Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ümid körpüsü (türk. Umut köprüsü) — 28 may 1992-ci ildə istifadəyə verilən, Azərbaycan-Türkiyə sərhədində Araz çayı üzərində uzunluğu 286 metr olan, "Dəmir İpək Yolu"nu reallaşdıran, Zəngəzur dəhlizinin qarşısında "yaşıl işıq" yandıran tağlı körpü. Körpü Türkiyənin Dilucu və Azərbaycanın Sədərək sərhəd keçid məntəqələrini birləşdirir. Tikintisi 1991–1992-ci illərdə aparılmış və 28 may 1992-ci ildə istifadəyə verilmişdir.
| Ümid körpüsü | |
|---|---|
| türk. Umut Köprüsü azərb. Ümid Körpüsü | |
 Ümid körpüsü açılış zamanı | |
 | |
| Keçid | Araz çayı |
| Yeri | Azərbaycan-Türkiyə sərhədi Sədərək rayonu↔Dilucu |
| Üslubu | Tağlı körpü |
| Uzunluğu | 286 metr |
| Yolların sayı | 2 zolaqlı  M-7 və  D.080 |
| Tikintinin başlanma tarixi | 1991 |
| Tikintinin bitmə tarixi | 1992 |
| Açılışı | 22 may 1992 |
1990-cı illərin əvvəllərində Naxçıvan MR-in keçirdiyi iqtisadi çətinliklərin, xüsusilə nəqliyyat blokadasının ləğvində körpünün müstəsna rolu olmuşdur.
1992-ci il may ayının 28-də, Araz çayı üzərində "Ümid körpüsu"nün açılışını gerçəkləşdirmək üçün, 60 millət vəkili və 40-dan çox nüfuzlu KİV nümayəndələri ilə birgə Naxçıvana gələn Türkiyənin o zamankı Baş naziri Süleyman Dəmirəl Naxçıvan Hava Limanında bütün dünyanın diqqətini Türkiyə-Azərbaycan birliyinin sarsılmazlığına yönəldərək deyir:
 | Azərbaycan özünün ədalətli mübarizəsində tək deyil. Biz dünyanın Azərbaycan haqqında həqiqətləri bilməsi üçün özümüzdən asılı olan hər şeyi edirik və edəcəyik. Sizi əmin etmək istəyirəm ki, Türkiyə həmişə Azərbaycanla birlikdə olub və olacaq. Biz kədəri və sevinci birlikdə bölüşəcəyik. |  |
Türkiyə-Naxçıvan əlaqələri
"Naxçıvan türk-islam dünyasına bir qapıdır" - söyləyən Heydər Əliyevin Türkiyə Cümhuriyyətinə ilk rəsmi səfəri 1992-ci ilin martında reallaşdı və səfər zamanı Türkiyə Prezidenti Turqut Özal, Baş nazir Süleyman Dəmirəl və digər rəsmi şəxslərlə görüşlər keçirilib.
Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında əlaqələrin əsası isə 1992-ci ilin martında qoyulub. Həmin dövrdə Naxçıvanda Ulu Öndərin “Bir millət, iki dövlət” fikirlərinin reallığa çevrilməsi mərhələsi başlanıb. Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin 1992-ci il mart ayının 22-dən 24-dək Türkiyəyə səfəri çərçivəsində “Azərbaycana bağlı Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Türkiyə Cümhuriyyəti arasında əməkdaşlıq protokolu” imzalanıb. 13 maddəlik protokolda muxtar respublikaya maliyyə, iqtisadi, texniki yardım göstərilməsi, regionun zəruri ehtiyaclarını ödəmək üçün 100 milyon ABŞ dolları həcmində kreditin ayrılması, nəqliyyat əlaqələrinin inkişaf etdirilməsi öz əksini tapdı. Protokolda həmçinin bank işi, turizm, informasiya sahəsində əməkdaşlıq əlaqələrinin yaradılması, muxtar respublikadan 100 tələbənin Türkiyədə təhsil alması haqqında razılığa gəlindi.
Həmin dövrdə muxtar respublikanın iqtisadi problemlərinin həllinə də ciddi diqqət yetirilirdi. Muxtar respublikanın düşdüyü iqtisadi çətinlikləri, blokadanın vurduğu ziyanı aradan qaldırmaq üçün qonşu Türkiyə və İranla iqtisadi əlaqələr yaradılmışdı. Bu əlaqələrin genişləndirilməsin də, 1992-ci il mayın 28-də Araz çayı üzərində Türkiyənin Dilucu və Azərbaycanın Sədərək bölgələrini birləşdirən 11 aşırımlı və o vaxtdan "Ümid", "Həsrət" adlanan körpünün tikilib istifadəyə verilməsinin böyük əhəmiyyəti oldu.
