Çao Çao (çin. sadə. 曹操, pinyin: Cáo Cāo; 155[…] – 220[…], Loyan[d]) — Çin ordu sərkərdəsi, hərb elminin bilicisi, Han sülaləsinin baş naziri, faktiki Han imperiyasının III əsrdə həm idarə edicisi və həm də "qəbirqazanı".
Çao Çao | |
---|---|
çin. sadə. 曹操, pinyin: Cáo Cāo | |
Han sülaləsi naziri, Vey çarı | |
180 – 220 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 155[…] |
Vəfat tarixi | 220[…] |
Vəfat yeri |
|
Vəfat səbəbi | beyin şişi |
Fəaliyyəti | siyasətçi, şair, yazıçı, hərbi lider[d] |
Atası | |
Həyat yoldaşı | Bian |
Uşaqları | Çao Pey, |
Rütbəsi | general |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | hərbi iş[d], poeziya |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Çao Çao zəmanəsinin qəddar və müdriki kimi tarixdə qalmışdır. Onun ixtiyarında sayı milyon olan ən qüdrətli ordulardan biri olmuş, Quandu döyüşündəki qələbəsindən sonra Çini birləşdirməyə cəhd göstərsə də Qırmızı qayalıq döyüşündəki məğlubiyyəti onu uçuruma sürükləmişdir.
Həyatı
Atası Çao Sun Syaxou nəslindən olub, onun əsli adı Syaxou Sun olmuşdur. Çao soy adını o, onu oğulluğa götürmüş saray xədimi Çao Tenadan götürmüşdür. İyirmi yaşında imtahan verərək paytaxt Loyandan şimalda bir əyalət rəisi təyin olunur. Rəyis kimi əyalətdə hamının qahuna itaət etməsinə nail olur. Mənsubiyyətindən asılı olmayaraq qanun pozucularını qəddarcasına cəzalandırardı. Bir dəfə o, saray xədiminin əmisini küçədə silahlı gəzdiyi üçün cəzaladıraraq çomaqla döydürür. Bun agörə o daha yüksək rütbə almış olur. O, əsil şöhrətə Sarı çalmalılar üsyanını yatırdarkən çatmışdır. Üsyan baş verərkən ona çi-du-vey (süvarilər baş komandanı) rütbəsi verilir və 5000 döyüşçü ilə üsyanı yatırtmaq üçün göndərilir. Bu andan o yüksək mənsəbə doğru uğurla irəliləmiş olur.
Daxili çəkişmələr fonunda Syan-di imperatorluğu nominal xarakter daşıyırdı. İmperiya demək olar ki üç çarlığa bölünmüşdür. Bu dövrdə Çao Çao imperatordan ali dövlət çen-sen (baş vəzir) rütbəsinə layiq görülür. Han sülaləsi imperatoru özü isə müqəvva kimi səlahiyyətsiz paytaxta oturur. İmperiyada baş verənlər haqqında ilk məlumatlar Çao-Çaoya sonra isə imperatora çatdırılırdı. Ona imperatora adını söyləmədən müraciət etməsinə, saraya tələsmədən rahat daxil olmasına, imperatorun qəbulunda silahlı və ayaqqabılı gəlməsinə icazə verilmişdir. Özünü qorumaq üçün o, 10 min nəfərlik cangüdənə — "pələnglər dəstəsinə" malik idi.
Quandu döyüşü
Quandu döyüşü 200-cü ildə Çao Çao ordusu ilə ordusu arasında Xuanxe çayı yaxınlığında olmuşdur. Nəticədə Çao Çao parlaq qələbə çalmış olur.
Çibi döyüşü
Çibi döyüşü (çin. (ənən.) 赤壁之戰, sadə. 赤壁之战; qışd, 208–209-cu ildə U və Şu çarlığının birləşmiş orduları ilə Çao Çao ordusu arasında olmuşdur. Nəticədə Çao Çao hökmranlığını itirmiş olur.
Çao Çao həyatında mühüm hadisələrin xülasəsi | |
---|---|
155-ci il | Anhoy əyalətində doğulub. |
180-ci il | Yingxuan əyalətində Sarı çalmalılar üsyanına qarşı vuruşan orduya rəhbərlik. |
190-cı il | Dun Çjoya qarşı alyansa daxil olur. |
196-cı il | Han sülaləsi imperatoru tərəfindən Syuyçanda qəbul eilir. |
200-cü il | Quandu döyüşündə qələbə çalır. |
208-ci il | Çibi döyüşündə məğlub olur. |
213-cü il | Vey knyazı elan edilmiş. |
216-cı il | Vey çarlığının hökmdarı elan edilmişdir. |
220-ci il | vəfat etmişdir. |
Ölümündən sonra | Vey imperatoru Vu tituluna layiq görülmüşdür. |
İstinadlar
- Cao Cao // Encyclopædia Britannica (ing.).
