Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çinlilərin təcrid aktı (1882—1943-ci illər) — 6 may 1882-ci il tarixində ABŞ Konqresinin Çinlilərin ölkənin Qərbinə kütləvi köç etməsinə cavab olaraq qəbul etdiyi xüsusi qanun. Amerika Birləşmiş Ştatları tarixindəki ilk və yeganə rəsmi qanun, müəyyən bir millətin nümayəndələrinə qarşı yönəldilmişdir (bu ölkənin qalan ayrı-seçkilik qanunları ümumiyyətlə irqlərlə əlaqəli). Qanun, artıq ABŞ-də yaşayan çinlilərin hər hansı Çin immiqrasiyasını və / və ya vətəndaşlıq almasını qadağan etdi (lakin ABŞ-də anadan olan Çinli uşaqlar ABŞ vətəndaşı sayılırdı). Əvvəlcə qanun 10 il müddətinə uzanmalı idi, lakin 1943-cü ilə qədər qüvvədə idi. 1917-ci ilə qədər oxşar məhdudiyyətlər ümumilikdə Asiyalılara da şamil edildi.
Tarixi
İlk çinlilər ABŞ-də 1840-cı illərdə, 1848-ci ildə Kaliforniyada qızıl hərisliyinin başladığı Meksikadan keçmiş şimal ərazilərinin ələ keçirilməsindən dərhal sonra ortaya çıxdı. Qızıl bol olduğu müddətdə, ayrı-ayrı Çin məkanlarında yaşayan Çinlilərə ehtiyat göstərildi, lakin ehtiyatları tükənəndə tolerantlıq itməyə başladı. Vəziyyəti yalnız nisbətən az sayda Çinli və ağ immiqrantlar xilas etdi.
60-cı illərdə Çin ABŞ dəmir yolu şirkətləri tərəfindən cəlb edildi. Xüsusilə, XIX əsrin ikinci yarısında Çindən və bəzi digər Asiya ölkələrindən (əsasən Yaponiya və Koreya) müqaviləli işçilərin sıx bir axını başladı. 1880-ci ilə qədər 200.000-dən çox Çinli əhalinin demək olar ki, 10%-ni təşkil edən Kaliforniyada məskunlaşdı. Yalnız 10 ildə, 1871–1880-ci illər arasında, ölkəyə 123201 çinli, 1881–1890-cı illərdə — 61.711 çinlilər məskunlaşdı. Əmək bazarında rəqabət gücləndi, əmək haqqı düşdü. Bundan əlavə, açıq şəkildə əksəriyyəti kişilər olduğu çinlilər, qaradərili qadınlar, meksikalılar və hindistanlı qadınlar ilə cinsi əlaqədə olmaları qadağan olunmasa da, ağ qadınlara həddindən artıq diqqət yetirməkdə şübhələnməyə başladılar. Alman əsilli Avropa mühacirlərinin nisbəti 50% -dən aşağı düşdükdə, ciddi məhdudiyyətlər tətbiq edildi: 6 may 1882-ci il tarixində Konqres, Çinlilərin təcrid aktını qəbul etdi və bu, orijinal versiyasında 10 il müddətinə hər hansı Çin immiqrasiyası və Çinlinin vətəndaşı olmağı qadağan etdi və onsuz da sakinlər olan, yəni ABŞ-də daimi yaşayan Çinlilərin vətəndaşlığı dəyişilməz olaraq qalırdı.
Təsirləri
1882-ci il tarixli Çinlilərin təcrid aktı onların köçlərini on il müddətinə dayandırmasına baxmayaraq, qərardan əvvəl ABŞ-nin qərbinə gələn 200.000-ə yaxın çinli işçi var idi. Sözdə sarı təhlükə qorxusu və sürətlə artan Çinli xalq irqi, etnik və dil zəminində davamlı toqquşmalara səbəb oldu. Bu işdə ən az rolu çinlilərin özünəməxsus qidaları, hiyeroglifləri və o zamankı çinlilərin xarici görünüşü ilə yığcam yaşayış yerləri oynamamışdı, Avropalılar üçün qeyri-adi idi: kişilər şərq paltarları, enli şlyapalar, sandallar, uzun bığları, saqqallar və hörülmüş saçlar idi. 2 sentyabr 1885-ci ildə, , yalnız hindlilərin davamlı təqib etməsi ilə deyil, həm də yüksək spesifikasiyalarda iki qrup arasındakı sıx rəqabət səbəbi ilə meydana çıxan çinlilərin Rok Sprinqs əmək bazarında ağlar tərəfindən qanlı qırğınına görə məşhur oldu.
