Kuzma Qriqoriyeviç Abramov (rus. Кузьма́ Григо́рьевич Абра́мов; 30 oktyabr (12 noyabr) 1914, Starıe Naymanı[d], Simbirsk quberniyası[d] – 4 avqust 2008, Saransk) — Rusiya və SSRİ yazıçısı, dramaturqu, redaktoru. O, Mordoviya mədəniyyətinə, o cümlədən erzyan ədəbiyyatına verdiyi töhfələr ilə tanınır. Abramov Mordoviya Əməkdar (1964) və Xalq (1985) yazıçısıdır, Mordoviyanın fəxri vətəndaşıdır (2000).
Kuzma Abramov | |
---|---|
Doğum tarixi | 30 oktyabr (12 noyabr) 1914 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 4 avqust 2008 (93 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | yazıçı, dramaturq, şair, redaktor[d] |
Fəaliyyət illəri | 1934-cü ildən |
Janr | roman |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyat və fəaliyyəti
Kuzma Qriqoriyeviç Abramov 30 oktyabr 1914-cü ildə Rusiya imperiyasının Starıe Naymanı kəndində qarışıq etnik tərkibli bir kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Atası milliyyətcə mordva və erzyan olan Qriqori Stepanoviç idi. Stepanoviç miqrant işçi və Birinci Dünya müharibəsinin iştirakçısı idi. Anası Anastasiya Maksimovna rus əsilli bir evdar qadın idi.
1920-ci ildə Abramovlar ailəsi Molniya kəndinə köçmüşdür. Abramov uşaq ikən "həm rus, həm də mordov dillərində eyni dərəcədə pis idi" və kəndinin ucqar olduğu üçün sistemli şəkildə məktəbə gedə bilməmişdir. O, doqquz yaşına çatanda oxumağa, yazmağa və şeir yazmağa başlamışdır. Buna baxmayaraq, Abramov təhsilini 1930-cu ildə İçalkovo doqquz illik məktəbində altıncı sinfə daxil olaraq davam etdirməyi bacarmışdır.v
Abramov 1933-cü ildə Mordoviya Pedaqoji İnstitutuna daxil olmuşdur. O, bir il yarımdan sonra təhsili yarımçıq qoymuş və bir müddət Mordoviya teatrının aktyoru oldu. Abramov 1935-ci ildən Kosoqorı kəndindəki bir məktəbdə erzyan dili müəllimi olaraq çalışmışdır. O, təxminən bu vaxtdan ədəbi fəaliyyətə başlamışdır. Abramov 1939-cu ilə qədər bir şeir və bir hekayə nəşr etmişdir. O, 1938-ci ilin payızından Mordoviya kitab nəşriyyatının redaktoru olaraq çalışmışdır. Abramov 1939-cu ilin payızında orduya çağırılmış, Ukrayna SSR-nin Slavuta şəhərində xidmət etmişdir. O, Tambovda piyada məktəbinə daxil olmuşdur. Abramov İkinci Dünya müharibəsində iştirak etmişdir.
Abramov 1949 -cu ildə SSRİ Yazıçılar Birliyinin üzvü olmuşdur. O, müharibədən sonra yenidən Mordoviya Pedaqoji İnstitutuna qəbul olmuşdur. Abramov 1954-cü ildə institutu rus dili və ədəbiyyatı ixtisası üzrə bitirmişdir. O, sonradan Mordoviya kəndlərində rus dili və ədəbiyyatı müəllimi olaraq çalışmış, ardından Mordoviya kitab nəşriyyatında redaktor və baş redaktor kimi işləmişdir. Abramov 1960-cı illərdən ömrünün sonuna qədər peşəkar yazıçı kimi çalışmışdır.
Mükafatlar
- 2-ci dərəcəli (11 mart 1985)
- (28 oktyabr 1967)
- (11 noyabr 1984)
- (14 aprel 1958)
- "Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı (14 iyul 1947)
- Yubiley medalları
Əsas əsərləri
Erzyan dilində:
- Стихть. — Саранск: Мордовское государственное издательство (Мордгиз). — 1940. — 62 с.
- Од вий: пьеса ниле пелькссэ. — Саранск: Мордгиз, 1951. — 54 с.
- Найман: роман. — Саранск: Мордовское книжное издательство (Мордкиз), 1957. — 396 с.
- Ломантне теевсть малацекс: роман. — Саранск: Мордкиз, 1961. — 428 с.
- Ратор лейга: евтнема. — Саранск: Мордкиз, 1962. — 68 с.