- CAO CAO [ TS'AO TS'AO ] // Encyclopædia Universalis (fr.). Encyclopædia Britannica.
- Cao Cao // World History Encyclopedia (ing.). 2009.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cao Cao cin sade 曹操 pinyin Cao Cao 155 220 Loyan d Cin ordu serkerdesi herb elminin bilicisi Han sulalesinin bas naziri faktiki Han imperiyasinin III esrde hem idare edicisi ve hem de qebirqazani Cao Caocin sade 曹操 pinyin Cao CaoHan sulalesi naziri Vey cari180 220Sexsi melumatlarDogum tarixi 155 Vefat tarixi 220 Vefat yeri Loyan d Vefat sebebi beyin sisiFealiyyeti siyasetci sair yazici herbi lider d AtasiHeyat yoldasi BianUsaqlari Cao Pey Rutbesi generalElmi fealiyyetiElm sahesi herbi is d poeziya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Cao Cao zemanesinin qeddar ve mudriki kimi tarixde qalmisdir Onun ixtiyarinda sayi milyon olan en qudretli ordulardan biri olmus Quandu doyusundeki qelebesinden sonra Cini birlesdirmeye cehd gosterse de Qirmizi qayaliq doyusundeki meglubiyyeti onu ucuruma suruklemisdir HeyatiAtasi Cao Sun Syaxou neslinden olub onun esli adi Syaxou Sun olmusdur Cao soy adini o onu ogulluga goturmus saray xedimi Cao Tenadan goturmusdur Iyirmi yasinda imtahan vererek paytaxt Loyandan simalda bir eyalet reisi teyin olunur Reyis kimi eyaletde haminin qahuna itaet etmesine nail olur Mensubiyyetinden asili olmayaraq qanun pozucularini qeddarcasina cezalandirardi Bir defe o saray xediminin emisini kucede silahli gezdiyi ucun cezaladiraraq comaqla doydurur Bun agore o daha yuksek rutbe almis olur O esil sohrete Sari calmalilar usyanini yatirdarken catmisdir Usyan bas vererken ona ci du vey suvariler bas komandani rutbesi verilir ve 5000 doyuscu ile usyani yatirtmaq ucun gonderilir Bu andan o yuksek mensebe dogru ugurla irelilemis olur Daxili cekismeler fonunda Syan di imperatorlugu nominal xarakter dasiyirdi Imperiya demek olar ki uc carliga bolunmusdur Bu dovrde Cao Cao imperatordan ali dovlet cen sen bas vezir rutbesine layiq gorulur Han sulalesi imperatoru ozu ise muqevva kimi selahiyyetsiz paytaxta oturur Imperiyada bas verenler haqqinda ilk melumatlar Cao Caoya sonra ise imperatora catdirilirdi Ona imperatora adini soylemeden muraciet etmesine saraya telesmeden rahat daxil olmasina imperatorun qebulunda silahli ve ayaqqabili gelmesine icaze verilmisdir Ozunu qorumaq ucun o 10 min neferlik cangudene pelengler destesine malik idi Quandu doyusuEsas meqale Quandu doyusu Quandu doyusu 200 cu ilde Cao Cao ordusu ile ordusu arasinda Xuanxe cayi yaxinliginda olmusdur Neticede Cao Cao parlaq qelebe calmis olur Cibi doyusuEsas meqale Cibi doyusu Cibi doyusu cin enen 赤壁之戰 sade 赤壁之战 qisd 208 209 cu ilde U ve Su carliginin birlesmis ordulari ile Cao Cao ordusu arasinda olmusdur Neticede Cao Cao hokmranligini itirmis olur Cao Cao heyatinda muhum hadiselerin xulasesi155 ci il Anhoy eyaletinde dogulub 180 ci il Yingxuan eyaletinde Sari calmalilar usyanina qarsi vurusan orduya rehberlik 190 ci il Dun Cjoya qarsi alyansa daxil olur 196 ci il Han sulalesi imperatoru terefinden Syuycanda qebul eilir 200 cu il Quandu doyusunde qelebe calir 208 ci il Cibi doyusunde meglub olur 213 cu il Vey knyazi elan edilmis 216 ci il Vey carliginin hokmdari elan edilmisdir 220 ci il vefat etmisdir Olumunden sonra Vey imperatoru Vu tituluna layiq gorulmusdur IstinadlarCao Cao Encyclopaedia Britannica ing CAO CAO TS AO TS AO Encyclopaedia Universalis fr Encyclopaedia Britannica Cao Cao World History Encyclopedia ing 2009 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Xarici kecidler Tarix ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin