Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İonik order — (yun. Ιωνικός ρυθμός) Qədim Yunanıstanda mövcud olan klassik orderlərdən biri. Daha qədim dorik orderdən zərifliyinə və mürəkkəbliyinə görə fərqlənir. Buna görədə Qədim Yunanıstanda onu dorik orderdən («kişi») fərqli olaraq "qadına" bənzədirlər Dekorativliyinə və kapitelin görünüşünə görə diqqəti cəlb edir.
Tarixi
İonik orderin vətəni İoniya hesab olunur. İoniyalılarda, dorilər, axeylər və kimi biri hesab olnur. İlk ionik order nümunəsi e.ə. VI əsrə təsadüf edilir.
Vitruviyə görə bu order ilk dəfə «Dünyanın yeddi möcüzəsi»ndən biri hesab olunan Artemida məbədidinin tikintisi zamanı tədbiq olunub. Digər fikirlərə görə ilk ionik order nümunələrindən biri adasında olan Heranın məbədi hesab olunur. Hansı ki, zəlzələ zamanı dağılmışdır. Tədricən ionik order bütün Qədim Yunanıstana yayıldı.
İonik üslub daha çox lotos stilini xatırladır. Hansı ki, ilk dəfə Misirdə Qədim padşahlıqda tətbiq olunmuşdur. İntibah dövründə ionik order interpretasiya edilərək kitabxanaların, məhkəmələrin və digər binaların inşasında istifadə edilmişdir.
Xüsusiyyətləri
Digər memarlıq orderlərindən ionik order hissələrinin daha dəqiq nisbətinə və zərif dekorativ elementlərinin çoxluğuna görə fərqlənir. Orderin diqqət çəkən cəhətlərdən biridə sütunun üç hissəyə bölünməsi və kapitelin özünə məxsus formaya malik olmasıdır. İonik orderin sütunu təməl, gövdə və kapiteldən ibarətdir. Stunların hündürlüyü onun aşağı hissəsinin diametrinin yeddi və ya onqatına bərabərdir.
Sütunun təməl hissəsi pedestal üzərində və ya onsuz olur. İonik orderin təməl hissəsi öz mürəkkəbliyi ilə fərqlənir. Təməl hissədə olan iki, üç dairəvi-qabarıq vallar tədricən gövdəyə birləşir.
Sütunun gövdə hissəsi horizontal novlardan (yiv) ibarətdir. Bu novlara memarlıqda kannelyura (fr. cannelure) deyilir İlk dəfə kannelure Qədim Misirdə tətbiq olunub. Sonradan bütün antik memarlıq orderlərində istifadə edilirdi. Bir tək toskaniya orderində olmur. Dorik orderdə 20 kannelura olsa da, ionik orderdə bu say 24 - də çatdırılıb
Kapitelin özəlliyi hər iki tərfdən spiral şəkilli ornametdən ibarət olmasıdır. Bu ornament adətən «voluta» (it. voluta — spiral, burğu) adlandırılır. Kənarlardan «voluta» balastura ilə hüdudlanır ki, buda ionik kapitelə məxsus fərqli formadır. Kapitelin hissələrindən biridə . O abaka ilə sütun arasında yerləşir və adətən ionik ornamentlə bəzədilir.
Antablement erkən dövürlərdə ancaq arxitrav və ibarət olmuşdur. Arxitravın əsasını isə bir-birinin üzərində yerləşən üç təşkil edir. İonik orderin sonrakı formalarında karnizdən sonra friz hissəsinində olması xarakterikdir. Antablement adətən üçbucaq şəkilli fronton ilə bitir.
Formaları
İonik orderin iki fərqli formalası var: Kiçikasiya və attik. Birincisi əsas order hesab olunur, digəri isə onun modifikasiya olunmuş formasıdır.
Kiçikasiya ionik orderi
Bu orderin təməlinin əsasını iki hissə təşkil edir:
- Silindirşəkilli təməl.