Haqqında
Ulu Öndər Heydər Əliyev Naxçıvana qayıdıqdan sonra, siyasi müstəviyə çıxarılmış Qars və Moskva müqavilələrinə yenidən baxılaraq, böyük Atatürkün “Türk qapısı” adlandırdığı bu qədim yurd yerində “Bir millət, iki dövlət” şüarı reallığa çevrilmişdi. 1991-ci il oktyabrın 29-da Türkiyə ilə Naxçıvan arasında müvəqqəti körpü açılsa da, əsas körpünün inşası sürətləndirilmişdi. Bu məsələ Heydər Əliyevin 1992-ci il mart ayının 22-dən 24-dək Türkiyəyə gerçəkləşən səfəri çərçivəsində Ankarada imzalanmış əməkdaşlıq protokolunda da öz əksini tapmışdı.
1992-ci il mayın 28-də iki ölkə arasında iqtisadi, mədəni, sosial, siyasi əlaqələrin inkişaf simvolu hesab olunan Sədərək-Dilucu körpüsü istifadəyə verilib. Həmin körpünün istifadəyə verilməsi ilə Naxçıvanda blokadanın ağır fəsadlarının tədricən aradan qaldırılmasına, əhalinin maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasına, muxtar respublikanın dünyaya tanıdılmasına, Qərbə inteqrasiyasına başlanılıb.
Heydər Əliyev körpünün açılması zərurətini belə xarakterizə edirdi:
 | Belə bir körpü tikmək bizim bir azərbaycanlı kimi, şəxsən mənim on illərlə qəlbimdə olan arzu idi. Bu fikir mənim qəlbimdə on illərlə yaşayırdı. Mən özümü xoşbəxt hesab edirəm ki, gördüyüm bütün başqa işlərlə bərabər, o ümid, həsrət körpüsünün qısa müddətdə tikilməsinin, yaranmasının təşəbbüskarı oldum. |  |
Körpünün açılış mərasimində çıxış edən Heydər Əliyev qürurla bildirirdi:
| | Bu gün bu qocaman Araz çayı üzərində, qədim türk dünyasında, Azərbaycan torpağında böyük bir tarixi hadisə baş verir. Türkiyə ilə Azərbaycan arasında "Ümid" körpüsü, "Həsrət" körpüsü açılır. Biz azərbaycanlılar, türklər əsrlər boyu Araz çayının o sahilində, bu sahilində dost, qardaş kimi yaşamışıq. Ancaq 70 il bir-birimizlə görüşmək üçün, əlaqə saxlamaq üçün həsrət çəkmişik. 70 il biz bu görüşü həsrətlə gözləmişik. İndi isə bizim bu arzularımız, diləklərimiz həyata keçibdir. Naxçıvan ilə, Azərbaycan ilə Türkiyəni bağlayan nəhəng bir körpü tikilmişdir. | |
Heydər Əliyevdən sonra çıxış üçün söz alan Süleyman Dəmirəl:
| | Bu gün burada cərəyan edən hadisə tək bir körpünün açılışı deyildir. Cərəyan edən əsas hadisə 70 il bir-biriylə qürbətdə, həsrətdə qalmış qardaşlarımızın yenidən görüşməsidir. Bu coşqunluğu anlaya bilmək lazımdır. Bu, bir birlik, milli coşqunluqdur... Qardaşlıq, dostluq bundan sonra daha da sıx olacaqdır. Türkiyə ilə Azərbaycan, Naxçıvan arasında əlaqələr genişlənəcək, adamlar bir-biri ilə yaxınlaşacaqdır. Bu körpü təkcə Azərbaycanı və Türkiyəni birləşdirmir, bu, Avropa ilə Asiya arasında körpüdür. | |
Həmçinin bax
İstinadlar
- Xuraman İsmayılqızı. (az.). https://ikisahil.az. Archived from the original on 2023-03-14. İstifadə tarixi: 14 mart 2023.
- Fəridə RƏHİMLİ. (az.). https://www.adalet.az. Archived from the original on 2023-03-14. İstifadə tarixi: 14 mart 2023.
- Məmməd MƏMMƏDOV. (az.). http://anl.az. Archived from the original on 2023-03-14. İstifadə tarixi: 14 mart 2023.
- (az.). https://azertag.az. Archived from the original on 2022-06-30. İstifadə tarixi: 14 mart 2023.
