Çiyo Uno (yap. 宇野千代; 28 noyabr 1897, Yokoyama[d], Yamaquçi prefekturası – 10 iyun 1996[…], Tokio[d], Yaponiya) – Yaponiya yazıçısı, nəşrçisi və dəb dizayneri. XX əsrin ən tanınmış qadın Yaponiya yazıçılarından biri hesab olunur. 1936-cı ildə qurduğu, Yaponiyanın ilk dəb jurnalı olan "Sutairu" jurnalına görə tanınır. İkinci dünya müharibəsindən sonra Qərb dünyasına ixrac etdiyi kimono dizaynları ilə məşhurlaşıb. "Rəng etirafları" (1935) və "Arvad" (1957) ən məşhur romanlarıdır.
Çiyo Uno | |
---|---|
yap. 宇野千代 | |
Doğum tarixi | 28 noyabr 1897 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 10 iyun 1996[…](98 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
Fəaliyyəti | yazıçı, roman yazıçısı |
Əsərlərinin dili | yapon dili |
Janr | Yapon ədəbiyyatı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Müharibədən əvvəl
28 noyabr 1897-ci ildə Yamaquçi prefekturasının (keçmiş Yokoyama) şəhərində doğulub, həyatının böyük hissəsini Hokkaydo və Tokioda keçirib. Uşaqlığında evindəki qadağalara baxmayaraq, jurnal və qəzetlərə böyük marağı olub. 18 yaşında yaxınlıqdakı ibtidai məktəbdə müəllim kimi işləməyə qərar verib. Daha sonra Tokioya köçərək xidməti işlərdə işləməyə başlayıb. Sevgilisi olduğu qohumlarından birinin evlilik təklifini qəbul edərək Sapporoya köçməyə qərar verib və bu dövrdə yazıçılıq karyerasına start verib. Yerli qəzetlərə hekayələrini göndərməyə başlayan Uno "Üz pudralı sifət" (1921) və bir başqa hekayəsinə görə ilk mükafatlarını qazanıb. 1922-ci ildə "" qəzetinin redaktoru, əvvəllər Tokiodakı bir restoranda ofisant kimi xidmət göstərdiyi "Qəbri açmaq" adlı hekayəsini göndərib. Nəşriyyat Unonu Tokioya çağıraraq hekayəsi üçün ona 400 yen verib və hekayəsinin bahar buraxılışında nəşr olunacağını bildirib. Yazıçı Sapporo qayıtmayaraq Tokioda şəhərinə köçüb və birinci ərindən boşanaraq 1926-cı ildə yazıçı ilə evlənərək onunla Tokionun rayonuna köçüb.
Ozakinin stili ona böyük təsir göstərsə də, Uno ondan ayrılaraq jurnalist kimi fəaliyyət göstərməyə başlayıb. 1929-cu ildə rəssam "ikiqat intihar" cəhdi skandalından yaxşı hekayə tapacağını fikirləşərək onun evinə gedib. Lakin Toqo yazıçıya böyük təsir göstərib, onunla sekslə məşğul olub və növbəti gün onunla yaşamağa başlayıb. Toqo ilə olan 5 illik münasibətlərindən əldə etdiyi təcrübələr əsasında 1935-ci ildə əsas işlərindən biri olan "Rəng etirafları" romanını yazıb. Roman, xüsusilə, hekayəsinə və 1920-ci illərin Tokio atmosferini yaxşı təsvir etdiyinə görə uğur qazanıb.
Toqodan ayrıldıqdan sonra bu ayrılıq haqqında "Ayrılmaq da əyləncəlidir" (1935) və "Uzunmüddətli bağlılıq" (1936) hekayələrini yazıb. 1936-cı ildən sonra daha çox nəşriyyat işləri ilə məşğul olmağa başlayıb və jurnalistlərin tez-tez ziyarət etdiyi şəxsə çerilib. 1936-cı ildə Yaponiyanın ilk dəb jurnalı olan "Sutairu" jurnalını qurub. Ondan müsahibə almağa gələn "Miyako" qəzetinin müxbiri Takeo Kitahara ondan 10 yaş kiçik olsa da, Unonun həyatında ən vacib kişiyə çevrilib. 1939-cu ildə evlənərək Unonun qurduğu nəşriyyatda işləməyə başlayıblar və 1941-ci ildə Mancuriya ilə Çinə səyahət ediblər.
