve 1 otaqli menzilde milyoncu Hacinskinin qizina ve heyat yoldasina siginacaq verir Sadiq bey Hacinski Oglu Sadiq bey Isa bey oglu Hacinski 1887 ci ilde Baki seherinde anadan olmusdur 1913 cu ilde Peterburq Universitetinin huquq fakultesinde oxumusdu Sonra Qazan universitetine deyisilmisdi 1916 ci ilde Qazan universitetinin huquq fakultesini bitirmisdi Huquqsunas islemisdi 1919 cu ilde Fransaya muhaciret etmisdi O 1940 ci ilde Parisde vefat etmisdir Oglu Ehmed bey Hacinski 1917 ci il Baki Seher Dumasina seckilerde Baki Muselman Ictimai Teskilatlari Surasinin 12 sayli siyahisinda olmus lakin deputat secile bilmemisdir Buna baxmayaraq o 1918 ci ilde Baki Seher Ictimai Ozunuidaresinin uzvu secilmisdir Ehmed bey Kommunist qezetinin emekdasi olmusdur Ehmed bey Isa bey oglu 1897 ci ilde Qubada anadan olmusdur ADU da oxumusdur Gizli Musavatin rehberlerinden biri idi 29 aprel 1920 ci il tarixinde Musavat Partiyasinin fovqelade konqresi kecirildi Yeni yaradilan Musavat MK nin uzvlerinden biri Ehmed bey Hacinski olmusdu 1923 cu ilde Dadas Hesenov ile birlikde Musavat MK ya tabe olan herbi teskilatin yaradicilarindan ve idarecilerinden biri idi Hemin il birinci gizli teskilatin darmadagin edilmesi ile ikinci gizli teskilatin yaradilmasi isi Ehmed bey Hacinski ve Dadas Hesenova tapsirilmisdi Ehmed bey Hacinski Ikinci gizli Musavat MK nin katibi olmusdur 1926 ci il mart ayinin 11 de Musavatin gizli teskilatinin uzvu kimi hebs edilerek surgun edilmis 27 iyul 1937 de yeniden tutularaq gullelenmisdir Istinadlar Arxivlenmis suret 2021 02 12 tarixinde Istifade tarixi 2021 06 01 Xarici kecidlerArhitekturnye pamyatniki Baku dom Isabeka Gadzhinskogo rus