İdrisilər sülaləsi — 789-985-ci illərdə Şimali Afrikada iqtidarda olmuş ərəb xanədanı.
Tarixi dövlət | |||
İdrisilər sülaləsi | |||
---|---|---|---|
| |||
| |||
Paytaxt | Volyubilis, Fəs | ||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Xanədanın qurucusu, Həzrət Əlinin oğlu İmam Həsənin nəslindən olub, soyu Mərakeş şəriflərinin bir qolunu meydana gətirən İdris ibn Abdullah (I İdris), Fah Savaşının (786) ardından Məğribin mərkəzi Tancaya getmək məcburiyyətində qalmışdı. Daha sonra Velilada Əvrəbə adlı Bərbəri qəbiləsinin dəstəyiylə özünə dini və siyasi lider olaraq biət edilmiş, beləcə Velila mərkəz olmaq üzrə İdrisilərin təməlləri atılmışdı (789).
İdrisin oğlu atasının qurduğu Mərakeşi paytaxt etdi. Vəzirlik, katiblik və qazılıq kimi vəzifələri ihdas edərək dövlətini Ərəb-İslam dövləti tərzındə təşkilatlandırdı və gərçəkləşdirdiyi fəthlərlə ölkənin sınırlarını genişlətib İdrisiləri Məğrib-i Əqsanın ən güclü dövləti halına gətirdi. Kurtubada (Kordova) (817-818) və Tunisdə (824-826) meydana gələn üsyanlar üzündən qaçaraq Mərakeşə gələn ərəblərin dövlətin üst qədəmələrində görəvləndirilməsiylə İdrisilərin ərəb xarakteri gücləndi.
Dövlətin sınırları şərqdə Şəlif çayına () və Şimali Mərakeşdə Susa qədər uzanmaqdaydı. Ancaq onun vəfatından həmən sonra xanədan parçalanma müddətinə girdi. Vəliəhd olaraq yerinə keçən böyük oğlu Məhəmməd, ölkəni on iki qardaşından ərgənlik çağına çatan səkiziylə paylaşdı. Tilimsan və civarını isə öncədən olduğu kimi Süleyman b. İdris övladına buraxdı, paytaxt Fas və yörəsini özünə ayırdı. Bu uyğulama qısa müddətdə mərkəzi dövləti zəiflətdi və hər biri muxtariyət ardıca qaçan məhalli əmirliklərin ortaya çıxmasına zəmin hazırladı.
Həmçinin bax
Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Idrisiler sulalesi 789 985 ci illerde Simali Afrikada iqtidarda olmus ereb xanedani Tarixi dovletIdrisiler sulalesiBayraq788 974Paytaxt Volyubilis Fes Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiXanedanin qurucusu Hezret Elinin oglu Imam Hesenin neslinden olub soyu Merakes seriflerinin bir qolunu meydana getiren Idris ibn Abdullah I Idris Fah Savasinin 786 ardindan Megribin merkezi Tancaya getmek mecburiyyetinde qalmisdi Daha sonra Velilada Evrebe adli Berberi qebilesinin desteyiyle ozune dini ve siyasi lider olaraq biet edilmis belece Velila merkez olmaq uzre Idrisilerin temelleri atilmisdi 789 Idrisin oglu atasinin qurdugu Merakesi paytaxt etdi Vezirlik katiblik ve qaziliq kimi vezifeleri ihdas ederek dovletini Ereb Islam dovleti terzinde teskilatlandirdi ve gerceklesdirdiyi fethlerle olkenin sinirlarini genisletib Idrisileri Megrib i Eqsanin en guclu dovleti halina getirdi Kurtubada Kordova 817 818 ve Tunisde 824 826 meydana gelen usyanlar uzunden qacaraq Merakese gelen ereblerin dovletin ust qedemelerinde gorevlendirilmesiyle Idrisilerin ereb xarakteri guclendi Dovletin sinirlari serqde Selif cayina ve Simali Merakesde Susa qeder uzanmaqdaydi Ancaq onun vefatindan hemen sonra xanedan parcalanma muddetine girdi Veliehd olaraq yerine kecen boyuk oglu Mehemmed olkeni on iki qardasindan ergenlik cagina catan sekiziyle paylasdi Tilimsan ve civarini ise onceden oldugu kimi Suleyman b Idris ovladina buraxdi paytaxt Fas ve yoresini ozune ayirdi Bu uygulama qisa muddetde merkezi dovleti zeifletdi ve her biri muxtariyet ardica qacan mehalli emirliklerin ortaya cixmasina zemin hazirladi Hemcinin bax Monarx sulale ve ya onlarin numayendeleri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin