Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Erzyanlar (erz. эрзят) — Mordvalara aid etnik qrup. Ural ailəsinin Fin-Uqor şöbəsinin, Fin-Volqa sinfinin Erzyan Mordva qrupuna daxildirlər. Erzyanlar əsasən Mordoviyanın şərqində, Mokşa və Sura çaylarının hövzəsində, həmçinin Volqa və Ağıdel çayları arasındakı ərazilərdə yaşayırlar.
 | |||
| Milli geyimli erzyan qadınları | |||
| Ümumi sayı | |||
|---|---|---|---|
| 400 min. | |||
| Yaşadığı ərazilər | |||
| |||
| Dili | |||
| Dini | |||
| Xristian (, Malakanlıq, Lüteranlıq), Erzyan inancı. | |||
| Qohum xalqlar | |||
Etimologiya və tarix
Etimologiya
Erzya - xalqın öznün özünə verdiyi addır (endo-etnonim). Ehtimal ki, Erzyan feli “ersems” ilə əlaqəlidir. “Eryams” - yaşamaq (var olmaq, yaşamaq) felindən əmələ gəlmişdir.
Antropologiya
Erzyanlar da daxil olmaqla Baltik Fin dilli xalqların əksəriyyəti və Komi-Zıryanların bir hissəsi Avropoid irqinin Ağ-Baltik versiyasına aiddir. Mokşalar isə Ural irqinə və onun daxilində Mokşa subural alt tipə aid olunurlar.
Erzyan dilinin formalaşması
Dilçilər arasında üstünlük təşkil edən fikir ondan ibarətdir ki, yarım min il əvvələ qədər ortaq qədim mordva dili mövcud olmuşdur. Yarım min il əvvəl bu dilin artıq mokşa və erzyan dillərinə bölünməsi baş verir.
Milli bayramları
Erzyanların əsas xalq bayramı, Rasken Ozks (xalq duası) 10 iyul 2004-cü ildə atyan ezeminin (ağsaqqallar şurası) qərarı ilə 3 illik tezliyi ilə, iyulun ikinci şənbə günü Mordoviya Respublikasının Bolşeiqnatovski rayonunun Çukalı kəndində təşkil edilir. Sonuncu bayram 13 iyul 2019-cu ildə qeyd edilmişdir. İllik Velen Ozks (kənd duası) iyulun sonunda keçirilir. Bu iki bayramdan əlavə olaraq, Erzyanlar arasında təqvimin daha çox qırmızı günləri var, lakin kənd yerlərində yaşayan bu xalqın kiçik nümayəndələri tərəfindən qeyd olunur.
16 aprel 1993-cü ildən etibarən ilk Erzyan professoru Anatoli Ryabovun doğum günündəErzyan dili günü qeyd olunur (erz. Эрзянь Келень Чи).
Həmçinin bax
İstinadlar
- Эрзя 2020-05-08 at the Wayback Machine статья в БРЭ
- Гл. ред. С. А. Кузнецов. Большой толковый словарь русского языка. Первое издание: СПб.: Норинт, 1998.
- Отв. ред. В. В. Лопатин. Русский орфографический словарь Российской академии наук. 2007
- Эрзя // Советская историческая энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия . Под ред. Е. М. Жукова. 1973—1982.
- Эрзя // Энциклопедический словарь. 2009.
- Антропология современных финно-угорских народов / Рос. акад. наук, Ин-т этнологии и антропологии им. Н. Н. Миклухо-Маклая; отв. ред. А. А. Зубов Москва :2000
- "Вихляев В. И. Могильники мордвы III—V вв. и проблема единства древней культуры. Поволжская Археология. № 1 (19) 2017". 2019-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-08.
- "В Большеигнатовском селе Чукалы состоялся праздник эрзян «Раськень озкс», или «Родовое моление»". 2020-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-08.
