Ultan qalası — indiki İran ərazisində qala-şəhər.
Ultan qalası | |
---|---|
Ölkə | İran |
Şəhər | Ərdəbil ostanı |
Aidiyyatı | Atropatena |
Tikilmə tarixi | IV—XVII əsrlər |
Material | kərpic |
İstinad nöm. | 1671 |
Kateqoriya | Yaşayış yeri |
Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
|
Ultan qalası Muğan düzündə, Araz çayının cənub sahilində, Ərdəbil ostanının Ultan kəndindən qərbdə, dəniz səviyyəsindən 67–73 m yüksəklikdə yerləşir. Yerli əhalinin Ultan qalası adlandırdığı bu şəhər xarabalıqlarının qala divarları ilə müdafiə olunan sahəsi düzbucaq biçimdə olub 33 hektar sahəni əhatə edir. Düzbucaqlının küncləri əsas coğrafi cəhətlərə istiqamətlənmişdir. Qalanı eni 10 m-ə çatan müdafiə xəndəyi əhatə edir. Şəhərin qala divarlarından bayırda cənub-qərb, cənub və şərq istiqamətlərində genişlənən rabad yerləşir. birlikdə Ultan şəhər xarabalıqlarının ümumi sahəsi 70 hektara yaxındır. Arxeoloji qazıntılar məhdud miqyasda aparılmış, mədəni təbəqənin stratiqrafiyası müəyyənləşdirilmiş, şəhər istehkamları ilə bağlı bir çox suallara aydınlıq gətirilmişdir. Qalınlığı 5 m-ə çatan mədəni təbəqə yatımında dörd inşaat dövrü müəyyənləşdirilmiş, I və II inşaat qatlarında sasani və ərəb fəthləri dövrünün maddi mədəniyyət nümunələri, III və IV inşaat qatlarında isə IX-XI əsrin əvvəllərinə aid faktik materiallar əldə edilmişdir. İstehkam qalıqlarının tədqiqindən məlum olmuşdur ki, şəhərin ilk qala divarı çiy kərpicdən hörülmüş, qalınlığı 4 m olmuşdur. Bu qala divarı sel ilə dağıdıldıqdan sonra onun qalıqları üzərində nisbətən kiçik ölçülü kərpiclərdən yenisi inşa olunmuşdur.
Qazıntılar zamanı əldə olunan arxeoloji materiallar əsasən saxsı qab parçalarından ibarətdir və daha çox orta əsr Beyləqan şəhərinin saxsı məmulatı ilə oxşarlıq təşkil edir.
Tədqiqatçılar ehtimal edirlər ki, Ultan qalası Sasanilər dövründə tikilmiş qalalardandır. Göründüyü kimi, həmin qala Nadir şahın hakimiyyəti dövrünə kimi qorunub saxlanmış, lakin sonralar ruslarla aparılan müharibələr nəticəsində dağılaraq xarabalığa çevrilmişdir.
Mənbə
Azərbaycan arxeologiyası. Altı cilddə. VI cild. Bakı,2008.
Xarici keçid
- "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında" 2018-08-16 at the Wayback Machinee-qanun.az (az.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ultan qalasi indiki Iran erazisinde qala seher Ultan qalasiOlke IranSeher Erdebil ostaniAidiyyati AtropatenaTikilme tarixi IV XVII esrlerMaterial kerpicAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 1671KateqoriyaYasayis yeriEhemiyyetiOlke ehemiyyetliUltan qalasi Ultan qalasi Mugan duzunde Araz cayinin cenub sahilinde Erdebil ostaninin Ultan kendinden qerbde deniz seviyyesinden 67 73 m yukseklikde yerlesir Yerli ehalinin Ultan qalasi adlandirdigi bu seher xarabaliqlarinin qala divarlari ile mudafie olunan sahesi duzbucaq bicimde olub 33 hektar saheni ehate edir Duzbucaqlinin kuncleri esas cografi cehetlere istiqametlenmisdir Qalani eni 10 m e catan mudafie xendeyi ehate edir Seherin qala divarlarindan bayirda cenub qerb cenub ve serq istiqametlerinde genislenen rabad yerlesir birlikde Ultan seher xarabaliqlarinin umumi sahesi 70 hektara yaxindir Arxeoloji qazintilar mehdud miqyasda aparilmis medeni tebeqenin stratiqrafiyasi mueyyenlesdirilmis seher istehkamlari ile bagli bir cox suallara aydinliq getirilmisdir Qalinligi 5 m e catan medeni tebeqe yatiminda dord insaat dovru mueyyenlesdirilmis I ve II insaat qatlarinda sasani ve ereb fethleri dovrunun maddi medeniyyet numuneleri III ve IV insaat qatlarinda ise IX XI esrin evvellerine aid faktik materiallar elde edilmisdir Istehkam qaliqlarinin tedqiqinden melum olmusdur ki seherin ilk qala divari ciy kerpicden horulmus qalinligi 4 m olmusdur Bu qala divari sel ile dagidildiqdan sonra onun qaliqlari uzerinde nisbeten kicik olculu kerpiclerden yenisi insa olunmusdur Qazintilar zamani elde olunan arxeoloji materiallar esasen saxsi qab parcalarindan ibaretdir ve daha cox orta esr Beyleqan seherinin saxsi memulati ile oxsarliq teskil edir Tedqiqatcilar ehtimal edirler ki Ultan qalasi Sasaniler dovrunde tikilmis qalalardandir Gorunduyu kimi hemin qala Nadir sahin hakimiyyeti dovrune kimi qorunub saxlanmis lakin sonralar ruslarla aparilan muharibeler neticesinde dagilaraq xarabaliga cevrilmisdir MenbeAzerbaycan arxeologiyasi Alti cildde VI cild Baki 2008 Xarici kecid Azerbaycan Respublikasi erazisinde dovlet muhafizesine goturulmus dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin ehemiyyet derecelerine gore bolgusunun tesdiq edilmesi haqqinda 2018 08 16 at the Wayback Machinee qanun az az Hemcinin baxVarsan