- Torus.
Təməl demək olar ki, aşağıya doğru genişlənmir və quruluşu yetərincə mürəkkəbdir. Antablement karniz və arxitravdan ibarətdir. Başqa fərqləndirici cəhətlərdən biri də sima hissəsinin zəngin ornament nümunələri ilə bəzədilməsidir.
Attik ionik order
Bu stilin formalaşmasının stimulu Attika memearlarığından gəlmişdir. Kiçikasiya variantından fərqli olaraq attik ionik orderin təməli aşağıya doğru genişlənir. Buda yükün aşağıya ötürülməsinə şərait yaradır. Onunda təməli iki hissədən ibarət olub əlavə olaraq iki ayrı torus seksiyasından təşkil olunub. Bura da vacib element sayılmır.
Antablement kiçikasiya orderindən fərqli olaraq üç hissədən ibarətdir. Attik orderdə friz triqlif və ayrılmır. Sütunların forması demək olar ki, kiçikasiya sütunlarından fərqlənmir
İstinadlar
- "ИОНИЧЕСКИЙ ОРДЕР". 2022-04-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-26.
- . 2016-10-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-26.
- "Ионийский (ионический) ордер". 2021-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-26.
- Charles Freeman, L'héritage de l'ancienne Eygpte, éd Celiv, 1997, page 144
- Summerson. 1963
- Джесси Рассел «Ионический ордер».Изд."VSD" (2013).
- "Ионический ордер". 2017-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-26.
- "ОРДЕР АРХИТЕКТУРНЫЙ". 2022-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-26.
- Каннелюра // Крысин Л.П. Толковый словарь иноязычных слов. — М.: Эксмо, 2008. — 944 с.[ölü keçid]
- "КАННЕЛЮРЫ". 2022-03-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-28.
- ""Frieze". Encyclopædia Britannica (11th ed.). 1911". 2020-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-27.
- Виньола. Правило пяти ордеров архитектуры. М.: Архитектура-С, 2005.
Xarici keçidlər
- Дорический, ионический и коринфский ордеры колонн
- Ионийский ордер
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ionik order yun Iwnikos ry8mos Qedim Yunanistanda movcud olan klassik orderlerden biri Daha qedim dorik orderden zerifliyine ve murekkebliyine gore ferqlenir Buna gorede Qedim Yunanistanda onu dorik orderden kisi ferqli olaraq qadina benzedirler Dekorativliyine ve kapitelin gorunusune gore diqqeti celb edir Ionik order 1 Antablement 2 Sutun 3 4 Friz 5 Arxitrav 6 Kapitel abaka ve spiral 7 Govde 8 Temel 9 10 TarixiArtemida mebedinin modeli Turkiye Ionik orderin veteni Ioniya hesab olunur Ioniyalilarda doriler axeyler ve kimi biri hesab olnur Ilk ionik order numunesi e e VI esre tesaduf edilir Vitruviye gore bu order ilk defe Dunyanin yeddi mocuzesi nden biri hesab olunan Artemida mebedidinin tikintisi zamani tedbiq olunub Diger fikirlere gore ilk ionik order numunelerinden biri adasinda olan Heranin mebedi hesab olunur Hansi ki zelzele zamani dagilmisdir Tedricen ionik order butun Qedim Yunanistana yayildi Ionik uslub daha cox lotos stilini xatirladir Hansi ki ilk defe Misirde Qedim padsahliqda tetbiq olunmusdur Intibah dovrunde ionik order interpretasiya edilerek kitabxanalarin mehkemelerin ve diger binalarin insasinda istifade edilmisdir XususiyyetleriDiana mebedinde stunlarin kannelurlarari PortuqaliyaIonik orderin qurulusu Diger memarliq orderlerinden ionik order hisselerinin daha deqiq nisbetine ve zerif dekorativ elementlerinin coxluguna gore ferqlenir Orderin diqqet ceken cehetlerden biride sutunun uc hisseye bolunmesi ve kapitelin ozune mexsus formaya malik olmasidir Ionik