- Комолявка: эрьва кодат евтнемат. — Саранск: Мордкиз, 1962. — 158 с.
- Качамонь пачк: роман. — Саранск: Мордкиз, 1964. — 556 с.
- Сараклыч: поэма. — Саранск: Мордкиз, 1966. — 24 с.
- Эсеть канстось а маряви: роман. — Саранск: Мордкиз, 1967. — 340 с.
- Эрзянь цера: роман. Васенце книга. Киякссо олгт. — Саранск: Мордкиз, 1971. — 330 с.
- Эрзянь цера: роман. Омбоце книга. Понгосо мода. — Саранск: Мордкиз, 1973. — 440 с.
- Нурька морот: евтнемат ды пьесат. — Саранск: Мордкиз, 1974. — 420 с.
- Велень тейтерь: роман. — Саранск: Мордкиз, 1980. — 448 с.
- Пургаз: кезэрень пингеде евтнема: роман. — Саранск: Мордкиз, 1988. — 480 с.
- Олячинть кисэ: роман. — Саранск: Мордкиз, 1989. — 416 с.
- Валонь ёвтнема валкс (Толковый словарь эрзянского языка) — Саранск: Мордкиз, 2002. — 608 с.
Rus dilində:
- Рассказы. — Саранск: Мордов. кн. изд-во, 1959. — 80 с.
- Найман: роман. — Саранск: Мордов. кн. изд-во, 1960. — 387 с.
- Русые косы: рассказы. — М.: Сов. Россия, 1961. — 56 с.
- Лес шуметь не перестал…: роман. — М.: Сов. Россия, 1961. — 383 с.
- Люди стали близкими: роман. — М.: Сов. Россия, 1962. — 424 с.
- Дым над землей: роман. — М.: Сов. Россия, 1966. — 543 с.
- Сараклыч: повесть о былых временах: поэма для детей сред. шк. возраста. — Саранск: Мордов. кн. изд-во, 1968. — 16 с.
- Хмелинка: повести и рассказы. — Саранск: Мордов. кн. изд-во, 1968. — 216 с.
- Своя ноша не в тягость: роман. — Саранск: Мордов. кн. изд-во, 1970. — 372 с.
- Сын эрзянский: роман. Кн. 1. — М.: Современник, 1974. — 286 с.
- Сын эрзянский: роман. Кн. 2. — М.: Современник, 1976. — 302 с.
- Степан Дмитриевич Эрьзя (Нефедов): биогр. очерк. — Саранск: Мордов. кн. изд-во, 1976. — 66 с.
- Степан Эрьзя: роман. Кн.3. — М.: Сов. Россия, 1981. — 384 с.
- Девушка из села: роман. — М.: Сов. писатель, 1987. — 302 с.
- Там, за леском: рассказы. — М.: Современник, 1987. — 223 с.
- Пургаз: роман-сказание. — М.: Современник, 1989. — 445 с.
- За волю: повествование о Крестьянской войне 1670—1671 годов. — Саранск: Мордов. кн. изд-во, 1995. — 320 с.
Digər dillərdə:
- Purgaz: ajalooline romaan / tõlkinud Arvo Valton. — Tallinn: Kirjastuskeskus, 2014. — 482 lk. (est.) (Эстония).
- Eilne paёv / tõlkinud Arvo Valton // Eilne paёv. — Veszprem: OOK- Press Kft., 2015. — Lk. 184—247. (est.) (Венгрия).
- Priiuse eest: ajalooline romaan / tõlkinud Arvo Valton. — Tallinn: Kirjastuskeskus, 2019. — 387 lk. (эст.) (Эстония).
Mənbə
İstinadlar
- Забавина, 1966. səh. 5—6
- Алешкин, А. Абрамов Кузьма Григорьевич / А. Алешкин // История Мордовии в лицах: биогр. сб. / НИИ яз., лит., истории и экономики при Правительстве Респ. Мордовия; сост.: П. Д. Грузнов, В. А. Чугунов; редкол.: П. Д. Грузнов (отв. ред.), В. А. Чугунов (зам. отв. ред.), И. Г. Кильдюшкина и др. – Саранск, 1997. – [Кн. 2]. – С. 5–6. ISBN 5—7493—0100 —1
- Забавина, 1966. səh. 5
- Абрамов, 2009. səh. 56
- Забавина, 1966. səh. 6
- Забавина, 1966. səh. 8
- Абрамов, 2009. səh. 57
- Забавина, 1966. səh. 8—10
- "Абрамов Кузьма Григорьевич (12.11.1914 – 04.08.2008)" (rus). www.nbrkomi.ru. 2018-01-22 tarixində . İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2021.