- (az.). https://nuhcixan.az. Archived from the original on 2023-03-14. İstifadə tarixi: 14 mart 2023.
Xarici keçidlər
- Umut Bridge quadripoint proposal
- SINIR TİCARETİ VE SINIR KAPILARI: Sosyo-Ekonomik Bir Analiz Sorunlar ve Çözüm Önerileri (PDF) (türk). 12 May 2013. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Umid korpusu turk Umut koprusu 28 may 1992 ci ilde istifadeye verilen Azerbaycan Turkiye serhedinde Araz cayi uzerinde uzunlugu 286 metr olan Demir Ipek Yolu nu reallasdiran Zengezur dehlizinin qarsisinda yasil isiq yandiran tagli korpu Korpu Turkiyenin Dilucu ve Azerbaycanin Sederek serhed kecid menteqelerini birlesdirir Tikintisi 1991 1992 ci illerde aparilmis ve 28 may 1992 ci ilde istifadeye verilmisdir Umid korpusuturk Umut Koprusu azerb Umid Korpusu Umid korpusu acilis zamani39 39 34 sm e 44 48 18 s u Kecid Araz cayiYeri Azerbaycan Turkiye serhedi Sederek rayonu DilucuUslubu Tagli korpuUzunlugu 286 metrYollarin sayi 2 zolaqli M 7 ve D 080Tikintinin baslanma tarixi 1991Tikintinin bitme tarixi 1992Acilisi 22 may 1992 1990 ci illerin evvellerinde Naxcivan MR in kecirdiyi iqtisadi cetinliklerin xususile neqliyyat blokadasinin legvinde korpunun mustesna rolu olmusdur 1992 ci il may ayinin 28 de Araz cayi uzerinde Umid korpusu nun acilisini gerceklesdirmek ucun 60 millet vekili ve 40 dan cox nufuzlu KIV numayendeleri ile birge Naxcivana gelen Turkiyenin o zamanki Bas naziri Suleyman Demirel Naxcivan Hava Limaninda butun dunyanin diqqetini Turkiye Azerbaycan birliyinin sarsilmazligina yonelderek deyir Azerbaycan ozunun edaletli mubarizesinde tek deyil Biz dunyanin Azerbaycan haqqinda heqiqetleri bilmesi ucun ozumuzden asili olan her seyi edirik ve edeceyik Sizi emin etmek isteyirem ki Turkiye hemise Azerbaycanla birlikde olub ve olacaq Biz kederi ve sevinci birlikde boluseceyik Turkiye Naxcivan elaqeleri Naxcivan turk islam dunyasina bir qapidir soyleyen Heyder Eliyevin Turkiye Cumhuriyyetine ilk resmi seferi 1992 ci ilin martinda reallasdi ve sefer zamani Turkiye Prezidenti Turqut Ozal Bas nazir Suleyman Demirel ve diger resmi sexslerle gorusler kecirilib Azerbaycanin Naxcivan Muxtar Respublikasi ile Turkiye Respublikasi arasinda elaqelerin esasi ise 1992 ci ilin martinda qoyulub Hemin dovrde Naxcivanda Ulu Onderin Bir millet iki dovlet fikirlerinin realliga cevrilmesi merhelesi baslanib Dahi sexsiyyet Heyder Eliyevin 1992 ci il mart ayinin 22 den 24 dek Turkiyeye seferi cercivesinde Azerbaycana bagli Naxcivan Muxtar Respublikasi ile Turkiye Cumhuriyyeti arasinda emekdasliq protokolu imzalanib 13 maddelik protokolda muxtar respublikaya maliyye iqtisadi texniki yardim gosterilmesi regionun zeruri ehtiyaclarini odemek ucun 100 milyon ABS dollari hecminde kreditin ayrilmasi neqliyyat elaqelerinin inkisaf etdirilmesi oz eksini tapdi Protokolda hemcinin bank isi turizm informasiya sahesinde emekdasliq elaqelerinin yaradilmasi muxtar respublikadan 100 telebenin Turkiyede tehsil almasi haqqinda raziliga gelindi Hemin dovrde muxtar respublikanin iqtisadi problemlerinin helline de ciddi diqqet yetirilirdi Muxtar respublikanin dusduyu iqtisadi cetinlikleri blokadanin vurdugu ziyani aradan qaldirmaq ucun qonsu Turkiye ve Iranla iqtisadi elaqeler yaradilmisdi Bu elaqelerin genislendirilmesin de 1992 ci il mayin 28 de Araz cayi uzerinde Turkiyenin Dilucu ve Azerbaycanin Sederek