İohann Kepler (alm. Johannes Kepler; 27 dekabr 1571 – 15 noyabr 1630[…], Regensburq, Müqəddəs Roma imperiyası) — alman astronomu və riyaziyyatçısı; planetlərin hərəkət qanunlarını kəşf etmişdir.
İohann Kepler | |
---|---|
alm. Johannes Kepler | |
Doğum adı | Johannes Kepler |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Veyl-der-Ştadt, Müqəddəs Roma imperiyası |
Vəfat tarixi | (58 yaşında) |
Vəfat yeri | Regensburq, Bavariya, Müqəddəs Roma imperiyası |
Dəfn yeri | |
Anası | Katarina Kepler[d] |
Elm sahələri | Astronomiya, astrologiya, riyaziyyat və naturfəlsəfə |
Elmi dərəcələri |
|
İş yerləri | |
Alma-mater | Tübingen Universiteti |
Təhsili |
|
Elmi rəhbəri | Maykl Myöstlin[d] |
Üzvlüyü | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
İohann Kepler Veyl-der-Ştadtda kasıb protestant ailəsində anadan olmuşdur. Monastır məktəbini, Tübingen akademiyası nəzdində ruhani seminariyasını və Tübingen akademiyasını bitirmişdir. Həmin məktəbin astronomiya müəllimi onu dünyanın heliosentrik sistemi ilə tanış etmişdir. 1594-cü ildən Qras Universitetində riyaziyyat və astronomiyanı tədris etmişdir. İlk əsərini ("Kainatın sirri") burada 1596-cı ildə yazmışdır. Dini təqiblərə görə Praqaya Tixo Bragenin yanına köçmüş, onun vəfatından (1602) sonra isə imperator yanında işləmişdir. Burada teleskopla bağlı "Dioptrika" (1611) əsərini yazmış, Bragenin müşahidələrində və Marsın hərəkətindəki qanunauyğunluqları öyrənmiş və Kepler qanunlarının ilk ikisini kəşf etmişdir. O, bu qanunları 1609-cu ildə yazdığı "Yeni astronomiya" kitabında qeyd etmişdir. Keplerin Mars üzərində kəşf etdiyi qanunlar əksər planetlər üçün doğru oldu. Onlar Günəş və Ay tutulmalarını vaxtından əvvəl təyin etməyə imkan verirdi. Lakin dini dünyagörüşünə zidd olduğu üçün Vatikan bu kitabı qadağan olunmuş kitabların sırasına daxil etdi. Keplerin son böyük əsəri 1627-ci ildə yazdığı "Rudolf cədvəlləri" idi. Bu cədvəl planetlərin vəziyyətlərinin dövrünə görə əvvəlcədən dəqiq hesablamalara imkan verirdi.
1611-ci ildə Keplerin həyat yoldaşı və üç uşağı xəstələnib ölmüş, anası isə sehrbazlıqda təqsirləndirilib həbs edilmişdir. Yalnız altı ildən sonra anasına bəraət qazandıra bilən Kepler bu dəfə də Otuzillik müharibənin (1618–1648) başlaması ilə Ulma qaçmağa məcbur olmuşdur. 1628-ci ildə ehtiyac üzündən ordu sərkərdələrinin birinin yanında astroloq kimi işləmiş və maaş verilməsi qərarını almaq üçün Regensburqa gedərkən yolda xəstələnib ölmüşdür.
Dini baxışları
Astronomiya elminin qurucusu olan Kepler planetlərin hərəkətlərini, günəş sisteminin uzaqlığını hesablayan və ulduzların hərəkət xəritəsini göstərən ilk astronomik təqvimi nəşr etmişdir. Kepler eyni zamanda kainatın Tanrı tərəfindən yaradıldığına inanmışdır. Elm ilə məşğul olmağının səbəbini soruşanlara Keplerin cavabı "Tanrının əsərlərindəki ləzzəti dadmaq üçün" olmuşdur. Tanrının yaratdığı hər şeydə özünü göstərdiyinə inanan Keplerin həyatı araşdırılsa, kainatda ilahi dizaynın var olduğuna inanan bir insanın elmi işlərində nə dərəcə müvəffəqiyyətli olduğu görülər. Kepler "ağ ayıları və ağ qurdları Şimalın qarlı bölgələrinə göndərən kimdir? Ayıların, balinaların və qurdların bəslənməsi üçün, quşların yumurtalarını da onlarla birlikdə orada saxlayan kimdir?" deyə soruşduğu zaman cavabı özü belə cavablandırmışdır: "Bizim Tanrımızdır, O ən böyükdür, O üstündür və Onun ağlı sonsuzdur". Kepler sözlərini bu şəkildə davam etdirmişdir: "Tanrını anlamaq üçün sahib olduğunuz bütün duyğularınızı istifadə edin".