Ədəbiyyat
- Забавина Валентина Митрофановна. Кузьма Григорьевич Абрамов: очерк жизни и творчества. Саранск: Мордов. кн. изд-во. 1966.
- Тихонова Т. М. Перть пельксэнь невтиця сермадовкстнэ (Описание природы по произведениям К. Г. Абрамова): учебное пособие. Саранск: Изд-во Мордовского ун-та. Т. М. Тихонова. 1993.
- Кузьма Григорьевич Абрамов: Биобиблиографический указатель. Саранск. Нац. б-ка им. А. С. Пушкина. сост. Н. А. Бушуева. 1994.
- Rueter J. The Genitive in Ersyan (Mordvian) and the Way It is Used in the Njvel «Исяк якинь Найманов» by Kuzma Abramov / J. Ruter. – Helsinki, 1996. – 196 p.
- Кузьма Григорьевич Абрамов: Биобиблиографический указатель. Саранск. Нац. б-ка им. А. С. Пушкина. сост. Н. А. Бушуева. 1999.
- Кузьма Григорьевич Абрамов: сб. материалов к 90-летию со дня рождения // Мордовский региональный финно-угорский общественный фонд культурного и экономического сотрудничества «МАСТОРАВА» / Библиогр. указ. сост. И. А. Кубанцева. — Саранск, 2004. — 75 с.
- Кузьма Григорьевич Абрамов: материалы к 95-летию // Архивное управление Республики Мордовия / сост. Ю. Ф. Юшкин. — Саранск, 2009. — 100 с.
- Водясова Л. П. Сложное синтаксическое целое как основная структурная единица микротекста в прозе К. Г. Абрамова. Саранск: Мордов. гос. пед ин-т. 2013.
- Азыркина Е. И. Кузьма Григорьевич Абрамов творчествац школасо: учебно-методическое пособие. Саранск: Мордов. гос. пед ин-т. 2014.
- Водясова Л. П. Способы реализации текстовой категории связности в прозе народного писателя Мордовии К. Г. Абрамова. Саранск: Мордов. гос. пед ин-т. 2014.
- Международная научно-практическая конференция, посвященная 100-летию со дня рождения Народного писателя Мордовии К. Г. Абрамова, 18–19 нояб. 2014 г.: [материалы]. Саранск. Е. А. Жиндеева (отв. ред.) [и др.] 2014.
- Кузьма Григорьевич Абрамов: биобиблиографический указ. Саранск: Изд-во Мордов. ун-та. сост. В. К. Абрамов, О. В. Абрамова. 2015.
- Всё о Мордовии: Энциклопедический справочник. Саранск: Мордов. кн. изд-во. сост. Н. С. Крутов, Е. М. Голубчик, С. С. Маркова. 2005. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kuzma Qriqoriyevic Abramov rus Kuzma Grigo revich Abra mov 30 oktyabr 12 noyabr 1914 Starie Naymani d Simbirsk quberniyasi d 4 avqust 2008 Saransk Rusiya ve SSRI yazicisi dramaturqu redaktoru O Mordoviya medeniyyetine o cumleden erzyan edebiyyatina verdiyi tohfeler ile taninir Abramov Mordoviya Emekdar 1964 ve Xalq 1985 yazicisidir Mordoviyanin fexri vetendasidir 2000 Kuzma AbramovDogum tarixi 30 oktyabr 12 noyabr 1914Dogum yeri Starie Naymani d Ardatov qezasi d Simbirsk quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 4 avqust 2008 2008 08 04 93 yasinda Vefat yeri Saransk Mordoviya RusiyaFealiyyeti yazici dramaturq sair redaktor d Fealiyyet illeri 1934 cu ildenJanr romanMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyat ve fealiyyetiKuzma Qriqoriyevic Abramov 30 oktyabr 1914 cu ilde Rusiya imperiyasinin Starie Naymani kendinde qarisiq etnik terkibli bir kendli ailesinde anadan olmusdur Atasi milliyyetce mordva ve erzyan olan Qriqori Stepanovic idi Stepanovic miqrant isci ve Birinci Dunya muharibesinin istirakcisi idi Anasi Anastasiya Maksimovna rus esilli bir evdar qadin idi 1920 ci ilde Abramovlar ailesi Molniya kendine kocmusdur Abramov usaq iken hem