İkinci dünya müharibəsi səbəbindən "Sutairu" jurnalı fəaliyyətini dayandırsa da, 1941-ci ilin sentyabrında şair ilə birlikdə "Buntai" ədəbi jurnalını qurublar. Lakin Kitaharanın Yaponiya ordusuna cəlb edilməsindən sonra bu jurnal da fəaliyyətini dayandırmalı olub. Uno 1942-ci ildə "Hisakiçi Tenquya adlı kukla ustası" adlı hekayə yazıb və əsər çox bəyənilib. Uno hekayəni yazmaq üçün Şikoku adasına səyahət edib və bəyəndiyi bir kukla ustası ilə görüşərək onlardan müsahibə almışdı. Hekayə çox uğurlu olduğundan eyni formulu tətbiq edərək Kitaharanın atasından aldığı müsahibə əsasında 1943-cü ildə "Rus-yapon müharibəsinə dair memuar" adlı hekayə yazıb, lakin əvvəlki iş kimi keyfiyyəti alınmayıb.
Müharibədən sonra
Müharibənin başa çatmasından və Kitaharanın qayıtmasından sonra "Sutairu" (1946-cı ilin fevralında, rəngli formada) və "Buntai" (1947) jurnalları bərpa olunub. Müharibədən sonra jurnallar o qədər uğur qazanıb ki, "Sutairu" jurnalı bir neçə il sonra tiraj sayını 100 minə çatdırıb. Artıq varlı qadına çevrilən Uno dəbdəbəli ev tikdirib və yeni villa alıb. Bundan sonra diqqətini dəb sənayesinə çevirərək kimono dizaynı və onları Qərb ölkələrinə satmaqla məşğul olmağa başlayıb.
Biznes səbəbindən ədəbi karyerasında durğunluq yaşansa da, 1947-ci ildə ən məşhur romanı olan "Arvad" romanını yazmağa başlayıb və biznes müəssisələrinin bankrot olmağa başladığı 1950-ci illərin sonunda tamamlayıb. 1957-ci ildə nəşr olunan roman Unoya yeni şöhrət gətirərək 1958-ci ildə ona Qadınların Ədəbi Mükafatını və qazandırıb. 1961-ci ildə isə ingilis dilinə tərcümə olunub. Uno romanı Şikokuda antik mallar satan bir dükkan sahibindən eşitdiyi hekayə əsasında yazmışdı.
"Arvad" romanından sonra Unonun həyatında yeni ədəbi dövr başlayıb. Həmin dövrdə Uno yeni jurnal yaratmaq istəsə də, Kitahara buna qarşı çıxıb və cütlük ayrılıb. 1963-66-cı illərdə biznes həyatının çökməsindən bəhs edən "Zərbə vurmaq" əsərində ətrafındakı emosional atmosferi təsvir edib. Yazıçı daha sonra "Əxlaq" (1970) və "Yağışın səsi" (1974) kimi uğurlu hekayələr yazıb. 1970-ci ildə yazdığı "Xoşbəxtlik" hekayəsinə görə ikinci dəfə Qadınların Ədəbi Mükafatını qazanıb. Yazıçı 10 iyun 1996-cı ildə Tokioda ölüb.
Əsərləri
Romanlar
- Rəng etirafları (ざんげ, İro zanqe, 1935)
- Arvad (おはん, Ohan, 1957)
Hekayələr
- Üz pudralı üz (脂粉の顔, Şifun no kao, 1921)
- Qəbri açmaq (Haka o abaku, 1922)
- Ayrılmaq da əyləncəlidir (別れも愉し, Vakare mo tanoşi, 1935)
- İmitasiya dahisi (Maho no tensai, 1936)
- Uzunmüddətli bağlılıq (未練, Miren, 1936)
- Şüşənin içindəki qız (Qarasu no naka no musume, 1941)
- Hisakiçi Tenquya adlı kukla ustası (人形師天狗屋久吉, Ninqyoşi Tenquya Hisakiçi, 1942)
- Rus-yapon müharibəsinə dair memuar (日露の戦聞書, Niçiro no sentoşo, 1943)
- Zərbə vurmaq (刺す, Sasu, 1966)
- Xoşbəxtlik (幸福, Kofuku, 1970)
- Əxlaq (貞潔, Teiketsu, 1970)
- Yağışın səsi (雨の音, Ame no oto, 1974)
Qeydlər
- İngilis dilindəki "style" sözünün yapon dilindəki romanizasiyası
- Yapon dilində "buntai" (文体) "ədəbi üslub" deməkdir.
İstinadlar
- Chiyo Uno // FemBio database (alm.).
- Chiyo Uno // Babelio (fr.). 2007.