İstinadlar
- Berry A. A Short History of Astronomy (brit. ing.). London: John Murray, 1898.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Кеплер Иоганн // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- "Uşaqlar üçün ensiklopediya. Riyaziyyat.", Bakı, "Şərq-Qərb", 2008. səh.607
Xarici keçidlər
- Kepler’s discovery 2012-01-27 at the Wayback Machine (анимации на тему "Новой астрономии" Кеплера)
- Johannes Kepler’s New Astronomy (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iohann Kepler alm Johannes Kepler 27 dekabr 1571 15 noyabr 1630 Regensburq Muqeddes Roma imperiyasi alman astronomu ve riyaziyyatcisi planetlerin hereket qanunlarini kesf etmisdir Iohann Kepleralm Johannes Kepler Dogum adi Johannes KeplerDogum tarixi 27 dekabr 1571Dogum yeri Veyl der Stadt Muqeddes Roma imperiyasiVefat tarixi 15 noyabr 1630 58 yasinda Vefat yeri Regensburq Bavariya Muqeddes Roma imperiyasiDefn yeri RegensburqAnasi Katarina Kepler d Elm saheleri Astronomiya astrologiya riyaziyyat ve naturfelsefeElmi dereceleri bakalavr d 1588 magistr d 1591 Is yerleri Qrats Universiteti II Rudolf Muqeddes Roma imperatoru Lins 1612 1627 Alma mater Tubingen UniversitetiTehsili Tubingen Universiteti Maulbron ve Blaubeuren Evangelik seminari d Elmi rehberi Maykl Myostlin d Uzvluyu Dei Lincei Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiIohann Kepler Veyl der Stadtda kasib protestant ailesinde anadan olmusdur Monastir mektebini Tubingen akademiyasi nezdinde ruhani seminariyasini ve Tubingen akademiyasini bitirmisdir Hemin mektebin astronomiya muellimi onu dunyanin heliosentrik sistemi ile tanis etmisdir 1594 cu ilden Qras Universitetinde riyaziyyat ve astronomiyani tedris etmisdir Ilk eserini Kainatin sirri burada 1596 ci ilde yazmisdir Dini teqiblere gore Praqaya Tixo Bragenin yanina kocmus onun vefatindan 1602 sonra ise imperator yaninda islemisdir Burada teleskopla bagli Dioptrika 1611 eserini yazmis Bragenin musahidelerinde ve Marsin hereketindeki qanunauygunluqlari oyrenmis ve Kepler qanunlarinin ilk ikisini kesf etmisdir O bu qanunlari 1609 cu ilde yazdigi Yeni astronomiya kitabinda qeyd etmisdir Keplerin Mars uzerinde kesf etdiyi qanunlar ekser planetler ucun dogru oldu Onlar Gunes ve Ay tutulmalarini vaxtindan evvel teyin etmeye imkan verirdi Lakin dini dunyagorusune zidd oldugu ucun Vatikan bu kitabi qadagan olunmus kitablarin sirasina daxil etdi Keplerin son boyuk eseri 1627 ci ilde yazdigi Rudolf cedvelleri idi Bu cedvel planetlerin veziyyetlerinin dovrune gore evvelceden deqiq hesablamalara imkan verirdi 1611 ci ilde Keplerin heyat yoldasi ve uc usagi xestelenib olmus anasi ise sehrbazliqda teqsirlendirilib hebs edilmisdir Yalniz alti ilden sonra anasina beraet qazandira bilen Kepler bu defe de Otuzillik muharibenin 1618 1648 baslamasi ile Ulma qacmaga mecbur olmusdur 1628 ci ilde ehtiyac uzunden ordu serkerdelerinin birinin yaninda astroloq kimi islemis ve maas verilmesi qerarini almaq ucun Regensburqa gederken yolda xestelenib olmusdur Dini baxislariAstronomiya elminin qurucusu olan Kepler planetlerin hereketlerini gunes sisteminin uzaqligini hesablayan ve ulduzlarin hereket xeritesini gosteren ilk astronomik teqvimi nesr etmisdir Kepler eyni zamanda kainatin Tanri terefinden yaradildigina inanmisdir Elm ile mesgul olmaginin sebebini sorusanlara Keplerin cavabi Tanrinin eserlerindeki lezzeti dadmaq ucun olmusdur Tanrinin yaratdigi her seyde ozunu gosterdiyine inanan Keplerin heyati arasdirilsa kainatda ilahi dizaynin var olduguna inanan bir insanin elmi islerinde ne derece muveffeqiyyetli oldugu goruler Kepler ag ayilari ve ag qurdlari Simalin qarli bolgelerine gonderen kimdir Ayilarin balinalarin ve qurdlarin beslenmesi ucun quslarin yumurtalarini da onlarla birlikde orada saxlayan kimdir deye sorusdugu zaman cavabi ozu bele cavablandirmisdir Bizim Tanrimizdir O en boyukdur O ustundur ve Onun agli sonsuzdur Kepler sozlerini bu sekilde davam etdirmisdir Tanrini anlamaq ucun sahib oldugunuz butun duygularinizi istifade edin IstinadlarBerry A A Short History of Astronomy brit ing London John Murray 1898 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 Kepler Iogann Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Usaqlar ucun ensiklopediya Riyaziyyat Baki Serq Qerb 2008 seh 607Xarici kecidlerVikisitatda Iohann Kepler ile elaqedar sitatlar var Vikianbarda Iohann Kepler ile elaqeli mediafayllar var Kepler s discovery 2012 01 27 at the Wayback Machine animacii na temu Novoj astronomii Keplera Johannes Kepler s New Astronomy ing