rus hem de mordov dillerinde eyni derecede pis idi ve kendinin ucqar oldugu ucun sistemli sekilde mektebe gede bilmemisdir O doqquz yasina catanda oxumaga yazmaga ve seir yazmaga baslamisdir Buna baxmayaraq Abramov tehsilini 1930 cu ilde Icalkovo doqquz illik mektebinde altinci sinfe daxil olaraq davam etdirmeyi bacarmisdir v Abramov 1933 cu ilde Mordoviya Pedaqoji Institutuna daxil olmusdur O bir il yarimdan sonra tehsili yarimciq qoymus ve bir muddet Mordoviya teatrinin aktyoru oldu Abramov 1935 ci ilden Kosoqori kendindeki bir mektebde erzyan dili muellimi olaraq calismisdir O texminen bu vaxtdan edebi fealiyyete baslamisdir Abramov 1939 cu ile qeder bir seir ve bir hekaye nesr etmisdir O 1938 ci ilin payizindan Mordoviya kitab nesriyyatinin redaktoru olaraq calismisdir Abramov 1939 cu ilin payizinda orduya cagirilmis Ukrayna SSR nin Slavuta seherinde xidmet etmisdir O Tambovda piyada mektebine daxil olmusdur Abramov Ikinci Dunya muharibesinde istirak etmisdir Abramov 1949 cu ilde SSRI Yazicilar Birliyinin uzvu olmusdur O muharibeden sonra yeniden Mordoviya Pedaqoji Institutuna qebul olmusdur Abramov 1954 cu ilde institutu rus dili ve edebiyyati ixtisasi uzre bitirmisdir O sonradan Mordoviya kendlerinde rus dili ve edebiyyati muellimi olaraq calismis ardindan Mordoviya kitab nesriyyatinda redaktor ve bas redaktor kimi islemisdir Abramov 1960 ci illerden omrunun sonuna qeder pesekar yazici kimi calismisdir Mukafatlar2 ci dereceli Veten muharibesi ordeni 11 mart 1985 Qirmizi emek bayragi ordeni 28 oktyabr 1967 Xalqlar Dostlugu ordeni 11 noyabr 1984 Qirmizi Ulduz ordeni 14 aprel 1958 Almaniya uzerinde qelebeye gore medali 14 iyul 1947 Yubiley medallariEsas eserleriErzyan dilinde Stiht Saransk Mordovskoe gosudarstvennoe izdatelstvo Mordgiz 1940 62 s Od vij pesa nile pelksse Saransk Mordgiz 1951 54 s Najman roman Saransk Mordovskoe knizhnoe izdatelstvo Mordkiz 1957 396 s Lomantne teevst malaceks roman Saransk Mordkiz 1961 428 s Rator lejga evtnema Saransk Mordkiz 1962 68 s Komolyavka erva kodat evtnemat Saransk Mordkiz 1962 158 s Kachamon pachk roman Saransk Mordkiz 1964 556 s Saraklych poema Saransk Mordkiz 1966 24 s Eset kanstos a maryavi roman Saransk Mordkiz 1967 340 s Erzyan cera roman Vasence kniga Kiyaksso olgt Saransk Mordkiz 1971 330 s Erzyan cera roman Omboce kniga Pongoso moda Saransk Mordkiz 1973 440 s Nurka morot evtnemat dy pesat Saransk Mordkiz 1974 420 s Velen tejter roman Saransk Mordkiz 1980 448 s Purgaz kezeren pingede evtnema roman Saransk Mordkiz 1988 480 s Olyachint kise roman Saransk Mordkiz 1989 416 s Valon yovtnema valks Tolkovyj slovar erzyanskogo yazyka Saransk Mordkiz 2002 608 s ISBN 5 7595 1500 4 Rus dilinde Rasskazy Saransk Mordov kn izd vo 1959 80 s Najman roman Saransk Mordov kn izd vo 1960 387 s Rusye kosy rasskazy M Sov Rossiya 1961 56 s Les shumet ne perestal roman M Sov Rossiya 1961 383 s Lyudi stali blizkimi roman M Sov Rossiya 1962 424 s Dym nad zemlej roman M Sov Rossiya 1966 543 s Saraklych povest o bylyh vremenah poema dlya detej sred shk vozrasta Saransk Mordov kn izd vo 1968 16 s Hmelinka povesti i rasskazy Saransk Mordov kn izd vo 1968 216 s Svoya nosha ne v tyagost roman Saransk Mordov kn izd vo 1970 372 s Syn erzyanskij roman Kn 1 M Sovremennik 1974 286 s Syn erzyanskij roman Kn 