- finugor.ru. 16 апреля отмечается День эрзянского языка — Эрзянь келень чи 2019-09-14 at the Wayback Machine (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Erzyanlar erz erzyat Mordvalara aid etnik qrup Ural ailesinin Fin Uqor sobesinin Fin Volqa sinfinin Erzyan Mordva qrupuna daxildirler Erzyanlar esasen Mordoviyanin serqinde Moksa ve Sura caylarinin hovzesinde hemcinin Volqa ve Agidel caylari arasindaki erazilerde yasayirlar Erzyanlar erz erzyat Milli geyimli erzyan qadinlariUmumi sayi400 min Yasadigi erazilerRusiya Mordoviya Cuvasistan Nijeqorod vilayeti Penza vilayeti Vladimir vilayeti Ivanovo vilayeti Kostroma vilayeti Ryazan vilayeti Ulyanovsk vilayeti Altay diyari Samara vilayeti Saratov vilayeti Sverdlovsk vilayeti Tambov vilayeti Orenburq vilayeti TataristanDiliErzyan dili rus diliDiniXristian Malakanliq Luteranliq Erzyan inanci Qohum xalqlarMordvalar MarilerEtimologiya ve tarixEtimologiya Erzya xalqin oznun ozune verdiyi addir endo etnonim Ehtimal ki Erzyan feli ersems ile elaqelidir Eryams yasamaq var olmaq yasamaq felinden emele gelmisdir Antropologiya Erzyanlar da daxil olmaqla Baltik Fin dilli xalqlarin ekseriyyeti ve Komi Ziryanlarin bir hissesi Avropoid irqinin Ag Baltik versiyasina aiddir Moksalar ise Ural irqine ve onun daxilinde Moksa subural alt tipe aid olunurlar Erzyan dilinin formalasmasi Dilciler arasinda ustunluk teskil eden fikir ondan ibaretdir ki yarim min il evvele qeder ortaq qedim mordva dili movcud olmusdur Yarim min il evvel bu dilin artiq moksa ve erzyan dillerine bolunmesi bas verir Milli bayramlariErzyanlarin esas xalq bayrami Rasken Ozks xalq duasi 10 iyul 2004 cu ilde atyan ezeminin agsaqqallar surasi qerari ile 3 illik tezliyi ile iyulun ikinci senbe gunu Mordoviya Respublikasinin Bolseiqnatovski rayonunun Cukali kendinde teskil edilir Sonuncu bayram 13 iyul 2019 cu ilde qeyd edilmisdir Illik Velen Ozks kend duasi iyulun sonunda kecirilir Bu iki bayramdan elave olaraq Erzyanlar arasinda teqvimin daha cox qirmizi gunleri var lakin kend yerlerinde yasayan bu xalqin kicik numayendeleri terefinden qeyd olunur 16 aprel 1993 cu ilden etibaren ilk Erzyan professoru Anatoli Ryabovun dogum gunundeErzyan dili gunu qeyd olunur erz Erzyan Kelen Chi Hemcinin baxErzyan bayragiIstinadlarErzya 2020 05 08 at the Wayback Machine statya v BRE Gl red S A Kuznecov Bolshoj tolkovyj slovar russkogo yazyka Pervoe izdanie SPb Norint 1998 Otv red V V Lopatin Russkij orfograficheskij slovar Rossijskoj akademii nauk 2007 Erzya Sovetskaya istoricheskaya enciklopediya M Sovetskaya enciklopediya Pod red E M Zhukova 1973 1982 Erzya Enciklopedicheskij slovar 2009 Antropologiya sovremennyh finno ugorskih narodov Ros akad nauk In t etnologii i antropologii im N N Mikluho Maklaya otv red A A Zubov Moskva 2000 Vihlyaev V I Mogilniki mordvy III V vv i problema edinstva drevnej kultury Povolzhskaya Arheologiya 1 19 2017 2019 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 08 V Bolsheignatovskom sele Chukaly sostoyalsya prazdnik erzyan Rasken ozks ili Rodovoe molenie 2020 09 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 08 finugor ru 16 aprelya otmechaetsya Den erzyanskogo yazyka Erzyan kelen chi 2019 09 14 at the Wayback Machine rus