- Bibliothèque nationale de France Chiyo Uno // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Lewell, 1993. səh. 456
- Lewell, 1993. səh. 457
- Lewell, 1993. səh. 458
- Lewell, 1993. səh. 459
- Lewell, 1993. səh. 460
Ədəbiyyat
- Lewell, John. Modern Japanese Novelists (ingiliscə). Kodansha America. 1993. 73–79. ISBN . İstifadə tarixi: 16 mart 2021.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ciyo Uno yap 宇野千代 28 noyabr 1897 Yokoyama d Yamaquci prefekturasi 10 iyun 1996 Tokio d Yaponiya Yaponiya yazicisi nesrcisi ve deb dizayneri XX esrin en taninmis qadin Yaponiya yazicilarindan biri hesab olunur 1936 ci ilde qurdugu Yaponiyanin ilk deb jurnali olan Sutairu jurnalina gore taninir Ikinci dunya muharibesinden sonra Qerb dunyasina ixrac etdiyi kimono dizaynlari ile meshurlasib Reng etiraflari 1935 ve Arvad 1957 en meshur romanlaridir Ciyo Unoyap 宇野千代Dogum tarixi 28 noyabr 1897 1897 11 28 Dogum yeri Yokoyama d Yamaquci prefekturasiVefat tarixi 10 iyun 1996 1996 06 10 98 yasinda Vefat yeri Tokio d YaponiyaVefat sebebi agciyer iltihabiFealiyyeti yazici roman yazicisiEserlerinin dili yapon diliJanr Yapon edebiyyati Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMuharibeden evvel 28 noyabr 1897 ci ilde Yamaquci prefekturasinin kecmis Yokoyama seherinde dogulub heyatinin boyuk hissesini Hokkaydo ve Tokioda kecirib Usaqliginda evindeki qadagalara baxmayaraq jurnal ve qezetlere boyuk maragi olub 18 yasinda yaxinliqdaki ibtidai mektebde muellim kimi islemeye qerar verib Daha sonra Tokioya kocerek xidmeti islerde islemeye baslayib Sevgilisi oldugu qohumlarindan birinin evlilik teklifini qebul ederek Sapporoya kocmeye qerar verib ve bu dovrde yaziciliq karyerasina start verib Yerli qezetlere hekayelerini gondermeye baslayan Uno Uz pudrali sifet 1921 ve bir basqa hekayesine gore ilk mukafatlarini qazanib 1922 ci ilde qezetinin redaktoru evveller Tokiodaki bir restoranda ofisant kimi xidmet gosterdiyi Qebri acmaq adli hekayesini gonderib Nesriyyat Unonu Tokioya cagiraraq hekayesi ucun ona 400 yen verib ve hekayesinin bahar buraxilisinda nesr olunacagini bildirib Yazici Sapporo qayitmayaraq Tokioda seherine kocub ve birinci erinden bosanaraq 1926 ci ilde yazici ile evlenerek onunla Tokionun rayonuna kocub Ozakinin stili ona boyuk tesir gosterse de Uno ondan ayrilaraq jurnalist kimi fealiyyet gostermeye baslayib 1929 cu ilde ressam ikiqat intihar cehdi skandalindan yaxsi hekaye tapacagini fikirleserek onun evine gedib Lakin Toqo yaziciya boyuk tesir gosterib onunla seksle mesgul olub ve novbeti gun onunla yasamaga baslayib Toqo ile olan 5 illik munasibetlerinden elde etdiyi tecrubeler esasinda 1935 ci ilde esas islerinden biri olan Reng etiraflari romanini yazib Roman xususile hekayesine ve 1920 ci illerin Tokio atmosferini yaxsi tesvir etdiyine gore ugur qazanib Toqodan ayrildiqdan sonra bu ayriliq haqqinda Ayrilmaq da eylencelidir 1935 ve Uzunmuddetli bagliliq 1936 hekayelerini yazib 1936 ci ilden sonra daha cox nesriyyat isleri ile mesgul olmaga baslayib ve jurnalistlerin tez tez ziyaret etdiyi sexse cerilib 1936 ci ilde Yaponiyanin ilk deb jurnali olan Sutairu jurnalini qurub Ondan musahibe almaga gelen Miyako qezetinin muxbiri Takeo Kitahara ondan 10 yas kicik olsa da Unonun heyatinda en vacib kisiye cevrilib 1939 cu ilde evlenerek Unonun