Çao Pey, Çao Pi (çin. sadə. 曹丕, pinyin: Cáo Pī, d.187–ö.29 iyun 226) — Vey hökmdarı, dahi Çin şairi və sərkərdəsi, Çao Çaonun konkubina olan oğlu, qardaşı, Vey sülaləsinin banisi.
Çao Pey | |
---|---|
çin. 曹丕 | |
Əvvəlki | Çao Çao |
Sonrakı | Çao Yui |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri |
|
Fəaliyyəti | şair, yazıçı, Kral, siyasətçi |
Atası | Çao Çao |
Anası | |
Uşaqları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Çao Pey dünyaya gələrkən hələ onun atası Çao Çao adi orta dərəcəli perespektivsiz bir məmur idi. Uşaqlıq illəri müharibələrdə iştirak etdiyi üçün atasız keçmışdir. 211-ci ildə Çao Pey atasının — baş vəzir Çao Çaonun müavini təyin edilir. Bu illərdə hərbi yürüşlərdə onun böyük qardaşı Çao Am həlak olur və Çao Pey ailənin böyük oğluna çevrilir. Buna baxmayaraq Çao Çao onu varis kimi elan etməkdə tərəddüd edirdi. Çao Pey və Çao Çjau arasında qalan Çao Çao generalların məsləhətinə əsasən Çao Pey varis elan edilir. Ölkədəki nizam-intizamı saxlamaq baxımından, təcrübəsizliyi baxımından bu düzgün qərar sayılırdı.
220-ci ildə Çao Çao öldükdən sonra hakimiyyət Çao Peyə keçir. Varisin Çao Çao tərəfindən mübahisəsiz elan edilməsinə baxmayaraq, ilk vaxtlar çaxnaşmalar yaranır. Çao Pey atasının ölüm xəbərini Eçen şəhərində hərbi düşərgədə almış olur. Bundan istifadə edən Çao Çjan ordusunu paytaxt Loyana yürüdür. Bunun qarşılığında Çao Pey anasının adından onun varis olduğunu bəyan etdirir və cəld ölkədə nizamı saxlamaq üçün tədbirlər görür və ardaşı Çao Çjanın səlahiyyətlərini məhdudlaşdırmağa nail olur. Bundan sonra Çao Pey nominal imperator olan Syan-dini hakimiyyətdən uzaqlaaşdıraraq, Vey sülaləsinin başlandığını elan edir. Müqabilində o, hakimiyyəti əlindən alınmış imperatoru, "qun" titulu verərək Şenyana göndərir. Atasına isə o, ölümündən sonra Men Vey adlandırarq ona imperator titulu verir. Müxtəlif yazılarda Vey həm çarlıq həm də imperiya, o cümlədən hökmdarları isə həm çar həm də imperator kimi göstərilir.
Çao Pey taxta oturduqdan və özünü Han sülaləsinin qanuni varisi elan etməsindən sonra ölkənin digər ərazilərinə nəzarət edən sərkərdələr Lyu Bey (161–223) və Sun Çyuan (182–252) özlərini həmin ərazilərin hökmdarı elan edirlər. Lyu Bey ixtiyarında olan ərazilərdə Şu dövlətini quraraq özünü hökmdar və Şu sülaləsinin başlandığını elan edir. Gərgin siyasi durum onu, digər ərazilərdə hökmranlığını qurmuş Sun Çyuan ilə Vey dövlətinə qarşı müttəfiqliyə məcbur edir. Çibi döyüşündən sonra müttəfiqlər öz mövqeylərini xeyli möhkəmlətmiş olurlar.
Vey, Şu, U çarlıqlarının xəritəsi. 262-ci il |
---|
SƏLƏF Çao Çao Han sülaləsi Baş vəzir | Üç çarlıq Çao Pey Vey sülaləsi | XƏLƏF Çao Yui Vey sülaləsi |
- China Biographical Database (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cao Pey Cao Pi cin sade 曹丕 pinyin Cao Pi d 187 o 29 iyun 226 Vey hokmdari dahi Cin sairi ve serkerdesi Cao Caonun konkubina olan oglu qardasi Vey sulalesinin banisi Cao Peycin 曹丕I Vey cariEvvelkiCao CaoSonrakiCao YuiSexsi melumatlarDogum tarixi 187Vefat tarixi 29 iyun 226Vefat yeri Loyan d VeyFealiyyeti sair yazici Kral siyasetciAtasi Cao CaoAnasiUsaqlari Cao Yui Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiCao Pey dunyaya gelerken hele onun atasi Cao Cao adi orta dereceli perespektivsiz bir memur idi Usaqliq illeri muharibelerde istirak etdiyi ucun atasiz kecmisdir 211 ci ilde Cao Pey atasinin bas vezir Cao Caonun muavini teyin edilir Bu illerde herbi yuruslerde onun boyuk qardasi Cao Am helak olur ve Cao Pey ailenin boyuk ogluna cevrilir Buna baxmayaraq Cao Cao onu varis kimi elan etmekde tereddud edirdi Cao Pey ve Cao Cjau arasinda qalan Cao Cao generallarin meslehetine esasen Cao Pey varis elan edilir Olkedeki nizam intizami saxlamaq baximindan tecrubesizliyi baximindan bu duzgun qerar sayilirdi 220 ci ilde Cao Cao oldukden sonra hakimiyyet Cao Peye kecir Varisin Cao Cao terefinden mubahisesiz elan edilmesine baxmayaraq ilk vaxtlar caxnasmalar yaranir Cao Pey atasinin olum xeberini Ecen seherinde herbi dusergede almis olur Bundan istifade eden Cao Cjan ordusunu paytaxt Loyana yurudur Bunun qarsiliginda Cao Pey anasinin adindan onun varis oldugunu beyan etdirir ve celd olkede nizami saxlamaq ucun tedbirler gorur ve ardasi Cao Cjanin selahiyyetlerini mehdudlasdirmaga nail olur Bundan sonra Cao Pey nominal imperator olan Syan dini hakimiyyetden uzaqlaasdiraraq Vey sulalesinin baslandigini elan edir Muqabilinde o hakimiyyeti elinden alinmis imperatoru qun titulu vererek Senyana gonderir Atasina ise o olumunden sonra Men Vey adlandirarq ona imperator titulu verir Muxtelif yazilarda Vey hem carliq hem de imperiya o cumleden hokmdarlari ise hem car hem de imperator kimi gosterilir Cao Pey taxta oturduqdan ve ozunu Han sulalesinin qanuni varisi elan etmesinden sonra olkenin diger erazilerine nezaret eden serkerdeler Lyu Bey 161 223 ve Sun Cyuan 182 252 ozlerini hemin erazilerin hokmdari elan edirler Lyu Bey ixtiyarinda olan erazilerde Su dovletini quraraq ozunu hokmdar ve Su sulalesinin baslandigini elan edir Gergin siyasi durum onu diger erazilerde hokmranligini qurmus Sun Cyuan ile Vey dovletine qarsi muttefiqliye mecbur edir Cibi doyusunden sonra muttefiqler oz movqeylerini xeyli mohkemletmis olurlar Su U VeyVey Su U carliqlarinin xeritesi 262 ci ilSELEF Cao Cao Han sulalesi Bas vezir Uc carliq Cao Pey Vey sulalesi XELEF Cao Yui Vey sulalesiChina Biographical Database ing