İstinadlar
- Erika Lee, At America's Gates: Chinese Immigration During the Exclusion Era, 1882–1943 (U of North Carolina Press, 2003.
- Wei, William. . HarpWeek. 2014-01-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-05.
- Norton, Henry K. . Chicago: A. C. McClurg & Co. 1924. 283–296. 2008-05-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- Kearney, Denis. "Appeal from California. The Chinese Invasion. Workingmen's Address". . 28 February 1878. 19 July 2011 tarixində . İstifadə tarixi: 5 May 2014.
- Pioneer Laundry Workers Assembly, K of L. Washington, D.C. "China's menace to the world : from the forum : to the public". The Library of Congress: American Memory. The Library of Congress. 4 April 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 11 November 2017.
- (PDF). . 2014-05-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-05.
- Wellborn, Mildred. THE EVENTS LEADING TO THE CHINESE EXCLUSION ACTS. 1913. 56.
- "1855 Cal. Stat. 194 Capitation Tax" (PDF). UC Hastings College of the Law Library Summer 2001. UC Hastings College of the Law. 7 March 2021 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 30 November 2017.
Xarici keçidlər
- George Frederick Seward and the Chinese Exclusion Act | "From the Stacks" at New-York Historical Society
- George Frederick Seward Papers, MS 557, The New-York Historical Society
- Text of 1880 Chinese Exclusion Treaty and 1882 Chinese Exclusion Act – PBS.org
- Chinese Exclusion Act from the Library of Congress
- Chinese Exclusion Act – Menlo School
- Chinese Exclusion Act (1882) – Our Documents
- The Yung Wing Project hosts the memoir of one of the earliest naturalized Chinese whose citizenship was revoked forty-six years after having received it as a result of the Chinese Exclusion Act.
- An Alleged Wife One Immigrant in the Chinese Exclusion Era
- Primary source documents and images from the University of California 2021-02-16 at the Wayback Machine
- Primary source documents and images related to the documentary "Separate Lives, Broken Dreams", a saga of the Chinese Exclusion Act era, e.g. political cartoons, immigrant case files and government correspondence from the National Archives.
- Risse, Guenter B. Plague, Fear, and Politics in San Francisco's Chinatown. Baltimore: The Johns Hopkins University Press. 2012. ISBN . İstifadə tarixi: 25 June 2018.
- Li Bo. Beyond the Heavenly Kingdom is a historical novel that focuses on the politics of the Chinese Exclusion Act ISBN
- Chinese Exclusion Act - American Experience PBS pleylisti — YouTube
- Frederick A. Bee History Project
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cinlilerin tecrid akti 1882 1943 ci iller 6 may 1882 ci il tarixinde ABS Konqresinin Cinlilerin olkenin Qerbine kutlevi koc etmesine cavab olaraq qebul etdiyi xususi qanun Amerika Birlesmis Statlari tarixindeki ilk ve yegane resmi qanun mueyyen bir milletin numayendelerine qarsi yoneldilmisdir bu olkenin qalan ayri seckilik qanunlari umumiyyetle irqlerle elaqeli Qanun artiq ABS de yasayan cinlilerin her hansi Cin immiqrasiyasini ve ve ya vetendasliq almasini qadagan etdi lakin ABS de anadan olan Cinli usaqlar ABS vetendasi sayilirdi Evvelce qanun 10 il muddetine uzanmali idi lakin 1943 cu ile qeder quvvede idi 1917 ci ile qeder oxsar mehdudiyyetler umumilikde Asiyalilara da samil edildi Senedin ilk sehifesiPlakat Sem dayi cinlileri qovurTarixiIlk cinliler ABS de 1840 ci illerde 1848 ci ilde Kaliforniyada qizil herisliyinin basladigi Meksikadan kecmis simal erazilerinin ele kecirilmesinden derhal sonra ortaya cixdi Qizil bol oldugu muddetde ayri ayri Cin mekanlarinda yasayan Cinlilere ehtiyat gosterildi lakin ehtiyatlari tukenende tolerantliq itmeye basladi Veziyyeti yalniz nisbeten az sayda Cinli ve ag immiqrantlar xilas etdi 60 ci illerde Cin ABS demir yolu sirketleri terefinden celb edildi Xususile XIX esrin ikinci yarisinda Cinden ve bezi diger Asiya olkelerinden esasen Yaponiya ve Koreya muqavileli iscilerin six bir axini basladi 1880 ci ile qeder 200 000 den cox Cinli ehalinin demek olar ki 10 ni teskil eden Kaliforniyada meskunlasdi Yalniz 10 ilde 1871 1880 ci iller arasinda olkeye 123201 cinli 1881 1890 ci illerde 61 711 cinliler meskunlasdi Emek bazarinda reqabet guclendi emek haqqi dusdu Bundan elave aciq sekilde ekseriyyeti kisiler oldugu cinliler qaraderili qadinlar meksikalilar ve hindistanli qadinlar ile cinsi elaqede olmalari qadagan olunmasa da ag qadinlara heddinden artiq diqqet yetirmekde subhelenmeye basladilar Alman esilli Avropa muhacirlerinin nisbeti 50 den asagi dusdukde ciddi mehdudiyyetler tetbiq edildi 6 may 1882 ci il tarixinde Konqres Cinlilerin tecrid aktini qebul etdi ve bu orijinal versiyasinda 10 il muddetine her hansi Cin immiqrasiyasi ve Cinlinin vetendasi olmagi qadagan etdi ve onsuz da sakinler olan yeni ABS de daimi yasayan Cinlilerin vetendasligi deyisilmez olaraq qalirdi Tesirleri1882 ci il tarixli Cinlilerin tecrid akti onlarin koclerini on il muddetine dayandirmasina baxmayaraq qerardan evvel ABS nin qerbine gelen 200 000 e yaxin cinli isci var idi Sozde sari tehluke qorxusu ve suretle artan Cinli xalq irqi etnik ve dil zemininde davamli toqqusmalara sebeb oldu Bu isde en az rolu cinlilerin ozunemexsus qidalari hiyeroglifleri ve o zamanki cinlilerin xarici gorunusu ile yigcam yasayis yerleri oynamamisdi Avropalilar ucun qeyri adi idi kisiler serq paltarlari enli slyapalar sandallar uzun biglari saqqallar ve horulmus saclar idi 2 sentyabr 1885 ci ilde yalniz hindlilerin davamli teqib etmesi ile deyil hem de yuksek spesifikasiyalarda iki qrup arasindaki six reqabet sebebi ile meydana cixan cinlilerin Rok Sprinqs emek bazarinda aglar terefinden qanli qirginina gore meshur oldu IstinadlarErika Lee At America s Gates Chinese Immigration During the Exclusion Era 1882 1943 U of North Carolina Press 2003 Wei William HarpWeek 2014 01 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 02 05 Norton Henry K Chicago A C McClurg amp Co 1924 283 296 2008 05 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Kearney Denis Appeal from California The Chinese Invasion Workingmen s Address 28 February 1878 19 July 2011 tarixinde Istifade tarixi 5 May 2014 Pioneer Laundry Workers Assembly K of L Washington D C China s menace to the world from the forum to the public The Library of Congress American Memory The Library of Congress 4 April 2020 tarixinde Istifade tarixi 11 November 2017 PDF 2014 05 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 05 05 Wellborn Mildred THE EVENTS LEADING TO THE CHINESE EXCLUSION ACTS 1913 56 1855 Cal Stat 194 Capitation Tax PDF UC Hastings College of the Law Library Summer 2001 UC Hastings College of the Law 7 March 2021 tarixinde PDF Istifade tarixi 30 November 2017 Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar George Frederick Seward and the Chinese Exclusion Act From the Stacks at New York Historical Society George Frederick Seward Papers MS 557 The New York Historical Society Text of 1880 Chinese Exclusion Treaty and 1882 Chinese Exclusion Act PBS org Chinese Exclusion Act from the Library of Congress Chinese Exclusion Act Menlo School Chinese Exclusion Act 1882 Our Documents The Yung Wing Project hosts the memoir of one of the earliest naturalized Chinese whose citizenship was revoked forty six years after having received it as a result of the Chinese Exclusion Act An Alleged Wife One Immigrant in the Chinese Exclusion Era Primary source documents and images from the University of California 2021 02 16 at the Wayback Machine Primary source documents and images related to the documentary Separate Lives Broken Dreams a saga of the Chinese Exclusion Act era e g political cartoons immigrant case files and government correspondence from the National Archives Risse Guenter B Plague Fear and Politics in San Francisco s Chinatown Baltimore The Johns Hopkins University Press 2012 ISBN 9781421405100 Istifade tarixi 25 June 2018 Li Bo Beyond the Heavenly Kingdom is a historical novel that focuses on the politics of the Chinese Exclusion Act ISBN 1541232216 Chinese Exclusion Act American Experience PBS pleylisti YouTube Frederick A Bee History Project