qurdugu nesriyyatda islemeye baslayiblar ve 1941 ci ilde Mancuriya ile Cine seyahet edibler Ikinci dunya muharibesi sebebinden Sutairu jurnali fealiyyetini dayandirsa da 1941 ci ilin sentyabrinda sair ile birlikde Buntai edebi jurnalini qurublar Lakin Kitaharanin Yaponiya ordusuna celb edilmesinden sonra bu jurnal da fealiyyetini dayandirmali olub Uno 1942 ci ilde Hisakici Tenquya adli kukla ustasi adli hekaye yazib ve eser cox beyenilib Uno hekayeni yazmaq ucun Sikoku adasina seyahet edib ve beyendiyi bir kukla ustasi ile goruserek onlardan musahibe almisdi Hekaye cox ugurlu oldugundan eyni formulu tetbiq ederek Kitaharanin atasindan aldigi musahibe esasinda 1943 cu ilde Rus yapon muharibesine dair memuar adli hekaye yazib lakin evvelki is kimi keyfiyyeti alinmayib Muharibeden sonra Muharibenin basa catmasindan ve Kitaharanin qayitmasindan sonra Sutairu 1946 ci ilin fevralinda rengli formada ve Buntai 1947 jurnallari berpa olunub Muharibeden sonra jurnallar o qeder ugur qazanib ki Sutairu jurnali bir nece il sonra tiraj sayini 100 mine catdirib Artiq varli qadina cevrilen Uno debdebeli ev tikdirib ve yeni villa alib Bundan sonra diqqetini deb senayesine cevirerek kimono dizayni ve onlari Qerb olkelerine satmaqla mesgul olmaga baslayib Biznes sebebinden edebi karyerasinda durgunluq yasansa da 1947 ci ilde en meshur romani olan Arvad romanini yazmaga baslayib ve biznes muessiselerinin bankrot olmaga basladigi 1950 ci illerin sonunda tamamlayib 1957 ci ilde nesr olunan roman Unoya yeni sohret getirerek 1958 ci ilde ona Qadinlarin Edebi Mukafatini ve qazandirib 1961 ci ilde ise ingilis diline tercume olunub Uno romani Sikokuda antik mallar satan bir dukkan sahibinden esitdiyi hekaye esasinda yazmisdi Arvad romanindan sonra Unonun heyatinda yeni edebi dovr baslayib Hemin dovrde Uno yeni jurnal yaratmaq istese de Kitahara buna qarsi cixib ve cutluk ayrilib 1963 66 ci illerde biznes heyatinin cokmesinden behs eden Zerbe vurmaq eserinde etrafindaki emosional atmosferi tesvir edib Yazici daha sonra Exlaq 1970 ve Yagisin sesi 1974 kimi ugurlu hekayeler yazib 1970 ci ilde yazdigi Xosbextlik hekayesine gore ikinci defe Qadinlarin Edebi Mukafatini qazanib Yazici 10 iyun 1996 ci ilde Tokioda olub EserleriRomanlar Reng etiraflari ざんげ Iro zanqe 1935 Arvad おはん Ohan 1957 Hekayeler Uz pudrali uz 脂粉の顔 Sifun no kao 1921 Qebri acmaq Haka o abaku 1922 Ayrilmaq da eylencelidir 別れも愉し Vakare mo tanosi 1935 Imitasiya dahisi Maho no tensai 1936 Uzunmuddetli bagliliq 未練 Miren 1936 Susenin icindeki qiz Qarasu no naka no musume 1941 Hisakici Tenquya adli kukla ustasi 人形師天狗屋久吉 Ninqyosi Tenquya Hisakici 1942 Rus yapon muharibesine dair memuar 日露の戦聞書 Niciro no sentoso 1943 Zerbe vurmaq 刺す Sasu 1966 Xosbextlik 幸福 Kofuku 1970 Exlaq 貞潔 Teiketsu 1970 Yagisin sesi 雨の音 Ame no oto 1974 QeydlerIngilis dilindeki style sozunun yapon dilindeki romanizasiyasi Yapon dilinde buntai 文体 edebi uslub demekdir IstinadlarChiyo Uno FemBio database alm Chiyo Uno Babelio fr 2007 Bibliotheque nationale de France Chiyo Uno BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Lewell 1993 seh 456 Lewell 1993 seh 457 Lewell 1993 seh 458 Lewell 1993 seh 459 Lewell 1993 seh 460EdebiyyatLewell John Modern Japanese Novelists ingilisce Kodansha America 1993 73 79 ISBN 4 7700 1649 2 Istifade tarixi 16 mart 2021