2 M Sovremennik 1976 302 s Stepan Dmitrievich Erzya Nefedov biogr ocherk Saransk Mordov kn izd vo 1976 66 s Stepan Erzya roman Kn 3 M Sov Rossiya 1981 384 s Devushka iz sela roman M Sov pisatel 1987 302 s Tam za leskom rasskazy M Sovremennik 1987 223 s Purgaz roman skazanie M Sovremennik 1989 445 s ISBN 5 7595 0078 3 Za volyu povestvovanie o Krestyanskoj vojne 1670 1671 godov Saransk Mordov kn izd vo 1995 320 s ISBN 5 7595 1034 7 Diger dillerde Purgaz ajalooline romaan tolkinud Arvo Valton Tallinn Kirjastuskeskus 2014 482 lk est ISBN 978 9949 445 74 5 Estoniya Eilne payov tolkinud Arvo Valton Eilne payov Veszprem OOK Press Kft 2015 Lk 184 247 est ISBN 978 6155 589 02 7 Vengriya Priiuse eest ajalooline romaan tolkinud Arvo Valton Tallinn Kirjastuskeskus 2019 387 lk est ISBN 978 9949 445 87 5 Estoniya MenbeIstinadlar Zabavina 1966 seh 5 6 Aleshkin A Abramov Kuzma Grigorevich A Aleshkin Istoriya Mordovii v licah biogr sb NII yaz lit istorii i ekonomiki pri Pravitelstve Resp Mordoviya sost P D Gruznov V A Chugunov redkol P D Gruznov otv red V A Chugunov zam otv red I G Kildyushkina i dr Saransk 1997 Kn 2 S 5 6 ISBN 5 7493 0100 1 Zabavina 1966 seh 5 Abramov 2009 seh 56 Zabavina 1966 seh 6 Zabavina 1966 seh 8 Abramov 2009 seh 57 Zabavina 1966 seh 8 10 Abramov Kuzma Grigorevich 12 11 1914 04 08 2008 rus www nbrkomi ru 2018 01 22 tarixinde Istifade tarixi 12 oktyabr 2021 Edebiyyat Zabavina Valentina Mitrofanovna Kuzma Grigorevich Abramov ocherk zhizni i tvorchestva Saransk Mordov kn izd vo 1966 Tihonova T M Pert pelksen nevticya sermadovkstne Opisanie prirody po proizvedeniyam K G Abramova uchebnoe posobie Saransk Izd vo Mordovskogo un ta T M Tihonova 1993 Kuzma Grigorevich Abramov Biobibliograficheskij ukazatel Saransk Nac b ka im A S Pushkina sost N A Bushueva 1994 Rueter J The Genitive in Ersyan Mordvian and the Way It is Used in the Njvel Isyak yakin Najmanov by Kuzma Abramov J Ruter Helsinki 1996 196 p Kuzma Grigorevich Abramov Biobibliograficheskij ukazatel Saransk Nac b ka im A S Pushkina sost N A Bushueva 1999 Kuzma Grigorevich Abramov sb materialov k 90 letiyu so dnya rozhdeniya Mordovskij regionalnyj finno ugorskij obshestvennyj fond kulturnogo i ekonomicheskogo sotrudnichestva MASTORAVA Bibliogr ukaz sost I A Kubanceva Saransk 2004 75 s Kuzma Grigorevich Abramov materialy k 95 letiyu Arhivnoe upravlenie Respubliki Mordoviya sost Yu F Yushkin Saransk 2009 100 s Vodyasova L P Slozhnoe sintaksicheskoe celoe kak osnovnaya strukturnaya edinica mikroteksta v proze K G Abramova Saransk Mordov gos ped in t 2013 Azyrkina E I Kuzma Grigorevich Abramov tvorchestvac shkolaso uchebno metodicheskoe posobie Saransk Mordov gos ped in t 2014 Vodyasova L P Sposoby realizacii tekstovoj kategorii svyaznosti v proze narodnogo pisatelya Mordovii K G Abramova Saransk Mordov gos ped in t 2014 Mezhdunarodnaya nauchno prakticheskaya konferenciya posvyashennaya 100 letiyu so dnya rozhdeniya Narodnogo pisatelya Mordovii K G Abramova 18 19 noyab 2014 g materialy Saransk E A Zhindeeva otv red i dr 2014 Kuzma Grigorevich Abramov biobibliograficheskij ukaz Saransk Izd vo Mordov un ta sost V K Abramov O V Abramova 2015 Vsyo o Mordovii Enciklopedicheskij spravochnik Saransk Mordov kn izd vo sost N S Krutov E M Golubchik S S Markova 2005 ISBN 5 7595 1662 0