bolgelerini birlesdiren 11 asirimli ve o vaxtdan Umid Hesret adlanan korpunun tikilib istifadeye verilmesinin boyuk ehemiyyeti oldu Haqqinda Ulu Onder Heyder Eliyev Naxcivana qayidiqdan sonra siyasi musteviye cixarilmis Qars ve Moskva muqavilelerine yeniden baxilaraq boyuk Ataturkun Turk qapisi adlandirdigi bu qedim yurd yerinde Bir millet iki dovlet suari realliga cevrilmisdi 1991 ci il oktyabrin 29 da Turkiye ile Naxcivan arasinda muveqqeti korpu acilsa da esas korpunun insasi suretlendirilmisdi Bu mesele Heyder Eliyevin 1992 ci il mart ayinin 22 den 24 dek Turkiyeye gerceklesen seferi cercivesinde Ankarada imzalanmis emekdasliq protokolunda da oz eksini tapmisdi 1992 ci il mayin 28 de iki olke arasinda iqtisadi medeni sosial siyasi elaqelerin inkisaf simvolu hesab olunan Sederek Dilucu korpusu istifadeye verilib Hemin korpunun istifadeye verilmesi ile Naxcivanda blokadanin agir fesadlarinin tedricen aradan qaldirilmasina ehalinin maddi rifah halinin yaxsilasdirilmasina muxtar respublikanin dunyaya tanidilmasina Qerbe inteqrasiyasina baslanilib Heyder Eliyev korpunun acilmasi zeruretini bele xarakterize edirdi Bele bir korpu tikmek bizim bir azerbaycanli kimi sexsen menim on illerle qelbimde olan arzu idi Bu fikir menim qelbimde on illerle yasayirdi Men ozumu xosbext hesab edirem ki gorduyum butun basqa islerle beraber o umid hesret korpusunun qisa muddetde tikilmesinin yaranmasinin tesebbuskari oldum Korpunun acilis merasiminde cixis eden Heyder Eliyev qururla bildirirdi Bu gun bu qocaman Araz cayi uzerinde qedim turk dunyasinda Azerbaycan torpaginda boyuk bir tarixi hadise bas verir Turkiye ile Azerbaycan arasinda Umid korpusu Hesret korpusu acilir Biz azerbaycanlilar turkler esrler boyu Araz cayinin o sahilinde bu sahilinde dost qardas kimi yasamisiq Ancaq 70 il bir birimizle gorusmek ucun elaqe saxlamaq ucun hesret cekmisik 70 il biz bu gorusu hesretle gozlemisik Indi ise bizim bu arzularimiz dileklerimiz heyata kecibdir Naxcivan ile Azerbaycan ile Turkiyeni baglayan neheng bir korpu tikilmisdir Heyder Eliyevden sonra cixis ucun soz alan Suleyman Demirel Bu gun burada cereyan eden hadise tek bir korpunun acilisi deyildir Cereyan eden esas hadise 70 il bir biriyle qurbetde hesretde qalmis qardaslarimizin yeniden gorusmesidir Bu cosqunlugu anlaya bilmek lazimdir Bu bir birlik milli cosqunluqdur Qardasliq dostluq bundan sonra daha da six olacaqdir Turkiye ile Azerbaycan Naxcivan arasinda elaqeler genislenecek adamlar bir biri ile yaxinlasacaqdir Bu korpu tekce Azerbaycani ve Turkiyeni birlesdirmir bu Avropa ile Asiya arasinda korpudur Hemcinin baxAzerbaycan Turkiye serhedi Dilucu serhed kecid menteqesiIstinadlarXuraman Ismayilqizi az https ikisahil az Archived from the original on 2023 03 14 Istifade tarixi 14 mart 2023 Feride REHIMLI az https www adalet az Archived from the original on 2023 03 14 Istifade tarixi 14 mart 2023 Memmed MEMMEDOV az http anl az Archived from the original on 2023 03 14 Istifade tarixi 14 mart 2023 az https azertag az Archived from the original on 2022 06 30 Istifade tarixi 14 mart 2023 az https nuhcixan az Archived from the original on 2023 03 14 Istifade tarixi 14 mart 2023 Xarici kecidlerUmut Bridge quadripoint proposal SINIR TICARETI VE SINIR KAPILARI Sosyo Ekonomik Bir Analiz Sorunlar ve Cozum Onerileri PDF turk 12 May 2013 ISBN 978 605 63661 0 9