orderin sutunu temel govde ve kapitelden ibaretdir Stunlarin hundurluyu onun asagi hissesinin diametrinin yeddi ve ya onqatina beraberdir Sutunun temel hissesi pedestal uzerinde ve ya onsuz olur Ionik orderin temel hissesi oz murekkebliyi ile ferqlenir Temel hissede olan iki uc dairevi qabariq vallar tedricen govdeye birlesir Sutunun govde hissesi horizontal novlardan yiv ibaretdir Bu novlara memarliqda kannelyura fr cannelure deyilir Ilk defe kannelure Qedim Misirde tetbiq olunub Sonradan butun antik memarliq orderlerinde istifade edilirdi Bir tek toskaniya orderinde olmur Dorik orderde 20 kannelura olsa da ionik orderde bu say 24 de catdirilib Kapitelin ozelliyi her iki terfden spiral sekilli ornametden ibaret olmasidir Bu ornament adeten voluta it voluta spiral burgu adlandirilir Kenarlardan voluta balastura ile hududlanir ki buda ionik kapitele mexsus ferqli formadir Kapitelin hisselerinden biride O abaka ile sutun arasinda yerlesir ve adeten ionik ornamentle bezedilir Antablement erken dovurlerde ancaq arxitrav ve ibaret olmusdur Arxitravin esasini ise bir birinin uzerinde yerlesen uc teskil edir Ionik orderin sonraki formalarinda karnizden sonra friz hissesininde olmasi xarakterikdir Antablement adeten ucbucaq sekilli fronton ile bitir FormalariAttik ionik order numunesi Afina Ionik orderin iki ferqli formalasi var Kicikasiya ve attik Birincisi esas order hesab olunur digeri ise onun modifikasiya olunmus formasidir Kicikasiya ionik orderi Bu orderin temelinin esasini iki hisse teskil edir Silindirsekilli temel Torus Temel demek olar ki asagiya dogru genislenmir ve qurulusu yeterince murekkebdir Antablement karniz ve arxitravdan ibaretdir Basqa ferqlendirici cehetlerden biri de sima hissesinin zengin ornament numuneleri ile bezedilmesidir Attik ionik order Bu stilin formalasmasinin stimulu Attika memearlarigindan gelmisdir Kicikasiya variantindan ferqli olaraq attik ionik orderin temeli asagiya dogru genislenir Buda yukun asagiya oturulmesine serait yaradir Onunda temeli iki hisseden ibaret olub elave olaraq iki ayri torus seksiyasindan teskil olunub Bura da vacib element sayilmir Antablement kicikasiya orderinden ferqli olaraq uc hisseden ibaretdir Attik orderde friz triqlif ve ayrilmir Sutunlarin formasi demek olar ki kicikasiya sutunlarindan ferqlenmirIstinadlar IONIChESKIJ ORDER 2022 04 09 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 26 2016 10 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 10 26 Ionijskij ionicheskij order 2021 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 26 Charles Freeman L heritage de l ancienne Eygpte ed Celiv 1997 page 144 Summerson 1963 Dzhessi Rassel Ionicheskij order Izd VSD 2013 ISBN 978 5 5096 1714 0 Ionicheskij order 2017 06 29 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 26 ORDER ARHITEKTURNYJ 2022 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 26 Kannelyura Krysin L P Tolkovyj slovar inoyazychnyh slov M Eksmo 2008 944 s olu kecid KANNELYuRY 2022 03 20 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 28 Frieze Encyclopaedia Britannica 11th ed 1911 2020 05 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 10 27 Vinola Pravilo pyati orderov arhitektury M Arhitektura S 2005 Xarici kecidlerDoricheskij ionicheskij i korinfskij ordery kolonn Ionijskij orderVikianbarda Ionik order ile elaqeli mediafayllar var Hemcinin baxDorik order